حضرت زینب سلام الله علیها
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل زینب بنت علی بن ابی طالب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
ولادت و نسب
حضرت زینب، دختر امیر المؤمنین و فاطمه زهرا(س) در سال پنجم هجری، روز ۵ جمادی الأولی در مدینه، پس از امام حسین(ع) به دنیا آمد. از القاب ایشان: عقیله بنی‌هاشم، عقیله طالبیّین، موثّقه، عارفه، عالمه، محدثه، فاضله، کامله، عابده آل علی است. زینب مخفّف "زین اب" است، یعنی زینت پدر.
حضرت زینب با عبد الله بن جعفر (پسر عموی خودش) ازدواج کرد که حاصل آن دو پسر به نام‌های محمّد و عون بودند که در کربلا به شهادت رسیدند[۱].
فضائل حضرت زینب
این بانوی بزرگ، دارای قوّت قلب، فصاحت زبان، شجاعت، زهد و ورع، عفاف و شهامت فوق العاده بود[۲]. امام حسین(ع) هنگام دیدار، به احترامش از جا برمی خاست. زینب کبری، از جدّش رسول خدا و پدرش امیر المؤمنین و مادرش فاطمه زهرا(س) حدیث روایت کرده است[۳].
حضرت زینب از فصاحت و ادب برخوردار بود. هنگام دیدن سر بریده برادر، خطاب به او چنین سرود: «یا هلالا لمّا استتمّ کمالا». بعد‌ها هم در سوگ حسین(ع) اشعاری سرود، با این مطلع: «علی الطّف السّلام و ساکنیه...»: سلام بر کربلا و بر آرمیدگان آن دشت، که روح خدا: در آن قبّه‌ها و بارگاه‌هاست. جان‌های افلاکی و پاکی که در زمین خاکی، مقدّس و متعالی شدند، آرامگاه جوان‌مردانی که خدا را پرستیدند و در آن دشت‌ها و هامون‌ها خفتند. سرانجام، گور‌های خاموششان را قبّه‌هایی افراشته در برخواهد گرفت، و بارگاهی خواهد شد، دارای صحن‌های گسترده و باز[۴].
حضرت زینب و قیام امام حسین(ع)
زمانی که امام حسین(ع) پس از امتناع از بیعت با یزید، از مدینه به قصد مکّه خارج شد، زینب نیز با دو فرزند خود، همراه برادر شد. در طول نهضت عاشورا، نقش فداکاری‌های عظیم زینب، بسیار بود. سرپرست کاروان اسیران اهل بیت و مراقبت کننده از امام زین العابدین(ع) و افشاگر ستم‌گری‌های حکام اموی با خطبه‌های آتشین بود. زینب، هم دختر شهید بود، هم خواهر شهید، هم مادر شهید، هم عمّه شهید. پس از عاشورا و در سفر اسارت، در کوفه و دمشق، خطابه‌های آتشینی ایراد کرد و رمز بقای حماسه کربلا و بیداری مردم گشت. پس از بازگشت به مدینه نیز، در مجالس ذکری که برای شهدای کربلا داشت، به سخنوری و افشاگری می‌پرداخت. وی به "قهرمان صبر" شهرت یافت. بارزترین بعد زندگی حضرت زینب، همان پاسداری از فرهنگ عاشورا بود که با خطابه هایش، پیام خون حسین(ع) را به جهانیان رساند[۵].
وفات حضرت زینب
حضرت زینب در سال ۶۳ و به نقلی ۶۵ هجری درگذشت. قبرش در زینبیّه (در سوریّه کنونی) است. برخی نیز معتقدند مدفن او در مصر است. در کتاب خیرات الحسان" آمده است: در مدینه قحطی پیش آمد. زینب همراه شوهرش عبد الله بن جعفر به شام کوچ کردند و قطعه زمینی داشتند. زینب در همانجا در سال ۶۵ هجری درگذشت و در همان مکان دفن شد[۶].[۷]
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۳۴ و فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۱۱-۱۱۲.
- ↑ درباره مقامات معنوی زینب و ویژگی‌هایش، ر.ک: الخصائص الزینبیّه از سید نورالدین جزایری.
- ↑ الحسین فی طریقه الی الشهاده، ص۶۵.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۳۴.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۳۴ و فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۱۱-۱۱۲.
- ↑ درباره زندگینامه حضرت زینب، از جمله ر.ک: بطله کربلا عایشه بنت الشاطی، که با نام زینب، بانوی قهرمان کربلا به قلم حبیب الله چایچیان و مهدی آیت الله زاده ترجمه شده است.
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ عاشورا، ص ۲۳۴ و فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۱۱-۱۱۲.