بنی کعب بن عوف

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

این طایفه از شاخه‌های قبیله جعفی هستند که نسب از کعب بن عوف بن حریم بن جعفی می‌برند[۱]. از مادر کعب بن عوف با نام کبشة بنت مران نام برده شده است[۲]. کعب، فرزندی به نام معاویه، و او نیز، پسری به نام مالک داشت[۳]. با تولد یافتن معشر معروف به «کداع»، کعب و حمام از مالک بن معاویه[۴]، دودمان بنی کعب شکل گرفت و رو به توسعه نهاد.

از رجال شهیر این قوم می‌‌توان به بدر بن معقل (مغفل) بن جعونة بن عبداللّه بن حطیط بن عتبة بن کداع[۵] و حجاج بن مسروق بن مالک بن کتیف بن عتبة بن کداع[۶] از شهدای کربلا و تمیم بن عبداللّه بن حطیط از تک‌سواران و شجاعان این قوم یاد کرد[۷]. حجاج بن مسروق جعفی از شیعیان و اصحاب مشهور امیرالمؤمنین(ع) و از ساکنان کوفه بود[۸]. او با شنیدن خبر خروج امام حسین(ع) از مدینه، از کوفه رهسپار حجاز شد و آن حضرت را در میانه راه دیدار و به کاروان ایشان ملحق شد. او در خدمت امام بود و در اوقات نماز برای حضرت اذان می‌گفت[۹]. حجاج در سرای بنی‌مقاتل از سوی امام مأموریت یافت تا عبیدالله بن حر جُعفی را- که از کوفه خارج شده بود - به سوی آن حضرت دعوت کند[۱۰]. ولی عبیدالله، حجاج را باز گرداند و گفت: من به خاطر اکراهی که داشتم از کوفه بیرون آمدم[۱۱]. عبیدالله به سبب گرایش‌های عثمانی، از همراهی با امام سر باز زد. حجاج، در عاشورای سال ۶۱ هجری در نبرد با کوفیان در حالی که رجز می‌خواند: أنا ابن جعفيّ و أبي الكداع *** و في يميني مرهف قطّاع «من فرزند کداع جعفی هستم، در دستم شمشیری بران و نیزه‌ای براق و درخشنده است»[۱۲] به میدان رفت و به شهادت رسید[۱۳].[۱۴][۱۵].

منابع

پانویس

  1. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۰.
  2. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۰.
  3. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۵.
  4. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۶.
  5. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸.
  6. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۶؛ ابن درید، الاشتقاق، ج‌۱، ص۴۰۹.
  7. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۶؛ ابن درید، الاشتقاق، ج‌۱، ص۴۰۹.
  8. حمد السماوی، ابصار العین فی انصار الحسین(ع)، ص۱۵۱.
  9. طبری، تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۰۱؛ ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۷۶.
  10. ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، ص۷۳.
  11. ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۵، صص۷۳-۷۴؛ شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، صص۸۱-۸۲.
  12. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۶. دیگر منابع ابن رجز را به عمرو بن مطاع جعفی (ابن اعثم الکوفی، الفتوح، ج۵، ص۱۰۷ و الموفق بن احمد الخوارزمی، مقتل الحسین(ع)، ج۲، ص۱۸ و با اختلاف در ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۴، ص۱۰۲.) و بدر بن مغفل بن جعونه (بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۸) نسبت داده‌اند.
  13. ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج‌۱، ص۳۱۶؛ بلاذری، انساب الاشراف، ج۳، ص۱۹۹.
  14. برداشتی از مقاله «یاران امام حسین(ع)»، نوشته سید علی اکبر حسینی ایمنی، دانشنامه پژوهه پژوهشکده باقرالعلوم(ع).
  15. حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.