توحید در لغت
این مدخل زیرشاخهٔ بحث توحید است. توحید از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: توحید در لغت - توحید در قرآن - توحید در حدیث - توحید در نهج البلاغه - توحید در کلام اسلامی - توحید در اخلاق اسلامی - توحید در معارف دعا و زیارات - توحید در معارف و سیره علوی - توحید در معارف و سیره فاطمی - توحید در معارف و سیره سجادی - توحید در معارف و سیره امام جواد - توحید در فقه اسلامی - توحید در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«توحید» مصدر باب تفعیل و از ریشه «وحد» است. یکی از معانی این باب «کسی یا چیزی را دارای وصفی دانستن» است، بر این اساس توحید به معنای «یکی دانستن و یکتا شمردن» خداوند متعال و به عبارت دیگر «اعتقاد به وحدانیت خداوند» می‌باشد. البته در برخی از موارد توحید به معنای «وحدانیت خداوند» نیز به کار می‌رود. مقام معظم رهبری، معنای «توحید» را نه صرفاً یک نظریه‌ای فلسفی و ذهنی بلکه یک نظریه زیربنایی در مورد انسان و جهان و نیز یک دکترین اجتماعی و اقتصادی و سیاسی می‌دانند. در میان واژه‌های مذهبی و غیر مذهبی کمتر واژه‌ای می‌توان یافت که تا این حد سرشار از مفاهیم انقلابی و سازنده و ناظر به ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی و تاریخی انسان باشد و به همین دلیل همه دعوت‌ها و نهضت‌های الهی در طول تاریخ با اعلان یگانگی خدا و ربوبیت و الوهیت انحصاری او آغاز گردیده است[۱].
توحید از دیدگاه مقام معظم رهبری، دارای دو جزء است یکی الله است و دیگر ﴿لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ﴾. «یکی اثبات الله و دیگری نفی هر معبودی جز الله، اثبات ولایت الله و نفی ولایت غیر الله»[۲]. «یکی اطاعت، و عبودیت پروردگار عالم و دیگری سرپیچی از اطاعت انداد الله»[۳]. از منظر ایشان، «روح توحید عبارت است از اینکه انسان غیر خدا را عبودیت نکند و در مقابل غیر خدا جبهه بندگی به زمین نساید»[۴]. ایشان توحید را به معنای حاکمیت ارزش‌های الهی بر جامعه و نفی حکومت‌های طاغوتی، استبدادی و فاسد و طغیان‌گر بر ارزش‌های انسانی و اصیل می‌دانند[۵]. ایشان از منظری توحید را به معنای وحدت و یکپارچگی همه جهان و خویشاوندی تمام اجزاء و عناصر آن می‌دانند و معتقدند که «از آنجا که آفرینش دارای یک مبدأ است و خدایان و آفرینندگان مختلف دست‌اندر کار آفرینش و گردش آن نبوده‌اند، همه اجزاء آفرینش، اجزاء یک مجموعه و همه جهان یک واحد و دارای جهت‌گیری واحد است»[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ روح توحید نفی عبودیت غیر خدا، ص۵.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با کارگزاران و دست‌اندرکاران حج، سال ۱۳۸۸.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی ایران، در سال ۱۳۷۹.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام به مناسبت عید مبعث، در سال ۱۳۷۳.
- ↑ حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اساتید و دانشجویان دانشگاه‌های استان زنجان، در سال ۱۳۸۲.
- ↑ روح توحید نفی عبودیت غیر خدا، ص۵.
- ↑ رودبندی زاده، مهدی، مقاله «خداشناسی توحیدی»، منظومه فکری آیت‌الله العظمی خامنه‌ای ج۱ ص ۱۱۲.