القاب امام علی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
جز (جایگزینی متن - 'ابن شهر آشوب' به 'ابن‌شهرآشوب') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
ابن [[شهر]] [[آشوب]] [[نقل]] می‌کند: وی در [[قرآن]] سیصد نام دارد و در [[روایات]]، [[خدا]] می‌داند.<ref>مناقب، | ابن [[شهر]] [[آشوب]] [[نقل]] می‌کند: وی در [[قرآن]] سیصد نام دارد و در [[روایات]]، [[خدا]] می‌داند.<ref>مناقب، ابن‌شهرآشوب، ج ۳ ص ۲۷۵</ref> در کاربرد [[ادبیات]] و اشعار [[فارسی]] هم تعابیر فراوانی به عنوان [[لقب]] خاصّ او رواج دارد، از جمله: | ||
{{مدخل وابسته}} | {{مدخل وابسته}} | ||
* [[فاتح خیبر]]؛ | * [[فاتح خیبر]]؛ | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
لقب‌های ویژۀ او نزد آسمانیان و زمینیان و در [[لوح]] و [[صحف]] [[ابراهیم]] و نزد [[حورالعین]] و در [[زبان عبری]] و [[سریانی]]، در [[زبور]] و [[انجیل]] و [[قرآن]]، نزد [[رومیان]] و [[عرب]] و [[عجم]] و ترک و [[دیلم]]، نزد [[کاهنان]] و جنّیان در منابع مکتوب آمده است.<ref>مناقب، | لقب‌های ویژۀ او نزد آسمانیان و زمینیان و در [[لوح]] و [[صحف]] [[ابراهیم]] و نزد [[حورالعین]] و در [[زبان عبری]] و [[سریانی]]، در [[زبور]] و [[انجیل]] و [[قرآن]]، نزد [[رومیان]] و [[عرب]] و [[عجم]] و ترک و [[دیلم]]، نزد [[کاهنان]] و جنّیان در منابع مکتوب آمده است.<ref>مناقب، ابن‌شهرآشوب، ج ۳ ص ۲۷۶</ref>فهرست مفصّلی به ترتیب الفبا نیز از [[القاب]] آن [[حضرت]] در [[کتاب]]«[[مناقب]]» [[نقل]] شده که خواندنی است.<ref>مناقب، ابن‌شهرآشوب، ج ۳ ص ۲۷۸تا۲۹۰. بحار الأنوار، ج ۳۵ ص ۴۵ تا ۶۷</ref> لقب‌ها و یا اوصاف [[امام علی|علی]] {{ع}} در [[احادیث]] [[شیعه]] و [[سنّی]] بسیار است. | ||
[[شهید]] [[قاضی نور اللّه شوشتری]] براساس تتبّع خود در [[روایات]] عامّه ۲۴۷ صفت یافته و متن آن [[احادیث]] را که مشتمل بر این اوصاف است، از منابع [[اهل سنت]] آورده است،<ref>احقاق الحق، ج۴و ۱۵</ref> از قبیل: | [[شهید]] [[قاضی نور اللّه شوشتری]] براساس تتبّع خود در [[روایات]] عامّه ۲۴۷ صفت یافته و متن آن [[احادیث]] را که مشتمل بر این اوصاف است، از منابع [[اهل سنت]] آورده است،<ref>احقاق الحق، ج۴و ۱۵</ref> از قبیل: | ||
نسخهٔ ۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۰۹
این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام علی است. القاب امام علی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: القاب امام علی در حدیث - القاب امام علی در تاریخ اسلامی - پرسش‌های مرتبطلقب، نام ویژه‌ای است که نشانۀ خصوصیاتی در صاحب نام است و مفهوم آن خوبی‌ها و فضایل یک انسان است[۱].
مقدمه
- القاب حضرت علی (ع) که در روایات، زیارات، اشعار و ادعیه آمده، بسیار است.[۲] برخی از معروفترین لقب‌های وی در عربی و فارسی چنین است:
- الامام؛
- امیر المؤمنین؛
- حیدر؛
- مرتضی؛
- انزع البطین؛
- یعسوب الدین؛
- امام المؤمنین؛
- یعسوب المؤمنین؛
- امام الأمه؛
- امام الأولیاء؛
- امام المتقین؛
- اسد الله؛
- ولی؛
- وصی؛
- تقی؛
- قاتل الناکثین و القاسطین؛
- شبیه هارون؛
- صاحب اللواء؛
- سیف رسول الله؛
- صدیق اکبر؛
- خاصف النعل؛
- کاشف الکرب؛
- ابو الریحانتین؛
- بیضة البلد؛
- قائد الغر المحجلین؛
- امیر البرره؛
- مختار؛
- سیف الله؛
- فاروق امت؛
- باب علم النبی؛
- امیر النحل.
