عرش در کلام اسلامی
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل عرش (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
چیستی عرش
- کلمه "عرش" به معنای جایی است که سقف دارد و نیز جایی که سلطان بر آن می‌نشیند[۱]؛ اما در اصطلاح دینی عرصه زمامداری خداوند را گویند[۲].
- این اصطلاح کنایه از استیلای خداوند بر مُلک و قیام او به تدبیر امور عالَم است[۳]. عرش و پاره‌ای مفاهیم دیگر- همانند کرسی، لوح و قلم- مفاهیمی معنوی و مربوط به عالَم غیب‌اند که فهم انسان از راه یافتن به حقیقت آنها ناتوان است[۴]. از این رو، عده‌ای از مسلمانان پرسیدن درباره آنها را جایز ندانسته‌اند. با این حال، برخی مسلمانان از امامان شیعه(ع) پرسش‌هایی کرده‌اند و امامان به قدر توانایی و درک پرسندگان، مفاهیم یاد شده را توضیح و شرح داده‌اند[۵][۶].
معانی عرش
- مشبهَه، عرش را تختی همانند تخت‌های دنیایی دانسته‌اند که خداوند بر آن تکیه می‌زند[۷][۸].
- برخی مسلمانان، عرش را- مطابق با هیئت بطلمیوسی- فلک نهم دانسته‌اند که محیط بر عالم جسمانی است[۹].
- علمای شیعه بر آن‌اند که عرش، جسم نیست؛ بلکه کنایه است از سلطنت و استیلای خداوند متعال بر عالم خلقت[۱۰][۱۱].
- بنابر معنای سوم، عرش الهی هم مُلک خداوند را در بر می‌گیرد که مراد از آن تسلط بر جمیع آفریدگان است و هم علم الهی را می‌پوشاند که مراد از آن، صورت همه حوادث و وقایع به گونه اجمال است[۱۲][۱۳].
- قرآن در چند جا از عرش یاد کرده است؛ از آن جمله است در آیه‌ای که می‌فرماید: "کسانی عرش پروردگار را حمل می‌کنند"[۱۴]. در جای دیگر تصریح دارد که موجوداتی در پیرامون عرش، پروردگار خویش را تسبیح می‌گویند[۱۵]. از این گونه آیات می‌توان دریافت که عرش، مقام رفیعی از مقامات پروردگار است که در آن تدابیر و اوامر الهی به دست موجوداتی آسمانی تحقق می‌پذیرند[۱۶][۱۷].
- "کرسی" معنایی نزدیک به "عرش" دارد؛ با این تفاوت که آنچه در عرش به گونه اجمال وجود دارد، در کرسی به گونه تفصیل ظهور می‌یابد[۱۸].
پرسش‌های وابسته
منبع‌شناسی جامع عرش
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ مفردات، ۳۲۹.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 339.
- ↑ یونس/ ۳.
- ↑ آشنایی با قرآن، ۲/ ۶۶ و ۶۷.
- ↑ ر.ک: اصول کافی، ۱/ ۳۸۲- ۳۷۰.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 339-340.
- ↑ الملل والنحل، ۱/ ۱۰۸- ۱۰۳.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 340.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 340.
- ↑ المیزان، ۸/ ۱۷۳- ۱۶۶.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 340.
- ↑ مصنفات شیخ مفید، ۵/ ۱/ ۴۵ و ۴۶.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 340.
- ↑ ﴿ وَالْمَلَكُ عَلَى أَرْجَائِهَا وَيَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمَانِيَةٌ ﴾؛ سوره الحاقه، آیه ۱۷.
- ↑ ﴿وَوُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ مَّا عَمِلَتْ وَهُوَ أَعْلَمُ بِمَا يَفْعَلُونَ ﴾؛ سوره زمر، آیه ۷۰.
- ↑ التوحید، ۳۲۱- ۳۱۵.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 340.
- ↑ فرهنگ شیعه، ص 340.