مصحف فاطمه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۲۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = مصحف فاطمه | |||
| عنوان مدخل = مصحف فاطمه | |||
| مداخل مرتبط = [[مصحف فاطمه در حدیث]] - [[مصحف فاطمه در کلام اسلامی]] - [[مصحف فاطمه در معارف و سیره فاطمی]] | |||
| پرسش مرتبط = علم معصوم (پرسش) | |||
}} | |||
یکی از منابع معرفتی [[اهل بیت]] {{ع}} که دربردارندۀ [[اخبار غیبی]] و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط [[جبرئیل]] بعد از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} عرضه و توسط [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} نگاشته شده است، '''مصحف حضرت زهرا {{س}}''' است. این کتاب حاوی [[علوم]] بسیار است که نزد [[امامان]] {{ع}} موجود است. | |||
[[ | |||
== | == مقدمه == | ||
[[امامان معصوم]] {{ع}} همواره بر این [[حقیقت]] پای فشرده‌اند که [[دانش]] آنان از پدرانشان و سرانجام از [[رسول خدا]] {{صل}} به [[ارث]] رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "[[جفر]]" و "[[جامعه]]" و [[مصحف فاطمه]] {{س}} صورت پذیرفته است و [[پیشوایان معصوم]] {{ع}}، بسیاری از خبرهای غیبی خود را به این کتاب‌ها مستند ساخته اند. در [[روایات]] فراوانی که در آنها سخن از [[منابع علم امامان]] {{ع}} به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از [[علوم]] غیبی‌اند<ref>ر.ک: [[عسکری امام‌خان|امام‌خان، عسکری]]، [[منشأ و قلمرو علم امام (پایان‌نامه)|منشأ و قلمرو علم امام]]؛ [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد]]، ص ۶۲ ـ ۶۶؛ [[قاسم علی شیخ‌زاده|شیخ‌زاده، قاسم علی]]، [[رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا (پایان‌نامه)|رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا]]، ص ۶۷ ـ ۷۱؛ [[الهام محمدزاده نقاشان|محمدزاده نقاشان، الهام]] و [[رضا نیرومند|نیرومند، رضا]]، [[رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه (مقاله)|رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه]]، ص ۱۴۰؛ [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ [[گل‌افشان پارسانسب|پارسانسب، گل‌افشان]]، [[پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا (پایان‌نامه)|پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا]]، ص۳۸.</ref>. | |||
== [[مصحف فاطمه]] {{س}} و محتوای آن == | |||
یکی از منابع معرفتی [[اهل بیت]] {{ع}} که دربردارندۀ [[اخبار غیبی]] و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط [[جبرئیل]] بعد از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} عرضه و توسط [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} نگاشته شده است، [[مصحف حضرت زهرا]] {{س}} است. این کتاب نیز مانند [[جفر]] و [[جامعه]] جزء میراث انحصاری امامان {{ع}} است. بر اساس [[روایات]]، این کتاب حاوی [[علوم]] بسیار است که نزد [[امامان]] {{ع}} موجود است. با استفاده از [[روایات]] برخی از مجموع مواردی که در این کتاب وجود دارد عبارت‌اند از: مقام عظیم پیامبر {{صل}}، آیندۀ ذریۀ [[حضرت زهرا]] {{س}}، حوادثی که رخ خواهد داد، نام‌های [[اوصیا]] و [[انبیا]]، اسامی [[پادشاهان]] و پدران آنها، [[وصیت]] [[حضرت زهرا]] {{س}} و اینکه [[احکام شرعی]] و نیز چیزی از [[قرآن]] در آن نیست و... . [[مصحف فاطمه]] {{س}} ميراثى ارزشمند است كه نزد [[امامان معصوم]] {{ع}} دست به دست گشته است<ref>ر.ک: [[عبدالحسین خسروپناه|خسروپناه، عبدالحسین]]، [[کلام نوین اسلامی ج۲ (کتاب)|کلام نوین اسلامی ج۲]]، ص ۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ [[سید محمد جعفر سبحانی|سبحانی، سید محمد جعفر]]، [[منابع علم امامان شیعه (کتاب)|منابع علم امامان شیعه]]، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص۴۴ ـ ۵۰.</ref>. | |||
باید دانست [[روایات]] در مورد [[جفر]] و [[جامعه]] و [[مصحف فاطمه]]{{س}} به مقداری است که مورد تأیید علمای [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است<ref>ر.ک: [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰.</ref>. | حماد بن [[عثمان]] می‌‌گوید: از [[امام صادق]] {{ع}} پرسیدم [[مصحف فاطمه]] {{س}} چیست؟ فرمود: هنگامی که [[خداوند متعال]] پیامبرش را قبض روح فرمود، آنچنان [[حزن]] شدیدی بر [[فاطمه]] {{س}} وارد شد که جز [[خدا]] نمی‌داند. پس [[خداوند]] فرشته‌ای را نزد او فرستاد که غمش را تسلیت داده با او سخن گوید، او نزد [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} شکایت نمود، آن حضرت فرمود: هرگاه آن را احساس نموده و صدا را شنیدی به من بگو. پس [[فاطمه]] {{س}} او را از آمدن [[فرشته]] [[آگاه]] گردانید. پس [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} تمامی آنچه را که می‌شنید، می‌نوشت تا آنکه از آن مصحفی پدید آمد. سپس فرمود: [[آگاه]] باش که در آن هیچ چیزی از [[حلال]] و [[حرام]] نیست، ولی در آن [[علم]] همۀ چیزهایی است که در آینده واقع خواهد شد<ref>{{متن حدیث|إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا قَبَضَ نَبِيَّهُ ص دَخَلَ عَلَى فَاطِمَةَ مِنْ وَفَاتِهِ مِنَ الْحُزْنِ مَا لَا يَعْلَمُهُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَرْسَلَ إِلَيْهَا مَلَكاً يُسَلِّي عَنْهَا غَمَّهَا وَ يُحَدِّثُهَا فَشَكَتْ ذَلِكَ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ لَهَا إِذَا أَحْسَسْتِ بِذَلِكَ فَسَمِعْتِ الصَّوْتَ فَقُولِي لِي فَأَعْلَمْتُهُ فَجَعَلَ يَكْتُبُ كُلَّمَا سَمِعَ حَتَّى أَثْبَتَ مِنْ ذَلِكَ مُصْحَفاً قَالَ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ فِيهِ مِنْ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ لَكِنْ فِيهِ عِلْمُ مَا يَكُونُ}}؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج۱، ص۱۵۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ [[محمد بیابانی اسکوئی|بیابانی اسکوئی، محمد]]، [[امامت ۵ (کتاب)|امامت]]، ص ۱۴۷؛ [[سید علی موسوی|موسوی، سید علی]]، [[تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی (پایان‌نامه)|تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی]]، ص ۴۵؛ [[محمد زمان رستمی|رستمی، محمد زمان]] و [[طاهره آل‌بویه|آل‌بویه، طاهره]]، [[علم امام ۲ (کتاب)|علم امام]]، ص ۱۴۷.</ref> | ||
باید دانست [[روایات]] در مورد [[جفر]] و [[جامعه]] و [[مصحف فاطمه]] {{س}} به مقداری است که مورد تأیید علمای [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است<ref>ر.ک: [[سید حبیب بخارایی‌زاده|بخارایی‌زاده، سید حبیب]]، [[علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت (پایان‌نامه)|علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت]]، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰.</ref>. | |||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||
{{پرسش وابسته}} | |||
* [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر با علم معصوم چیست؟ (پرسش)]] | * [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر با علم معصوم چیست؟ (پرسش)]] | ||
* [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر یا جامعه با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]] | * [[رابطه مصحف فاطمه یا کتاب‌هایی مثل جفر یا جامعه با علم غیب معصوم چیست؟ (پرسش)]] | ||
{{پایان پرسش وابسته}} | |||
{{ | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
{{مدخل وابسته}} | |||
* [[علم معصوم]] | * [[علم معصوم]] | ||
* [[علم غیب معصوم]] | * [[علم غیب معصوم]] | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | |||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|'''بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد''']] | # [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[سید ابراهیم افتخاری|افتخاری، سید ابراهیم]]، [[بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد (پایان‌نامه)|'''بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد''']] | ||
| خط ۵۱: | خط ۴۶: | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:مصحف فاطمه]] | [[رده:مصحف فاطمه]] | ||
| خط ۶۰: | خط ۵۳: | ||
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]] | [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان]] | ||
[[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]] | [[رده:مدخل برگرفته از پرسمان علم معصوم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۰۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث مصحف فاطمه است. مصحف فاطمه از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: مصحف فاطمه در حدیث - مصحف فاطمه در کلام اسلامی - مصحف فاطمه در معارف و سیره فاطمی - پرسش‌های مرتبطیکی از منابع معرفتی اهل بیت (ع) که دربردارندۀ اخبار غیبی و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط جبرئیل بعد از رحلت پیامبر (ص) عرضه و توسط امیرالمؤمنین (ع) نگاشته شده است، مصحف حضرت زهرا (س) است. این کتاب حاوی علوم بسیار است که نزد امامان (ع) موجود است.
مقدمه
امامان معصوم (ع) همواره بر این حقیقت پای فشرده‌اند که دانش آنان از پدرانشان و سرانجام از رسول خدا (ص) به ارث رسیده است و بخشی از این انتقال به کمک صحیفه‌هائی همچون "جفر" و "جامعه" و مصحف فاطمه (س) صورت پذیرفته است و پیشوایان معصوم (ع)، بسیاری از خبرهای غیبی خود را به این کتاب‌ها مستند ساخته اند. در روایات فراوانی که در آنها سخن از منابع علم امامان (ع) به میان آمده است، نام و اوصاف برخی از این کتب به چشم می‌‌خورد که هر یک حاوی پاره‌ای از علوم غیبی‌اند[۱].
مصحف فاطمه (س) و محتوای آن
یکی از منابع معرفتی اهل بیت (ع) که دربردارندۀ اخبار غیبی و وقایع نسبت به زمان آینده است و توسط جبرئیل بعد از رحلت پیامبر (ص) عرضه و توسط امیرالمؤمنین (ع) نگاشته شده است، مصحف حضرت زهرا (س) است. این کتاب نیز مانند جفر و جامعه جزء میراث انحصاری امامان (ع) است. بر اساس روایات، این کتاب حاوی علوم بسیار است که نزد امامان (ع) موجود است. با استفاده از روایات برخی از مجموع مواردی که در این کتاب وجود دارد عبارت‌اند از: مقام عظیم پیامبر (ص)، آیندۀ ذریۀ حضرت زهرا (س)، حوادثی که رخ خواهد داد، نام‌های اوصیا و انبیا، اسامی پادشاهان و پدران آنها، وصیت حضرت زهرا (س) و اینکه احکام شرعی و نیز چیزی از قرآن در آن نیست و... . مصحف فاطمه (س) ميراثى ارزشمند است كه نزد امامان معصوم (ع) دست به دست گشته است[۲].
حماد بن عثمان می‌‌گوید: از امام صادق (ع) پرسیدم مصحف فاطمه (س) چیست؟ فرمود: هنگامی که خداوند متعال پیامبرش را قبض روح فرمود، آنچنان حزن شدیدی بر فاطمه (س) وارد شد که جز خدا نمی‌داند. پس خداوند فرشته‌ای را نزد او فرستاد که غمش را تسلیت داده با او سخن گوید، او نزد امیرالمؤمنین (ع) شکایت نمود، آن حضرت فرمود: هرگاه آن را احساس نموده و صدا را شنیدی به من بگو. پس فاطمه (س) او را از آمدن فرشته آگاه گردانید. پس امیرالمؤمنین (ع) تمامی آنچه را که می‌شنید، می‌نوشت تا آنکه از آن مصحفی پدید آمد. سپس فرمود: آگاه باش که در آن هیچ چیزی از حلال و حرام نیست، ولی در آن علم همۀ چیزهایی است که در آینده واقع خواهد شد[۳].[۴]
باید دانست روایات در مورد جفر و جامعه و مصحف فاطمه (س) به مقداری است که مورد تأیید علمای اهل سنت نیز قرار گرفته است[۵].
پرسش‌های وابسته
جستارهای وابسته
منابع
افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد
امام‌خان، عسکری، منشأ و قلمرو علم امام
شیخ‌زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا
محمدزاده نقاشان، الهام و نیرومند، رضا، رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه- پارسانسب، گل‌افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا
بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت
خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲
سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه
افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات
بیابانی اسکوئی، محمد، امامت
رستمی، محمد زمان و آل‌بویه، طاهره، علم امام- موسوی، سید علی، تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی
پانویس
- ↑ ر.ک: امام‌خان، عسکری، منشأ و قلمرو علم امام؛ افتخاری، سید ابراهیم، بررسی مقایسه‌ای شئون امامت در مکتب قم و بغداد، ص ۶۲ ـ ۶۶؛ شیخ‌زاده، قاسم علی، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص ۶۷ ـ ۷۱؛ محمدزاده نقاشان، الهام و نیرومند، رضا، رابطه الهام و تحدیث در علم امامان شیعه، ص ۱۴۰؛ بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ پارسانسب، گل‌افشان، پژوهشی در مقام علمی و مقام تحدیث حضرت فاطمه زهرا، ص۳۸.
- ↑ ر.ک: خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی ج۲، ص ۳۹۲ ـ ۳۹۶؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص۹۹ ـ ۱۳۰؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص۴۴ ـ ۵۰.
- ↑ «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَمَّا قَبَضَ نَبِيَّهُ ص دَخَلَ عَلَى فَاطِمَةَ مِنْ وَفَاتِهِ مِنَ الْحُزْنِ مَا لَا يَعْلَمُهُ إِلَّا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَأَرْسَلَ إِلَيْهَا مَلَكاً يُسَلِّي عَنْهَا غَمَّهَا وَ يُحَدِّثُهَا فَشَكَتْ ذَلِكَ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ع فَقَالَ لَهَا إِذَا أَحْسَسْتِ بِذَلِكَ فَسَمِعْتِ الصَّوْتَ فَقُولِي لِي فَأَعْلَمْتُهُ فَجَعَلَ يَكْتُبُ كُلَّمَا سَمِعَ حَتَّى أَثْبَتَ مِنْ ذَلِكَ مُصْحَفاً قَالَ ثُمَّ قَالَ أَمَا إِنَّهُ لَيْسَ فِيهِ مِنْ الْحَلَالِ وَ الْحَرَامِ وَ لَكِنْ فِيهِ عِلْمُ مَا يَكُونُ»؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج۱، ص۱۵۷.
- ↑ ر.ک: بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰؛ بیابانی اسکوئی، محمد، امامت، ص ۱۴۷؛ موسوی، سید علی، تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی، ص ۴۵؛ رستمی، محمد زمان و آل‌بویه، طاهره، علم امام، ص ۱۴۷.
- ↑ ر.ک: بخارایی‌زاده، سید حبیب، علم غیب امامان از نگاه عقل کتاب و سنت، ص ۱۶۳ ـ ۱۷۰.