←احمد بن حنبل
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
|||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[احمد بن حنبل در معارف و سیره رضوی]]| پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام رضا| عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[احمد بن حنبل در معارف و سیره رضوی]] - [[احمد بن حنبل در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
== آشنایی اجمالی == | |||
[[ابوعبدالله احمد بن محمد بن حنبل شیبانی مروزی ذهلی بغدادی]] در اصل [[اهل]] [[مرو]] بود و مشهور است که مادرش به سال ۱۶۴ هـ، در حالی که او را حامله بود، از آن [[شهر]] خارج شد و به [[بغداد]] آمد و در اینجا وی را به [[دنیا]] آورد و او در همین جا [[رشد]] و نمو کرد.<ref>تاریخ بغداد ۴/۴۱۲ و ۴۱۵.</ref> از همان آغاز [[جوانی]] به کسب [[علوم]] مختلف پرداخت و از محضر بیش از ۲۸۰ استاد استفاده برد که از جمله آنها افرادی چون [[هشیم بن بشیر]]، [[سفیان بن عیینه]]، [[یحیی القطان]] و [[ولید بن مسلم]] میباشند که علاوه بر استفاده [[علمی]]، از آنان [[روایت]] و [[حدیث]] نقل کرده است. [[ابن حنبل]] دارای [[شاگردان]] بسیاری بود که [[مروزی]]، اثرم، [[ابویحیی الناقد]] و [[فضل بن زیاد]] از جمله ایشان است. افرادی چون صالح و عبدالله (پسران وی)، [[مسلم بن حجاج نیشابوری]] و [[محمد بن اسماعیل بخاری]] از وی روایت کردهاند.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۱/۱۸۰، ۱۸۱ و ۳۳۰.</ref> | |||
ابوعبدالله برای به دست آوردن [[احادیث]] و [[تحصیل علم]] به بلاد مختلف بسیاری از جمله [[کوفه]]، [[بصره]]، [[مکه]]، [[مدینه]]، [[یمن]] و [[شام]] [[مسافرت]] کرد و [[علم]] آموخت. احمد بن حنبل از [[فقها]] و [[محدثان]] بزرگ [[اهل سنت]]<ref>تاریخ الاسلام ۱۸/۶۵ و ۷۳.</ref> و از شاگردان [[امام شافعی]] بود.<ref>وفیات الاعیان ۱/۶۴.</ref> او از [[ائمه]] چهارگانه اهل سنت و پیشوای [[حنبلیان]] میباشد.<ref>النجوم الزاهره ۲/۳۰۴.</ref> [[شیخ طوسی]] او را در زمره [[اصحاب امام رضا]] {{ع}} برشمرده است.<ref>رجال الطوسی ۳۶۷.</ref> | |||
در مورد [[اعتقادات]] وی آوردهاند که وی [[قرآن]] را [[کلام خدا]] و [[ازلی]] میدانست و از اینکه مخلوق [[خدا]] پندارد، [[پرهیز]] میکرد و بر این [[عقیده]] [[استوار]] بود، <ref>البدایة و النهایه ۱۰/۳۲۷.</ref> به همین دلیل به دستور [[معتصم عباسی]] مدت زیادی به [[زندان]] افتاد و مورد ضرب و شتم بسیاری واقع شد و سرانجام [[آزاد]] گشت. در نهایت به سال ۲۴۱ﻫ در بغداد درگذشت و در [[مقبره]] باب [[حرب]] به [[خاک]] سپرده شد.<ref>وفیات الاعیان ۱/۶۴.</ref> مشهورترین اثر او کتاب المسند میباشد. دیگر آثار او عبارتاند از: الملل، الرد علی الجهمیه، التفسیر الناسخ و المنسوخ، الزهد، المسائل، الفضائل، الفرائض، المناسک، الایمان، الاشربة، طاعة الرسول<ref>الفهرست (الندیم) ۲۸۵.</ref> و کتاب مناقب الامام علی بن ابی طالب{{ع}}<ref>هدیة العارفین ۱/۴۸.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگنامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۱۱۰.</ref> | |||
==احمد بن حنبل== | |||
(متوفای سال ۲۴۱) | |||
وی از [[امامان]] چهارگانۀ [[اهل سنت]] است و فرقۀ حنبلیه جمع کثیری از اهل سنت را تشکیل میدهد. | |||
===اعتبار «[[مسند احمد]]»=== | |||
احمد بن حنبل کتابی به نام [[مسند]] دارد. دربارۀ اعتبار این کتاب بین [[علما]] [[اختلاف]] نظر وجود دارد. بر اساس [[روایت]] جمعی از علما، احمد گفته است که [[احادیث]] منقول در مسند خود را از بین هفتصد هزار [[حدیث]] [[انتخاب]] کرده است<ref>طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۳۱.</ref>. و در [[طبقات الشافعیه]] به نقل از احمد آمده: | |||
{{عربی|عملت هذا الکتاب اماما؛ إذا اختلف الناس فی سنة عن رسول الله{{صل}} رجعوا إلیه}}<ref>طبقات الشافعیة الکبری، ج۲، ص۳۱.</ref>؛ | |||
این کتاب را [[مقتدا]] قرار دادم تا اگر [[مردم]] در سنتی از [[سنن]] [[رسول الله]]{{صل}} اختلاف کردند، به این کتاب [[رجوع]] کنند. | |||
عدهای با استناد به سخنان احمد بن حنبل در مورد کتاب خودش، همه احادیث مسند وی را صحیح میدانند. در مقابل جمعی از [[عالمان]] بزرگ [[سنی]] معتقدند مسند احمد بن حنبل دارای [[احادیث ضعیف]] است. | |||
[[حافظ ابن جوزی]] که عالمی [[حنبلی]] [[مذهب]] است کتاب [[امام]] خود را از احادیث ضعیف خالی نمیداند. همچنین حافظ عراقی و حافظ [[ذهبی]] و [[ابن تیمیه]] نیز قائل به وجود احادیث ضعیف در مسند احمد بن حنبل هستند<ref>ر.ک: منهاج السنة، ج۷، ص۳۶-۳۷، ۷۰، ۱۶۱، ۲۸۳، أضواء علی السنة المحمدیة: ۳۲۶، قواعد التحدیث، ص۲۶۰.</ref>. | |||
علاوه بر این برخی بر این باورند که در کتاب احمد احادیث موضوعه نیز وجود دارد، اما حافظ [[ابن حجر عسقلانی]] این قول را رد میکند. [[ابن حجر]] از عالمان [[شافعی مذهب]] است با این [[حال]] ضمن پذیرش وجود احادیث ضعیف در مسند احمد این کتاب را از احادیث موضوعه خالی میداند. وی در کتاب القول المسدد فی الذب عن مسند أحمد احادیثی را که [[رمی]] به وضع شده جمعآوری کرده و به تصحیح آنها پرداخته است. ابن حجر [[معتقد]] است که اگرچه برخی احادیث مسند [[ضعیف]] باشند اما [[احادیث جعلی]] در این کتاب وجود ندارد. | |||
حافظ [[جلال الدین سیوطی]]، یکی دیگر از [[عالمان]] [[شافعی]] است که راه [[ابن حجر عسقلانی]] را در این باب پیموده و کار او را تکمیل کرده است. به [[اعتقاد]] [[سیوطی]] علاوه بر آن چه ابن حجر ذکر کرده است، [[احادیث]] دیگری در [[مسند احمد]] آمده که مورد [[طعن]] و [[جرح]] قرار گرفتهاند. از اینرو برای کتاب ابن حجر عسقلانی تتمهای با عنوان الذیل الممهد نوشته و چون او از کتاب [[مسند]] [[دفاع]] کرده است<ref>تدریب الراوی، ج۱، ص۱۷۱ و ۱۷۲، نیل الاوطار، ج۱، ص۱۲.</ref>. | |||
در مجموع، [[صحت]] [[روایات]] مسند [[احمد بن حنبل]] همواره محل [[اختلاف]] بوده، و در این باره کشمکشهایی بین [[اتباع]] [[مذاهب]] مختلف وجود داشته است.<ref>[[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۱ (کتاب)|جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام، ج۱]]، ص ۱۱۶.</ref> | |||
===اعتبار [[شخصیت]] احمد=== | |||
خود احمد بن حنبل نیز مورد [[وثوق]] نیست. براساس نقل [[ابن تیمیه]] در کتاب [[منهاج السنة]] احمد بن حنبل [[معتقد]] بوده که [[جنگ]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بر ضد معاویه در [[صفین]] [[حق]] نبوده است. احمد بن حنبل این جنگ را [[فتنه انگیزی]] امیرالمؤمنین{{ع}} معرفی کرده است<ref>منهاج السنة، ج۴، ص۲۲۵ و ج۸، ص۱۶۵.</ref>. | |||
اظهار [[عداوت]] [[ابن حنبل]] نسبت به [[اهل بیت پیامبر]]{{عم}} به همین یک مورد منحصر نیست. وی در موارد متعددی [[بغض]] خود را نسبت به امیرالمؤمنین{{ع}} آشکار ساخته است. از جمله میتوان به [[توثیق]] «[[حریز بن عثمان حمصی]]» از سوی احمد بن حنبل اشاره کرد. حریز بن عثمان آشکارا با امیرالمؤمنین{{ع}} [[دشمنی]] داشته و بغض خود را نسبت به ایشان [[اعلان]] میکرده است. بنابر نقل حافظ ذهبی، احمد از باب تأکید بر توثیق حریز لفظ «ثقة» را دو مرتبه در مورد وی تکرار میکند<ref>تذکرة الحفاظ، ج۱، ص۱۳۳.</ref> و طبق نقل جامع المسانید وی سه مرتبه در مورد حریز بن عثمان گفته است: | |||
{{عربی|ثقة. ثقة، ثقة!}}<ref>ر.ک: تاریخ بغداد، ج۸، ص۲۶۹، ۴۳۶۵، تاریخ دمشق، ج۱۲، ص۳۴۵، تهذیب الکمال، ج۵، ص۵۷۳، ۱۱۷۵.</ref>. | |||
[[حافظ خطیب بغدادی]] یکی از [[محدثان]] بزرگ [[سنی]] است. وی بعد از نقل توثیق حریز بن عثمان توسط احمد بن حنبل در [[مقام]] طعن بر احمد برآمده و به وی [[اعتراض]] کرده است<ref>جامع مسانید أبی حنیفه، ج۱، ص۶۷-۶۸، استخراج المرام، ج۳، ص۲۷۴.</ref>. | |||
[[حال]] چگونه احمد کسی را [[توثیق]] میکند که [[بغض]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را در [[دل]] داشته و آشکارا با ایشان [[دشمنی]] میکرده است؟! | |||
پس [[شخصیت]] [[احمد بن حنبل]] نیز مورد [[قدح]] و [[طعن]] بوده، و دربارۀ آراء او در [[جرح و تعدیل]] [[رجال]] [[اختلاف]] وجود دارد.<ref>[[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۱ (کتاب)|جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام، ج۱]]، ص ۱۱۸.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | # [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱''']] | ||
# [[پرونده:Jawahir-kalam-1.jpg|22px]] [[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۱ (کتاب)|جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۱]] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
خط ۱۶: | خط ۴۰: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | [[رده:اعلام]] | ||
[[رده:اصحاب امام رضا]] |