دعاهایی که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است چیستند؟ (پرسش)
| دعاهایی که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است چیستند؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان د ر عصر غیبت |
| مدخل اصلی | دعا برای فرج امام مهدی |
| تعداد پاسخ | ۱ پاسخ |
دعاهایی که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است چیستند؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
پاسخ نخست
حجت الاسلام و المسلمین دکتر رحیم کارگر، در کتاب «مهدویت پیش از ظهور» در این‌باره گفته است:
«در رابطه با امام زمان (ع)، دعاها و زیارتهای فراوانی نقل شده که در کتب ادعیه موجود است و در کتابی به نام صحیفه مهدیه نیز گرد آمده است. به بعضی از این دعاها و زیارتها اشاره می‌شود.
- دعای ندبه: مهمترین دعاها در عصر غیبت، دعای ندبه است که سفارش فراوانی به خواندن آن شده است. صدرالاسلام همدانی در کتاب تکالیف الأنام میگوید: از خواص دعای ندبه این است که اگر در جایی با حضور قلب و اخلاص تمام و توجه به مضامین عالی آن خوانده شود، عنایت و توجه امام زمان (ع) را به آن مکان جلب می‌کند، بلکه آن حضرت در آنجا حضور مییابد، چنانکه در بعضی جاها اتفاق افتاده است[۱]. علامه مجلسی نیز در کتاب زاد المعاد با سند معتبر از امام صادق (ع) نقل می‌کند: قرائت دعای ندبه در اعیاد چهارگانه: روز جمعه، عید فطر، عید قربان و عید غدیر مستحب است[۲].
- دعا برای ظهور امام زمان در روز جمعه: شیخ طوسی آن را در مصباح المتهجد نقل کرده است: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ صَلَاتَكَ وَ صَلَاةَ مَلَائِكَتِكَ وَ رُسُلِكَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد» یا بگوید: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ »[۳].
- صلوات ضرّاب اصفهانی؛ «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ سَيِّدِ الْمُرْسَلِينَ، وَ خَاتَمِ النَّبِيِّين... اللَّهُمَّ وَ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ الْمُحْيِي سُنَّتَكَ الْقَائِمِ بِأَمْرِك....» این دعا در چند کتاب از کتابهای معتبر و با سندهای معتبر روایت شده است و همیشه می‌توان آن را خواند[۴].
- صلوات بر امام زمان: « اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى وَلِيِّكَ وَ ابْنِ أَوْلِيَائِكَ الَّذِينَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُم... اللَّهُمَّ انْتَصِرْ بِهِ لِدِينِكَ وَ انْصُرْ بِهِ أَوْلِيَاءَكَ وَ أَوْلِيَاءَهُ...»[۵].
- دعای فرج الهی عظم البلاء: مرحوم کفعمی در کتاب البلد الامین دعایی را بر حضرت امام زمان (ع) نقل می‌کند که آن حضرت این دعا را به مردی زندانی یاد داد و بعد از خواندن، او از زندان آزاد شد: « اللَّهُمَّ عَظُمَ الْبَلَاءُ وَ بَرِحَ الْخَفَاءُ وَ انْكَشَفَ الْغِطَاءُ وَ انْقَطَعَ الرَّجَاءُ...»[۶].
- دعای افتتاح: «اللَّهُمَّ إِنِّي أَفْتَتِحُ الثَّنَاءَ بِحَمْدِكَ وَ أَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوَابِ بِمَنِّك...» علامه مجلسی میگوید: با سند معتبر روایت شده که امام عصر (ع) خطاب به شیعیان فرمود: این دعا را در تمام شبهای ماه مبارک رمضان بخوانید؛ زیرا فرشتگان به آن گوش فرا میدهند و برای خواننده این دعا، طلب بخشش میکنند[۷].
- حضرت صادق (ع) در روایتی به یکی از اصحابش فرمود: در زمان غیبت، دعای غریق بخوانید. راوی پرسید: دعای غریق چگونه است؟ حضرت فرمود: اینچنین است: «يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِك»[۸].
