حجاج بن مسروق جعفی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==پانویس== +== پانویس ==)) |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = حجاج بن مسروق جعفی | مداخل مرتبط = [[حجاج بن مسروق جعفی در تاریخ اسلامی]] - [[حجاج بن مسروق جعفی در تراجم و رجال]]| پرسش مرتبط = }} | ||
'''حجاج بن مسروق جعفی''' از شهدای گرانقدر [[عاشورا]] و مؤذّن [[سید الشهدا]]{{ع}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴۵، ص ۲۵.</ref>. | '''حجاج بن مسروق جعفی''' از شهدای گرانقدر [[عاشورا]] و مؤذّن [[سید الشهدا]] {{ع}}<ref>بحار الأنوار، ج ۴۵، ص ۲۵.</ref>. | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = حجاج بن مسروق جعفی | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = آرامگاه شهدای کربلا.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = آرامگاه شهدای کربلا | |||
| نام کامل = حجاج بن مسروق بن مالک بن کثیف بن عتبه بن کلاع جعفی | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = [[مذحج]] | |||
| از تیره = | |||
| پدر = [[مسروق بن جعف بن سعد مذحجی جعفی]] | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = [[کوفه]] | |||
| تاریخ درگذشت = | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = [[۶۱ هجری]] | |||
| محل شهادت = [[کربلا]] | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = [[کربلا]] | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = {{فهرست جعبه افقی| [[امام علی]] | [[امام حسین]] }} | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = [[واقعه کربلا]] | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = [[شهادت در رکاب امام]] [[حسین]] | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
وی [[اهل کوفه]] و از [[یاران امیرالمؤمنین]]{{ع}} بود. وقتی خبر [[هجرت]] [[امام حسین]]{{ع}} را از [[مدینه]] به [[مکّه]] شنید، خود را به آن [[حضرت]] رساند و همراه [[امام]] از آنجا به [[کربلا]] آمد. همواره ملازم [[سید الشهدا]] بود و در پنج وقت [[نماز]]، [[اذان]] می‌‌گفت. در مسیر [[راه]]، وقتی که [[امام حسین]]{{ع}} به منزلگاه | وی [[اهل کوفه]] و از [[یاران امیرالمؤمنین]] {{ع}} بود. وقتی خبر [[هجرت]] [[امام حسین]] {{ع}} را از [[مدینه]] به [[مکّه]] شنید، خود را به آن [[حضرت]] رساند و همراه [[امام]] از آنجا به [[کربلا]] آمد. همواره ملازم [[سید الشهدا]] بود و در پنج وقت [[نماز]]، [[اذان]] می‌‌گفت. در مسیر [[راه]]، وقتی که [[امام حسین]] {{ع}} به منزلگاه «[[قصر بنی مقاتل]]» رسید و در آنجا [[خیمه]] گاه [[عبید الله بن حر جعفی]] را دید، [[حجاج بن مسروق]] را در پی او فرستاد تا او را به پیوستن به [[امام]] فراخواند<ref>عنصر شجاعت، ج ۱، ص ۸۰.</ref>. (گرچه [[توفیق]] [[حسینی]] شدن نیافت). هنگامی که کاروان [[حسین]] {{ع}} با [[سپاه]] حرّ بر خورد کردند، او به امر [[امام]]، [[اذان]] ظهر گفت. در برخی کتب از او با عنوان «مؤذّن حسین» یاد کرده‌اند<ref>انصار الحسین، ص ۶۸.</ref>. [[روز عاشورا]] به میدان رفت و جنگید و [[غرق]] [[خون]] نزد [[امام]] برگشت. پس از گفتگویی با [[سید الشهدا]]، بار دیگر به میدان رفت و [[شهید]] شد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۵۱.</ref>. | ||
