صفحهٔ اصلی

به نسخهٔ آزمایشی دانشنامهٔ امامت و ولایت (امامت‌پدیا) خوش‌ آمدید

این دانشنامه وابسته به مرکز پژوهشی و آموزشی امامت و ولایت و زیر نظر حضرت آیت الله محسن اراکی است.

با ۴۷٬۱۷۱ نوشتار به زبان فارسی

مدخل برگزیده

ولادت امام علی (ع) روز جمعه، سیزدهم ماه رجب و سی سال پس از عام الفیل، یعنی ده سال پیش از بعثت رسول خدا(ص) داخل کعبه اتفاق افتاده است. مورخان و محدثان بسیاری به گزارش تفصیلی تولد آن حضرت در داخل کعبه پرداخته اند. شیخ مفید می‌گوید: قبل و بعد آن حضرت، کسی جز او داخل کعبه متولد نشد. نخستین بار خلیفة بن خیاط و برخی دیگر تولد آن حضرت را داخل شعب ابی طالب نقل کرده‌اند که افزون بر ضعف روایات آن، با مکان ولادت رسول خدا(ص) در شعب اشتباه شده است.

از یزید بن قعنب نقل شده گفت: من به اتفاق عباس بن عبد المطلب و جمعی از قبیله عبد العزّی کنار خانه خدا نشسته بودیم ناگهان فاطمه بنت اسد مادر امیر مؤمنان (ع) که ۹ ماه به وی باردار و درد زایمان بر او عارض شده بود، وارد مسجد شد و عرضه داشت: پروردگارا! من به ذات مقدست و پیامبران و کتب آسمانی‌ات ایمان داشته و به سخن جدّم ابراهیم خلیل (ع) اعتقاد دارم. هم او بود که خانه ویرانه‌ات را بنا نهاد. تو را به حق آن کس که این خانه را بنا نهاد و به حق کودکی که بدان بار دارم سوگند! ولادت این فرزند را بر من آسان گردان.

یزید می‌گوید: دیدم خانه کعبه از ناحیه پشت شکافته شد و فاطمه وارد آن گردید و از دیدگان ما نهان شد و سپس دیوار خانه به هم متصل شد، ما به پا خاسته و تلاش کردیم قفل در را باز کنیم، ولی تلاشمان بی‌نتیجه ماند و در باز نشد، دانستیم در این ماجرا راز و رمزی الهی نهفته است و آن بانو روز چهارم در حالی که دست امیر مؤمنان علی بن ابی طالب (ع) را در دست داشت از خانه کعبه خارج شد. فردی به سرعت این خبر را به ابو طالب و خاندان او مژده داد، همگی با چهره‌های خندان و شتابان از راه رسیدند. پیشاپیش همه پیامبر اکرم (ص) در حرکت بود که علی را در آغوش گرفت و به خانه ابوطالب برد ـ در آن برهه رسول گرامی از زمان ازدواج با حضرت خدیجه در خانه عمویش بسر می‌برد ـ در ذهن ابوطالب خطور کرد که نوزادش را «علی» بنامد و چنین کرد و به میمنت ولادت این نوزاد مبارک ولیمه‌ای ترتیب داد و شتران زیادی ذبح کرد.

ادامه

پرسش برگزیده

مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)

یکی از مهم‌ترین تکالیف مؤمنان پس از معرفت به خدا و رسول او، معرفت و شناخت امام معصوم(ع) است. این شناخت نسبت به امام غائب در جایگاه ویژه‌‌ای قرار می‌‌گیرد؛ زیرا در زمان غیبت امام، شبهه‌ها و فتنه‌های فراوانی وجود دارد و برای رهایی از این فتنه‌ها شخص منتظر به چند نوع شناخت احتیاج دارد؛ از جمله شناخت حق و باطل و مهم‌‌تر از این دو شناخت، شناخت حجت خداست تا گرفتار فتنه‌های کور نشوند؛ به همین دلیل روایات فراوانی از ناحیۀ معصومان نسبت به خصوصیات جسمی، اطلاعات نسبی، حوادث پیش و بعد از ظهور ایشان امام عصر آمده است. برپایه حدیثی از امام صادق(ع) کمترین درجۀ معرفت به امامان معصوم از جمله امام عصر، چه در امور تشریعی و چه امور تکوینی، این است که بدانیم و باور داشته باشیم آنان همسنگ با پیامبر(ص) هستند و تنها تفاوت آنها در مسئلۀ نبوت است؛ یعنی امام نمی‌تواند نبی باشد.

