مودت اهل بیت: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۴۱: خط ۴۱:
*در روایتی از [[امیرمؤمنان]] آمده است که فرمودند: [[خداوند]] شیعیانی برای ما [[برگزیده]] است که در [[شادی]] ما شاد و در [[غم]] ما غمگین‌اند و [[مال]] و جانشان را در راه ما هزینه می‌کنند. آنان از ما و به‌سوی مایند<ref>{{متن حدیث|وَ يَفْرَحُونَ بِفَرَحِنَا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ يَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِينَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ إِلَيْنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۶۵، ص۱۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۴.</ref>.
*در روایتی از [[امیرمؤمنان]] آمده است که فرمودند: [[خداوند]] شیعیانی برای ما [[برگزیده]] است که در [[شادی]] ما شاد و در [[غم]] ما غمگین‌اند و [[مال]] و جانشان را در راه ما هزینه می‌کنند. آنان از ما و به‌سوی مایند<ref>{{متن حدیث|وَ يَفْرَحُونَ بِفَرَحِنَا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ يَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِينَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ إِلَيْنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۶۵، ص۱۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۴.</ref>.
*[[حضرت رضا]]{{ع}} در [[حدیثی]] می‌فرمایند: هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بداند با ما چه کردند [[روز قیامت]] با ما و در [[درجه]] ما است و هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بگریاند دیده‌اش گریان نشود؛ روزی که همه دیده‌ها گریانست و هر که بنشیند در [[مجلسی]] که امر ما در آن زنده می‌شود، دلش نمیرد؛ روزی که [[دل‌ها]] بمیرد<ref>{{متن حدیث|مَنْ تَذَكَّرَ مُصَابَنَا وَ بَكَى لِمَا ارْتُكِبَ مِنَّا كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ ذُكِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَكَى وَ أَبْكَى لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي الْعُيُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَا فِيهِ أَمْرُنَا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ}}؛ الأمالی، ص۷۳.</ref>.
*[[حضرت رضا]]{{ع}} در [[حدیثی]] می‌فرمایند: هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بداند با ما چه کردند [[روز قیامت]] با ما و در [[درجه]] ما است و هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بگریاند دیده‌اش گریان نشود؛ روزی که همه دیده‌ها گریانست و هر که بنشیند در [[مجلسی]] که امر ما در آن زنده می‌شود، دلش نمیرد؛ روزی که [[دل‌ها]] بمیرد<ref>{{متن حدیث|مَنْ تَذَكَّرَ مُصَابَنَا وَ بَكَى لِمَا ارْتُكِبَ مِنَّا كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ ذُكِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَكَى وَ أَبْكَى لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي الْعُيُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَا فِيهِ أَمْرُنَا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ}}؛ الأمالی، ص۷۳.</ref>.
==رابطه [[مودت]] با [[معرفت]] و [[اطاعت]]==
*[[مودت]]، واسطه‌ای میان [[معرفت]] و [[اطاعت]] است. [[مودت]] از سویی معلول [[معرفت]] و از سویی، علّت [[طاعت]] است؛ زیرا [[مودت]]، بی‌معرفت به دست نمی‌آید، چنان‌که [[اطاعت]] نیز بی‌مودت، محقق نمی‌شود {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
*نمی‌توان ادعای [[محبت]] و [[مودت]] [[قربی]] را داشت و از سویی دیگر از آنها تبعیت نکرد و بلکه با آنها درگیر شد. بر همین پایه، وجود [[مبارک]] [[رسول خدا]]{{صل}} که حبیب خداست، [[اجر رسالت]] خویش را به [[دستور خداوند]] [[مودّت]] به [[قربی]] قرار داد: چنان‌که [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: هر که [[خدا]] را [[عصیان]] می‌کند، [[محب]] [[خدا]] نیست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۵.</ref>.
*[[محب]] هرگز درباره [[محبوب]] خود [[عصیان]] نمی‌ورزد و آن هنگام که [[پیروی]] حبیب [[خدا]] در همه جوانب انجام گیرد، [[محب]] [[خدا]] بودن نیز در همه جوانب محقق می‌شود. [[فرمانبرداری]] کامل، [[محبت]] کامل می‌زاید و [[اطاعت]] ناقص، [[محبت]] ناقص؛ و تنها راه تکمیل [[محبت]]، همان [[پیروی]] است.
*یکی از عواملی که می‌تواند در این زمینه مرکز باشد، عبارت است از وجود [[مقدّس]] [[نبی اکرم]]{{صل}} [[مسلمین]] روشن‌فکران [[اسلامی]] باید بر روی شخصیت و [[تعالیم]] این بزرگوار و [[محبّت]] به این بزرگوار، با دید همه‌گیر نسبت به [[اسلام]] سرمایه‌گذاری کنند. از جمله عواملی که می‌تواند محور این [[وحدت]] قرار گیرد و همه [[مسلمین]] می‌توانند بر آن اتّفاق نظر کنند، تبعیّت از [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} است. [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}} را همه [[مسلمین]] قبول دارند. البته [[شیعه]] [[اعتقاد به امامت]] آنان دارد؛ [[غیر شیعه]]، آنان را به معنای [[امامت]] در اصطلاح [[شیعی]]، [[امام]] نمی‌داند، لکن از بزرگان [[اسلام]] که می‌داند، [[خانواده]] [[پیغمبر]] که می‌داند، مطلّع از [[معارف]] و [[احکام اسلامی]] که می‌داند. [[مسلمین]] باید در عمل به کلمات ائمّه و [[اهل بیت]] [[پیغمبر]]{{عم}}، اتّفاق کلمه کنند. این یکی از وسایل [[وحدت]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی ۲۴/۵/۱۳۷۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۶.</ref>.


