بنی قدم بن قادم

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

بنی قدم را در شمار اعراب قحطانی[۱] و از شاخه‌های بنی حاشد بن همدان و از منتسبین به قُدَم بن قادم بن زید بن عریب بن جشم بن حاشد بن جشم گفته‌اند[۲]. از قدم بن قادم ده پسر متولد شد که در میان آنها اعشب و شاور از اهمیت بیشتری نسبت به بقیه برخوردارند[۳]. بنی اعشب بن قدم[۴] و بنی شاوِر بن قدم[۵] -دو شاخه اصلی بنی قدم بن قادم،- خود به شعب و فروعات متعدد دیگری تقسیم شده‌اند که از مهمترین انشعابات بنی أعشب می‌توان به بنی زید، بنی یرأم، بنی حضور، بنی کسا و بنی هنیء و از فروعات بنی شاور به بنی قطیل، بنی یعفر، بنی هنان، بنی حارث و بنی حبس اشاره کرد[۶]. این طایفه خاستگاهی یمنی داشتند لیکن پس از فتوحات اسلامی علاوه بر یمن، در دیگر بلاد مفتوحه از جمله کوفه منزل گزیدند. مؤلف کتاب «تاریخ کوفه» از این طایفه در کنار بیست و سه شاخه دیگر بنی همدان همچون حجور، قدم، خیوان، غدر، وادعه، یام، شبام، جشم، تغلب، مذکر، هبیره، عزه، دعام، مرهبه، أرحب، شاکر، سفیان و... در شمار ساکنان کوفه یاد کرده است[۷].

از اسماعیل بن ابوبکر بن عبدالله بن ابراهیم شرجی حسینی شافعی معروف به «ابن المقری» - از علماء و حاکمان زیدی یمن -[۸]، ابوالحسن علی بن مسعود بن علی بن عبدالله سباعی کثبی قدمی از ائمه بزرگ زیدیه[۹]، ابراهیم بن احمد بن زید بن علی بن حسن بن عطیّه شاوری[۱۰] و نوه‌اش ولی بن صدیق بن ابراهیم صاحب المرواح - روستایی در قسمت علیای الصَّلْبَه یمن -[۱۱]، امین بن صدیق بن عثمان بن صدیق بن ابراهیم از بزرگان علمای مرواح[۱۲]، ابوربیع سلیمان بن محمد بن زبیر بن محمد حبیشی شاوری فقیه و عالم زیدی[۱۳] و ابومحمد عبدالله بن عباس شاوری[۱۴] به عنوان جمعی از معاریف و مشاهیر این قوم یاد شده است. ابومحمد از خصیصین داعی اسماعیلی منصور بن حسن ملقب به «منصور الیمن» بود و منصور او را در دوران حکومت عبیدالله بن مهدی فاطمی با هدایایی نزد وی فرستاد[۱۵].[۱۶].

منابع

پانویس

  1. عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۳، ص۹۴۱. نیز ر.ک: ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۳۹۲.
  2. هشام بن محمد کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۵۱۰؛ ابن حبیب بغدادی، مختلف القبائل و مؤتلفها، ج۱، ص۸۹؛ حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۳.
  3. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۳.
  4. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۳-۲۴.
  5. زبیدی، تاج العروس، ج۷، ص۶۵؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۵۷۶.
  6. حسن بن احمد همدانی، الإکلیل من أخبار الیمن و أنساب حمیر، ص۲۴.
  7. البراقی، تاریخ الکوفه، ص۲۲۶.
  8. ابن عماد حنبلی، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۹، ص۳۲۱؛ زرکلی، الاعلام، ج۱، ص۳۱۰-۳۱۱.
  9. علی بن حسن خزرجی، العقد الفاخر الحسن فی طبقات أکابر أهل الیمن، ج۳، ص۱۵۱۵؛ ابومخرمه عبدالله بن طیب بن عبدالله، قلادة النحر فی وفیات اعیان الدهر، ج۵، ص۲۲۱.
  10. زبیدی، تاج العروس، ج۷، ص۶۵.
  11. زبیدی، تاج العروس، ج۷، ص۶۵.
  12. زبیدی، تاج العروس، ج۷، ص۶۵.
  13. علی بن حسن خزرجی، العقد الفاخر الحسن فی طبقات أکابر أهل الیمن، ج۲، ص۱۰۰۱؛ ابومخرمه عبدالله بن طیب بن عبدالله، قلادة النحر فی وفیات اعیان الدهر، ج۵، ص۴۴۸.
  14. علی بن حسن خزرجی، العقد الفاخر الحسن فی طبقات أکابر أهل الیمن، ج۳، ص۱۲۱۸-۱۲۱۹.
  15. علی بن حسن خزرجی، العقد الفاخر الحسن فی طبقات أکابر أهل الیمن، ج۳، ص۱۲۱۸-۱۲۱۹.
  16. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.