حق الیقین فی معرفة اصول الدین (کتاب)
حق الیقین فی معرفة اصول الدین، کتابی است که با زبان عربی به بررسی اعتقادات اسلامى را از توحيد تا معاد بهصورت نقلى و عقلى میپردازد. پدیدآورندهٔ این اثر سید عبدالله شبر است و انتشارات دار الهدی انتشار آن را به عهده داشته است.
حق الیقین فی معرفة اصول الدین | |
---|---|
زبان | عربی |
نویسنده | سید عبدالله شبر |
موضوع | اصول دین |
مذهب | شیعه |
ناشر | انتشارات دار الهدی |
محل نشر | تهران، ایران |
سال نشر | ۱۳۸۰ ش |
تعداد صفحه | ۵۹۴ |
شابک | ۹۶۴-۶۲۲۳-۵۵-۹ |
شماره ملی | ۶۵۴۲۴۳ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب حاضر شامل مجموعه مباحثی است که در باب اصول و اعتقادات شیعه به زبان عربی نگارش یافته است. نگارنده با استناد به آیات قرآن، روایات و منابع متعدد به تدوین کتاب اهتمام نموده است. از جمله عناوینی که در این کتاب به بحث گذاشته شده عبارتاند از: اقرار به وجود خداوند، توحید، صفات خداوند تعالی، شناخت ذات و صفات خداوند، عدل، جبر و تفویض، نبوت و انبیا، عصمت، صفات انبیا، امامت، دلایل وجود و نصب امامت در شیعه، تعیین امام پس از پیامبر (ص)، و فضایل امام علی (ع)»[۱]
فهرست کتاب
- ترجمه المؤلف
- مقدمه المؤلف
کتاب التوحید
الفصل الأول:الإقرار بوجود اللّه تعالی
- الأدله الکونیه علی وجود اللّه تعالی
- الأحادیث الوارده عن الأئمه (ع)
- الإیمان فطری بوجود اللّه تعالی
- الأحادیث الوارده عن الأئمه (ع) حول فطریه الإیمان باللّه تعالی
- الإیمان الفطری بوجود اللّه یشمل جمیع الکائنات
- معرفه اللّه تعالی أول المعارف الإنسانیه
الفصل الثانی: توحید اللّه تعالی
- کلام الإمام (ع) عن وحدانیه اللّه تعالی
- الدلیل علی وحدانیه اللّه تعالی
- أحادیث أئمتنا (ع) فی إثبات التوحید
- آحادیه الذات الإلهیه
- معنی التوحید
الفصل الثالث: صفاتاللّه تعالی
الباب الأول:الصفات الثبوتیه
- بیان الصفات الثبوتیه
- أولا:القدره، الأدله علی قدره اللّه تعالی
- بطلان قول المعتزله إن اللّه لا یقدر علی فعل بعض الأشیاء
- بطلان قول الأشاعره بأن اللّه تعالی یفعل الشر
- ثانیا:الاختیار، الادله علی أن اللّه تعالی مختارا فی أفعاله
- ثالثا:العلم و الحکمه، الأدله علی علم و حکمه اللّه تعالی
- رابعا:الازلیه و السرمدیه، الأدله علی أزلیه و قدم اللّه تعالی
- خامسا:السمع و البصر، الأدله علی ان اللّه تعالی سمیع بصیر
- سادسا:الحیاه
- سابعا:الإدراک
- ثامنا:الإراده و الکراهیه
- تاسعا:الکلام
- عاشرا:الصدق
- الأدله علی ان صفات اللّه تعالی عین ذاته
الباب الثانی:الصفات السلبیه
- بیان الصفات السلبیه
- الأول: نفی الشریک عنه تعالی
- الثانی:نفی الاحتیاج
- الثالث:نفی الترکیب و التجزئه
- الرابع:نفی الحوادث و العوارض
- الخامس:نفی الحلول و الاتحاد
- السادس:نفی الجسمانیه
- السابع:نفی الرؤیه
- الثامن:نفی فعل القبیح
- التاسع:نفی الشبه
- الاستدلال علی وجود الواجب
- الفرق بین صفات الذات و صفات الفعل
الباب الثالث:معرفه الذات و الصفات
- خطب الامام علی (ع) فی وصف اللّه تعالی
- لا سبیل للمخلوق فی معرفه کنه الذات الإلهیه
- لا سبیل للمخلوق فی معرفه کنه الصفات الإلهیه
- ما یطلق علی اللّه تعالی و علی غیره من الصفات
الفصل الرابع:أسماء اللّه تعالی
- معنی أسماء اللّه تعالی
- للّه تعالی تسعه و تسعون اسما
- فضیله احصاء اسماء اللّه تعالی
- معنی إحصاء اسماء اللّه تعالی
- أسماء اللّه تعالی تنقسم إلی جمالیه و جلالیه
- کتاب العدل
الفصل الأول: العدل
- تنزیه اللّه تعالی عن فعل القبیح
- معنی الحسن و القبیح و أنهما عقلیان
- جمیع أفعال اللّه حکمه و صواب
- عدم جواز معاقبه اللّه العباد علی فعله
- أفعال اللّه تعالی معلله بالأغراض
- انه سبحانه لا یظهر المعجزات علی أیدی الکذابین
- انه سبحانه لا یکلف احد فوق طاقته
- إنه سبحانه لا یضل أحدا من عباده
- إنه سبحانه أراد الطاعات و أحبها
- إنه تعالی یعامل خلقه معامله الممتحن
- القضاء و القدر
الفصل الثانی:الجبر و التفویض
- مذهب الجبریه إن العباد لیسوا مجبورین علی أفعالهم
- عرض شبهات الأشاعره
- الرد علی شبهات الأشاعره
- عرض أقوال الأشعری و الرد علیها
- معنی الجبر و التفویض
- لا جبر و لا تفویض بل أمر بین أمرین
- الروایات الوارده عن أئمتنا (ع)
- وجوب اللطف علی اللّه تعالی
الفصل الثالث:البداء، وصف أحوال الملائکه، کتب اللّه المنزله
- معنی البداء
- ان للّه تعالی لوحین، اللوح المحفوظ، و لوح المحو و الإثبات
- وصف احوال الملائکه
- کتب اللّه المنزله علی أنبیاءه
- کتب آل محمد (ص) و سلم
کتاب النبوة
الفصل الأول: النبوه و الأنبیاء
- الدلیل علی إرسال الرسل و الأنبیاء
- محاوره الشامی مع هشام بن الحکم عند الصادق (ع)
- لا خیره للخلق فی اختیار الإمام
- طریق معرفه النبی و الإمام
- عدد الأنبیاء
- أولی العزم من الأنبیاء
- الفرق بین الرسول و النبی و الإمام
الفصل الثانی:العصمه
- وجوب عصمه الأنبیاء و الأئمه
- الأدله علی عصمه الأنبیاء
- شبهه جواز السهو علی النبی
- الرد علی شبهه جواز السهو علی النبی
- الأدله العقلیه ردا علی شبهه جواز السهو علی النبی
- الواسطه أفضل أهل زمانه
- تنزیه الأنبیاء عن کفر الآباء و الامهات
الفصل الثالث:صفات الأنبیاء
الفصل الرابع:محمد (ص) و سلم
- نسبه الشریف
- الدلیل علی نبوته
- وجه اعجاز القرآن الشریف
- سائر معجزاته
- المعجزات الکائنه فی بدنه الشریف
- أخلاقه و نعوته و صفاته
- خصائصه التی خص بها عن امته
- معراجه (ص) و سلم
- نبینا خاتم الأنبیاء
- طهاره آباء النبی
- هل کان نبینا قبل البعثه متعبدا بشریعه أم لا
- معنی ان نبینا کان أمیا
کتاب الإمامه
الفصل الأول:الادله علی نصب الأئمه
- الأدله العقلیه
- الأدله النقلیه
- شرائط الامام
- طریق معرفه الامام
الفصل الثانی:تعیین الإمام بعد رسول اللّه (ص) و سلم
- الادله العقلیه علی تعیین علی (ع)
- الآیات القرآنیه الداله علی تعیین علی (ع)
- الأخبار الداله علی تعیین علی (ع)
الفصل الثالث:فضل الامام علی (ع)
- الاخبار الداله علی أفضلیه علی (ع)
- ما رواه ابن حجر من فضائل الامام علی (ع)
- فضائل و مناقب الامام علی (ع)
الفصل الرابع:المطاعن التی ذکرها العامه فی الخلفاء الثلاثه
- المطاعن التی ذکرت فی ابی بکر
- المطاعن التی ذکرت فی عمر
- مثالب عثمان
- لعن معاویة بن ابیسفیان
- جواب من اعترض علی الامامیه بتعرضهم للصحابه
الفصل الخامس:النص علی الأئمه الاثنی عشر
- فیمن یطلق علیه لفظ الشیعه
- النصوص الداله علی إمامه الأئمه الاثنی عشر
- النصوص التی أوردها ابن حجر
- فیمن انکر وجود النص علی أمیر المؤمنین (ع)
- جواب من انکر وجود النص علی أمیر المؤمنین (ع)
الفصل السادس:بیان الفتن الواقعه بعد النبی (ص) و سلم
الفصل السابع:نبذه من أحوال الحجه صاحب العصر و الزمان (ع)
- ولادته
- صفاته و علاماته
- أحوال سفرائه و فیما فیه (ع)من سنن الأنبیاء
- معجزاته
- علامات ظهوره
- فضل انتظار فرجه و یوم خروجه و مده ملکه
کتاب المعاد
الفصل الأول:الرجعه
- حقیقه الرجعه
- الآیات القرآنیه الداله علی الرجعه
- الأحادیث النبویه الداله علی الرجعه
- روایه المفضل بن عمر عن الصادق (ع) عن کیفیه ظهور القائم (ع)و رجعه الأئمه
- نماذج قرآنیه عن قوم ماتوا ثم رجعوا
- أجوبه الشیخ المفید رحمه اللّه علی المخالفین
- قول السید المرتضی رحمه اللّه إن الرجعه تکون بالأجسام
الفصل الثانی:المعاد
- أقول العلماء فی أمر المعاد
- القول بالمعاد الجسمانی و الروحانی معا
- الآیات القرآنیه الوارده فی المعاد
- کلام الإمام الرازی فی الحشر و النشر
- الروح و منزله البدن منها
- ترکیب البدن و بیان مذاهب الفلاسفه و الحکماء
الفصل الثالث:عالم الموت
- الإقرار بان کل حی سوی اللّه یموت
- الإقرار بملک الموت و نزعه للروح
- ما یعانیه المؤمن و الکافر عند الموت
الفصل الرابع:عالم البرزخ
- بقاء الروح فی العالم البرزخی
- سؤال القبر و عذابه
- بیان أکثر ما یکون منه عذاب القبر
- ان المنعم و المعذب فی القبر هو الروح
- حال المؤمن و حال الکافر فی القبر
- ضغطه القبر
- محل الروح و الجسم المثالی فی عالم البرزخ
الفصل الخامس:علامات القیامه و نفخ الصور
- أشراط الساعه و علامات القیامه
- خروج یأجوج و مأجوج
- خروج دابه الأرض
- طلوع الشمس من المغرب
- الدخان
- نفخ الصور
- فناء الأشیاء و انعدامها قبل یوم القیامه
- بیان سائر ما یقع قبل القیامه
- حشر الوحوش و الجن و الشیاطین
- بیان أحوال الأطفال و المجانین و المستضعفین
الفصل السادس: المیزان و الحساب
- معنی المیزان و حقیّته
- الحساب و السؤال و رد المظالم
- تطایر الکتب و انطاق الجوارح
الفصل السابع:الکوثر و الشفاعه و الصراط
- بیان الوسیله و اللواء
- الکوثر حوض النبی
- الشفاعه
- الصراط
الفصل الثامن:الجنه و النار
- حقیه الجنه و النار
- کون الجنه و النار مخلوقتین الآن
- بیان الجنه و أوصافها
- بیان النار و أوصافها
- شبهه محی الدین العربی فی انقطاع العذاب و زواله
- الجواب علی شبهه محی الدین العربی
- الأعراف و أهلها
- من یخلد فی الجنه و من یخلد فی النار
- فیمن مات و لم یعرف إمام زمانه
- أوصاف الشیعه
- فیما یکون بعد دخول أهل الجنه الجنه و أهل النار النار
الفصل التاسع:التوبه
- حقیقه التوبه
- وجوب التوبه و فضلها
- فوریه التوبه
- عموم التوبه فی الأشخاص و الأحوال
- قبول التوبه و سقوط العقاب بها
- تقسیم الذنوب التی یتاب منها
- تقسیم الذنوب إلی کبائر و صغائر
- ما تعظم به الصغائر و تکون کبائر
- تجزئه التوبه و تبعیضها
- وجوب التفصیل فی التوبه عن الذنوب
- العزم علی عدم العوده إلی الذنب
- أقسام العباد فی التوبه
- علاج الاقبال علی التوبه
- الاشاره إلی جمله من أصناف المعاصی
الفصل العاشر:الآجال و الأرزاق
- الآجال
- الأرزاق
- الأسعار
- الاحباط و التکفیر
الفصل الحادی عشر:الإیمان و الإسلام و الکفر و الارتداد
دربارهٔ پدیدآورنده
علامه سید عبدالله شبّر (متولد ۱۱۸۸ ق، نجف و متوفای ۱۲۴۲ ق، کاظمین)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: سید محسن اعرجی، جعفر نجفی، احمد بن زینالدین احسایی، اسدالله کاظمی، محمد مهدی شهرستانی، ابوالقاسم قمی و اسدالله شوشتری به اتمام رساند. از جمله فعالیتهای علمی وی تألیف کتب فراوان با موضوعات دینی و اعتقادی است. «مصابیح الأنوار فی حل مشکلات الأخبار»، «البرهان المبین فی فتح أبواب علوم الأئمة المعصومین»، «جامع المقال فی معرفة الرواة و الرجال»، «الدرر المنثورة و المواعظ المأثوره عن الله تعالی و النبی و الأئمة الطاهرین»، «حق الیقین فی معرفة اصول الدین»، «طب الأئمة» و «الأنوار اللامعة فی شرح الزیارة الجامعة» (ترجمه فارسی: «با اختران تابناک ولایت») برخی از این آثار است.[۲]