==آثار [[تبیین مناقب اهل بیت]] و [[عزاداری برای اهل بیت|عزاداری برای آنها]]==
==آثار [[تبیین مناقب اهل بیت]] و [[عزاداری برای اهل بیت|عزاداری برای آنها]]==

نسخهٔ ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۴۴

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
این مدخل از زیرشاخه‌های بحث اهل بیت و وظایف امت نسبت به اهل بیت است. "مودت اهل بیت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل مودت اهل بیت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

بنابر نص قرآن کریم، محبت اهل بیت بر هر مسلمانی واجب است[۱]. روایاتی فراوان بر این حقیقت گواهی می‌دهند؛ از آن جمله است روایتی از پیامبر اسلام(ص) که می‌فرماید: «من دوست دارم هر کس را که آنان را دوست بدارد و دشمنم با کسی که آنان را دشمن بدارد»[۲].[۳] در روایات فریقین، همانند قرآن کریم به طور صریح بر محبت اهل بیت(ع) تأکید شده است مانند: رسول الله(ص) می‌فرمایند: «اولاد خود را بر سه خصلت تربیت کنید:دوستی پیامبرتان، دوستی اهل بیتش و قرائت قرآن»[۴]؛ «خدا را دوست بدارید به جهت آنکه از نعمت‌هایش به شما روزی می‌دهد و مرا نیز به جهت دوستی خدا دوست بدارید، و اهل بیتم را به جهت دوستی من دوست بدارید»[۵]. در وجوب محبّت اهل بیت پیامبر(ص) نمی‌توان تردید کرد. در آیۀ ﴿قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى[۶]. مقصود از ﴿الْقُرْبَی (خویشاوندان) در این آیه همان کسانی‌اند که آیه تطهیر در مورد آنان نازل شده است. به نقل خوارزمی‌ از ابن عباس، هنگامی‌ که آیه «الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی» نازل شد، کسانی به پیامبر(ص) گفتند: این خویشاوندان تو که مودت آنان بر ما واجب شده، چه کسانی‌اند؟ پیامبر(ص) پاسخ داد: «علی(ع)، فاطمه(س) و دو پسر آنها»[۷].[۸]

مقدمه

  1. محبت غریزی است، ولی مودّت فطری یا عقلانی است.
  2. محبت، فردی و مودّت، اجتماعی است.
  3. محبت تشکیلاتی نیست، ولی مودّت تشکیلاتی است.
  4. محبت ناپایدار است و مودّت پایدار است.
  5. محبت عامل وحدت نیست، ولی مودّت عامل وحدت است.
  6. محبت بدون عمل هم می‌شود، ولی مودّت همراه با عمل و تبعیت است.
  7. محبت، گاهی صادق و گاهی کاذب است، ولی مودّت همیشه صادق است.

