خون‌خواهی امام حسین در معارف و سیره حسینی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

یکی از مفاهیم زیارتنامه‌ها طلب ثار و خونخواهی است. نبرد حق و باطل را پایانی نیست، تا حق، حاکمیت مطلقه یابد. کربلا، حلقه‌ای از حلقات زنجیره مبارزه حق و باطل بود. و خون شهیدان کربلا، هنوز بدون انتقام مانده است، تا آنکه مهدی (ع) قیام کند، و در رکابش یارانی جان بر کف و شهادت طلب و قوی دل و آهنین اراده و مؤمن و صبور و بصیر، به خونخواهی آن مظلومان برخیزند. چه توفیقی است جهاد در این راه، و در رکاب امام منتظر.

تعالیم زیارتنامه‌ها، تداوم این راه را می‌آموزد و اوج پرشکوه این خط را در عصر آن موعود نشان می‌دهد. زائر هم آرزومند است و هم خواستار، که آن روزگار درخشان را دریابد و خونخواه شهیدان کربلا باشد. در زیارت عاشورا زائر چنین می‌گوید: (خطاب به حسین و یاران شهیدش): «وَانْ یَرزُقَنی طَلَبَ ثارِکُمْ مَعَ امامٍ هُدیً ظاهِرٍ ناطِقٍ بالْحَقِّ مِنْکُمْ»[۱]. از خدا می‌خواهم که خونخواهی شما را، در رکاب امام هدایت گر و آشکار و حقگویی از شما خاندان، روزی ام کند. و در جای دیگر می‌طلبد: «اللّهُمَّ اجْعَلْنا مِنَ الطّالِبینَ بِثارِهِ مَعَ امام عَدْل تُعِزُّ بِهِ الْاسْلامَ وَاهْلَهُ»[۲]. خدایا ما را از خونخواهان حسین (ع) قرار بده، در رکاب پیشوای دادگری که عزّت بخش اسلام و مسلمین باشد و در زیارت عاشورای غیرمعروفه، از آن پیشوا، که پرچمدار این خونخواهی مقدس است، با اسم و رسم، نام برده می‌شود: «وَانْ یُوَفِّقَنی لِلطَّلَبِ بِثارِکُمْ مَعَ الْامامِ الْمُنْتَظَرِ الْهادی مِنْ آلِ مُحَمَّد»[۳]. درخواست توفیق خونخواهی شهدای کربلا، در رکاب امام منتظر از آل محمّد.

این خونخواهی از کارهای مهم آن حضرت است. در دعای ندبه که نوعی نیایش عاشقانه و پرسوز و گداز و گفتگوی پراشتیاق با مهدی (ع) است، خطاب به آن امام می‌خوانیم: «ایْنَ الطّالِبُ بِذُحُولِ الْانْبِیاءِ وَابْناءِ الْانْبِیاءِ، ایْنَ الطّالِبُ بِدَمِ الْمَقْتُولِ بِکَرْبَلاءَ»[۴]؛ کجاست، خونخواه پیامبران و پیامبرزادگان؟ کجاست خونخواه کشته دشت کربلا؟ او نه تنها خونخواه شهدای کربلا، بلکه همه خون‌های به ناحق ریخته حقپویان و حقجویان تاریخ است و پیروانش نیز راهی این راهند و سربازان امام زمان (ع) به فرموده حضرت صادق (ع)، خداترس و شهادت طلبند و شعارشان: "یا لثارات الحسین" است (بیایید به طلب خون حسین)[۵].

این شعار شورآور، از ظهر عاشورا، از درون خاک خونین کربلا برخاست و در جام خورشید ریخت و به همه چیز رنگ خون زد، شفق خونبار را بیاراست و فجر بیدار را بیاکند و در کوه‌ها و هامون‌ها و دشت‌ها و جنگل‌ها و نهرها و دریاها و در آبادی‌ها و شهرها و روستاها و دِه‌ها، در همه جا و همه چیز بگسترد و همه جا و همه وقت، خون‌ها را به جوش آورد و نهضت‌ها را شکل داد. این اشعار است که همه جا را کربلا کرده است و همه ماه را محرّم و همه روز را عاشورا و همین شعار است که بر پرچم شورشیان دوران شورش بزرگ، شورشِ مهدی (ع) نیز نقش خواهد بست[۶]. پس دوستداران او هم که در مقام زیارت می‌ایستند و او را به این صفت می‌ستایند و آرزومند جهاد در رکاب او برای خونخواهی سیدالشهدا و همه شهیدان مظلومند، باید در موضع و تعهد اجتماعی چنین باشند، یعنی خون آشنا و دشمن ستیز و حق‌طلب و پا در رکاب و سلاح بر کف![۷].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. مفاتیح الجنان، زیارت عاشورای غیرمعروفه.
  2. مفاتیح الجنان، زیارت عاشورای غیرمعروفه.
  3. مفاتیح الجنان، زیارت عاشورای غیرمعروفه.
  4. مفاتیح الجنان، دعای ندبه.
  5. بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۳۰۸ چاپ بیروت.
  6. خورشید مغرب، محمدرضا حکیمی، ص ۴۱۰.
  7. محدثی، جواد، فرهنگ زیارت، ص۳۱۸-۳۲۰.