معرفت پیدا کردن به امام شامل ویژگی‌ها و ابعاد وجودی حضرت، مثل امامت، عصمت، علم، حیات، طول عمر و اندیشیدن در کلمات و اوامر و تأمل در حکمت نام‌ها و نشانه‌ها و علائم ظهور و نیز دانستن سبب و حکمت غیبت پر رمز و راز ایشان می‌‌شود.

دو راه برای شناخت امامان معصوم(ع) از جمله امام عصر(ع) وجود دارد:

معرفت علمی: این معرفت از طریق تجربه، حال چه تجربه شخصی و یا از تجارب بزرگان و یا مطالعه‌ کتاب‌ و یا روایات مختلفی که درباره شناخت امامان معصوم(ع) وارده شده حاصل می‌‌شود.
معرفت قلبی و روحی: این معرفت از طریق الهام و دعا و توسل (مخصوصا توسل به خود امام عصر) حاصل می‌‌شود.

شناخت امام در هر عصر و زمانی ضروری است؛ اهمیت شناخت امام به‌‌گونه‌‌ای است که اگر شخصی به‌‌دنبال شناخت امامش نباشد و بمیرد، مرگش، مرگ جاهلی عنوان شده است. نکته مهم‌‌تر این است که شناخت امام مهدی در دوران غیبت امام، اهمیتش دوچندان می‌‌شود؛ زیرا در زمان غیبت، به‌‌دلیل عدم دسترسی مردم به امام، دشواری‌‌ها، فتنه‌‌ها و شبهات فراوانی وجود دارد؛ ازاین‌‌رو برای گُم نشدن از مسیر درست و راستین، شناخت حقیقی امام مهدی بسیار حائز اهمیت است و از وظایف اصلی منتظران امام مهدی به‌‌شمار می‌‌آید این شناخت ابعاد وسیعی چون شناخت نسب و ویژگی‌‌های شخصیتی و رفتاری امام، عصمت، شناخت نشانه‌‌های ظهور و آخرالزمان و... را شامل می‌‌شود.

ادامه

اثر برگزیده

دانشنامه امام علی، کتابی است دوازده جلدی که با زبان فارسی به بررسی یک‌صد و ده مقاله و رساله علمی می‌پردازد. این مجموعه اثر علی اکبر رشاد می‌باشد و انتشارات دانش و انديشه معاصر، انتشار آن را به عهده داشته است.

در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر در دوازده مجلد نگاشته شده است. این کتاب که دربردارنده یکصد و ده مقاله و رساله علمی است در دوازده جلد و یک درآمد سامان یافته و در آن پیرامون شخصیت امیر المؤمنین و حوادث و موضوعات مربوط به آن حضرت و کلمات و سیرۀ او و پدیده‌های معاصر سخن گفته است. این دائرة المعارف موضوعی که در مجموع، شش‌هزار صفحه است و ۱۳۰ مدخل اصلی و حدود ۳۰۰ مدخل فرعی دارد، با همکاری بیش از ۲۰۰ تن از نویسندگان تدوین یافته است و هر مقاله و مدخل، به قلم یک نویسنده است. موضوعات اصلی مجلدات این مجموعه عبارت است از: حکمت و معرفت، مبدأ و معاد، نبوت و امامت، اخلاق و سلوک، حقوق، سیاست، اقتصاد، تاریخ، سیره، مرجع‌شناسی. یک جلد هم با عنوان درآمد، حاوی مقدمۀ اصلی اثر، فهرست‌ها، نمایه‌ها، چکیدۀ مقالات، شناختنامۀ نویسندگان و همکاران است».

ادامه

مدخل‌های تازه

مدخل‌های پیشنهادی

درختوارهٔ رده‌های دانشنامه

تصویر برگزیده

ميلاد امام علی(ع)