ابن شهر آشوب نقل می‌کند: وی در قرآن سیصد نام دارد و در روایات، خدا می‌داند.[۳] در کاربرد ادبیات و اشعار فارسی هم تعابیر فراوانی به عنوان لقب خاصّ او رواج دارد، از جمله:
- فاتح خیبر؛
- شیرگیر؛
- مولود کعبه؛
- ضیاء دیده؛
- شیر خدا؛
- مرتضی علی؛
- حیدر؛
- ساقی کوثر؛
- امین پیامبر؛
- شاه ولایت؛
- شحنه نجف؛
- مولای متقیان؛
- شاه مردان؛
- شیر یزدان؛
- حیدر کرار؛
- شاه دلدل‌سوار؛
- خیبرگشا؛
- بت‌شکن؛
- خانه‌زاد خدا؛ و...
لقب‌های ویژۀ او نزد آسمانیان و زمینیان و در لوح و صحف ابراهیم و نزد حورالعین و در زبان عبری و سریانی، در زبور و انجیل و قرآن، نزد رومیان و عرب و عجم و ترک و دیلم، نزد کاهنان و جنّیان در منابع مکتوب آمده است.[۴]فهرست مفصّلی به ترتیب الفبا نیز از القاب آن حضرت در کتاب«مناقب» نقل شده که خواندنی است.[۵] لقب‌ها و یا اوصاف علی (ع) در احادیث شیعه و سنّی بسیار است.
شهید قاضی نور اللّه شوشتری براساس تتبّع خود در روایات عامّه ۲۴۷ صفت یافته و متن آن احادیث را که مشتمل بر این اوصاف است، از منابع اهل سنت آورده است،[۶] از قبیل:
- امام المتقین؛
- سید المسلمین؛
- سید الأوصیاء؛
- امام کل مؤمن و مؤمنه؛
- قائد الغر المحجلین؛
- یعسوب الدین؛
- خاتم الوصیین؛
- امیر المؤمنین؛
- ولی الناس؛
- ولی اللّه؛
- اول من آمن برسول اللّه؛
- وصی رسول اللّه؛
- اخو رسول اللّه؛
- امین اللّه علی وحیه؛
- خلیفة رسول اللّه؛
- سیف اللّه علی اعدائه؛
- حجة اللّه؛
- الصدیق الأکبر؛
- وزیر رسول اللّه؛ و...
"کنیه"، غیر از نام اصلی شخص است و اغلب به خاطر داشتن فرزند یا چیزی یا صفتی دارای ستایش یا نکوهش، به کسی گفته می‌شود و با "اب"، "ام"، "ابن" و "بنت" می‌آید، مثل ابو الحسن و امّ لیلا. گاهی کنیه به عنوان تکریم و احترام بر کسی اطلاق می‌شود. از کنیه‌های حضرت علی (ع) می‌توان از:
منابع
پانویس
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۸۵.
- ↑ ر. ک: القاب و صفات مولای متقیان علی بن ابی طالب، فرزین ثابت، نشر سبحان، دانشنامۀ امام علی، ج ۱۰ ص ۳۲۹ تا ۳۸۸، فضائل الخمسة من الصحاح الستّه، ۱ ص ۲۰۲
- ↑ مناقب، ابن‌شهرآشوب، ج ۳ ص ۲۷۵
- ↑ مناقب، ابن‌شهرآشوب، ج ۳ ص ۲۷۶
- ↑ مناقب، ابن‌شهرآشوب، ج ۳ ص ۲۷۸تا۲۹۰. بحار الأنوار، ج ۳۵ ص ۴۵ تا ۶۷
- ↑ احقاق الحق، ج۴و ۱۵
- ↑ در اين مورد ر. ك: دانشنامۀ امام على، ج ۱۰ ص ۳۳۷ تا ۳۴۵.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۸۵.