اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی (کتاب)

اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی(ع)
زبان	فارسی
نویسنده	مهدی محمدی صیفار
موضوع	جامعه اصلاح جامعه امام علی
مذهب	شیعه
ناشر	انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۸ ش
تعداد صفحه	۳۵۲
شابک	۹۷۸-۹۶۴-۴۱۱-۴۸۳-۰
شماره ملی	۲۰۱۰۵۹۰

اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی(ع) کتابی است که با زبان فارسی به بررسی اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی(ع) می‌پردازد. این کتاب اثر مهدی محمدی صیفار است که انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «این اثر در حوزه جامعه‌شناسی دین و با تکیه بر روش علی(ع)، به بایدها و نبایدهای اصلاحات حاکم اسلامی پرداخته است. نویسنده با این مقدمه که تغییر در ساختارهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جوامع، یکی از مهم‎ترین وظایف دولت‌ها، ایجاد اصلاحات در جوامع در راستای پیشرفت و توسعه می‌باشد سعی در پاسخ به این سوال دارد که اصلاحات حکومتی امام علی(ع) چگونه و مبتنی بر چه روشی بوده است؟ وی معتقد است که امام(ع) در راستای اصلاحات مورد نظر خود به عنوان یک حاکم، علاوه بر اصلاح در ساختار فردی جامعه و بیش از آن، ساختارهای سیاسی و اقتصادی جامعه را مورد توجه قرار داده است. نویسنده نیز نخست در ساختار سیاسی، به تشریح اصلاحات گوناگونی مانند روابط مردم و زمامداران، برخورد با مخالفان، سیاستهای نظامی، نگرش حاکم و مردم به حکومت و وظایف کلی آن پرداخته و در ادامه اصلاحات گوناگون اقتصادی امام را نیز مورد بررسی قرار داده است. نگارنده در بخش تغییرات در فرد، به دقت نظر در اصلاحات نظام ارزشی، شخصیتی و اصلاح در روابط اجتماعی مورد نظر علی(ع) پرداخته است».

فهرست کتاب

• پیشگفتار
• تحولات سیاسی
• تحولات فرهنگی
• تحولات اقتصادی

فصل نخست: انقلاب اصلاح یا...؟

• اصلاحات چیست؟
• انقلاب
• توسعه
• اصلاحات جامعه

بخش نخست: تغییر در ساختار

فصل دوم: اصلاح نظام سیاسی جامعه

• مورد نخست: ویژگی‌ها و شرایط رهبر شایسته جامعه اسلامی (تغییر در رهبری)

1. شرایط عملی
2. شرایط روحی - اخلاقی
3. شرایط سیاسی - اجتماعی

• مورد دوم اصلاح در نگرش به حکومت

1. اصلاح نگرش زمامداران
2. اصلاح نگرش مردم

• مورد سوم: تغییر در وظایف کلی حکومت (حاکم و کارگزاران دولتی)

1. اعطای آزادی
2. اقامه حق (قانون)
3. حاکمیت دین
4. برقراری صلح و امنیت
5. مبارزه با ستمگران
6. برقراری عدالت
7. آبادانی و رفاه

• مورد چهارم: رابطه متقابل زمامداران و مردم

1. اصلاح روابط متقابل زمامداران و مردم
2. حقوق اجتماعی رهبر بر مردم
3. حقوق اجتماعی و سیاسی مردم بر حکومت

• روابط اجتماعی و سیاسی حاکم بر مردم
• مورد پنجم: تغییر در معیارهای انتخاب زمامداران و مشاوران و کارمندان آنها

1. تغییر در معیارهای انتخاب زمامداران
2. تغییر در معیارهای شایستگی کارگزاران، مشاوران و کارمندان زیر دست

• مورد ششم: اصلاح قوانین اداری و استخدامی

1. ویژگی‌های (معیار انتخاب) نویسندگان و منشیان حاکم
2. ویژگی‌های (معیار گزینش) قاضیان
3. ویژگی‌های مورد نظر برای انتخاب فرمانده سپاه

• مورد هفتم: اصلاح روابط سیاسی (رابطه حاکم یا زمامدار با کارمندان و زیردستان)

1. رابطه زمامدار با کارمندان
2. رابطه حاکم یا زمامدار یا نظامیان
3. رابطه زمامدار با قاضیان

• مورد هشتم: سفارش به رعایت حقوق اقلیت‌ها

1. حقوق سیاسی - اجتماعی
2. حقوق اقتصادی

• مورد نهم: روش برخورد با مخالفان، منحرفان و دشمنان داخلی

1. خوارج
2. ناکثین
3. قاسطین

• مورد دهم: سیاست‌های نظامی

1. آموزش‌های نظامی
2. آموزش‌های روانی، معنوی، اخلاقی و حقوق انسانی در جنگ
3. آگاهی و دشمن‌شناسی امام و آگاهی دادن به مردم درباره جنگ و بسیج آنها
4. توجه به نیروهای اطلاعاتی

