شایستگی‌های اخلاقی امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'بدهی' به 'بدهی')
خط ۲۹: خط ۲۹:
* [[المحلی (کتاب)|المحلی]] - به نقل از [[عبدالله بن شداد]] -: [[حسین بن علی]]{{ع}} بر [[چوپانی]] گذشت. چوپان، گوسفندی به او [[هدیه]] داد. [[حسین]]{{ع}} پرسید: «تو [[آزادی]] یا بَرده؟». گفت: بَرده هستم. حسین{{ع}} گوسفند را باز گرداند. چوپان گفت: این، [[مال]] خودم است. حسین{{ع}} پذیرفت و سپس، او و گلّه را خرید. چوپان را [[آزاد]] نمود و گلّه را به او بخشید<ref>{{متن حدیث|مَرَّ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ{{ع}} بِراعٍ، فَأَهْدَى الرّاعي إلَيْهِ شَاةً، فَقَالَ لَهُ الحُسَيْنُ{{ع}}: حُرٌّ أنْتَ أمْ مَمْلُوكٌ؟ فَقالَ: مَمْلُوكٌ، فَرَدَّهَا الحُسَينُ{{ع}} عَلَيْهِ، فَقالَ لَهُ المَملوكُ: إنَّها لِي، فَقَبِلَها مِنهُ، ثُمَّ اشْتَراهُ وَاشْتَرَى الغَنَمَ، فَأَعتَقَهُ وجَعَلَ الغَنَمَ لَهُ}} (المُحلّی، ج۸، ص۵۱۵؛ المصنّف، ابن أبی شیبة، ج۵، ص۳۸۹، ح۵۴۵ [در المصنّف ابن ابی شیبة، به جای «حسین»، «حسن» آمده است]).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۱۴۷.</ref>
* [[المحلی (کتاب)|المحلی]] - به نقل از [[عبدالله بن شداد]] -: [[حسین بن علی]]{{ع}} بر [[چوپانی]] گذشت. چوپان، گوسفندی به او [[هدیه]] داد. [[حسین]]{{ع}} پرسید: «تو [[آزادی]] یا بَرده؟». گفت: بَرده هستم. حسین{{ع}} گوسفند را باز گرداند. چوپان گفت: این، [[مال]] خودم است. حسین{{ع}} پذیرفت و سپس، او و گلّه را خرید. چوپان را [[آزاد]] نمود و گلّه را به او بخشید<ref>{{متن حدیث|مَرَّ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ{{ع}} بِراعٍ، فَأَهْدَى الرّاعي إلَيْهِ شَاةً، فَقَالَ لَهُ الحُسَيْنُ{{ع}}: حُرٌّ أنْتَ أمْ مَمْلُوكٌ؟ فَقالَ: مَمْلُوكٌ، فَرَدَّهَا الحُسَينُ{{ع}} عَلَيْهِ، فَقالَ لَهُ المَملوكُ: إنَّها لِي، فَقَبِلَها مِنهُ، ثُمَّ اشْتَراهُ وَاشْتَرَى الغَنَمَ، فَأَعتَقَهُ وجَعَلَ الغَنَمَ لَهُ}} (المُحلّی، ج۸، ص۵۱۵؛ المصنّف، ابن أبی شیبة، ج۵، ص۳۸۹، ح۵۴۵ [در المصنّف ابن ابی شیبة، به جای «حسین»، «حسن» آمده است]).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۱۴۷.</ref>


===[[بدهی]] [[امام]]{{ع}} هنگام [[شهادت]]===
===بدهی [[امام]]{{ع}} هنگام [[شهادت]]===
* [[کشف المحجة (کتاب)|کشف المحجة]] - از [[امام باقر]]{{ع}} -: [[امام حسین]]{{ع}} کشته شد، در حالی که بدهکار بود و امام [[زین العابدین]]{{ع}}، یکی از مزرعه‌های او را به سیصد هزار [سکه] فروخت تا بدهی و نیز وعده‌های امام حسین{{ع}} به [[مردم]] را بپردازد<ref>{{متن حدیث|أَنَّ الْحُسَيْنَ قُتِلَ‏ وَ عَلَيْهِ‏ دَيْنٌ‏، وَ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ زَيْنَ الْعَابِدِينَ{{ع}} بَاعَ ضَيْعَةً لَهُ بِثَلَاثِمِائَةِ أَلْفٍ لِيَقْضِىَ دَيْنَ الْحُسَيْنِ{{ع}} وَ عِدَاتٍ كَانَتْ عَلَيْهِ}} (کشف المحجّة، ص۱۸۳؛ بحار الأنوار، ج۴۳، ص۳۲۱).</ref>.
* [[کشف المحجة (کتاب)|کشف المحجة]] - از [[امام باقر]]{{ع}} -: [[امام حسین]]{{ع}} کشته شد، در حالی که بدهکار بود و امام [[زین العابدین]]{{ع}}، یکی از مزرعه‌های او را به سیصد هزار [سکه] فروخت تا بدهی و نیز وعده‌های امام حسین{{ع}} به [[مردم]] را بپردازد<ref>{{متن حدیث|أَنَّ الْحُسَيْنَ قُتِلَ‏ وَ عَلَيْهِ‏ دَيْنٌ‏، وَ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ زَيْنَ الْعَابِدِينَ{{ع}} بَاعَ ضَيْعَةً لَهُ بِثَلَاثِمِائَةِ أَلْفٍ لِيَقْضِىَ دَيْنَ الْحُسَيْنِ{{ع}} وَ عِدَاتٍ كَانَتْ عَلَيْهِ}} (کشف المحجّة، ص۱۸۳؛ بحار الأنوار، ج۴۳، ص۳۲۱).</ref>.
* [[المعجم الکبیر (کتاب)|المعجم الکبیر]] - به نقل از [[عمر بن علی بن الحسین]]، از پدرش امام زین العابدین{{ع}}: حسین بن علی{{ع}}، در حالی به شهادت رسید که بدهیِ فراوانی داشت و [پدرم] امام زین العابدین{{ع}} برای [پرداخت] آن، فلان [[چاه]] و فلان چاه را فروخت<ref>{{متن حدیث|قُتِلَ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ{{ع}} وَ عَلَيْهِ دَينٌ كَثيرٌ، فَبَاعَ فِيهَا عَلِيُّ بْنُ حُسَيْنٍ{{ع}} عَيْنَ كَذَا وَ عَيْنَ كَذَا}} (المعجم الکبیر، ج۳، ص۱۲۳، ح۲۸۷۱).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۱۴۸.</ref>
* [[المعجم الکبیر (کتاب)|المعجم الکبیر]] - به نقل از [[عمر بن علی بن الحسین]]، از پدرش امام زین العابدین{{ع}}: حسین بن علی{{ع}}، در حالی به شهادت رسید که بدهیِ فراوانی داشت و [پدرم] امام زین العابدین{{ع}} برای [پرداخت] آن، فلان [[چاه]] و فلان چاه را فروخت<ref>{{متن حدیث|قُتِلَ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ{{ع}} وَ عَلَيْهِ دَينٌ كَثيرٌ، فَبَاعَ فِيهَا عَلِيُّ بْنُ حُسَيْنٍ{{ع}} عَيْنَ كَذَا وَ عَيْنَ كَذَا}} (المعجم الکبیر، ج۳، ص۱۲۳، ح۲۸۷۱).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۱۴۸.</ref>

نسخهٔ ‏۲۰ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۵۶

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

عزت نفس

خوش‌خویی

شجاعت

سخاوت

داستانی از کَرَم و سخاوتش

  • تحف العقول: مردی از انصار، نزد امام حسین(ع) آمد و دست نیاز به سوی او بر آورد. امام حسین(ع) فرمود: «ای برادر انصاری! از نیازخواهی رو در رو، خود را دور دار و نیازت را در برگه‌ای [بنویس و] پیش من بفرست که من، چیزی به تو می‌دهم که خوشحالت سازد، إن شاء الله!» مرد انصاری نوشت: ای ابو عبدالله! فلان کس، پانصد دینار از من طلبکار است و در طلبش پافشاری می‌کند. با او گفتگو کن تا به من مهلت دهد. امام حسین(ع) چون برگه را خواند، به درون خانه‌اش رفت و کیسه‌ای حاوی هزار دینار، بیرون آورد و به او فرمود: «با پانصد دینار، بدهی‌ات را می‌پردازی و پانصد دینار دیگر را کمک‌هزینه‌ات در پیشامدهای روزگار می‌کنی. نیازت را جز پیش سه کس مَبَر: دیندار یا جوانمرد یا اصیل (خانواده‌دار)؛ زیرا دیندار، [با عطا کردن به تو] دینش را حفظ می‌کند، و جوانمرد، از جوانمردی خویش شرم می‌کند، و خانواده‌دار می‌داند که تو آبروی خویش را برای نیازت هزینه کرده‌ای و او آبروی تو را نگاه می‌دارد و تو را بی‌آنکه نیازت را بر آورده کند، باز نمی‌گرداند»[۱۶].
  • نثر الدر - به نقل از اَنَس -: نزد امام حسین(ع) بودم که کنیزی با دسته‌گلی در دست، وارد شد و امام(ع) را با آن، تحیّت (سلام و درود) گفت. امام(ع) هم فرمود: «به خاطر خدای متعال، آزادی». من گفتم: با یک دسته‌گل تحیّت دادن، این‌قدر نمی‌ارزد که بدان، آزادش کنی! فرمود: «خدای بزرگ بِشْکوه، ما خاندان پیامبر(ص) را چنین پرورده است. فرموده است: ﴿وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا﴾[۱۷]، و بهتر از آن [تحیّت او]، آزاد کردنش بود»[۱۸].
  • المحلی - به نقل از عبدالله بن شداد -: حسین بن علی(ع) بر چوپانی گذشت. چوپان، گوسفندی به او هدیه داد. حسین(ع) پرسید: «تو آزادی یا بَرده؟». گفت: بَرده هستم. حسین(ع) گوسفند را باز گرداند. چوپان گفت: این، مال خودم است. حسین(ع) پذیرفت و سپس، او و گلّه را خرید. چوپان را آزاد نمود و گلّه را به او بخشید[۱۹].[۲۰]

بدهی امام(ع) هنگام شهادت

بیم از خدا

فروتنی

  • الزهد، ابن حنبل - به نقل از مِسعَر -: حسین بن علی(ع) بر بینوایانی گذشت. با آنان نشست و سپس گفت: ﴿إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ﴾[۲۶][۲۷].
  • تفسیر العیاشی - به نقل از مسعدة بن صدقه -: حسین بن علی(ع) بر بینوایانی گذشت که عبایشان را پهن نموده و تکّه نانی بر آن گذاشته بودند. گفتند: ای فرزند پیامبر خدا! به سوی ما بیا. امام حسین(ع) خم شد و با آنان، هم‌غذا شد و سپس تلاوت کرد: ﴿إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ﴾[۲۸]. سپس فرمود: «من دعوت شما را پذیرفتم. شما نیز بپذیرید». آنان گفتند: حتماً و بر روی چشم، ای فرزند پیامبر خدا! سپس برخاستند و با او آمدند تا به خانه‌اش رسیدند. امام(ع) به رباب فرمود: «آنچه اندوخته‌ای، [برای آنان] بیاور»[۲۹].[۳۰]

ادب آموزش

  • المناقب، ابن شهرآشوب -: حسن و حسین(ع) بر پیرمردی گذشتند که خوب وضو نمی‌گرفت. آن دو با هم دعوای ظاهری راه انداختند و هر یک به دیگری می‌گفت: «تو خوب وضو نمی‌گیری!». هر دو گفتند: «ای مرد کهنسال! تو میان ما داور باش. هر یک از ما جداگانه وضو می‌گیرد». سپس گفتند: «کدام یک از ما خوب وضو می‌گیرد؟». پیرمرد گفت: شما، هر دو، خوب وضو می‌گیرید؛ اما این پیرمرد نادان است که بلد نیست وضو بگیرد و اکنون، از شما فرا گرفت و به برکت شما و دلسوزی‌تان بر امّت جدّتان، به دست شما توبه کرد[۳۱].[۳۲]

دارای جان خشنود و پسندیده

  • تفسیر القمی - به نقل از ابو بصیر، از امام صادق(ع)درباره سخن خدای متعال: "ای جان مطمئن به سوی خدایت بازگرد. در حالیکه از خدا خشنودی و نزد خدا پسندیده. پس در میان بندگانم درآی و به بهشت وارد شو."، مقصود، حسین(ع) است[۳۳].
  • معانی الأخبار - به نقل از امام زین العابدین(ع) -: چون کار امام حسین(ع) سخت شد، برخی از همراهانش به او نگریستند. امام(ع) و برخی از یاران ویژه‌اش، بر خلاف آنان که هر گاه کار سخت شود، رنگشان دگرگون می‌شود و به لرزه می‌افتند و دل‌هایشان به تپش می‌افتد، رنگشان گلگون می‌شد و اندامشان آرام می‌شد و جان‌هایشان قرار می‌گرفت. برخی به برخی دیگر گفتند: بنگرید که باکی از مرگ ندارد! امام حسین(ع) به یارانش فرمود: «ای بزرگ‌زادگان! شکیبا باشید. مرگ، جز پلی نیست که شما را از ترس و سختی به سوی بهشتِ گسترده و نعمت جاوید، عبور می‌دهد. پس کدام یک از شما ناخوش دارد که از زندان به کاخ، منتقل شود؟! و آن برای دشمنانتان، جز مانند این نیست که از کاخ به زندان و [جایگاه] عذاب، منتقل می‌شوند. پدرم علی(ع) از پیامبر خدا(ص) برایم نقل کرد که: دنیا، زندانِ مؤمن و بهشتِ کافر است و مرگ، پل اینها به سوی بهشتشان و پل آنان به سوی دوزخشان است. نه دروغ گفتم و نه به من، دروغ گفته شده است»[۳۴].[۳۵]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ، محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین

پانویس

  1. ↑ منظور، عبید الله بن زیاد بن سمیه است که معاویه بر خلاف شریعت اسلام، پدر او (زیاد) را برادر خود و فرزند ابوسفیان خواند.
  2. ↑ «أَلَا وَ إِنَّ‏ الدَّعِيَّ‏ ابْنَ‏ الدَّعِيِّ‏ قَدْ رَكَزَ بَيْنَ‏ اثْنَتَيْنِ‏ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ يَأْبَى اللَّهُ لَنَا ذَلِكَ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طَابَتْ وَ حُجُورٌ طَهُرَتْ وَ نُفُوسٌ أَبِيَّةٌ وَ أُنُوفٌ حَمِيَّةٌ مِنْ أَنْ نُؤْثِرَ طَاعَةَ اللِّئَامِ عَلَى مَصَارِعِ الْكِرَامِ» (الملهوف، ص۱۵۶؛ تحف العقول، ص۲۴۱).
  3. ↑ «أَقْبَلَ شِمْرُ بْنُ ذِي الجَوشَنِ بِكِتابِ عُبَيدِ اللّهِ بنِ زِيادٍ إلى عُمَرَ بنِ سَعدٍ، فَلَمّا قَدِمَ عَلَيهِ فَقَرَأَهُ، قالَ لَهُ عُمَرُ: لا يَستَسْلِمُ وَاللّهِ حُسَينٌ، إنَّ نَفسَاً أبِيَّةً لَبَينَ جَنْبَيهِ» (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۱۵).
  4. ↑ «مَوْتٌ فِي عِزٍّ خَيْرٌ مِنْ‏ حَيَاةٍ فِي‏ ذُلٍّ‏» (المناقب، ابن شهرآشوب، ج۴، ص۶۸).
  5. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۴.
  6. ↑ «سَمِعْتُ الحُسَينَ(ع) يَقولُ: لَو شَتَمَنِي رَجُلٌ فِي هذِهِ الاُذُنِ - وأومَأَ إلَى اليُمنى - وَاعْتَذَرَ لي فِي الاُخْرى، لَقَبِلْتُ ذلِكَ مِنهُ؛ وذلِكَ أنَّ أميرَ المُؤمِنينَ عَلِيَّ بنَ أبي طالِبٍ(ع) حَدَّثَنِي أنَّهُ سَمِعَ جَدّي رَسولَ اللّهِ(ص) يَقولُ: لا يَرِدُ الحَوضَ مَن لَم يَقبَلِ العُذرَ مِن مُحِقٍّ أو مُبْطِلٍ» (نظم درر السمطین، ص۲۰۹).
  7. ↑ «كَانَ الْحُسَيْنُ(ع) سَيِّداً زَاهِداً وَرِعاً صَالِحاً نَاصِحاً حَسَنَ‏ الْخُلُقِ‏» (مقتل الحسین(ع)، خوارزمی، ج۱، ص۱۵۳).
  8. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۵.
  9. ↑ «إنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ رَسُولِ اللّهِ(ص) أتَت رَسُولَ اللّهِ(ص) بِالحَسَنِ وَالحُسَيْنِ(ع)، فَقالَت: اِبْنَاكَ وَابْنَايَ انحَلهُما. قالَ: نَعَم، أمَّا الحَسَنُ فَقَد نَحَلتُهُ حِلمي وهَيْبَتِي، وَ أمَّا الحُسَينُ فَقَد نَحَلتُهُ نَجدَتِي وجودي. قَالَتْ: رَضِيتُ يا رَسُولَ اللّهِ(ص)» (تاریخ دمشق، ج۱۴، ص۱۲۸، ح۳۴۱۸؛ المعجم الأوسط، ج۶، ص۲۲۲، ح۶۲۴۵).
  10. ↑ «وَهُوَ [أيِ الإِمامُ الحُسَينُ(ع)] يُقاتِلُ عَلى رِجْلَيهِ قِتَالَ الفَارِسِ الشُّجَاعِ، يَتَّقِي الرَّميَةَ، ويَفتَرِصُ العَورَةَ، ويَشُدُّ عَلَى الخَيلِ.» (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۵۲؛ الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۵۷۲).