وی، همان کسی است که در جریان برخورد [[سپاه]] [[حر بن یزید]] با [[امام]]{{ع}}، به [[دستور امام]]{{ع}}، [[اذان]] ظهر را گفت و منابع، او را به عنوان [[مؤذّن حسین]]{{ع}} معرّفی کرده‌اند. وی، روز عاشورا، به صف [[دشمن]] [[حمله]] کرد تا به [[لقاء اللّه]] پیوست.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۵۴۲.</ref> | وی، همان کسی است که در جریان برخورد [[سپاه]] [[حر بن یزید]] با [[امام]] {{ع}}، به [[دستور امام]] {{ع}}، [[اذان]] ظهر را گفت و منابع، او را به عنوان [[مؤذّن حسین]] {{ع}} معرّفی کرده‌اند. وی، روز عاشورا، به صف [[دشمن]] [[حمله]] کرد تا به [[لقاء اللّه]] پیوست.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۵۴۲.</ref> | ||
== | ==[[شهادت]] [[حجاج بن مسروق]]== | ||
{{ع}} پس از شهادت [[عمرو بن مطاع]]، حجاج بن مسروق که [[مؤذن امام حسین]]{{ع}} بود خروج کرد. ایشان مقیم [[کوفه]] بود وقتی شنید [[سیدالشهدا]] از [[مدینه]] به [[مکه]] آمده، خود را در مکه به حضرت رساند و همراه [[امام]] به [[کربلا]] آمد و در تمام مسیر تا کربلا به عنوان [[مؤذن]] حضرت [[انجام وظیفه]] می‌کرد. در [[روز عاشورا]] [[اجازه]] میدان گرفت و رجزی را خواند که اول آن این است: | |||
{{عربی|أَقْدَمُ حُسَيْناً هَادِياً مَهْدِيّاً *** فَالْيَوْمَ تَلْقَى جَدَّكَ النَّبِيَّا}} | |||
یعنی: ای حسین در حالی که [[هادی]] و [[مهدی]] هستی اقدام کن. امروز جد تو را که [[پیامبر]] است [[ملاقات]] خواهیم کرد. سپس پدرت علی را که صاحب [[بذل و بخشش]] است و همان شخصی است که ما او را [[وصی]] شناخته‌ایم دیدار می‌نماییم و [[امام حسن]] را که نیکو و [[پسندیده]] و ولی است، با [[جعفر طیار]] که [[جوانمردی]] [[شجاع]] بود و [[حضرت حمزه]] که [[شیر خدا]] و از شهدایی محسوب می‌شود که زنده‌اند ملاقات می‌کنیم. سپس حمله و [[کارزار]] کرد تا شهید گردید<ref>بحار، ج۴۵، ص۲۵؛ ابصار العین، ص۱۳۵.</ref>.<ref>[[علی راجی|راجی، علی]]، [[مظلومیت سیدالشهداء ج۲ (کتاب)|مظلومیت سیدالشهداء]]، ج۲، ص ۶۸.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | # [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']] | ||
# [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']] | # [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']] | ||
# [[پرونده:IM010744.jpg|22px]] [[علی راجی|راجی، علی]]، [[مظلومیت سیدالشهداء ج۲ (کتاب)|'''مظلومیت سیدالشهداء ج۲''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۲: | خط ۷۱: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:اعلام]] | |||
[[رده:اصحاب امام علی]] | |||
[[رده:اصحاب امام حسین]] | |||
[[رده:حجاج بن مسروق جعفی]] | [[رده:حجاج بن مسروق جعفی]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | [[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]] | ||
[[رده:شهدای واقعه کربلا]] | [[رده:شهدای واقعه کربلا]] | ||
[[رده:مذحج]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۴۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اصحاب امام علی است. حجاج بن مسروق جعفی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: حجاج بن مسروق جعفی در تاریخ اسلامی - حجاج بن مسروق جعفی در تراجم و رجال - پرسش مرتبط نداردحجاج بن مسروق جعفی از شهدای گرانقدر عاشورا و مؤذّن سید الشهدا (ع)[۱].
