نقش امام علی در جنگ احد چه بود؟ (پرسش)

نقش امام علی در جنگ احد چه بود؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ امام علی
مدخل اصلی	امام علی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

نقش امام علی در جنگ احد چه بود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امام علی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امام علی مراجعه شود.

پاسخ به این پرسش

محمدی ری‌شهری

آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری در کتاب «گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (ع)» در این باره گفته است:

«یکسال پس از شکست مشرکان در جنگ بدر، آنان جنگ دیگری را سامان دادند. این نبرد در هفتم شوال سال سوم هجری در منطقه احد- خارج از مدینه- آغاز شد. در ابتدا می‌رفت که مسلمانان پیروز شوند اما گروهی از دیدبانان و تیراندازان به طمع غنایم، محل مأموریت خود را بر روی کوه ترک کردند و بدین‌سان لشکر اسلام با یورش غافلگیرانه دشمن روبرو شدند. سپاه اسلام به شدتْ آسیب دید و در هم شکست و همه، بجز علی (ع)- که‌ پروانه‌وار، شمع وجود پیامبر خدا را در میان داشت و چون شیر دُژَم، حمله‌های دشمن را از او دفع می‌کرد- و نیز تنی چند، فرار را بر قرار ترجیح دادند و پیامبر خدا را در میدان نبرد، تنها گذاشتند.

• احد، یکی از درس آموزترین وتنبه آفرین‌ترین نبردهای پیامبر (ص) است. علی (ع) در این جنگ، قهرمانی بی‌بدیل است و نقش او بسی برجسته، بدین سان که:

1. او پرچم اصلی جنگ را به دست داشت و آن، پرچم مهاجران بود.
2. پرچمدار مغرور مشرکان، طلحة بن ابی طلحه، با شمشیر علی (ع) به خاک هلاکت افتاد.
3. پس از طلحه، هشت نفر دیگر، یکی پس از دیگری، پرچم مشرکان را به دست گرفتند و با ضربه‌های پی در پی علی (ع) کشته شدند و دیگر پرچم شرک، برافراشته نشد.
4. متأسفانه، پس از گسستن نظام سپاه اسلام و بعد از حمله غافلگیرانه دشمن، بسیاری از مسلمانان پا به فرار نهادند و علی (ع) بود که در آن هنگامه شگفت و در تنگنای حمله‌های دشمن، از جان پیامبر خدا محافظت کرد.
5. بر اساس گزارش ابن اسحاق، در این نبرد، ۲۲ تن از مشرکان کشته شدند که دوازده نفر از آنان را علی (ع) به خاک هلاکت افکند.
6. در این نبرد، جبرئیل (ع)، شهامت و پیکار علی (ع) را ستود و ندای ملکوتی "لا سیفَ إلاذوالفقارِ ولا فتی إلاعلی" در فضا پیچید.
7. آن تندیس قهرمانی و شجاعت، بیش از نود زخم برداشت و دست مظلوم‌گیرِ ظالم ستیزش در این نبرد، شکست.
8. با این همه زخم و پاره پارگی پیکر و ناتوانی جسم از بسیاری خونی که از بدنش رفته بود، چون سپاه کفر صحنه را ترک کرد، پیامبر خدا، علی (ع) را از نهانگاه فرستاد تا چگونگی سپاه دشمن را گزارش کند که صحنه را کاملًا ترک کرده‌اند یا نه.

• امام صادق (ع): چون در جنگ احُد، مردم از گِرد پیامبر (ص) پراکنده شدند، ایشان، رو به آنان می‌فرمود: "من، محمد هستم. من پیامبر خدایم. کشته نشده و نمرده‌ام"... مشرکان، از سمت راست به پیامبر (ص) حمله کردند که علی (ع)، آنان را پراکنده می‌کرد و چون پراکنده‌شان می‌ساخت، از سمت چپ به پیامبر (ص) یورش می‌بردند و پیوسته، در این حال بود تا آن که شمشیرش شکست و سه تکه شد. پس نزد پیامبر (ص) آمد و شمشیر شکسته‌اش را پیش ایشان [بر زمین‌] نهاد و گفت: این شمشیر من شکسته است. آن روز، پیامبر (ص)، ذوالفقار را به او داد و چون پیامبر (ص)، لرزش پاهای علی (ع) را از فراوانی کارزار دید، سر به آسمان بلند کرد و در حالی که می‌گریست، گفت: "ای پروردگار! به من وعده داده‌ای که از دینت پشتیبانی کنی، و اگر بخواهی، می‌توانی". پس علی (ع) به پیامبر (ص) رو آورد و گفت: ای پیامبر خدا! همهمه شدیدی می‌شنوم و می‌شنوم که می‌گوید: "حَیزوم، به پیش!" و قصد ضربه زدن به کسی را نمی‌کنم، جز آن که پیش از ضربت من، بی‌جان فرو می‌افتد.
• پیامبر (ص) فرمود: "این، جبرئیل و میکائیل و اسرافیل (ع) با فرشتگان‌اند". سپس جبرئیل (ع) آمد و کنار پیامبر خدا ایستاد و گفت: "ای محمد! بی گمان، این کار، ازخودگذشتگی است". پیامبر (ص)‌ فرمود: "علی از من است و من از علی‌ام". جبرئیل (ع) گفت: "و من هم از شمایم". سپس، مشرکان در هم شکسته شدند.
• الإرشاد: چون مردم در جنگ احد از گِرد پیامبر (ص) پراکنده شدند و امیر مؤمنان، ایستادگی کرد، پیامبر (ص)‌ به او فرمود: "تو چرا با مردم نرفتی؟". امیر مؤمنان گفت: بروم و تو را وا نهم، ای پیامبر خدا؟! به خدا سوگند که نمی‌روم تا کشته شوم و یا خداوند، وعده یاری به تو را تحقق بخشد. پس پیامبر (ص) به او فرمود: "ای علی! مژده باد که خداوند، وعده‌اش را تحقق می‌بخشد و مشرکان، دیگر هیچ‌گاه مانند امروز بر ما دست نمی‌یابند!". سپس به گروهی که به او رو آورده بودند، نگریست و به علی (ع) فرمود: "ای علی! کاش به اینان حمله می‌بردی". امیر مؤمنان، حمله برد و هشام بن امیه مخزومی را از آنان کشت و گروه، در هم شکست. پس گروه دیگری رو آوردند و پیامبر (ص) به علی (ع) فرمود: "به اینان حمله کن!"، که بر آنان حمله کرد و عمرو بن عبد الله جُمحی را از آنان کشت و آنان نیز پراکنده شدند. سپس گروه دیگری رو آوردند و پیامبر (ص) به علی (ع) فرمود: "به این گروه، حمله کن!" که بر آنان حمله بُرد و بشر بن مالک عامری را از آنان کشت و گروه، در هم شکست و پس از آن، دیگر هیچ یک از آنان بازنگشت. مسلمانانِ فراری به نزد پیامبر (ص) باز آمدند و مشرکان، به مکه بازگشتند. پیامبر (ص) نیز به مدینه بازگشت. پس فاطمه (س) به استقبال او آمد و با ظرف آبی که همراه داشت، صورت پدر را شست. در پی او، علی (ع) آمد که دستش تا شانه خونین بود و "ذوالفقار" را همراه داشت. آن را به فاطمه (س) داد و گفت: این شمشیر را بگیر که‌ امروزْ مرا همگامی استوار بود؛ (...) و پیامبر (ص) فرمود: "ای فاطمه! آن را بگیر که همسرت، حق آن را ادا کرد و خدا با شمشیر او، دلاوران قریش را کشت".
• اسد الغابة- به نقل از سعید بن مسیب-: بی‌گمان، در جنگ احُد، شانزده ضربه به علی (ع) رسید که هر یک، او را به خاک انداخت و جز جبرئیل (ع)، او را بلند نمی‌کرد».

پرسش‌های وابسته

1. امام علی در چه زمان و مکانی متولد شد؟ (پرسش)
2. نسب امام علی چیست؟ (پرسش)
3. پدر امام علی کیست؟ (پرسش)
4. مادر امام علی کیست؟ (پرسش)
5. نام‌های امام علی چیستند؟ (پرسش)
6. کنیه‌های امام علی چیستند؟ (پرسش)
7. القاب امام علی چیستند؟ (پرسش)
8. ویژگی‌های جسمانی امام علی چه بود؟ (پرسش)
9. امام علی در چه وضعیتی پرورش یافت؟ (پرسش)
10. همسران امام علی چه کسانی بودند؟ (پرسش)
11. نام فرزندان امام علی چیست؟ (پرسش)
12. امام علی چگونه پیامبر را در تبلیغ یاری می‌کرد؟ (پرسش)
13. امام علی بت‌های کعبه را چگونه شکست؟ (پرسش)
14. ماجرای خوابیدن امام علی در بستر پیامبر چه بود؟ (پرسش)
15. نقش امام علی در جنگ بدر چه بود؟ (پرسش)
16. نقش امام علی در جنگ احد چه بود؟ (پرسش)
17. نقش امام علی در جنگ بنی نضیر چه بود؟ (پرسش)
18. نقش امام علی در جنگ بنی قریظه چه بود؟ (پرسش)
19. نقش امام علی در جنگ خندق چه بود؟ (پرسش)
20. نقش امام علی در صلح حدیبیه چه بود؟ (پرسش)
21. نقش امام علی در جنگ خیبر چه بود؟ (پرسش)
22. نقش امام علی در فتح مکه چه بود؟ (پرسش)
23. نقش امام علی در جنگ حنین چه بود؟ (پرسش)
24. مأموریت‌های مهم امام علی چه بود؟ (پرسش)
25. نقش امام علی در جنگ تبوک چه بود؟ (پرسش)
26. دعای پیامبر در حق امام علی چه بود؟ (پرسش)
27. چه کسانی در روزهای پایانی عمر پیامبر خاتم حضور داشتند؟ (پرسش)