  11. ↑ «فَلَمّا فَنِيَ أصحابُهُ [أي اصحابُ الحُسَين(ع)] وَبَقِيَ بِمُفرَدِهِ، حَمَلَ عَلَيْهِم وَقَتَلَ كَثِيرَاً مِنْ شُجعانِهِم» (الصواعق المحرقة، ص۱۹۷).
  12. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۵.
  13. ↑ «لَوْ كَانَ‏ الْحِلْمُ‏ رَجُلًا لَكَانَ‏ عَلِيّاً وَ لَوْ كَانَ العَقلُ رَجُلاً لَكَانَ حَسَنَاً، وَلَو كَانَ السَّخاءُ رَجُلاً لَكانَ حُسَيْنَاً» (مقتل الحسین(ع)، خوارزمی، ج۱، ص۶۰؛ فرائد السمطین، ج۲، ص۶۸، ح۳۹۲).
  14. ↑ «أَمَّا الْحَسَنُ فَأَنْحَلُهُ‏ الْهَيْبَةَ وَ الْحِلْمَ‏ وَ أَمَّا الْحُسَيْنُ فَأَنْحَلُهُ الْجُودَ وَ الرَّحْمَةَ» (الخصال، ص۷۸، ح۱۲۴).
  15. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۶.
  16. ↑ «وَ جَاءَهُ رَجُلٌ‏ مِنَ‏ الْأَنْصَارِ يُرِيدُ أَنْ يَسْأَلَهُ حَاجَةً فَقَالَ(ع): يَا أَخَا الْأَنْصَارِ صُنْ وَجْهَكَ عَنْ بِذْلَةِ الْمَسْأَلَةِ وَ ارْفَعْ حَاجَتَكَ فِي رُقْعَةٍ فَإِنِّي آتٍ فِيهَا مَا سَارَّكَ إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَكَتَبَ يَا أَبَا عَبْدِاللَّهِ إِنَّ لِفُلَانٍ عَلَيَّ خَمْسَمِائَةِ دِينَارٍ وَ قَدْ أَلَحَّ بِي فَكَلِّمْهُ يُنْظِرْنِي إِلَى مَيْسَرَةٍ فَلَمَّا قَرَأَ الْحُسَيْنُ(ع) الرُّقْعَةَ دَخَلَ إِلَى مَنْزِلِهِ فَأَخْرَجَ صُرَّةً فِيهَا أَلْفُ دِينَارٍ وَ قَالَ(ع) لَهُ أَمَّا خَمْسُمِائَةٍ فَاقْضِ بِهَا دَيْنَكَ وَ أَمَّا خَمْسُمِائَةٍ فَاسْتَعِنْ بِهَا عَلَى دَهْرِكَ وَ لَا تَرْفَعْ حَاجَتَكَ إِلَّا إِلَى أَحَدِ ثَلَاثَةٍ إِلَى ذِي دِينٍ أَوْ مُرُوَّةٍ أَوْ حَسَبٍ فَأَمَّا ذُو الدِّينِ فَيَصُونُ دِينَهُ وَ أَمَّا ذُو الْمُرُوَّةِ فَإِنَّهُ يَسْتَحْيِي لِمُرُوَّتِهِ وَ أَمَّا ذُو الْحَسَبِ فَيَعْلَمُ أَنَّكَ لَمْ تُكْرِمْ وَجْهَكَ أَنْ تَبْذُلَهُ لَهُ فِي حَاجَتِكَ فَهُوَ يَصُونُ وَجْهَكَ أَنْ يَرُدَّكَ بِغَيْرِ قَضَاءِ حَاجَتِكَ»(تحف العقول، ص۲۴۷؛ بحار الأنوار، ج۷۸، ص۱۱۸، ح۲).
  17. ↑ «و چون به شما درودی گفته شد، با درودی بهتر از آن یا همانند آن پاسخ دهید» سوره نساء، آیه ۸۶.
  18. ↑ «كُنْتُ عِنْدَ الْحُسَيْنِ(ع) فَدَخَلَتْ عَلَيْهِ جَارِيَةٌ بِيَدِهَا طَاقَةُ رَيْحَانٍ‏ فَحَيَّتْهُ‏ بِهَا، فَقَالَ لَهَا: أَنْتِ حُرَّةٌ لِوَجْهِ اللَّهِ تَعَالَى. فَقُلْتُ: تُحَيِّيكَ بِطَاقَةِ رَيْحَانٍ لَا خَطَرَ لَهَا فَتُعْتِقُهَا؟! قَالَ: كَذَا أَدَّبَنَا اللَّهُ جَلَّ جَلَالُهُ، قَالَ‏ ﴿وَإِذَا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْهَا أَوْ رُدُّوهَا﴾ فَكَانَ أَحْسَنَ مِنْهَا عِتْقُهَا» (نثر الدرّ، ج۱، ص۳۳۵؛ نزهة الناظر، ص۸۳، ح۸).