• بحث و بررسی
• مورد اول: تغییر در رهبری
• مورد دوم: اصلاح نگرش حاکم و مردم به حکومت
• مورد سوم: تغییر در وظایف کلی حکومت
• مورد چهارم: رابطه متقابل زمامداران با مردم
• مورد پنجم: تغییر در معیارهای شایستگی زمامداران، مشاوران و کارمندان
• مورد ششم: اصلاح قوانین اداری و استخدامی
• مورد هفتم: اصلاح روابط سیاسی (رابطه حاکم با کارمندان)
• مورد هشتم: سفارش به رعایت حقوق اقلیت‌ها
• مورد نهم: روش برخورد با منحرفان. دشمنان
• مورد دهم: سیاست‌های نظامی

فصل سوم: اصلاح نظام اقتصادی

• مقدمه
• مورد اول: اصلاح قوانین و روش‌ها

1. قوانین و روش گرفتن مالیات
2. قوانین و روش توزیع مالیات

• مورد دوم: نظارت و رسیدگی به کار زمامداران و کارگزاران مالیاتی

1. نظارت و بازرسی
2. رسیدیگ (حسابرسی)

• مورد سوم: تنظیم بازار

1. احتکار
2. جلوگیری از گران فروشی

• مورد چهارم: توسعه اقتصادی

1. سفارش به آبادانی زمین
2. حفظ اصل سرمایه و گسترش آن
3. توسعه و اصلاح کارهای بازرگانان

• مورد پنجم: اصلاح روابط اقتصادی زمامدار با مردم

1. وابستگی صنف‌ها (قشرهای اجتماعی) به یکدیگر
2. رابطه زمامدار و ماموران مالیاتی با مردم
3. نهی از هم نشینی با اشراف
4. نهی از رفاه زدگی
5. آزمند نبودن و قناعت

• مورد ششم: تغییر در طبقات اجتماعی (از بین بردن نابرابری‌های اقتصادی)
• معنای طبقه اجتماعی

1. نهی از دنیاگرایی و تشویق به انفاق، بخشش و...
2. ضرورت توجه به محرومان جامعه
3. سیاست حمایت از محرومان

• بحث و بررسی
• مورد اول: اصلاح قوانین و روش‌ها
• مورد دوم: نظارت و رسیدگی به کار زمامداران و عاملان مالیاتی
• مورد سوم: تنظیم بازار
• مورد چهارم: توسعه اقتصادی
• مورد پنجم: اصلاح روابط اقتصادی زمامدار با مردم
• مورد ششم: تغییر در طبقات اجتماعی

بخش دوم: تغییر در فرد

• مقدمه

فصل چهارم: اصلاح نظام ارزشی

• مقدمه

1. دگرگونی ارزش‌ها پس از رحلت پیامبر(ص)
2. معرفی الگو در زمینه تغییر
   1. معرفی الگوهای خوب
   2. معرفی الگوهای بد
3. ارزش‌ای اخلاقی پیامبر(ص)، اهل بیت(ع) و اصحاب
4. عواقب بیعت با شیطان و پیروان او
5. علل شکست اصحاب امام علی(ع) و جوامع

• بحث و بررسی

فصل پنجم: اصلاح نظام شخصیت

• شاخص‌های شخصیت منفی و بد
• شاخص‌های شخصیت مثبت و خوب
• بحث و بررسی

فصل ششم: اصلاح روابط اجتماعی

• مقدمه

1. نهی از اخلاق و رفتارهای زشت اجتماعی
2. دعوت به اخلاق و رفتارهای خوب اجتماعی

• بحث و بررسی
• خاتمه
• کتاب‌نامه

دربارهٔ پدیدآورنده

مهدی محمدی صیفار

حجت‌الاسلام‌ و المسلمین دکتر مهدی محمدی صیفار، دارای مدرک دکترای جامعه‌شناسی فرهنگی از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی می‌باشد. کارشناس مسئول مرکز مدیریت حوزه علمیه قم و معاون تهذیب و تربیت حوزه علمیه آذربایجان‌شرقی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی شیعیان جهان»، «اندیشه و روش اصلاح جامعه از دیدگاه امام علی»، «سخنی صمیمانه با والدین طلاب»، «تأثیر جهانی شدن بر ملت‌های مغلوب و عقب مانده»، «تحلیلی اجتماعی از اهتمام به امور مسلمین»، «روش اصلاح ساختاری جامعه» و «زن و حضور اجتماعی از دیدگاه امام خمینی» برخی از این آثار است.