انتظار از دیدگاه اهل سنت

انتظار; انتظار از دیدگاه ادیان و مذاهب
	• انتظار در اسلام ; • انتظار از دیدگاه شیعه ; • انتظار از دیدگاه اهل سنت ; • انتظار از دیدگاه مسیحیت ; • انتظار از دیدگاه زرتشت ; • انتظار از دیدگاه آیین هندو ; • انتظار از دیدگاه یهود عناوین مربوطه ; انتظار • وظایف شیعه در عصر غیبت • منتظِر • چیستی انتظار • ابعاد انتظار

انتظار و اعتقاد به امام مهدی (ع) از دیدگاه اهل سنت

اعتقاد به وجود مهدی (ع) و ظهور او، اختصاص به مذهب شیعه ندارد^[۱] بلکه اصل اعتقاد به مسئلۀ مهدی منتظر در بین اهل سنّت، امری مسلّم است و به این نکته ایمان دارند که پس از پرشدن زمین از ظلم و جور، در آخرالزمان شخصی از تبار قریش و از سلالۀ نبی گرامی اسلام (ص) ظهور کرده و حکومت را به دست گرفته و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد^[۲]؛ اما معتقدند: اوّلاً چنین شخصی هنوز متولد نشده و هر وقت خداوند اراده کند متولد خواهد شد؛ ثانیاً او از فرزندان امام حسن ‌(ع) است نه از فرزندان امام حسین ‌(ع)^[۳].
اندیشۀ انتظار و اعتقاد به ظهور دولت حق در میان اهل سنت آنگونه که در جهان‌بینی شیعه مطرح است که علاوه بر کوشش در راه تحقق عدل، مبارزه با ظلم و ظالم و دست رد زدن به سینۀ حکومت‌های ستمگر، توسلاتی نیز با حضرت حجت (ع) دارند، مطرح نیست. لکن مستندات و فعالیت‌های علمی‌ای در میان آثار مکتب اهل سنت به چشم می‌خورد که از وجود فکر انتظار و آرزوی ایجاد آرمان شهر عدالت در میان اهل سنت حکایت می‌نماید که در ذیل به این شواهد اشاره می‌شود^[۴]:

شواهد اعتقاد به انتظار در میان اهل سنت

روایات انتظار در منابع اهل سنت: قندوزی از پیامبر (ص) نقل می‌کند که فرموده است: «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ» سپس در توضیح آن اضافه می‌کند: أَی انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِظُهُورِ الْمَهْدِیِّ (ع)^[۵].^[۶]اخبار متواتر و مستفیض از پیامبر اسلام (ص) دربارۀ مهدی (ع) رسیده که او از اهل بیت حضرت بود و هفتاد سال حکومت خواهد کرد و در زمین عدالت را می‌‌گستراند^[۷]. در حدیثی مشهور پیامبر اسلام (ص) فرمود: «اگر از عمر جهان جز یک روز باقی نماند، خداوند حتماً در آن روز شخصی از خاندان ما را بر می‌انگیزد و او جهان را پر از عدل و داد می‌کند؛ هم چنانکه پر از ظلم شده باشد»^[۸]^[۹]
تأکید علمای اهل سنت بر مسألۀ انتظار: عدّه‌ای از علمای اهل سنت تصریح به وجود انتظار در میان مسلمانان نموده و حتی فتوا بر وجوب عقیده به انتظار داده‌اند: شیخ محمد سفارینی می‌نویسد: "حق این است که مهدی غیر از عیسی است و قبل از او خروج خواهد کرد و در این زمینه روایات به حد تواتر رسیده به نحوی که عقیده به مهدی یکی از معتقدات علمای اهل سنت شمرده می‌‌شود (...) بنابراین ایمان به خروج مهدی واجب است همان طوری که در نظر اهل علم مقدر شده و در عقاید اهل سنت و جماعت تدوین یافته است"^[۱۰]^[۱۱] شبیه این مطلب از ابن قیم الجوزی، جلال الدین سیوطی و عبدالعزیز بن عبدالله بن باز و بسیاری دیگر از علماء اهل سنت در قرون مختلف نقل شده است^[۱۲]. علی بن نایف شحود می‌گوید: "انتظار ما به معنای در خانه نشستن و اکتفا کردن به انتظار لسانی نیست. انتظار علاوه بر اینکه مورد تأیید و تأکید شرع است، مورد توصیه و سفارش عقل نیز هست"^[۱۳]^[۱۴]
انتظار در ادعیۀ اهل سنت: بعضی از علمای اهل سنت اندیشۀ انتظار را در قالب دعا بیان داشته‌اند، چنانکه محمد بدرالدین چنین اظهار می‌دارد: "خداوند این همه پریشانی و گرفتاری را از این امت به برکت ظهور و حضور او (حضرت ولی عصر) برطرف فرما «إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیداً وَ نَراهُ قَرِیباً» کسانی ظهور او را بعید و ناشدنی می‌پندارند، اما ما آن را شدنی و نزدیک می‌دانیم"^[۱۵].
انتظار در اشعار اهل سنت: بعضی از بزرگان اهل تسنن در ضمن اشعار و ابیاتی انتظار خود نسبت به ظهور حضرت حجت (ع) را بیان داشته‌اند، سید جمال‌الدین حسینی چنین می‌سراید: بیا ‌ای امام هدایت شعار *** که بگذشت از حد غم انتظار^[۱۶].

