خوش‌خلقی در معارف و سیره حسینی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث خوش‌خلقی است. خوش‌خلقی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: خوش‌خلقی در لغت - خوش‌خلقی در قرآن - خوش‌خلقی در حدیث - خوش‌خلقی در نهج البلاغه - خوش‌خلقی در اخلاق اسلامی - خوش‌خلقی در معارف و سیره حسینی - خوش‌خلقی در معارف دعا و زیارات - خوش‌خلقی در معارف و سیره سجادی - خوش‌خلقی در معارف و سیره رضوی - خوش‌خلقی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - خوش‌خلقی در معارف و سیره نبوی - خوش‌خلقی در خانواده - پرسش مرتبط ندارداخلاق نیکو
خوش‌خویی
در کتاب تاریخ الیعقوبی از امام حسین(ع) نقل است: خوی خوش، عبادت است[۱].
در کتاب دلائل الإمامة به نقل از فاطمه دختر امام حسین، از امام حسین(ع) نقل شده است: پیامبر خدا(ص) فرمود: «بهترین‌های شما، نرم خوترین‌های شما هستند و نیز آنها که زنان خود را بیشتر گرامی بدارند»[۲].[۳]
امانتداری
در کتاب الأمالی از امام حسین(ع) از امام علی(ع) نقل شده است: پیامبر خدا(ص) فرمود: «مجالس، امانت‌اند و برای مؤمن، روا نیست که حرف مؤمنی را به جای دیگر ببرد» یا فرمود: «[روا نیست] حرف برادر مؤمنش را به جای دیگر ببرد»[۴].[۵]
بردباری
در کتاب الخصال به سندش، از امام حسین(ع)، از امام علی آمده است: پیامبر خدا(ص) فرمود: «سوگند به آنکه جانم در دست اوست، هیچ چیز با هیچ چیز گِرد نیامد که برتر از گِرد آمدن بردباری با دانش باشد»[۶].[۷]
گذشت
در کتاب نثر الدر از امام حسین(ع) نقل گردیده است: باگذشت‌ترینِ مردم، کسی است که از سرِ قدرت در گذرد[۸].[۹]
بخشش
در کتاب نثر الدر از امام حسین(ع) نقل گردیده است: ای مردم! هر کس ببخشد، سَروری می‌یابد و هر که بخل بورزد، به پستی می‌گراید. بخشنده‌ترینِ مردم، کسی است که به فردی ببخشد که امیدی به او ندارد[۱۰].[۱۱]
سکوت
در کتاب تاریخ الیعقوبی از امام حسین(ع) نقل شده است: سکوت، زیور است[۱۲].[۱۳]
شجاعت
در کتاب مشکاة الأنوار نقل است: از حسین بن علی(ع) درباره شجاعت پرسیدند. فرمود: «قدم نهادن در سختی، شکیبایی ورزیدن در مصیبت و دفاع از برادران»[۱۴].[۱۵]
عزّت
در کتاب الملهوف از امام حسین(ع) نقل است: هان! بی‌نَسَبِ پسر بی‌نَسَب[۱۶]، مرا میان دو چیز قرار داده است: شمشیر و خواری. خواری، از ما دور است و خداوند، آن را برای ما نمی‌پذیرد، و نیز پیامبرش و مؤمنان و دامن‌هایی پاک و پاکیزه و جان‌هایی غیرتمند و خوددار که اطاعت از لیئمان را بر مرگی کریمانه، مقدّم نمی‌دارند. هان! من با این خانواده و [با وجود] کمیِ نفرات و نبودِ یاور، به جنگ می‌روم[۱۷].[۱۸]
بی‌نیازی جان
شریح بن هانی از امام حسین(ع) نقل کرده است: کمیِ آرزوهایت و رضایت به آنچه تو را بس باشد[۱۹].[۲۰]
بیم از خدا
ابن شهرآشوب نقل کرده است که: به امام حسین(ع) گفته شد: چه قدر تَرسَت از خدا، بسیار است؟! فرمود: «کسی روز قیامت، ایمن نیست، جز کسی که در دنیا از خدا ترسیده باشد»[۲۱].[۲۲]
پرهیزگاری
در کتاب تاریخ دمشق به نقل از مردی از قبیله همدان، از امام حسین در روز عاشورا نقل شده است که: بندگان خدا! پرهیزگاری کنید و از دنیا بر حذر باشید.... توشه بردارید که بهترین توشه، پرهیزگاری است. پرهیزگاری کنید، شاید که رستگار شوید[۲۳].[۲۴]
توکّل بر خدا
در کتاب مستدرک الوسائل از امام حسین(ع) نقل است: عزّت و بی‌نیازی، بیرون می‌آیند و قرار ندارند تا آن گاه که توکّل را ببینند و قرار گیرند[۲۵].[۲۶]
منابع
پانویس
- ↑ «الخُلُقُ الْحَسَنُ عِبَادَةٌ» (تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۴۶).
- ↑ «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ(ص) قَالَ: خِيَارُكُمْ أَلْيَنُكُمْ مَنَاكِبَ، وَ أَكْرَمُهُمْ لِنِسَائِهِمْ» (دلائل الإمامة، ص۷۵، ح۱۵).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۴.
- ↑ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): الْمَجَالِسُ بِالْأَمَانَةِ، وَ لَا يَحِلُ لِمُؤْمِنٍ أَنْ يَأْثَرَ عَنْ مُؤْمِنٍ- أَوْ قَالَ: عَنْ أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ- قَبِيحاً» (الأمالی، طوسی، ص۵۷۲، ح۱۱۸۵).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۴.
- ↑ «قَالَ رَسُولُ اللَّهِ(ص): وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَا جُمِعَ شَيْءٌ إِلَى شَيْءٍ أَفْضَلُ مِنْ حِلْمٍ إِلَى عِلْمٍ» (الخصال، ص۵، ح۱۱؛ الأمالی، صدوق، ص۳۷۱، ح۴۶۶).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۵.
- ↑ «إِنَّ أَعْفَى النَّاسِ مَنْ عَفَا عَنْ قُدْرَةٍ» (نثر الدرّ، ج۱، ص۳۳۴؛ نزهة الناظر، ص۸۱، ح۶).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۵.
- ↑ «أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ جَادَ سَادَ، وَ مَنْ بَخِلَ رَذِلَ، وَ إِنَّ أَجْوَدَ النَّاسِ مَنْ أَعْطَى مَنْ لَا يَرْجُوهُ» (نثر الدرّ، ج۱، ص۳۳۴؛ نزهة الناظر، ص۸۱، ح۶).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۵.
- ↑ «الصَّمْتَ زَيْنٌ» (تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۴۶).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۶.
- ↑ «سُئِلَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ(ع) عَنِ النَّجْدَةِ فَقَالَ الْإِقْدَامُ عَلَى الْكَرِيهَةِ وَ الصَّبْرُ عِنْدَ النَّائِبَةِ وَ الذَّبُّ عَنِ الْإِخْوَانِ» (مشکاة الأنوار، ص۴۱۴، ح۱۳۹۱؛ تحف العقول، ص۲۲۵).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۶.
- ↑ منظور، عبیداللّه بن زیاد است که معاویه، بر خلاف شریعت اسلام، پدر او (زیاد) را برادر خود و فرزند ابو سفیان خواند.
- ↑ «أَلَا وَ إِنَّ الدَّعِيَّ ابْنَ الدَّعِيِّ قَدْ رَكَزَ بَيْنَ اثْنَتَيْنِ بَيْنَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ يَأْبَى اللَّهُ ذَلِكَ لَنَا وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طَابَتْ وَ طَهُرَتْ وَ أُنُوفٌ حَمِيَّةٌ وَ نُفُوسٌ أَبِيَّةٌ مِنْ أَنْ نُؤْثِرَ طَاعَةَ اللِّئَامِ عَلَى مَصَارِعِ الْكِرَامِ أَلَا وَ إِنِّي زَاحِفٌ بِهَذِهِ الْأُسْرَةِ مَعَ قِلَّةِ الْعَدَدِ وَ خِذْلَةِ النَّاصِرِ» (الملهوف، ص۱۵۶).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۶.
- ↑ «فَمَا الْغِنَى قَالَ قِلَّةُ أَمَانِيِّكَ وَ الرِّضَا بِمَا يَكْفِيكَ» (معانی الأخبار، ص۴۰۱، ح۶۲).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۷.
- ↑ «قِيلَ لَهُ [لِلْحُسَيْنِ(ع)]: مَا أَعْظَمَ خَوْفَكَ مِنْ رَبِّكَ فَقَالَ لَا يَأْمَنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِلَّا مَنْ خَافَ اللَّهَ فِي الدُّنْيَا» (المناقب، ابن شهرآشوب، ج۴، ص۶۹؛ بحار الأنوار، ج۴۴، ص۱۹۲، ح۵).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۷.
- ↑ «عِبَادَ اللَّهِ! اتَّقُوا اللَّهَ، وَ کُونُوا مِنَ الدُّنْیا عَلَی حَذَرٍ... وَ تَزَوَّدُوا فَإِنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوَى وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ» (تاریخ دمشق، ج۱۴، ص۲۱۸؛ کفایة الطالب، ص۴۲۹).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۷.
- ↑ «إِنَّ الْعِزَّ وَ الْغِنَى خَرَجَا يَجُولَانِ فَلَقِيَا التَّوَكُّلَ فَاسْتَوْطَنَا» (مستدرک الوسائل، ج۱۱، ص۲۱۸، ح۱۲۷۹۳).
- ↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امام حسین ص ۹۶۷.