- زراره از امام صادق (ع) پرسید: اگر من زمان غیبت امام زمان (ع) را درک کردم و در آن زمان واقع شدم، چه کاری انجام دهم؟ حضرت فرمود: ای زراره! اگر این زمان را درک کردی، پیوسته این دعا را بخوان: خدایا! خودت را به من بشناسان، چون اگر خویش را به من نشناسانی پیامبرت را نمیشناسم. خدایا! فرستاده‌ات را به من بشناسان، چون اگر او را به من نشناسانی، حجتت را نمیشناسم، خدایا! حجت خود را به من بشناسان وگرنه گمراه خواهم شد و از دینم منحرف میگردم[۹]
- دعای عهد: « اللَّهُمَّ رَبَّ النُّورِ الْعَظِيمِ وَ رَبَّ الْكُرْسِيِّ الرَّفِيع...»؛ امام صادق (ع) در مورد این دعا می‌فرماید: هرکس چهل صبح این دعا را بخواند از یاوران حضرت قائم (ع) خواهد بود و اگر پیش از ظهور آن حضرت بمیرد، خداوند او را از قبر بیرون میآورد تا در خدمت آن حضرت باشد و حقتعالی به هرکلمه از این دعا هزار حسنه به او عطا می‌کند و هزار گناه او را میبخشد [۱۰].
- زیارت آل یاسین: که دارای مضمون عالی و محتوای ارزندهای است. این زیارت مورد تأکید امام زمان (ع) است و خود می‌فرماید: هرگاه خواستید توجه کنید به وسیله ما به سوی خداوند و به سوی ما- چنانکه خدای تعالی فرموده است- چنین بگویید: الگو:متنن حدیث.
- دعای فرج: « اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّك...»؛ شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان این دعا را در اعمال شب ۲۳ ماه مبارک رمضان ذکر کرده است.
- دعای «اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِيقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِيَةِ ...»؛ این دعا در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی آمده است[۱۱][۱۲].
پاسخ‌های دیگر
| ۱. آقای دکتر طالعی؛ |
|---|
|
آقای دکتر عبدالحسین طالعی، در کتاب «ره‌توشه منتظران» در این‌باره گفته است:
«یکی از وظایف مردم، در ظلمات غیبت، تضرّع و مسئلت از خداوند تبارک و تعالی، برای حفظ ایمان و دین، از نفوذ شبهات شیاطین و کافران مسلمان‌نما، و خواندن دعاهای وارده برای این کار است. از جمله سه دعا یاد می‌شود:
|
| 2. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ |
|---|
|
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:
«یکی از وظایف شیعیان و عاشقان منتظر، در عصر غیبت، خواندن دعاهایی است که از طریق اهل بیت و ناحیه مقدّسه آن حضرت وارد شده است، و ما در اینجا چند دعا را متذکر میشویم:
|
پرسش‌های وابسته
- آثار دعای فرج برای امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا دعای ما در ظهور امام مهدی تأثیر دارد؟ (پرسش)
- دعاهایی که به طور خاص در زمان غیبت توصیه به خواندن آن شده است چیستند؟ (پرسش)
- در زمان غیبت امام مهدی چه دعاهایی را برای فرج حضرتش بیشتر بخوانیم؟ (پرسش)
- چه دعاهایی در عصر غیبت امام مهدی درباره امام مهدی مستحب است؟ (پرسش)
- آیا دعا برای ظهور امام مهدی با نهی از عجله در ظهور منافات دارد؟ (پرسش)
پانویس
- ↑ الیف الأنام فی غیبة الامام، ص ۱۹۷
- ↑ زاد المعاد، ص ۴۹۱
- ↑ مصباح المتهجد، ص ۲۸۴.
- ↑ مصباح المتهجد، ص ۴۰۶؛ البلد الامین، ص ۱۲۰؛ دلائل الامامة، ص ۵۴۹.
- ↑ مصباح المتهجد، ص ۴۰۵.
- ↑ البلد الامین، ص ۶۰۷؛ مزار شهید، ص ۲۳۱.
- ↑ زاد المعاد، ص ۱۱۰؛ مصباح المتهجد، ص ۵۷۷.
- ↑ برای مطالعه بیشتر ر. ک: اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۷۵، ح ۶؛ مهج الدعوات، ص ۳۹۶.
- ↑ «ِ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي »؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۶، ح ۷۰؛ جمال الاسبوع، ص ۳۱۴.
- ↑ مفاتیح الجنان، ص ۱۰۶۱؛ زاد المعاد، ص ۴۸۸؛ البلد الامین، ص ۱۲۴.
- ↑ ر. ک: مکیال المکارم در فوائد دعا برای حضرت قائم (ع)، سید محمد تقی موسوی اصفهانی، ج ۲
- ↑ کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۲۲۵، ۲۲۸.
- ↑ "زرارة بن اعین شیبانی" از مردم کوفه و شاگردان عالی‌مقام حضرت "باقر" و "صادق" (ع) است. در فقاهت و دیانت و وثاقت و علم و فضل در میان انبوه شاگردان ائمّه اطهار نظیر نداشته است. "زراره" از اعلام دین و سرآمد اصحاب اجماع است، یعنی کسانی که هر حدیثی با سند صحیح روایت کنند، علمای شیعه اجماع بر قبول آن دارند. امام صادق (ع) به "فیض بن مختار" فرمود: هرگاه طالب حدیث ما شدی، از "زراره" اخذ کن.
