تفسیر موضوعی قرآن کریم - جوادی آملی (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
تفسیر موضوعی قرآن کریم
زبانفارسی
نویسندهعبدالله جوادی آملی
تحقیق یا تدوینمحمد محرابی، حیدر علی ایوبی، محمد رضا مصطفی‌پور
علی اسلامی، حسین شفیعی، حمید پارسانیا
غلام علی امین‌دین، سعید بندعلی
علی عباسیان و مصطفی خلیلی
موضوعتفسیر قرآن
مذهبشیعه
ناشرانتشارات نشر اسراء
محل نشرقم، ایران
تعداد جلد۱۸
فهرست جلدهاجلد اول، جلد دوم، جلد سوم، جلد چهارم، جلد پنجم، جلد ششم، جلد هفتم، جلد هشتم، جلد نهم، جلد دهم، جلد یازدهم، جلد دوازدهم، جلد سیزدهم، جلد چهاردهم، جلد پانزدهم، جلد شانزدهم، جلد هفدهم، جلد هجدهم

تفسیر موضوعی قرآن کریم، کتابی است هجده جلدی که با زبان فارسی به تفسیر موضوعاتی از قرآن کریم می‌پردازد. این مجموعه اثر عبدالله جوادی آملی است و نشر اسراء انتشار آن را به عهده داشته است.[۱] آماده‌سازی جلدهای هجده‌گانهٔ این اثر برای انتشار با تحقیق محمد محرابی، حیدر علی ایوبی، محمد رضا مصطفی‌پور، علی اسلامی، حسین شفیعی، حمید پارسانیا، غلام علی امین‌دین، سعید بندعلی، علی عباسیان و مصطفی خلیلی همراه بوده است.

دربارهٔ کتاب

تفسیری با گرایش عرفانی و بر اساس تفسیر قرآن به قرآن. از آیت الله عبدالله جوادی آملی فیلسوف و فقیه برجسته معاصر. موضوعاتی که در این مجلدات مورد تفسیر و بررسی قرار گرفته عبارتند از:

جلد اول: مباحث توحید و شناخت آفریدگار.

جلد دوم: مبدأ و معاد.

جلد سوم: وحی و رسالت.

جلد چهارم: نزول دفعی و تدریجی قرآن.

جلد پنجم: نبوت عامه و خاصه.

جلد ششم: سیره پیامبران و قصص آنان.

جلد هفتم: سیره پیامبران و تاریخ زندگانی آنان.

جلد هشتم: سیره رسول اکرم (ص) در قرآن.

جلد نهم: سیره رسول اکرم (ص) در قرآن.

جلد دهم: مبادی اخلاق در قرآن.

جلد یازدهم: مراحل اخلاق در قرآن.

جلد دوازدهم: فطرت در قرآن.

جلد سیزدهم: معرفت‌شناسی در قرآن.

جلد چهاردهم: صورت و سیرت انسان در قرآن.

جلد پانزدهم: حیات حقیقی انسان در قرآن.

جلد شانزدهم: هدایت در قرآن.

جلد هفدهم: جامعه در قرآن.

جلد هجدهم: ادب توحیدی انبیاء در قرآن.

این تفسیر با گرایش عرفانی تحریر یافته و سبک آن بر اساس تفسیر قرآن به قرآن است و در هر بحثی استفاده لازم و مناسبی نیز، از روایات شده است. معارف این تفسیر از جهات گوناگون درخور توجه است. نکته برجسته این تفسیر، توجه و بها دادن به دیدگاه‌های ابن عربی است که به عنوان اساس و پایه رهنمودهای عرفانی شناخته شده است. مؤلف بارها به سخنان او استشهاد و نام و یادش را گرامی داشته است. گوید: «عرفانی که ابن عربی ارائه کرد با آنچه قبل بود و یا بعد آمد قابل قیاس نیست؛ زیرا وحدت شخصی حقیقت وجود با بنان و بیان این عارف نامور و سالک و منادی معرفت در بیابان حیرت و هانف «تعالوا» در وادی کثرت و امام انسجام در جماعت متشتّتان به عرفان و نیز حکیمان متأله رسیده و او در این باب، بی‌نظیر است»[۲].

پیرامون آیه وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا[۳] می‌گوید: «عارف نامدار جناب ابن عربی بر این باور است که ادریس هنوز زنده است و در آسمان چهارم به سر می‌برد)[۴]. در جاهای دیگر او را عارف نامور[۵] و جناب اکبر[۶] میخواند و از تفسیر منسوب به وی با عنوان «تفسیر گرانسنگ اکبر ابن عربی»[۷] یاد می‌کند[۸][۹]

مباحث جلدهای کتاب

دربارهٔ پدیدآورنده

عبدالله جوادی آملی
آیت‌الله عبدالله جوادی آملی (متولد ۱۳۱۲ ش، آمل)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ابوالحسن جوادی آملی، محمد تقی آملی، ابوالحسن شعرانی، محیی‌الدین الهی قمشه‌ای، محمد حسین فاضل تونی، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمد محقق داماد، هاشم آملی، امام خمینی و علامهٔ طباطبایی به اتمام رساند. او در کنار دروس فقه و اصول به تحصیل علوم عقلی و عرفانی اهتمام ورزید. عضویت در شورای عالی قضایی، نمایندگی مجلس خبرگان رهبری و امامت جمعهٔ قم از جمله فعالیت‌های وی است.[۱۰] او علاوه بر تدریس تفسیر قرآن کریم و خارج فقه، به تبیین رشته‌های گوناگون معقول و منقول اسلامی مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «تفسیر تسنیم»، «ادب فنای مقربان»، «شمیم ولایت»، «همتایی قرآن و اهل‌ بیت»، «تحریر رسالة الولایة شمس الوحی تبریزی»، «حکمت نظری و عملی در نهج‌البلاغه»، «علی مظهر اسمای حسنای الاهی»، «تجلی ولایت در آیهٔ تطهیر»، «ولایت در قرآن»، «کوثر کربلا»، «ولایت علوی (ع)»، «ولایت فقیه»، «فاطمه اسوه بشر»، «عصاره خلقت»، «وحی و نبوت»، «فلسفه تولی و تبری از نگاه قرآن و روایات»، «پیامبر رحمت (ص)»، «فلسفهٔ الهی از نظر امام رضا (ع)»، «حیات عارفانه امام علی (ع)»، «حکمت علوی (ع)»، «امام مهدی موجود موعود»، «نزول وحی»، «قرآن حکیم از منظر امام رضا (ع)» و «علی بن موسی الرضا و القرآن الحکیم» برخی از این آثار است.[۱۱]

پانویس

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ وبگاه مشارق
  2. تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج۱۰، ص۲۸۱.
  3. «و ما او را به جایگاهی فرازمند فرا بردیم» سوره مریم، آیه ۵۷.
  4. تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج۶، ص۳۱۰.
  5. تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج۷، ص۵۸۴.
  6. تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج۷، ص۵۹۷.
  7. تفسیر موضوعی قرآن مجید، ج۶، ص۴۷۲.
  8. تفسیر موضوعی قرآن کریم، عبد الله جوادی آملی، قم، انتشارات اسراء، ۱۳۷۳ش.
  9. کوشا، محمد علی، مقاله «تفسیر موضوعی قرآن کریم جوادی آملی»، دانشنامه معاصر قرآن کریم.
  10. وبگاه پژوهشگاه علوم وحیانی اسراء
  11. وبگاه بنیاد بین‌المللی علوم وحیانی اسراء