شیخ فریدالدین عطار نیشابوری بعد از ذکر نام ائمه (ع) می‌گوید: صد هزاران اولیا روی زمین *** از خدا خواهند مهدی را یقین؛ یا الهی مهدیه از غیبت آر *** تا جهان عدل گردد آشکار^[۱۷]

نتیجه گیری

بنابراین موضوع مهدی (ع) و انتظار در نزد عالمان دینی و محدثان اهل سنت نیز مطرح است. البته جا داشت آنان این مسألۀ اعتقادی و اسلامی و سیاسی اجتماعی را در میان توده‌های اهل سنت رواج بیشتری می‌دادند و تلاش می‌کردند تا دست رد گذاشتن به سینه حکومت‌های جابر و طاغوتی و اندیشیدن به حکومت عدل و قسط الهی و آمادگی برای ظهور "مصلح فاطمی" در توده‌های وسیع جهان تسنّن نیز حضور فعال داشته باشد تا این اعتقاد چونان خونی زنده و هیجانی برای مقابله با ستم و ستمگری در همه سرزمین‌های اسلامی جاری باشد و همچنین توسل و توجه به حقیقت اعلای "ولایت الاهیۀ مهدویه" همواره مددکار روح و جان و روشن کننده عقل و روان و پشتیبان دل و ایمان آنان گردد^[۱۸]

پرسش مستقیم

دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ ر. ک: ابراهیمی، ابراهیم، انتظار و امید، ص ۴۳-۴۴.
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟ ؟
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ قندوزی حنفی، سلیمان‌بن‌ابراهیم، ینابیع المودة، ج۳، ص۳۷۹؛ ابن جوزی، فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۳۵.
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ ر. ک: فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ «لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً»؛ الفتوحات المکیه، ج۳، ص ۳۲۷.
↑ ر. ک: ابراهیمی، ابراهیم، انتظار و امید، ص ۴۳-۴۴.
↑ المهدی المنتظر، ج۱، ص ۴۰ الی ۴۶.
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ ر. ک: فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟ ؟
↑ الشحود، علی بن نایف، موسوعة فقه الابتلاء، ج ۴، ص ۳۰۸.
↑ ر. ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۵۹-۶۱؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟ ؟
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.
↑ ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[1] ر. ک: ابراهیمی، ابراهیم، انتظار و امید، ص ۴۳-۴۴.

[2] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟ ؟

[3] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[4] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[5] قندوزی حنفی، سلیمان‌بن‌ابراهیم، ینابیع المودة، ج۳، ص۳۷۹؛ ابن جوزی، فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۳۵.

[6] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[7] ر. ک: فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[8] «لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَیْتِی یَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا کَمَا مُلِئَتْ جَوْراً»؛ الفتوحات المکیه، ج۳، ص ۳۲۷.

[9] ر. ک: ابراهیمی، ابراهیم، انتظار و امید، ص ۴۳-۴۴.

[10] المهدی المنتظر، ج۱، ص ۴۰ الی ۴۶.

[11] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[12] ر. ک: فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟ ؟

[13] الشحود، علی بن نایف، موسوعة فقه الابتلاء، ج ۴، ص ۳۰۸.

[14] ر. ک: الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۵۹-۶۱؛ جعفری، جواد، معناشناسی تطبیقی انتظار و زمینه‌سازی قیام امام مهدی در اندیشه فریقین، ص؟؟ ؟

[15] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[16] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[17] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[18] ر. ک: مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۳۹-۴۶؛ فروهی، ناصر، انتظار فرج، ص؟؟ ؟.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]