مصحف فاطمه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۱

یکی از منابع معرفتی اهل بیت (ع) که دربردارندۀ اخبار غیبی و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط جبرئیل بعد از رحلت پیامبر (ص) عرضه و توسط امیرالمؤمنین (ع) نگاشته شده است، مصحف حضرت زهرا (س) است. این کتاب حاوی علوم بسیار است که نزد امامان (ع) موجود است.

مقدمه

امامان معصوم (ع) همواره بر این حقیقت پای فشرده‌اند که دانش آنان از پدرانشان و سرانجام از رسول خدا (ص) به ارث رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "جفر" و "جامعه" و مصحف فاطمه (س) صورت پذیرفته است و پیشوایان معصوم (ع)، بسیاری از خبرهای غیبی خود را به این کتاب‌ها مستند ساخته اند. در روایات فراوانی که در آنها سخن از منابع علم امامان (ع) به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از علوم غیبی‌اند^[۱].

مصحف فاطمه (س) و محتوای آن

یکی از منابع معرفتی اهل بیت (ع) که دربردارندۀ اخبار غیبی و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط جبرئیل بعد از رحلت پیامبر (ص) عرضه و توسط امیرالمؤمنین (ع) نگاشته شده است، مصحف حضرت زهرا (س) است. این کتاب نیز مانند جفر و جامعه جزء میراث انحصاری امامان (ع) است. بر اساس روایات، این کتاب حاوی علوم بسیار است که نزد امامان (ع) موجود است. با استفاده از روایات برخی از مجموع مواردی که در این کتاب وجود دارد عبارت‌اند از: مقام عظیم پیامبر (ص)، آیندۀ ذریۀ حضرت زهرا (س)، حوادثی که رخ خواهد داد، نام‌های اوصیا و انبیا، اسامی پادشاهان و پدران آنها، وصیت حضرت زهرا (س) و اینکه احکام شرعی و نیز چیزی از قرآن در آن نیست و... . مصحف فاطمه (س) ميراثى ارزشمند است كه نزد امامان معصوم (ع) دست به دست گشته است^[۲].

حماد بن عثمان می‌‌گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم مصحف فاطمه (س) چیست؟ فرمود: هنگامی که خداوند متعال پیامبرش را قبض روح فرمود، آنچنان حزن شدیدی بر فاطمه (س) وارد شد که جز خدا نمی‌داند. پس خداوند فرشته‌ای را نزد او فرستاد که غمش را تسلیت داده با او سخن گوید، او نزد امیرالمؤمنین (ع) شکایت نمود، آن حضرت فرمود: هرگاه آن را احساس نموده و صدا را شنیدی به من بگو. پس فاطمه (س) او را از آمدن فرشته آگاه گردانید. پس امیرالمؤمنین (ع) تمامی آنچه را که می‌شنید، می‌نوشت تا آنکه از آن مصحفی پدید آمد. سپس فرمود: آگاه باش که در آن هیچ چیزی از حلال و حرام نیست، ولی در آن علم همۀ چیزهایی است که در آینده واقع خواهد شد^[۳].^[۴]

باید دانست روایات در مورد جفر و جامعه و مصحف فاطمه (س) به مقداری است که مورد تأیید علمای اهل سنت نیز قرار گرفته است^[۵].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

↑ ر.ک: امام‌خان، عسکری، منشأ و قلمرو علم امام؛ افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۶۲ ـ ۶۶؛ شیخ‌زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص ۶۷ ـ ۷۱؛ محمدزاده نقاشان، الهام و نیرومند، رضا، رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص ۱۴۰؛ بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ پارسانسب، گل‌افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا، ص۳۸.
↑ ر.ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص ۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص۴۴ ـ ۵۰.
↑ «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا قَبَضَ نَبِيَّهُ ص دَخَلَ عَلَى فَاطِمَةَ مِنْ وَفَاتِهِ مِنَ الْحُزْنِ مَا لَا يَعْلَمُهُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَرْسَلَ إِلَيْهَا مَلَكاً يُسَلِّي عَنْهَا غَمَّهَا وَ يُحَدِّثُهَا فَشَكَتْ ذَلِكَ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ لَهَا إِذَا أَحْسَسْتِ بِذَلِكَ فَسَمِعْتِ الصَّوْتَ فَقُولِي لِي فَأَعْلَمْتُهُ فَجَعَلَ يَكْتُبُ كُلَّمَا سَمِعَ حَتَّى أَثْبَتَ مِنْ ذَلِكَ مُصْحَفاً قَالَ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ فِيهِ مِنْ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ لَكِنْ فِيهِ عِلْمُ مَا يَكُونُ»؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج۱، ص۱۵۷.
↑ ر.ک: بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ بیابانی اسکوئی، محمد، امامت، ص ۱۴۷؛ موسوی، سید علی، تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی، ص ۴۵؛ رستمی، محمد زمان و آل‌بویه، طاهره، علم امام، ص ۱۴۷.
↑ ر.ک: بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰.

[1] ر.ک: امام‌خان، عسکری، منشأ و قلمرو علم امام؛ افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۶۲ ـ ۶۶؛ شیخ‌زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص ۶۷ ـ ۷۱؛ محمدزاده نقاشان، الهام و نیرومند، رضا، رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص ۱۴۰؛ بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ پارسانسب، گل‌افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا، ص۳۸.

[2] ر.ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص ۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص۴۴ ـ ۵۰.

[3] «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا قَبَضَ نَبِيَّهُ ص دَخَلَ عَلَى فَاطِمَةَ مِنْ وَفَاتِهِ مِنَ الْحُزْنِ مَا لَا يَعْلَمُهُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَرْسَلَ إِلَيْهَا مَلَكاً يُسَلِّي عَنْهَا غَمَّهَا وَ يُحَدِّثُهَا فَشَكَتْ ذَلِكَ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ لَهَا إِذَا أَحْسَسْتِ بِذَلِكَ فَسَمِعْتِ الصَّوْتَ فَقُولِي لِي فَأَعْلَمْتُهُ فَجَعَلَ يَكْتُبُ كُلَّمَا سَمِعَ حَتَّى أَثْبَتَ مِنْ ذَلِكَ مُصْحَفاً قَالَ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ فِيهِ مِنْ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ لَكِنْ فِيهِ عِلْمُ مَا يَكُونُ»؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج۱، ص۱۵۷.

[4] ر.ک: بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ بیابانی اسکوئی، محمد، امامت، ص ۱۴۷؛ موسوی، سید علی، تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی، ص ۴۵؛ رستمی، محمد زمان و آل‌بویه، طاهره، علم امام، ص ۱۴۷.

