رسالت

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث نبوت است. "رسالت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

رسالت در قرآن | رسالت در حدیث | رسالت در کلام اسلامی | رسالت در فلسفه اسلامی | رسالت در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل رسالت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

واژه‌شناسی لغوی

• رسالت، اسم مصدر، ثلاثی مزید باب افعال، از ریشه "ر - س - ل" و به معنای پیام، کتاب، پیغمبری، مأموریت و فرستادگی و جمع آن، رسائل و رسالات است. اصل واحد در تمام کاربست‌ها و مشتقات آن، برانگیختن و فرستادن چیزی را می‌رساند؛ بدین‌سان که حامل پیغامی باشدرسالت در اصطلاح دینی، سفارت و وساطت یکی از بندگان خاص میان خدا و بندگان برای زدودن کاستی‌ها و بیماری‌های روحی و تعلیم مصالح دنیایی و آخرتی آنان است که عقل ایشان از فهم آن ناتوان استرسول نیز از ماده "ر - س - ل" به معنای رساله "نامه" و مُرسَل "فرستاده شده" و در اصطلاح دینی، پیام‌آور و فرستاده برای تبلیغ احکام و مطالبی است که به او وحی شده است. فرستاده، در متون دینی، گاهی رسول نامیده شده است و زمانی مرسَل. به دیده برخی، اگر تنها شخص حامل پیغام لحاظ شود، از او به رسول تعبیر می‌گردد؛ چنانچه رسول با قیدِ "از جانب خدا" لحاظ شود، به مُرسَل تعبیر می‌شود. رسول، جز خواسته خدا را نمی‌خواهد و جز اجرای رسالت و رساندن فرمان الهی به بندگان، هدفی ندارد
• در مورد تفاوت رسالت و نبوت آرا گوناگون است:
• عده‌ای تفاوت آن دو را در چگونگی وحی می‌دانند. در رسالت، وحی را تنها جبرئیل می‌آورد؛ ولی در نبوت وحی از راه ملک، الهام قلبی یا رؤیای صادقه انجام می‌شود برخی نیز رسول و نبی را عموم و خصوص مطلق دانسته و معتقدند که رسول، مبعوث و مأمور تبلیغ؛ ولی نبی تنها برانگیخته است؛ خواه به تبلیغ امر شده یا نشده باشد اثبات حقانیت ادعای رسالت از راه معجزه، بشارت پیامبران پیشین، بررسی محتوای دعوت و گردآوری قرائن شدنی است.
• بعثت رسول، از جنبه‌های مختلف در قرآن کریم یاد شده است؛ از جمله اهداف رسالت، ایمان به رسالت پیامبران الهی، مخالفان پیامبران، جهان شمولی رسالت برخی پیامبران، راه‌های اثبات رسالت، وحی و منشأ رسالت.
• رسول به معنای مُرسَل است. ارسال یعنی روانه کردن و فرستان، و مُرسَل به کسی گویند که وی را برای امری روانه می‌سازند این امر، می‌تواند رساندن پیام یا انجام کارِ دیگری باشد رسول را در زبان فارسی به "فرستاده" ترجمه می‌کنیم.
• اصطلاح رسول و رسالت از ماده "رِسل"، به معنای حرکت تؤام با آرامش، گرفته شده و در اصطلاح قرآنی، به هر کسی اطلاق می‌شود که از طرف خداوند برای ابلاغ پیام به آدمیان یا مأموریت دیگری ارسال شده است .

رسالت در اصطلاح

همچنین ببینید: نبوت

همچنین ببینید: پیامبر

• اما در اصطلاح، رسول کسی است که از جانب خداوند برانگیخته شده و به سوی دیگران فرستاده می‌شود تا پیام الهی را به آنها رسانده و دستورات خدا را برای دیگران فرستاده می‌شود تا پیام الهی را به آنها رسانده و دستورات خدا را برای مردم اجرا نماید. از این رو، در معنای اصطلاحی رسالت، نه تنها پیام‌آوری بلکه تعلیم، تربیت و مدیریت نیز وجود دارد.
• رسول نیز مشتق از "ر س ل" و به معنای مأمور رساندن پیام به دیگری است .
• اصطلاح رسول و رسالت از ماده "رِسل"، به معنای حرکت تؤام با آرامش، گرفته شده و در اصطلاح قرآنی، به هر کسی اطلاق می‌شود که از طرف خداوند برای ابلاغ پیام به آدمیان یا مأموریت دیگری ارسال شده است .

ویژگی‌های رسالت و امامت

• رسولان الهی برای رهبری جامعۀ بشر، به سوی مدینۀ فاضلۀ الهی فرستاده شده‌اند و به همین سبب، مقام امامت به آنها داده شده است و از قوۀ میزان الهی که همان صلاحیتهای برجستۀ رهبری و امامت انسان‌ها در همۀ فعالیتهای زندگی و روابط انسانی است، برخوردار شده‌اند.
• بنابراین، رسالت رسولان الهی صرفاً در مسائل اعتقادی یا اخلاقی و یا زندگی پس از مرگ خلاصه نمی‌شود و چنین نیست که مأموریت رسولان تنها نصیحت مردم و ارائۀ توصیه‌های اخلاقی و تشریح و توصیف جهان پس از مرگ باشد، بلکه اصولاً انبیاء و رسولان الهی برای رهبری بشر، در همین دنیا، فرستاده شده‌اند. مأموریت مستقیم آنان عبارت است از اصلاح زندگی دنیوی بشر و برچیدن مظاهر ظلم و فساد و ریشه‌کن ساختن شقاوت و بدبختی از جامعۀ بشر و برپایی جامعۀ عدل و فضیلت و ایجاد مدینۀ فاضلۀ متقین که سرانجام، این مقصود جامۀ عمل خواهد پوشید، همان‌گونه که خدای متعال فرمود: ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾.
• بنا بر آنچه اشاره شد: رسالت پیامبران برپایی جامعۀ قسط و عدل است و مأموریت اصلی آنان رهبری جامعۀ بشر در راستای تحقق این مقصد است.
• آنچه برای تحقق چنین مقصودی ضرورت دارد، دو چیز است: اول برنامه و قانون، و دیگری رهبری لایق و توانا که این دو به رسولان الهی داده شده است و از آنها به کتاب و میزان تعبیر شده است؛ بنابراین، رسالت رسولان الهی، دربرگیرندۀ دو مسئولیت است: تبیین عدل، و اجرای آن.
• امامت، همان قوّه و وسیله‌ای است که به واسطۀ آن، مقصد عالی رسالت رسولان الهی که همان برقراری مدینۀ فاضلۀ الهی است تحقق می‌یابد.

پیشینه رسالت

ضرورت رسالت

حکمت و اهداف رسالت

رسالت و وحی‌یابی

ویژگی‌های پیامبران

واکنش مردم در برابر رسالت پیامبران

منابع

• رضایی، حسن، دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳
• خسروپناه، عبدالحسین، کلام نوین اسلامی
• مصباح یزدی، محمد تقی، راه و راهنماشناسی
• اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت

جستارهای وابسته

• پیامبر (نبی)
• نبوت در قرآن
• نبوت در حدیث
• نبوت در کلام اسلامی
• نبوت در حکمت اسلامی
• نبوت در عرفان اسلامی
• نبوت در فلسفه دین
• نبوت از دیدگاه برون‌دینی
• نبوت مطلق
• نبوت مقید
• نبوت خاصه
• نبوت عامه
• نبوت تشريعى
• نبوت تبلیغی
• شؤون نبوت
• کارکردهای نبوت
• تکثر نبوت
• اهداف نبوت
• اثبات نبوت
• مقام نبوت
• درجه نبوت
• فلسفه بعثت
• وجوب بعثت
• ضرورت نبوت
• نبوت زن
• نبوت مشترکه
• اتصال نبوت ها
• اجتبای نبوت
• ادعای نبوت
• انقطاع نبوت
• آیات نبوت
• احادیث نبوت
• بقای نبوت
• تجدید نبوت
• تعلیم غیبی به غیر نبی
• احکام نبوت
• خصایص نبوت
• ضروریات نبوت
• ضرورت نبوت
• قدم نبوت
• کمال نبوت
• ختم نبوت
• مدعی نبوت
• فعل پیامبر
• ويژگی پیامبر
• مقام‌های پیامبر
• نبوت برادران یوسف پیامبر
• معجزه
• وحی
• ولایت
• نبوغ عقلی

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع رسالت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: