چرا انتظار نادرست برداشتی انحرافی از انتظار شمرده می‌شود؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
چرا انتظار نادرست برداشتی انحرافی از انتظار شمرده می‌شود؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / انتظار فرج
مدخل اصلیانتظار نادرست
تعداد پاسخ۲ پاسخ

چرا انتظار نادرست برداشتی انحرافی از انتظار شمرده می‌شود؟ (پرسش) یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

محمد صادق حائری شیرازی

آیت‌الله محمد صادق حائری شیرازی در مقاله «آثار تربیتی انتظار» در این‌باره گفته‌است:

«بعضی‌ها یک بُعد انتظار را گرفته‌اند و آن اینکه می‌‌گویند آن حضرت تا نیاید امور اصلاح نمی‌شود اما اینکه آیا لازم است که ما کاری کنیم تا برای آن حضرت زمینه هموارتر بشود، این را می‌‌گویند به ما مربوط نیست، این برداشت غلطی از انتظار است، این یأس است، این انتظار نیست. می‌‌گویند از دست ما کاری ساخته نیست. صاحبش می‌‌آید خودش امور را اصلاح می‌‌کند، خیر از دست شما کاری ساخته است، بعضی جایگاه تقدیر را و جایگاه مقدرات را نشناخته‌اند، جایگاه تقدیر و مقدرات این نیست که از انسان‌ها سلب اختیار کنند، سلب قدرت کنند، تقدیر جای خودش را دارد، قدرت و اختیار انسان هم جای خودش را دارد و به دلیلی که انسان مختار است و خدا امانت قدرت را به انسان داده است، این زمینه انتظار فراهم می‌‌شود»[۱].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. حجت الاسلام و المسلمین نصیری؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر علی نصیری، در کتاب «انتظار موعود» در این‌باره گفته است: «مفهوم انتظار نیز در بُعد جامعه‌شناختی‌اش دچار این برداشت سوء شده است؛ به این معنا که شماری چنین اعتقاد دارند که به استناد روایات متواتر، مقدمه ظهور منجی لبریزشدن جهان از ظلم و پلشتی است و منجی موعود با ظهور خود چنین جهانی را از عدالت و خوبی‌ها لبریز خواهد کرد[۲]. زیرا در روایات متعدد از زبان رسول اکرم (ص) این عبارت آمده است: « يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً»[۳]. بر این اساس، آنان معتقداند که تلاش برای بسط عدالت و معنویت در جامعه، چه از رهگذر تشکیل حکومت اسلامی و چه از رهگذر تلاش‌های تبلیغی محدود، نه تنها به ظهور منجی کمک نخواهد کرد، بلکه ممکن است آن را برای سالیانی به تاخیر اندازد! نتیجه چنین نگرش ناصحیحی، کنارگذاشتن هرگونه تلاش و کوشش برای اصلاح جامعه و مبارزه با ستمگران و مقابله با هر گونه پلیدی و پلشتی است. به عبارت روشن‌تر، کسانی که از انتظار چنین برداشت ناصوابی داشته و دارند، در عمل ده‌ها آموزه اخلاقی و تربیتی اسلام در بُعد اجتماعی، نظیر امربه‌معروف و نهی‌از‌منکر را در تمام دوران انتظار تعطیل شده می‌دانند!»[۴].

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. حائری شیرازی، محمد صادق، آثار تربیتی انتظار.
  2. برای نمونه ر.ک: الارشاد، ص۳۷۳.
  3. کمال الدین و تمام النعمه، ص۲۲.
  4. نصیری، علی، انتظار موعود، ص ۶۲-۶۴.