ملا عبدالرزاق لاهیجی (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
ملا عبدالرزاق لاهیجی
زبانفارسی
نویسندهمحمد حسین فاریاب
موضوعمتکلمان شیعه
مذهبشیعه
ناشرانتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۸ ش
تعداد صفحه۴۰۸

ملا عبدالرزاق لاهیجی، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون ملا عبدالرزاق لاهیجی یکی از متکلمان شیعه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد حسین فاریاب است و انتشارات پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «رسالت متکلمان امامیه در طول تاریخ استنباط و تبیین آموزه‌های اعتقادی اهل بیت: و دفاع از آنها در مقابل شبهات بوده است. یکی از مهم‎ترین و تأثیرگذارترین متکلمان دراین‏باره ملا عبدالرزاق لاهیجی است. او به سبب مهارت در فلسفه و استخدام آموزه‌های فلسفی در تبیین باورهای دینی راه جدیدی را در کلام امامیه گشوده است. مؤلف در این اثر کوشیده است آرای کلامی او را توصیف و تبیین نماید. این کتاب در هشت فصل سامان یافته است. در فصل نخست به حیات فردی و علمی فیاض لاهیجی پرداخته‌ شده است. استادان، شاگردان، آثار علمی و ویژگی‌های خاص وی در اندیشه‌ورزی محور کار در این فصل بوده است. در فصل دوم دیدگاه لاهیجی دربارۀ ماهیت علم کلام و رابطۀ آن با فلسفه و عرفان تبیین گردیده است. او از معدود یا بلکه نخستین متکلمانی است که به فلسفۀ علم کلام نیز توجه داشته و به پرسش‌هایی همچون تعریف علم کلام، موضوع، روش، فایده، جایگاه و منزلت آن پاسخ داده است. در فصل سوم نظریات معرفت‌شناختی لاهیجی بررسی شده است. لاهیجی رسیدن به یقین را ممکن می‌داند و سه راه حس، عقل و قلب را از راه‌های رسیدن به معرفت به شمار آورده است. فصل چهارم عهده‌دار تبیین نظریات لاهیجی در عرصۀ خداشناسی است. او پس از اثبات وجود خدا، سه تقسیم‌بندی مهم برای صفات خدا بیان می‌کند و آن‎گاه به اثبات صفات خدا، تبیین رابطۀ میان ذات و صفات الهی و نیز پاسخ به شبهات می‌پردازد که حقیقتاً می‌توان عرصۀ اثبات صفات خدا را یکی از شاهکارهای کلامی او به شمار آورد. فصل پنجم دیدگاه‌های فیاض لاهیجی در حوزۀ جهان‌شناسی را بر عهده دارد. اصل خلقت و چگونگیِ آن نخستین مسئله در این فصل است. مسئلۀ حدوث و قدم جهان توجه لاهیجی را به خود جلب کرده، می‌کوشد با ابهام‎زدایی از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، دیدگاهی دقیق ارائه دهد. وی از تبیین اجزای اصلی جهان مانند اجسام، عقول، فرشتگان، جن و شیطان نیز غافل نبوده است. فصل ششم به انسان‌شناسی از دیدگاه لاهیجی اختصاص داده شده است. ساحت‌های وجودی انسان و نیز رابطۀ قوای نفس با یکدیگر از مهم‌ترین مسائل این فصل است. وی دراین‏باره با دیدگاه متکلمان گذشته که وجود نفس مجرد را انکار می‏کردند، مخالفت می‌کند و نه تنها نفس را برای انسان ثابت می‌کند، بلکه اصالت انسان را نیز به نفس او می‌داند. در فصل هفتم اندیشه‌های ملا عبدالرزاق لاهیجی در عرصۀ راهنماشناسی تبیین شده است. توجه توأمان به عقل و نقل و نیز عرفان و کلام و فلسفه در این فصل بسیار درخور توجه است و از عظمت علمی وی حکایت دارد. او به مسائل نبوت و امامت اهتمامی خاص دارد. دیدگاهی ویژه در باب چیستی عصمت مطرح می‌کند و به اثبات عصمت پیامبران و امامان می‌پردازد و به نظر می‌رسد از هیچ مسئله‌ای در این حوزه غافل نبوده است. فصل هشتم به تبیین دیدگاه‌های فرجام‌شناختی لاهیجی اختصاص یافته است. او در این فصل از دیدگاه غالب متکلمان در مسئلۀ اعادۀ معدوم بعینه فاصله گرفته، آن را محال می‌داند. وی در این فصل به مابحث عالم مثال، وجوب معاد، معاد جسمانی و روحانی و ... پرداخته است»[۱].

فهرست کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد حسین فاریاب
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین فاریاب (متولد ۱۳۵۵ ش، گناوه) علاوه بر تحصیلات حوزوی، تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری کلام اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام و تدریس در جامعة المصطفی العالمیة ازجمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان»، «بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت»، «عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم»، «یادگاران ماندگار»، «بررسی دیدگاه متکلمان امامیه دربارۀ گسترۀ علم امام با تکیه بر روایات»، «سیری در مسئلۀ حدوث و قدم جهان در فلسفه اسلامی»، «اثبات و تحلیل شأن وساطت فیض امامان»، «امامت در مکتب صادق آل محمد»، «بازخوانی ادلۀ عقلی عصمت امام»، «تأملی در نظریه علامه طباطبایی در مفهوم امامت در آیه ابتلا» و «جستاری در شأن ولایت تکوینی امامان» برخی از این آثار است[۲]

پانویس

پیوند به بیرون