  19. ↑ «مَرَّ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ(ع) بِراعٍ، فَأَهْدَى الرّاعي إلَيْهِ شَاةً، فَقَالَ لَهُ الحُسَيْنُ(ع): حُرٌّ أنْتَ أمْ مَمْلُوكٌ؟ فَقالَ: مَمْلُوكٌ، فَرَدَّهَا الحُسَينُ(ع) عَلَيْهِ، فَقالَ لَهُ المَملوكُ: إنَّها لِي، فَقَبِلَها مِنهُ، ثُمَّ اشْتَراهُ وَاشْتَرَى الغَنَمَ، فَأَعتَقَهُ وجَعَلَ الغَنَمَ لَهُ» (المُحلّی، ج۸، ص۵۱۵؛ المصنّف، ابن أبی شیبة، ج۵، ص۳۸۹، ح۵۴۵ [در المصنّف ابن ابی شیبة، به جای «حسین»، «حسن» آمده است]).
  20. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۷.
  21. ↑ «أَنَّ الْحُسَيْنَ قُتِلَ‏ وَ عَلَيْهِ‏ دَيْنٌ‏، وَ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ زَيْنَ الْعَابِدِينَ(ع) بَاعَ ضَيْعَةً لَهُ بِثَلَاثِمِائَةِ أَلْفٍ لِيَقْضِىَ دَيْنَ الْحُسَيْنِ(ع) وَ عِدَاتٍ كَانَتْ عَلَيْهِ» (کشف المحجّة، ص۱۸۳؛ بحار الأنوار، ج۴۳، ص۳۲۱).
  22. ↑ «قُتِلَ الحُسَينُ بنُ عَلِيٍّ(ع) وَ عَلَيْهِ دَينٌ كَثيرٌ، فَبَاعَ فِيهَا عَلِيُّ بْنُ حُسَيْنٍ(ع) عَيْنَ كَذَا وَ عَيْنَ كَذَا» (المعجم الکبیر، ج۳، ص۱۲۳، ح۲۸۷۱).
  23. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۸.
  24. ↑ «قِیلَ لَهُ [أی لِلحُسَیْنِ(ع)]:مَا أَعْظَمَ‏ خَوْفَكَ‏ مِنْ‏ رَبِّكَ‏ فَقَالَ لَا يَأْمَنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا مَنْ خَافَ اللَّهَ فِي الدُّنْيَا» (المناقب، ابن شهرآشوب، ج۴، ص۶۹).
  25. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۹.
  26. ↑ «بی‌گمان او سرکشان را دوست نمی‌دارد» سوره نحل، آیه ۲۳.
  27. ↑ .«مَرَّ حُسَيْنُ بنُ عَلِيٍّ(ع) عَلى مَسَاكِينَ، فَجَلَسَ إلَيْهِم، ثُمَّ قَالَ: ﴿إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ﴾» (الزهد، ابن حنبل، ص۲۱۳؛ بغیة الطلب فی تاریخ حلب، ج۶، ص۲۵۹۰).
  28. ↑ «بی‌گمان او سرکشان را دوست نمی‌دارد» سوره نحل، آیه ۲۳.
  29. ↑ «مَرَّ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ(ع) بِمَسَاكِينَ قَدْ بَسَطُوا كِسَاءً لَهُمْ وَ أَلْقَوْا عَلَيْهِ كِسَراً فَقَالُوا هَلُمَّ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَثَنَى وَرِكَهُ فَأَكَلَ مَعَهُمْ ثُمَّ تَلَا إِنَّ اللَّهَ‏ ﴿إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْتَكْبِرِينَ﴾ ثُمَّ قَالَ قَدْ أَجَبْتُكُمْ فَأَجِيبُونِي قَالُوا نَعَمْ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَقَامُوا مَعَهُ‏ حَتَّى‏ أَتَوْا مَنْزِلَهُ‏ فَقَالَ لِلْجَارِيَةِ أَخْرِجِي مَا كُنْتِ تَدَّخِرِينَ» (تفسیر العیّاشی، ج۲، ص۲۵۷، ح۱۵).
