تقلید

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

تقلید در قرآن | تقلید در حدیث | تقلید در نهج البلاغه| تقلید در معارف دعا و زیارات |تقلید در کلام اسلامی | تقلید در فقه اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تقلید (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

تقلید در اندیشه و عقیده

تقلید در عمل به احکام شرعی

• تقلید؛ یعنی گردن نهادن به حکم و دستور فقها در مسائل دینی. همچنان که مردم در مسائل تخصّصی مانند پزشکی، میکانیکی، بنّایی، به طبیب و میکانیکی و بنّا مراجعه می‌کنند، در مسائل دینی هم باید به متخصّص رجوع کرد. کارشناسان مسائل دین را مجتهد و فقیه می‌گویند و رجوع به آنان را تقلید.
• مجتهدی که در احکام دین به نظر او عمل می‌کنند "مرجع تقلید" نام دارد. معمولا دیدگاه‌ها و نظرهای مراجع تقلید در کتابی به نام "توضیح المسائل" یا "رسالة عملیّه" منتشر می‌شود. یک مسلمان وقتی به سنّ تکلیف و بلوغ می‌رسد، باید در احکام شرعی از یک مجتهد جامع الشرایط تقلید کند. تقلید در مسائل فروع دین و احکام است و در مسائل اعتقادی و اصول دین نمی‌توان تقلید کرد و هر کس باید با دلیل و فکر، عقاید دینی را پذیرفته باشد.
• در دوران حضور پیامبر و امامان، مسائل دینی را از آنان می‌پرسیدند، ولی در عصر غیبت امام زمان(ع) به دستور خود آن حضرت، در مسائل دین باید سراغ فقهای اسلام رفت و از آنان تقلید کرد .

تقلید در فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱

منظور آن دسته از آیاتی است که در پاسخ پیامبر مشرکان مسئله تقلید از دیگران را مطرح می‌کنند و قرآن به آن پاسخ می‌دهد.

1. ﴿بَلْ قَالُوا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ * وَكَذَلِكَ مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُقْتَدُونَ * قَالَ أَوَلَوْ جِئْتُكُمْ بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدْتُمْ عَلَيْهِ آبَاءَكُمْ قَالُوا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ كَافِرُونَ﴾

نکته: در این آیات:

1. تقلید مشرکان عصر پیامبر اسلام از نیاکان خویش: ﴿إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُهْتَدُونَ﴾ همانند مشرکان عصر پیامبران پیشین مطرح گردیده است: ﴿مَا أَرْسَلْنَا مِنْ قَبْلِكَ فِي قَرْيَةٍ مِنْ نَذِيرٍ إِلَّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا وَجَدْنَا آبَاءَنَا عَلَى أُمَّةٍ وَإِنَّا عَلَى آثَارِهِمْ مُقْتَدُونَ﴾
2. استدلال پیامبر اسلام بر باطل بودن این گونه تقلید ذکر گردیده است: ﴿أَوَلَوْ جِئْتُكُمْ بِأَهْدَى مِمَّا وَجَدْتُمْ عَلَيْهِ آبَاءَكُمْ﴾.

منابع

1. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
2. فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: