اعمال و احکام اختصاصی پیامبر

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل اعمال و احکام اختصاصی پیامبر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• پیامبر اسلام (ص) علاوه بر انجام وظایف عمومی یک مسلمان، اعمال دیگری نیز انجام می‌دادند که ویژه ایشان بود تا خویشتن خویش را برای کرامت قرب، شرف حضور و افتخار هم‌کلامی با حضرت حق آماده سازد و قدرت تحمل دریافت وحی الهی و کلام حق در ایشان تقویت شود. همچنین، خداوند برای رفاه حال آن حضرت، آسایش خاطر و سهولت کار ایشان، در انجام برخی تکالیف، تخفیف‌هایی را برای ایشان در نظر گرفته بود که برای هیچ یک از انبیای الهی و نیز امت شریفش چنین نبود. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین این ویژگی‌ها در قالب چهار بخش: واجبات، محرمات، مباحات و فضایل پرداخته خواهد شد.

واجبات

1. خواندن نماز شب: آیاتی چون ﴿قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا﴾ و نیز آیه ﴿وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا﴾ بر این موضوع تصریح دارد که نماز شب بر رسول خدا (ص) واجب بوده است. روایاتی نیز از اهل شیعه و سنت در تأیید این مسئله در کتب حدیثی و فقهی معتبر نقل شده است.
2. خواندن نماز عید قربان:: از نظر فقهای امامیه، این مورد جزو سنت‌های رسول خدا (ص) محسوب می‌شود.
3. مسواک زدن: از نظر شیعه این مورد نیز از سنن پیامبر گرامی اسلام (ص) است.

محرمات‌

1. استفاده از زکات: مصرف زکات به سبب صیانت از مقام عظمای نبوت و حفظ شأن حضرت ختمی مرتبت (ص) بر ایشان حرام شده بود.
2. استفاده از صدقات.
3. دریافت هدیه از کفار و منافقان.
4. نوشتن و گفتن شعر؛ این امور بنابر آیات ۶۹ و ۷۰ سوره یس و آیه ۴۸ سوره عنکبوت بر پیامبر گرامی اسلام (ص) حرام بوده است.
5. خائنة الأعین؛ به این معنا که حضرت به چیزی اشاره بفرماید؛ در حالی که به طور علنی، خلاف آن را بیان کرده باشد.
6. ازدواج با زنان اهل کتاب.
7. ازدواج نکردن با زنانی که از وصلت با ایشان اکراه دارند.

• علاوه بر این موارد، محرمات دیگری نیز در کتب روایی به پیامبر (ص) نسبت داده شده است که غالباً علمای فرق اسلامی درباره آن اختلاف دارند.

مباحات

• این موضوع را می‌توان در دو بخش غیر ازدواج و ازدواج بررسی کرد:‌

مباحات پیامبر اکرم (ص) در غیر ازدواج

1. روزه وصال؛ این روزه که خاص نبی اکرم (ص) بود، بدین‌گونه بود که ایشان چند روز روزه را با یک افطار می‌گشود و ایشان با اینکه روزها روزه بود، شب‌ها را بدون خوردن و نوشیدن سپری می‌کرد. این روزه بر رسول خدا (ص) مباح بود؛ اما بر امتش حرام است.
2. ورود به مکه بدون احرام.
3. کشتن کسی در حرم امن الهی؛ ‌ همان‌گونه که به دستور آن حضرت، ابن اخطل را در حالی که به پرده کعبه چنگ زده بود، کشتند.
4. دریافت خمس.
5. حلال بودن انفال و غنایم برای آن حضرت.
6. برگزیدن غنیمتی از میان غنایم.

مباحات پیامبر اکرم (ص) در ازدواج‌

1. جایز بودن ازدواج با بیشتر از چهار زن.
2. ازدواج در حال احرام.
3. جایز بودن ازدواج با لفظ هبه و بدون مهریه و بدون اذن ولی دختر.
4. انعقاد عقد؛ بدون شهود. ‌

این باره موارد دیگری نیز در در کتاب‌های حدیثی نقل شده است که علمای فرق مختلف اسلامی درباره آنها اختلاف دارند.

فضایل و کرامات‌

• پروردگار، رسول خدا (ص) را به فضایلی ممتاز ساخته که آنها را برای دیگر انبیاء قرار نداده است:

1. ایشان خاتم النبیین است.
2. وصی ایشان، خاتم اوصیاست.
3. امت او بهترین امت است.
4. شریعتش ابدی است.
5. شریعتش منسوخ کننده تمام شرایع قبلی است.
6. کتابش بر خلاف کتاب‌های سایر انبیاء معجزه است.
7. رسول خدا (ص) برای همه مردم جهان، اعم از انس و جن، مبعوث شده است.
8. ایشان از مؤمنان بر خودشان، اولی است.
9. ایشان سید فرزندان آدم است.
10. ایشان رحمة للعالمین است.
11. در وصف ایشان دو اسم از اسمای الهی آمده است؛ همان‌گونه که در آیه ۱۲۸ سوره توبه خداوند می‌فرماید: ﴿لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ﴾.
12. به ایشان فضل عظیم داده شده است.
13. به ایشان مقام محمود داده شده است.
14. به ایشان مقام شفاعت عطا شده است.
15. به ایشان کوثر عطا شده است.
16. جوامع الکلم، یعنی قرآن به ایشان عطا شده است.
17. به ایشان سبع المثانی داده شده است.
18. ایشان به مقام رفیع "قاب قوسین أو أدنی" رسید.
19. شریعت ایشان آسان است.
20. سختی‌ها از امتش برداشته شد.
21. دین ایشان بر تمامی دین‌ها برتری دارد.
22. امت ایشان در قیامت، بر امت دیگر گواه‌اند.
23. اذان و اقامه ویژه ایشان است.
24. نماز جمعه و جماعت ویژه ایشان است.
25. نماز کسوف و خسوف، خاص دین ایشان است.
26. تیمم، خاص دین ایشان است.
27. لیلة القدر ویژه دین ایشان است.
28. معراج، ویژه ایشان است.
29. نصرت با رعب؛ خداوند با رعب‌افکنی در دل‌های کفار و مشرکان ایشان را یاری کرد.
30. خداوند زمین را برای ایشان مسجد و خاک را برای ایشان پاک‌کننده قرار داد.
31. خداوند، جمیع انبیا را به نام خوانده، اما آن حضرت (ص) را با عنوان نبوت و رسالت خوانده است.
32. خداوند مسلمانان را از اینکه ایشان را به نام بخوانند، نهی فرموده است.
33. ایشان، اول کسی است که محشور می‌شود.
34. ایشان، اول شافع و اول مشفّع است؛ رسول خدا (ص) اولین شفاعت کننده در قیامت و اولین کسی است که خداوند، شفاعتش را می‌پذیرد.
35. ایشان اول کسی است که به بهشت وارد می‌شود.
36. فضیلت صلوات ویژه ایشان است.
37. محبت‌ورزی به ایشان و اهل بیتش (ع) نیز واجب است.
38. آیه تطهیر در شأن ایشان و اهل بیتش (ع) نازل شده است.
39. همسران ایشان ام المؤمنین‌اند.
40. ازدواج با همسران ایشان بر دیگران حرام است.

• و ده‌ها فضیلت و کرامت دیگر که در قرآن و سایر کتاب‌های روایی نام برده شده است که ما به علت اختصار، از نقل آنها خودداری و به همین مقدار بسنده کردیم.

منابع

• حسینی ایمنی، سید علی اکبر، فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم