بحث:امام مهدی عجل الله تعالی فرجه
دوران امامت امام زمان حضرت مهدی(ع)
- سیاست فشار و اختناق حکّام عباسی در مقابل ائمه(ع) اتّخاذ موضعی مناسب را میطلبید. ائمه(ع) مخالفت و مبارزه خود را ادامه میدادند و این امر به زندان و شکنجه و کشتار یاران امام و سرانجام دستگیری و زندان خود امام و شهادت او منجر شد. آنچه برای حکّام جور بسیار وحشتناک و هلاکتبار مینمود، وجود مهدی موعود بود که پیامبر(ص) و ائمه پیشین، وعده ظهور او را داده بودند؛ به همین دلیل نظارت و تجسس روز به روز شدیدتر میشد؛ ولکن وعده الهی تحقّق یافت و امام مهدی در صبحدم جمعه نیمه شعبان سال ۲۵۵ هجری جهان را به قدم خود نورانی کرد.
- امام عسکری(ع) در قبال بقیة الله دو مسئولیّت داشت:
- اثبات وجود او
- حفاظت از او.
- حضرت عسکری(ع) به خوبی این دو مسئولیّت را ایفا نمود. بعد از شهادت حضرت، برادرش جعفر - که ادّعای امامت بعد از حضرت عسکری و وراثت شرعی او را داشت- پس از اعتراض حضرت مهدی به او، جاسوسان و مأموران دولتی را از وجود حضرت باخبر ساخت. آنان با تمام قوا به تجسّس پرداختند؛ امّا خدای متعال خلیفه خود را حفظ فرمود.
- دوره غیبت به دو مرحله تقسیم میشود:
- دوران غیبت صغری (۲۳۹ - ۲۶۰ هجری): در این دوره امام زمان(ع) از طریق وکلای چهارگانه - نواب خاص - به طور غیر مستقیم با مردم در تماس بود. این نایبان عبارتانداز: عثمان بن سعید العمری، محمد بن عثمان العمری، حسین بن روح نوبختی، علی بن محمد سمری. فعالیتهای نواب که به صورت سری انجام میگرفت ذهن مردم را برای غیبت کبری آماده نمود؛ چون اگر غیبت به صورت ناگهانی واقع میشد ممکن بود به انکار حضرت منجر شود و از طرفی ارتباط بین مردم و امام از این طریق باعث حفظ و انسجام پایگاههای شیعی میشد.
- دوران غیبت کبری (۲۶۰ تا کنون): در دوران غیبت کبری امام مهدی(ع) همچون خورشید در پس ابر به بشریّت، نور، گرما و حیات میبخشد و هادی گمگشتگان، فریادرس بیچارگان، حافظ شریعت، واسطه فیض الهی، حامی مسلمانان است. بدیهی است که سبب محرومیت از حضور امام خود مردماند.
- در این مدّت انسانهای وارسته یا درمانده زیادی به زیارت حضرت نایل آمدهاند که در این باره کتابها نوشته شده است. روزی که مشیت الهی تعلق گیرد او ظهور خواهد کرد و جهان را پر از عدل و داد خواهد نمود و وعده الهی را در جهت حاکمیت صالحان بر زمین و تمکّن یافتن دین موضی خدا (اسلام) تحقّق خواهد بخشید. «اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَيْكَ فِي دَوْلَةٍ كَرِيمَةٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ وَ تَجْعَلُنَا فِيهَا مِنَ الدُّعَاةِ إِلَى طَاعَتِكَ وَ الْقَادَةِ فِي سَبِيلِكَ...»[۱].
تبار مهدی(ع)
- پیامبر اعظم(ص) در محافل و مجالس گوناگون همه ویژگیهای امام مهدی(ع) را معرفی کرد. رسول خدا(ص) بر آن بود چهره روشنی از امام مهدی(ع) ترسیم کند تا همگان در طول تاریخ، مهدی(ع) موعود را به درستی بشناسند و از گرایش به فرقههای دروغین و مدعیان مهدویت نجات یابند. پیامبر، مهدی(ع) را از دودمان پاکان و عترت خویش، پسر فاطمه زهرا(س) و علی مرتضی(ع)، از تبار امام حسین(ع)، نهمین فرزند امام حسین(ع) و آخرین وصی خود معرفی کرده است. پدرش را امام حسن عسکری اعلام کرد؛ او را همنام خود نامید و در خلق و خو شبیه خود دانست. در این باره به چند روایت اشاره میکنیم:
- ام سلمه، همسر گرامی رسول خدا(ص) نقل میکند: "از پیامبر شنیدم که فرمود: مهدی(ع) از عترت من و از فرزندان فاطمه هست"[۲].
