تابعین
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
- مدخلهای وابسته به این بحث:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل تابعین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
- تابعین، بهمعنای پیروان، عنوان گروهی از مسلمانان است که پیامبر اکرم را درک نکردهاند، اما اصحاب پیامبر را درک کردهاند. واژه تابعین خاستگاه قرآنی دارد. بیشتر مفسران در تفسیر آیه ۱۰۰ سوره توبه، پس از "سابقون" (مهاجرین و انصار)، قائل به وجود افرادی هستند که پس از صحابه، راه آنها را تداوم میبخشند. این افراد تابعین نامیده میشوند. پیامبر اکرم (ص) در حدیثی نسل پس از صحابه را بهترین مردمان یاد میکند، در حالیکه نسل بعد از آنها از چنین فضیلتی برخوردار نیستند. پس از وفات پیامبر (ص) در زمان خلیفه دوم در تقسیمبندی خلیفه برای تقسیم غنائم به ترتیب نام مهاجرین سپس انصار و تابعین ذکر شده بود. وی همچنین در شکلگیری جانشین پس از خود به تابعین نقش داد[۱].
- علمای علم رجال تابعین را براساس اولویتهایی حتی تا پانزده طبقه، طبقهبندی کردهاند. مبنای برخی از این طبقهبندیها برتریهای علمی و عملی آنها نسبت به یکدیگر، یا تقدم و تأخر زمان آنها نسبت به یکدیگر و.. است. اویس قرنی به عنوان خیرالتابعین یا سید التابعین مشهور است. اویس از یاران خاص امام علی (ع) بود که در رکاب ایشان به شهادت رسید. تابعین در هواداری از امام علی (ع) و گرایش به مذهب تشیع پیشگام بودند. علامه عبدالحسین امینی در الغدیر نام ۸۴ تن از تابعین را در نقل حدیث غدیر یاد کرده است[۲].
- امام علی (ع) در نامه ۲۸ خطاب به معاویه مینویسد: "... با سپاهی گران از مهاجران و انصار و تابعین آنان که نیکو پرورش یافتهاند، بر سر تو میتازم؛ لشکری انبوه که فضا را پر کند..."[۳][۴].
فهرستی از برخی تابعین
- أبان بن عثمان بن عفان
- ابن أبی ملیکة
- ابن شهاب الزهری
- أبو الأسود الدؤلی
- أبو حنیفة النعمان
- أبو سلمة بن عبد الرحمن بن عوف
- أبو عثمان النهدی
- أبو مسلم الخولانی
- أصحمة النجاشی
- الحسن البصری
- الربیع بن خثیم
- القاسم بن محمد بن أبی بکر
- المهاجر بن خالد بن الولید
- النعمان بن أبی عیاش
- أویس القرنی المرادی
- إیاس بن معاویة
- إبراهیم بن یزید النخعی
- حسان بن النعمان
- حفص بن عاصم
- حماد بن أبی سلیمان
- حماد بن زید
- حمزة بن عبد الله بن الزبیر
- حمزة بن عبد الله بن عمر بن الخطاب
- خارجة بن زید بن ثابت
- رجاء بن حیوة
- ربیعة بن فروخ
- زید بن أرطاة الفزاری
- زید بن أسلم
- زینب بنت علی
- سالم بن عبد الله بن عمر بن الخطاب
- سعید بن جبیر
- سعید بن المسیب
- سعید بن عثمان بن عفان
- سلمان بن ربیعة الباهلی
- سلیمان بن مهران الأعمش
- شریح القاضی
- صالح بن کیسان
- صلة بن زفر
- طاووس بن کیسان
- طلحة بن عبد الله الخزاعی
- طلحة بن عبد الله بن عوف
- طلق بن حبیب العنزی
- طلیحة بن خویلد الأسدی
- عاصم بن عمر بن الخطاب
- عامر الشعبی
- عامر بن عبد قیس
- عبد الرحمن بن أبی لیلی
- عبد الملک بن مروان
- عبد الله بن المبارک
- عبید بن عمیر اللیثی
- عروة بن الزبیر
- عطاء بن أبی رباح
- عطاء بن یسار
- عطاء بن مرکبوذ
- عقبة بن نافع
- عمر بن عبد العزیز
- قتادة بن دعامة
- کعب الأحبار
- مالک بن دینار
- محمد بن سیرین
- محمد بن طلحة بن عبید الله
- محمد بن عبد الرحمن بن أبی لیلی
- مسروق بن الأجدع
- منصور بن المعتمر
- مسلم بن عقیل
- مصعب بن الزبیر
- موسی بن عقبة
- موسی بن نصیر
- میمون بن مهران
- نافع مولی ابن عمر
- یحیی بن یعمر
- مکحول الهذلی
- هرم بن حیان
پرسشهای وابسته
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 193.
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 193- 194.
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۲۸: «وَ أَنَا مُرْقِلٌ نَحْوَكَ فِي جَحْفَلٍ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ، وَ التَّابِعِينَ لَهُمْ بِإِحْسَانٍ، شَدِيدٍ زِحَامُهُمْ سَاطِعٍ قَتَامُهُمْ»
- ↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 194.