- ↑ اشاره به اینکه ممکن است حضرتش را بکشند
- ↑ یعنی: برخی می‌گویند که مادر حضرت مهدی (ع) به آن حضرت باردار بود و بچه سقط کرد.
- ↑ بارالها، خود را به من بشناسان، که اگر خود را به من نشناسانی، پیغمبرت را نخواهم شناخت. بارالها، فرستاده‌ات را به من بشناسان، که اگر فرستاده‌ات را به من نشناسانی، حجّت تو را نخواهم شناخت. بارالها، حجّت خود را به من بشناسان، که اگر حجّتت را به من نشناسانی، از دینم گمراه خواهم شد؛ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲، حدیث ۷۰، ص۱۴۶. کافی، ج۱، ص۳۳۷. غیبت نعمانی، ص۱۶۶. کمال الدین، ص۳۴۲. حلیة الابرار، ج۲، ص۴۴۳.
- ↑ پروردگارا، مرا به مرگ جاهلیّت نمیران. و پس از آنکه مرا هدایت کردی. قلب مرا نلغزان.
- ↑ مفاتیح الجنان، ذیل "دعاء در غیبت امام زمان (ع)".
- ↑ جمال الاسبوع، ص۵۲۱، مفاتیح الجنان، اعمال روز جمعه، ذیل صلوات منسوب به "ابوالحسن ضرّاب اصفهانی".
- ↑ طالعی، عبدالحسین، ره‌توشه منتظران، ص ۳۵-۳۷.
- ↑ اَللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اَللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اَللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي ؛ اصول کافی، مرحوم کلینی، ج ۱، ص ۳۳۷.
- ↑ «خداوندا، ای پروردگار پرتو جهانافروز، ای پروردگار کرسی بلندپایه، ای پروردگار دریای بیپایان و فرود آرنده تورات و انجیل و زبور، ای پروردگار سایه و گرمای سخت و فرودآورنده قرآن بزرگ، ای پروردگار فرشتگان مقرّب و پیامبران و فرستادگان، خداوندا از تو میخواهم به ذات بزرگوار و نور وجود تابنده و فرمانروایی دیرینهات، ای زنده پاینده، من از تو میخواهم به نامی که آسمان‌ها و زمینها را بدان وجود بخشیدی، و به نامی که اوّلین و آخرین عالم را بدان اصلاح نمودی، ای زنده بیش از هر زنده و زنده پس از هر زنده، و ای زنده، هنگامی که احدی زنده نبود، ای زندگیبخش مردگان و میراننده زندگان، ای زندهای که جز تو خدایی نیست، خداوندا بر سرور ما امام و راهبر و هدایتشده و قیامکننده به فرمان تو که درود خدا بر او و بر پدران پاکش باد و بر همگی مردان و زنان مؤمن در شرق و غرب عالم و در کوه و دشت و خشکی و دریا و از سوی من و پدر و مادرم، از درودهایی که معادل عرش خدا و در شمار کلمات اوست و آنچه علمش و کتاب آفرینش او بر آن احاطه دارد، خداوندا من در این روز و در همگی روزها پیمانم را با او تجدید میکنم و هرگز از عهد و بیعت او که بر گردن من است، باز نخواهم گشت و پیوسته بر آن پابرجا خواهم بود. خداوندا مرا از یاران و هواخواهان او و از کسانی که مدافع او میباشند قرار ده، آنان که اوامر او را به سرعت انجام میدهند و از او حمایت میکنند و مشتاقا بر دلبستگی به او پیشی میگیرند و در کنار او شهید میگردند. خداوندا اگر میان من و او مرگ که برای همه بندگانت قرار دادهای جدایی افکند. پس مرا از گورم در حالیکه کفنم را بر گردن افکنده و شمشیرم را از نیام برکشیده و نیزهام را در دست گرفته و دعوت او را در همهجا اجابت کردهام، برانگیز. خداوندا آن چهره زیبای رشید را بر من بنمای و از پرده غیب آشکار کن و دیدهام را روشن ساز و فرج حضرتش را نزدیک و خروجش را آسان فرما، و مرا در سلک رهروان او قرار ده و فرمانش را نافذ گردان و سپاهش را پشتیبان باش، خداوندا سرزمین‌های خود را به وسیله او آباد گردان و بندگانت را به خاطر او زنده ساز، زیرا تو گفتهای و سخنت حق است. خشکی و دریا را فساد فراگرفته به سبب کارهایی که مردمان کرده‌اند پس خداوندا، ولی خود و پسر دختر پیامبرت را که همنام رسول