- رسول خدا(ص) در روایتی دیگر فرمود: جبرئیل از نزد خدای تعالی به من خبر داد: ای محمد! همانا خدا از بنیهاشم، هفت نفر را برگزید که در گذشته و آینده، نظیرشان را خلق نکرده است. تو یا رسولالله، سرور پیامبران؛ علی بن ابی طالب، وصی تو سرور اوصیا؛ حسن و حسین، دو سبط تو، سید الاسباط؛ عمویت، حمزه، سیدالشهدا و جعفر، پسر عمویت که در بهشت با فرشتگان پرواز کند، به هرجا که بخواهد. نیز از شماست حضرت قائم که عیسی بن مریم پشت سرش نماز میخواند وقتی که به زمین فرود آید. او از ذریه علی و فاطمه و از نسل حسین است[۳].
- پیامبر اکرم(ص) خطاب به حضرت علی(ع) فرمود: یا علی! اگر نماند از دنیا مگر یک روز، خدا آن روز را طولانی کند تا مردی از عترت تو که به او مهدی(ع) میگویند، مالک زمین شود [۴].
- رسول خدا(ص)، حضرت مهدی(ع) را نهمین امام از نسل امام حسین(ع) معرفی کرد و خطاب به عمار فرمود: ای عمار؟ همانا از صلب و نسل فرزندم حسین، نه امام بیاید که نهمین امام از فرزندان حسین از نظر شیعیانش غیبت کند[۵].
- پیامبر اعظم(ص)، امامان پس از خود را دوازده نفر و علی(ع) را نخستین امام و مهدی(ع) را آخرین امام و وصی خود معرفی کرد و فرمود: امامان پس از من دوازده نفر هستند. یا علی! تو اولین امامی و آخرین آنها حضرت قائم است که خدا شرق و غرب دنیا را به دست ایشان فتح کند[۶].
- پیامبر در حدیثهای گوناگونی، اجداد حضرت مهدی(ع) را نام میبرد و در نهایت، حضرت مهدی(ع) را آخرین امام و فرزند امام حسن عسکری(ع) معرفی میکند[۷].
- علامه مجلسی حدیث مفصلی از پیامبر آورده که چنین است: همانا خدای تبارک و تعالی در صلب حسن (امام حسن عسکری(ع)) نطفهای پاک و پاکیزه، طاهر و مطهر قرار دهد (و از نسل او به وجود آورد.) فردی که راضی شود به ولایت او هر مؤمنی که خدا از او بر ولایت (مهدی(ع))، عهد گرفته است و انکار کند او را هر معاندی. او (مهدی(ع))، امام پاک و متقی و آراسته به کمالات و هادی و مهدی(ع) است. او حکم کند بر عدل و امر کند بر عدل و تصدیق کند خدای تعالی را و خدا او را تصدیق کند... برای او گنجهایی است که نه طلا و نه نقره است، بلکه مرکبهای نیکو و زیبا و مردانی است که خدا آنان را از بلاد دور بر گردش جمع کند که به تعداد اهل بدر و ۳۱۳ نفرند. با او صحیفهای مختوم است که در آن تعداد و نام و نسب و بلاد یارانش و تمام مشخصات آنها نوشته شده است...[۸][۹].
پانویس
- ↑ محمدی، رضا، امامشناسی، ص:۱۵۲-۱۵۳.
- ↑ محمد بن طلحه شافعی، مطالب السئول، بیروت، مؤسسه البلاغ، ۱۴۱۹ ه.ق، چ ۱، ص۳۱۳.
- ↑ محمد بن یعقوب کلینی، کافی، بیروت، دارالاضواء، ۱۴۰۵ ه.ق، چ ۳، ج۸، ص۴۲، ح۱۰.
- ↑ محمد بن جریر طبری، دلایل الامامة، مطبعة الحیدریه، ص۲۵۰.
- ↑ علی بن یونس نباطی بیاضی، الصراط المستقیم، نجف، مطبعة الحیدریة، ۱۳۸۴ ه.ق، ج۲، دی ۱۱۸.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین، قم، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۵ ه.ق، ج۱، ص۲۹۸؛ محمد باقر مجلسی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴ ه.ق، ج۳۹، ص۲۲۹.
- ↑ قندوزی، ینابیع المودة، قم، منشورات رضی، چ ۱، ج۲، باب ۷۶، ص۵۲۹.
- ↑ بحارالانوار، ح۳۶، ص۲۰۷ و ۲۰۸.
- ↑ لطفی، مهدی، پیامبر و امام مهدی، ص۱۱- ۱۳.