  30. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۴۹.
  31. ↑ «‏ أَنَّ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ مَرَّا عَلَى‏ شَيْخٍ‏ يَتَوَضَّأُ وَ لَا يُحْسِنُ فَأَخَذَا بِالتَّنَازُعِ يَقُولُ كُلُّ وَاحِدٍ مِنْهُمَا أَنْتَ لَا تُحْسِنُ الْوُضُوءَ فَقَالا أَيُّهَا الشَّيْخُ كُنْ حَكَماً بَيْنَنَا يَتَوَضَّأْ كُلُّ وَاحِدٍ مِنَّا سَوِيَّةً ثُمَّ قَالا أَيُّنَا يُحْسِنُ قَالَ كِلَاكُمَا تُحْسِنَانِ الْوُضُوءَ وَ لَكِنَّ هَذَا الشَّيْخَ الْجَاهِلَ هُوَ الَّذِي لَمْ يَكُنْ يُحْسِنُ وَ قَدْ تَعَلَّمَ الْآنَ مِنْكُمَا وَ تَابَ عَلَى يَدَيْكُمَا بِبَرَكَتِكُمَا وَ شَفَقَتِكُمَا عَلَى أُمَّةِ جَدِّكُمَا» (المناقب، ابن شهرآشوب، ج۳، ص۴۰۰).
  32. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۵۰.
  33. ↑ «فِي قَوْلِهِ تَعَالَى‏ ﴿يَا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ * ارْجِعِي إِلَى رَبِّكِ رَاضِيَةً مَرْضِيَّةً * فَادْخُلِي فِي عِبَادِي * وَادْخُلِي جَنَّتِي﴾ يَعْنِي‏ الْحُسَيْنَ‏ بْنَ‏ عَلِيٍّ» (تفسیر القمّی، ج۲، ص۴۲۲؛ بحار الأنوار، ج۴۴، ص۲۱۹، ح۱۱).
  34. ↑ «‏لَمَّا اشْتَدَّ الْأَمْرُ بِالْحُسَيْنِ‏ بْنِ‏ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ(ع) نَظَرَ إِلَيْهِ مَنْ كَانَ مَعَهُ فَإِذَا هُوَ بِخِلَافِهِمْ لِأَنَّهُمْ كُلَّمَا اشْتَدَّ الْأَمْرُ تَغَيَّرَتْ أَلْوَانُهُمْ وَ ارْتَعَدَتْ فَرَائِصُهُمْ وَ وَجَبَتْ‏ قُلُوبُهُمْ وَ كَانَ الْحُسَيْنُ(ع) وَ بَعْضُ مَنْ مَعَهُ مِنْ خَصَائِصِهِ تُشْرِقُ أَلْوَانُهُمْ وَ تَهْدَأُ جَوَارِحُهُمْ وَ تَسْكُنُ نُفُوسُهُمْ فَقَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ انْظُرُوا لَا يُبَالِي بِالْمَوْتِ فَقَالَ لَهُمُ الْحُسَيْنُ(ع) صَبْراً بَنِي الْكِرَامِ فَمَا الْمَوْتُ إِلَّا قَنْطَرَةٌ تَعْبُرُ بِكُمْ عَنِ الْبُؤْسِ وَ الضَّرَّاءِ إِلَى الْجِنَانِ الْوَاسِعَةِ وَ النَّعِيمِ الدَّائِمَةِ فَأَيُّكُمْ يَكْرَهُ أَنْ يَنْتَقِلَ مِنْ سِجْنٍ إِلَى قَصْرٍ وَ مَا هُوَ لِأَعْدَائِكُمْ إِلَّا كَمَنْ يَنْتَقِلُ مِنْ قَصْرٍ إِلَى سِجْنٍ وَ عَذَابٍ- إِنَّ أَبِي حَدَّثَنِي عَنْ رَسُولِ اللَّهِ(ص)‏ أَنَّ الدُّنْيَا سِجْنُ الْمُؤْمِنِ وَ جَنَّةُ الْكَافِرِ وَ الْمَوْتُ جِسْرُ هَؤُلَاءِ إِلَى جَنَّاتِهِمْ وَ جِسْرُ هَؤُلَاءِ إِلَى جَحِيمِهِمْ مَا كَذَبْتُ وَ لَا كُذِبْتُ» (معانی الأخبار، ص۲۸۸، ح۳).
  35. ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۱۵۱.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=شایستگی‌های_اخلاقی_امام_حسین&oldid=522532»