توست بر ما آشکار ساز، تا آنکه بر فساد پیروزی یابد و آن را نابود سازد و حق را ثابت گرداند. پس خداوندا، او را پناه بندگان ستمدیدهات و یاریدهنده کسی که جز تو یاوری ندارد قرار ده و به وسیله او احکام قرآن را که تعطیل شده است برقرار ساز و او را برپادارنده آنچه از نشانههای دینت و سنّتهای پیامبرت که درود خدا بر او و خاندانش باد قرار ده، خداوندا، او را از هجوم و فتنه تجاوزکاران محفوظ بدار، خداوندا، پیامبرت محمّد را که درود خدا بر او و خاندانش باد و آنها را که دعوتش را پذیرفتهاند به دیدار او خشنود فرما و بر پریشانی ما رحمت آور. خداوندا این غم جانکاه را با ظهور آن حضرت از دل این امّت برطرف ساز و به ظهورش تعجیل فرما، زیرا گروهی ظهور او را بعید دانند در حالیکه ما آن را قریب و حتمی میدانیم، ای خدای مهربان و مهربانترین مهربانان، به رحمت خود دعای ما را مستجاب فرما. پس سه مرتبه دست بر ران راست خود میزنی، و در هر مرتبه میگویی: شتاب فرما، شتاب فرما، ای مولای من ای صاحب الزمان» بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۱۰۲، ص ۱۱۱
- ↑ «خداوندا! گرفتاری بزرگ شد و نهان آشکار گردید؛ پرده یکسو رفت و رشته امید گسست و فضای زمین تنگ گشت و آسمان از ایثار باز داشته شد. و تو کمکبخشی و شکایتپذیر، و مورد اعتماد در سختی و همواری، خدایا رحمت فرست بر محمد و آل محمد تودههایی که فرض کردی بر ما اطاعت آنها را و شناساندی بدین مقام آنها را، پس گشایش بده بر ما به حق آنها گشایش نزدیکی چون چشم بههم زدن یا نزدیکتر، ای محمد ای علی ای علی ای محمد کفایت کنید مرا که شما کافی من هستید و یاریم کنید زیرا شما یاوران من هستید، ای مولای ما ای صاحب الزمان، به فریاد رس به فریاد رس، به فریاد رس مرا دریاب مرا دریاب مرا دریاب، هماکنون هماکنون هماکنون، بشتاب بشتاب بشتاب، ای ارحم الراحمین، بحق محمّد ص و خاندان پاکش» مفاتیح الجنان، محدّث قمی، ص ۲۱۳
- ↑ «خدایا! روزی کن ما را توفیق اطاعت و دوری از نافرمانی، و نیت پاک و حرمت‌گزاری و گرامی دار ما را به رهجویی و استقامت، و بگردان زبان ما را به درست‌گویی و حکمت، و پر کن دل‌های ما را به دانش و معرفت، و پاک دار شکم‌های ما را از حرام و شبههناک، و بازدار دست ما را از ستم و دزدی، و برهم نه چشم‌های ما را از هرزگی و خیانت، و ببند گوش‌های ما را از سخنان بیهوده و بدگویی، و تفضّل کن بر دانشمندان ما به خیرخواهی و پارسایی، و بر دانشآموزان به کوشش و شوق، و بر شنوندگان به پیروی و پندگیری، و بر بیماران مسلمان به درمان و آسایش، و بر مردگانشان به مهربانی و دلجویی، و بر پیرمردان ما به وقار و سنگینی، و بر جوانان ما به بازگشت و توبه، و بر زنان به حیاء و پاکدامنی، و بر توانگران به تواضع و بخشش کردن، و بر فقیران به شکیبایی و قناعت، و بر جنگجویان به یاری و پیروزی، و بر اسیران به رهایی و آسودگی، و بر امیران به عدالت و مهرورزی، و بر رعیت به انصاف و خوشرفتاری، و برکت ده به حاجیان و زوّاران در توشه و هزینه، و به انجام رسان آنچه را که واجب کردی بر ایشان از حج و عمره، به فضل و رحمتت ای مهربانترین مهربانان» مفاتیح الجنان، محدّث قمی، ص ۲۱۴
- ↑ «بار خدایا! برای ولی خود، حجّت بن الحسن که صلوات تو بر او و پدرانش باد در این ساعت و هر ساعتی، ولی و حافظ و راهبر و مددکار و راهنما باش، تا او را به آسانی در زینت سکونت بخشی و برای سالیان طولانی مقتدا و بهرهمند گردانی.» منتهی الآمال، محدّث قمی، ج ۲، ص ۴۸۷.
- ↑ یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۲۴۸ تا ۲۵۷.