| حجاج بن مسروق جعفی | |
|---|---|
 آرامگاه شهدای کربلا | |
| نام کامل | حجاج بن مسروق بن مالک بن کثیف بن عتبه بن کلاع جعفی |
| جنسیت | مرد |
| از قبیله | مذحج |
| پدر | مسروق بن جعف بن سعد مذحجی جعفی |
| محل زندگی | کوفه |
| تاریخ شهادت | ۶۱ هجری |
| محل شهادت | کربلا |
| محل آرامگاه | کربلا |
| از اصحاب | |
| حضور در جنگ | واقعه کربلا |
| علت شهادت | شهادت در رکاب امام حسین |
مقدمه
وی اهل کوفه و از یاران امیرالمؤمنین (ع) بود. وقتی خبر هجرت امام حسین (ع) را از مدینه به مکّه شنید، خود را به آن حضرت رساند و همراه امام از آنجا به کربلا آمد. همواره ملازم سید الشهدا بود و در پنج وقت نماز، اذان می‌‌گفت. در مسیر راه، وقتی که امام حسین (ع) به منزلگاه «قصر بنی مقاتل» رسید و در آنجا خیمه گاه عبید الله بن حر جعفی را دید، حجاج بن مسروق را در پی او فرستاد تا او را به پیوستن به امام فراخواند[۲]. (گرچه توفیق حسینی شدن نیافت). هنگامی که کاروان حسین (ع) با سپاه حرّ بر خورد کردند، او به امر امام، اذان ظهر گفت. در برخی کتب از او با عنوان «مؤذّن حسین» یاد کرده‌اند[۳]. روز عاشورا به میدان رفت و جنگید و غرق خون نزد امام برگشت. پس از گفتگویی با سید الشهدا، بار دیگر به میدان رفت و شهید شد[۴].
وی، همان کسی است که در جریان برخورد سپاه حر بن یزید با امام (ع)، به دستور امام (ع)، اذان ظهر را گفت و منابع، او را به عنوان مؤذّن حسین (ع) معرّفی کرده‌اند. وی، روز عاشورا، به صف دشمن حمله کرد تا به لقاء اللّه پیوست.[۵]
شهادت حجاج بن مسروق
(ع) پس از شهادت عمرو بن مطاع، حجاج بن مسروق که مؤذن امام حسین(ع) بود خروج کرد. ایشان مقیم کوفه بود وقتی شنید سیدالشهدا از مدینه به مکه آمده، خود را در مکه به حضرت رساند و همراه امام به کربلا آمد و در تمام مسیر تا کربلا به عنوان مؤذن حضرت انجام وظیفه می‌کرد. در روز عاشورا اجازه میدان گرفت و رجزی را خواند که اول آن این است: أَقْدَمُ حُسَيْناً هَادِياً مَهْدِيّاً *** فَالْيَوْمَ تَلْقَى جَدَّكَ النَّبِيَّا یعنی: ای حسین در حالی که هادی و مهدی هستی اقدام کن. امروز جد تو را که پیامبر است ملاقات خواهیم کرد. سپس پدرت علی را که صاحب بذل و بخشش است و همان شخصی است که ما او را وصی شناخته‌ایم دیدار می‌نماییم و امام حسن را که نیکو و پسندیده و ولی است، با جعفر طیار که جوانمردی شجاع بود و حضرت حمزه که شیر خدا و از شهدایی محسوب می‌شود که زنده‌اند ملاقات می‌کنیم. سپس حمله و کارزار کرد تا شهید گردید[۶].[۷].
منابع
پانویس
- ↑ بحار الأنوار، ج ۴۵، ص ۲۵.
- ↑ عنصر شجاعت، ج ۱، ص ۸۰.
- ↑ انصار الحسین، ص ۶۸.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۱۵۱.
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۵۴۲.
- ↑ بحار، ج۴۵، ص۲۵؛ ابصار العین، ص۱۳۵.
- ↑ راجی، علی، مظلومیت سیدالشهداء، ج۲، ص ۶۸.