مودت به اهل بیت

ترویج فضایل اهل بیت(ع)

تبیین مناقب اهل بیت(ع) (عزاداری)

رابطه مودت با معرفت و اطاعت

آثار تبیین مناقب اهل بیت و عزاداری برای آنها

زیارت اهل بیت(ع)

توسل به اهل بیت

عداوت با دشمنان اهل بیت(ع)

منابع

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع اهل بیت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ﴿قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.
  2. ذخائر العقبی‌، طبری/ ۱/ ۲۳.
  3. ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۴۴.
  4. «أَدِّبُوا أولادَکم علی ثلاثِ خِصَالٍ: حُبُّ نبیِّکم، وحُبُّ أهلِ بیتِه، وقراءةُ القرآنِ»؛ متقی هندی، کنز العمال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱۶، ص ۴۵۶، ح ۴۵۴۰۹؛ مناوی، فیض القدیر، ج۱، ص ۲۲۵، ح ۳۳۱.
  5. «أَحِبُّوا اللَّهَ لِمَا یَغْذُوکُمْ مِنْ نِعَمِهِ وَأَحِبُّونِی بِحُبِّ اللَّهِ وَأَحِبُّوا أَهْلَ بَیْتِی لِحُبِّی»؛ ترمذی، الجامع الحصیح (سنن ترمذی)، ج۵، ص۶۶۴، ح ۳۷۸۹؛ حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص ۱۵۰.
  6. «بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.
  7. المناقب، حدیث ۲۶۳.
  8. ربانی گلپایگانی، علی، دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، ص۹۴.
  9. «وَ الْمَوَدَّةُ وَ ضِدَّهَا الْعَدَاوَةَ»؛ کافی، ج۱، ص۲۰.
  10. «بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.
  11. «بگو هر پاداشی از شما خواسته باشم از آن خودتان باد!» سوره سبأ، آیه ۴۷.
  12. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۱.
  13. «أَنَّ مَوَدَّةَ أَهْلِ بَيْتِهِ مَفْرُوضَةٌ وَاجِبَةٌ عَلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ»؛ وسائل الشیعه، ج۹، ص۵۵۳.
  14. «هِيَ فَرِيضَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ لِمُحَمَّدٍ(ص) فِي أَهْلِ بَيْتِهِ»؛ دعائم الإسلام، ج۱، ص۶۸.
  15. «أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى، فَقَالَ سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ: قُرْبَى آلِ مُحَمَّدٍ(ص)»؛ آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج۱۳، ص۳۱.
  16. «فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى، قَالَ: هُمُ الْأَئِمَّةُ(ع)»؛ کافی، ج۱، ص۴۱۳.
  17. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون ۲۲/۹/۱۳۸۸.
  18. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۲-۸۳.
  19. «بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.
  20. بیانات رهبر معظم انقلاب در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا(س) ۱۳/۳/۱۳۸۹.
  21. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۳.
  22. «رَحِمَ اللَّهُ قَوْماً كَانُوا سِرَاجاً وَ مَنَاراً كَانُوا دُعَاةً إِلَيْنَا بِأَعْمَالِهِمْ وَ مَجْهُودِ طَاقَتِهِمْ لَيْسُوا كَمَنْ يُذِيعُ أَسْرَارَنَا»؛ تحف العقول، ص۳۰۱.
  23. «إِنَّكُمْ قَدْ نُسِبْتُمْ إِلَيْنَا كُونُوا لَنَا زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا شَيْناً»
  24. «كُونُوا مِثْلَ أَصْحَابِ عَلِيٍّ(ع) فِي النَّاسِ»؛بحارالأنوار، ج۸۵، ص۱۱۹.
  25. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۳-۸۴.
  26. «إِيَّاكُمْ وَ الْغُلُوَّ فِينَا قُولُوا إِنَّا عَبِيدٌ مَرْبُوبُونَ وَ قُولُوا فِي فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ مَنْ أَحَبَّنَا فَلْيَعْمَلْ بِعَمَلِنَا وَ لْيَسْتَعِنْ بِالْوَرَعِ»؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۲.
  27. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) ۴/۷/۱۳۷۰.
  28. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۴.
  29. «وَ يَفْرَحُونَ بِفَرَحِنَا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ يَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِينَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ إِلَيْنَا»؛ بحارالأنوار، ج۶۵، ص۱۷.
  30. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۸۴.
  31. «مَنْ تَذَكَّرَ مُصَابَنَا وَ بَكَى لِمَا ارْتُكِبَ مِنَّا كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ ذُكِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَكَى وَ أَبْكَى لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي الْعُيُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَا فِيهِ أَمْرُنَا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ»؛ الأمالی، ص۷۳.
  32. «بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد و گناهانتان را بیامرزد و خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است» سوره آل عمران، آیه ۳۱.
  33. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۹۵.
  34. بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و کارگزاران نظام و میهمانان خارجی شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی ۲۴/۵/۱۳۷۴.
  35. مقامی، مهدی، وظایف امت نسبت به قرآن و عترت، ص ۹۶.