[5] ر.ک: بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{خرد}}
+{{مدخل مرتبط
-{{علم معصوم}}
+| موضوع مرتبط = مصحف فاطمه
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| عنوان مدخل  = مصحف فاطمه
-: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[علم معصوم]] است. "'''[[مصحف فاطمه]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+| مداخل مرتبط = [[مصحف فاطمه در حدیث]] - [[مصحف فاطمه در کلام اسلامی]] - [[مصحف فاطمه در معارف و سیره فاطمی]]
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
+| پرسش مرتبط  = علم معصوم (پرسش)
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مصحف فاطمه در حدیث]] | [[مصحف فاطمه در عرفان اسلامی]] </div>
+}}
-<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[علم معصوم (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
+یکی از منابع معرفتی [[اهل بیت]] {{ع}} که دربردارندۀ [[اخبار غیبی]] و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط [[جبرئیل]] بعد از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} عرضه و توسط [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} نگاشته شده است، '''مصحف حضرت زهرا {{س}}''' است. این کتاب حاوی [[علوم]] بسیار است که نزد [[امامان]] {{ع}} موجود است.
-<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
+== مقدمه ==
+[[امامان معصوم]] {{ع}} همواره بر این [[حقیقت]] پای فشرده‌اند که [[دانش]] آنان از پدرانشان و سرانجام از [[رسول خدا]] {{صل}} به [[ارث]] رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "[[جفر]]" و "[[جامعه]]" و [[مصحف فاطمه]] {{س}} صورت پذیرفته است و [[پیشوایان معصوم]] {{ع}}، بسیاری از خبرهای غیبی خود را به این کتاب‌ها مستند ساخته اند. در [[روایات]] فراوانی که در آنها سخن از [[منابع علم امامان]] {{ع}} به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از [[علوم]] غیبی‌اند<ref>ر.ک: [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]؛ [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد]]، ص ۶۲ ـ ۶۶؛ [[قاسم علی شیخ‌زاده|شیخ‌زاده، قاسم علی]]، [[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)|رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]، ص ۶۷ ـ ۷۱؛ [[الهام محمدزاده نقاشان|محمدزاده نقاشان، الهام]] و [[رضا نیرومند|نیرومند، رضا]]، [[رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه (مقاله)|رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه]]، ص ۱۴۰؛ [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ [[گل‌افشان پارسانسب|پارسانسب، گل‌افشان]]، [[پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (پایان‌نامه)|پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا]]، ص۳۸.</ref>.
+== [[مصحف فاطمه]] {{س}} و محتوای آن ==
+یکی از منابع معرفتی [[اهل بیت]] {{ع}} که دربردارندۀ [[اخبار غیبی]] و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط [[جبرئیل]] بعد از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} عرضه و توسط [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} نگاشته شده است، [[مصحف حضرت زهرا]] {{س}} است. این کتاب نیز مانند [[جفر]] و [[جامعه]] جزء میراث انحصاری امامان {{ع}} است. بر اساس [[روایات]]، این کتاب حاوی [[علوم]] بسیار است که نزد [[امامان]] {{ع}} موجود است. با استفاده از [[روایات]] برخی از مجموع مواردی که در این کتاب وجود دارد عبارت‌اند از: مقام عظیم پیامبر {{صل}}، آیندۀ ذریۀ [[حضرت زهرا]] {{س}}، حوادثی که رخ خواهد داد، نام‌های [[اوصیا]] و [[انبیا]]، اسامی [[پادشاهان]] و پدران آنها، [[وصیت]] [[حضرت زهرا]] {{س}} و اینکه [[احکام شرعی]] و نیز چیزی از [[قرآن]] در آن نیست و... . [[مصحف فاطمه]] {{س}} ميراثى ارزشمند است كه نزد [[امامان معصوم]] {{ع}} دست به دست گشته است<ref>ر.ک: [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|کلام نوین اسلامی ج۲]]، ص ۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص۴۴ ـ ۵۰.</ref>.
+حماد بن [[عثمان]] می‌‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} پرسیدم [[مصحف فاطمه]] {{س}} چیست؟ فرمود: هنگامی که [[خداوند متعال]] پیامبرش را قبض روح فرمود، آنچنان [[حزن]] شدیدی بر [[فاطمه]] {{س}} وارد شد که جز [[خدا]] نمی‌داند. پس [[خداوند]] فرشته‌ای را نزد او فرستاد که غمش را تسلیت داده با او سخن گوید، او نزد [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} شکایت نمود، آن حضرت فرمود: هرگاه آن را احساس نموده و صدا را شنیدی به من بگو. پس [[فاطمه]] {{س}} او را از آمدن [[فرشته]] [[آگاه]] گردانید. پس [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} تمامی آنچه را که می‌شنید، می‌نوشت تا آنکه از آن مصحفی پدید آمد. سپس فرمود: [[آگاه]] باش که در آن هیچ چیزی از [[حلال]] و [[حرام]] نیست، ولی در آن [[علم]] همۀ چیزهایی است که در آینده واقع خواهد شد<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا قَبَضَ نَبِيَّهُ ص دَخَلَ عَلَى فَاطِمَةَ مِنْ وَفَاتِهِ مِنَ الْحُزْنِ مَا لَا يَعْلَمُهُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَرْسَلَ إِلَيْهَا مَلَكاً يُسَلِّي عَنْهَا غَمَّهَا وَ يُحَدِّثُهَا فَشَكَتْ ذَلِكَ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ لَهَا إِذَا أَحْسَسْتِ بِذَلِكَ فَسَمِعْتِ الصَّوْتَ فَقُولِي لِي فَأَعْلَمْتُهُ فَجَعَلَ يَكْتُبُ كُلَّمَا سَمِعَ حَتَّى أَثْبَتَ مِنْ ذَلِكَ مُصْحَفاً قَالَ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ فِيهِ مِنْ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ لَكِنْ فِيهِ عِلْمُ مَا يَكُونُ}}؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج۱، ص۱۵۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ [[محمد بیابانی اسکوئی|بیابانی اسکوئی، محمد]]، [[امامت ۵ (کتاب)|امامت]]، ص ۱۴۷؛ [[سید علی موسوی|موسوی، سید علی]]، [[تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی (پایان‌نامه)|تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی]]، ص ۴۵؛ [[محمد زمان رستمی|رستمی، محمد زمان]] و [[طاهره آل‌بویه|آل‌بویه، طاهره]]، [[علم امام ۲ (کتاب)|علم امام]]، ص ۱۴۷.</ref>
+باید دانست [[روایات]] در مورد [[جفر]] و [[جامعه]] و [[مصحف فاطمه]] {{س}} به مقداری است که مورد تأیید علمای [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است<ref>ر.ک: [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰.</ref>.
-==مقدمه==
-*[[امامان معصوم]]{{ع}} همواره بر این [[حقیقت]] پای فشرده‌اند که [[دانش]] آنان از پدرانشان و سرانجام از [[رسول خدا]]{{صل}} به [[ارث]] رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "[[جفر]]" و "[[جامعه]]" و [[مصحف فاطمه]]{{س}} صورت پذیرفته  است و [[پیشوایان معصوم]]{{ع}}، بسیاری از [[خبرهای غیبی]] خود را به این کتاب‌ها مستند ساخته اند.<ref>ر.ک. عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟؛ افتخاری، سیدابراهیم، بررسی مقایسه ایی شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص 62 ـ 66؛ شیخ زاده، قاسم علی، رابطۀ علم غیب امام حسین{{ع}} و حادثۀ عاشورا، ص 67 ـ 71؛ نیرومند، رضا، مرتضوی، سیدمحمد، محمدزاده، الهام، رابطۀ الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص 140؛ پارسانسب، گل افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا{{س}}، ص 38</ref> در [[روایات]] فراوانی که در آنها سخن از [[منابع علم امامان]]{{ع}} به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از [[علوم]] غیبی‌اند.<ref>ر.ک. بخارایی زاده، سیدحبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 163 ـ 170</ref>
-==چیستی [[مصحف فاطمه]]{{س}} و محتوای آن==
-*از دیگر منابع معرفتی [[اهل بیت]]{{ع}} که دربردارندۀ [[اخبار غیبی]] و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط [[جبرئیل]] بعد از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} عرضه و توسط [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} نگاشته شده است [[مصحف حضرت زهرا]]{{س}} است.<ref>ر.ک. خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی، ج 2، ص 392 ـ 396؛ سبحانی، سیدمحمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 99 ـ 130</ref> این کتاب نیز مانند [[جفر]] و [[جامعه]] جزء [[میراث انحصاری امامان]]{{ع}} است.<ref>ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائرالدرجات، ص 44 ـ 50</ref> بر اساس [[روایات]] این کتاب حاوی [[علوم]] بسیار است که نزد [[امامان]]{{ع}} موجود است. با استفاده از [[روایات]] برخی از مجموع مواردی که در این کتاب وجود دارد عبارتند از: [[مقام عظیم پیامبر]]{{صل}}، آیندۀ ذریۀ [[حضرت زهرا]]{{س}}، حوادثی که رخ خواهد داد، نام‌های [[اوصیا]] و [[انبیا]]، [[اسامی]] [[پادشاهان]] و پدران آنها، [[وصیت]] [[حضرت زهرا]]{{س}} و اینکه [[احکام شرعی]] و نیز چیزی از [[قرآن]] در آن نیست و....<ref>ر.ک. افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائرالدرجات، ص 44 ـ 50</ref> [[مصحف فاطمه]]{{س}} ميراثى ارزشمند است كه نزد [[امامان معصوم]]{{ع}} دست به دست گشته است.<ref>ر.ک. سبحانی، سیدمحمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 99 ـ 130</ref>
-*حماد بن [[عثمان]] می‌‌گوید: از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدم [[مصحف فاطمه]]{{س}} چیست؟ فرمود: هنگامی که [[خداوند متعال]] پیامبرش را [[قبض روح]] فرمود، آنچنان [[حزن]] شدیدی بر [[فاطمه]]{{س}} وارد شد که جز [[خدا]] نمی‌داند. پس [[خداوند]] فرشته‌ای را نزد او فرستاد که غمش را تسلیت داده با او سخن گوید، او نزد [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} شکایت نمود، آن [[حضرت]] فرمود: هرگاه آن را احساس نموده و صدا را شنیدی به من بگو. پس [[فاطمه]]{{س}} او را از آمدن [[فرشته]] [[آگاه]] گردانید. پس [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} تمامی آنچه را که می‌شنید، می‌نوشت تا آنکه از آن مصحفی پدید آمد. سپس فرمود: [[آگاه]] باش که در آن هیچ چیزی از [[حلال]] و [[حرام]] نیست، ولی در آن [[علم]] همۀ چیزهایی است که در آینده واقع خواهد شد.<ref>ر.ک. بخارایی زاده، سیدحبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 163 ـ 170؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص 85، بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 147؛ عسکری امام خان، منشأ و قلمرو علم امام، فصل پنجم، صفحه؟؟؟؛ موسوی، سیدعلی، تبیین و گسترۀ علم امام از دیدگاه علامۀ طباطبایی و امام خمینی، ص 45؛ شاکر، محمدتقی، منابع علم امام در قرآن، فصلنامه امامت پژوهی، ش 6، ص 179؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 147</ref>
-*باید دانست [[روایات]] در مورد [[جفر]] و [[جامعه]] و [[مصحف فاطمه]]{{س}} به مقداری است که مورد تأیید علمای [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است.<ref>ر.ک. بخارایی زاده، سیدحبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل، کتاب و سنت، ص 163 ـ 170</ref>
-*نتیجه اینکه سه کتاب [[جفر]] و [[جامعه]] و [[مصحف حضرت زهرا]]{{س}} از جمله منابع [[علوم]] [[امامان]]{{ع}} هستند.
 == پرسش‌های وابسته ==
+{{پرسش وابسته}}
 * [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر با علم معصوم چیست؟ (پرسش)]]
 * [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر یا جامعه با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]]
+{{پایان پرسش وابسته}}
-=='''[[:رده:آثار مصحف فاطمه|منبع‌شناسی جامع مصحف فاطمه]]'''==
-{{پرسش‌های وابسته}}
-{{ستون-شروع|3}}
-* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مصحف فاطمه|کتاب‌شناسی مصحف فاطمه]]؛
-* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مصحف فاطمه|مقاله‌شناسی مصحف فاطمه]]؛
-* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مصحف فاطمه|پایان‌نامه‌شناسی مصحف فاطمه]].
-{{پایان}}
-{{پایان}}
 == جستارهای وابسته ==
+{{مدخل وابسته}}
 * [[علم معصوم]]
 * [[علم غیب معصوم]]
+{{پایان مدخل‌ وابسته}}
-==منابع==
+== منابع ==
-* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']].
+{{منابع}}
+# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|'''بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد''']]
+# [[پرونده:5433913604.jpg|22px]] [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|'''منشأ و قلمرو علم امام''']]
+# [[پرونده:89913604.jpg|22px]] [[قاسم علی شیخ‌زاده|شیخ‌زاده، قاسم علی]]، [[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)|'''رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا''']]
+# [[پرونده:Mg1150 91icl.jpg|22px]] [[الهام محمدزاده نقاشان|محمدزاده نقاشان، الهام]] و [[رضا نیرومند|نیرومند، رضا]]، [[رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه (مقاله)|'''رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه''']]
+# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[گل‌افشان پارسانسب|پارسانسب، گل‌افشان]]، [[پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (پایان‌نامه)|'''پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا''']]
+# [[پرونده:Daneshgaheqom.jpg|22px]] [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|'''علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت''']]
+# [[پرونده:426310763.jpg|22px]] [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|'''کلام نوین اسلامی ج۲''']]
+# [[پرونده:95220153.jpg|22px]] [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|'''منابع علم امامان شیعه''']]
+# [[پرونده:899550304.jpg|22px]] [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|'''بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات''']]
+# [[پرونده:2827942009809428.jpg|22px]] [[محمد بیابانی اسکوئی|بیابانی اسکوئی، محمد]]، [[امامت ۵ (کتاب)|'''امامت''']]
+# [[پرونده:B1771.JPG|22px]] [[محمد زمان رستمی|رستمی، محمد زمان]] و [[طاهره آل‌بویه|آل‌بویه، طاهره]]، [[علم امام ۲ (کتاب)|'''علم امام''']]
+# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سید علی موسوی|موسوی، سید علی]]، [[تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی (پایان‌نامه)|'''تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی''']]
+{{پایان منابع}}
-==پانویس==
+== پانویس ==
-{{یادآوری پانویس}}
+{{پانویس}}
-{{پانویس2}}
-{{علم معصوم افقی}}
 [[رده:مصحف فاطمه]]