علم غیب ذاتی چیست؟ (پرسش)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
علم غیب ذاتی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
| علم غیب ذاتی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
| مدخل اصلی | علم غیب |
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- تعریف علم غیب ذاتی چیست؟
پاسخ جامع
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه) اندیشمندان و نویسدندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
 |
 |
|
| سبحانی | مصباح یزدی | غرویان | رضایی اصفهانی | شریعتی |
علم غیب ذاتی یا استقلالی علمی است که از راه تحصیل و اکتساب به دست نیامده و از درون عالم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست. چنین علمی نامحدود بوده و تنها مخصوص خداوند متعال است چرا که علم او عین ذات اوست و ذات او نیز نامحدود است.
آیاتی که علم غیب را تنها مخصوص خداوند دانسته و آن را از غیر خدا سلب می‌کند مقصودشان علم غیب ذاتی است: ﴿﴿قُل لّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ﴾﴾ [۱] و یا در آیه دیگر از زبان پیامبر (ص) آمده است: ﴿﴿وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلاَّ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ﴾﴾[۲] و چون پیامبر(ص) ذاتاً و از درون، آگاه از غیب نبوده و آگاهی او چنانکه معلوم است محدود می‌باشد ، لذا خویش را به شیوه مذکور در آیه توصیف می‌کند.
با انتخاب "ادامه مطلب" از پاسخ‌های تفصیلی ذیل بهره‌مند شوید:
پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه)
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. آیت‌الله سبحانی؛ |
|---|
|
آیت الله سبحانی در کتاب «جدال احسن» در این باره گفته است:
|
| ۲. آیت‌الله مصباح یزدی؛ |
|---|
|
آیت‌الله مصباح یزدی، در کتاب «انسان‌شناسی» در این‌باره گفته است: |
| ۳. حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین شریعتی؛ |
|---|
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین جزیری احسائی؛ |
|---|
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی؛ |
|---|
|
| ۷. پژوهشگران مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها. |
|---|
 پژوهشگران «مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها» در این‌باره گفتهاند:
|
پرسش‌های وابسته
- اقسام و انواع غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- غیب مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
- آیا غیب مطلق برای خدا هم غیب است یا برای او قابل ادارک است؟ (پرسش)
- غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
- به چه دلیل برای خداوند غیبی وجود ندارد؟ (پرسش)
- اگر برای خدا غیبی وجود ندارد معنای عالم الغیب والشهادة چیست؟ (پرسش)
- آیا غیب و شهادت مراتب و درجات دارند؟ (پرسش)
- اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش)
- علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)
- علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)
- فرق بین علم غیب فعلی و شأنى چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)
- فرق علم غیب خدا و علم غیب برگزیدگان خدا چیست؟ (پرسش)
- فرق علم غیب پیامبر با امام چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب پیامبران و امامان از لحاظ مرتبه یکسان یا متفاوت است؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ «بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند و درنمی‌یابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد»، سوره نمل، آیه ۶۵.
- ↑ « و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم»، سوره اعراف، ۱۸۸.
- ↑ «داننده پنهان و آشکار است».سوره توبه، آیه ۱۰۵.
- ↑ «بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند و درنمی‌یابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد»، سوره نمل، آیه ۶۵.
- ↑ « و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم»، سوره اعراف، ۱۸۸.
- ↑ جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹
- ↑ انسان‌شناسی، ص۴۰۰.
- ↑ بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج٢، ص٢٧.
- ↑ علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص ۵۳
- ↑ علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹.
- ↑ «برخی از یاران حضرت امیرالمؤمنین(ع) به ایشان عرض کردند: علم غیب به شما داده شده است! حضرت خندیدند و به آن شخص که از قبیله کلب بود، فرمودند ای برادر ما از قبیله کلب، این علم غیب نیست بلکه این یادگیری از فردی است که علم غیب دارد»؛ نهج البلاغه با شرح محمد عبده، ج٢، ص١١، خطبه١٢٨
- ↑ «از امام صادق(ع) در خصوص اینکه آیا امام به علم غیب آگاه است پرسش نمودم؛ ایشان فرمودند خیر، ولی اگر بخواهد نسبت به چیزی علم پیدا کند خداوند متعال او را آگاه می‌سازد»؛اصول کافی، ج١، ص٢٥٧ و بصائر الدرجات ص ٣٣٥
- ↑ «(او) دانای نهان است و هیچ کس را بر (اسرار) نهانش مسلّط نمی‌سازد،* جز کسی از فرستاده [ها] که (خدا از او) خشنود باشد؛ پس در حقیقت، او از پیش رویش و از پشت سرش (محافظانی) کمین کرده وارد می‌سازد،* تا معلوم دارد که یقیناً، رسالت‌های پروردگارشان را رسانده‌اند؛ و به آنچه نزد آنان است احاطه دارد و همه چیز را از نظر عدد شماره کرده است» سوره جن
- ↑ تفسیر قرآن مهر؛ ج۷، ص۳۱۹.
- ↑ «بگو: من به شما نمی‌گویم که گنجینه‌های خداوند نزد من است و غیب نمی‌دانم...»؛ سوره انعام، آیه ۵۰.
- ↑ «...بگو که غیب، تنها از آن خداوند است...»؛ سوره یونس، آیه ۲۰.
- ↑ وبگاه مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها