نقش امام علی در جنگ حنین چه بود؟ (پرسش)

نقش امام علی در جنگ حنین چه بود؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ امام علی
مدخل اصلی	امام علی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

نقش امام علی در جنگ حنین چه بود؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث امام علی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی امام علی مراجعه شود.

پاسخ به این پرسش

محمدی ری‌شهری

آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری در کتاب «گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (ع)» در این باره گفته است:

«فتح مکه دل‌ها را لرزاند و هول و هراس را در جان‌های مشرکان افکند. دو قبیله مهم طائف: "هَوازِن" و "ثقیف"، پس از گفتگو و رایزنی با برخی قبیله‌های دیگر، به این نتیجه رسیدند که پیش از آن که سپاه اسلام به سوی آنان روی آورد، آنان [برای نبرد] به استقبال ارتش اسلام بروند. بدین سبب، سپاهی گران گرد آوردند و به فرماندهی جوانی سلحشور و بی‌پروا به نام مالک بن عوف نصری، به سوی سپاه اسلام، حرکت کردند. پیامبر (ص) با لشکر عظیم دوازده هزار نفری متشکل از ده هزار تن از مردم یثرب و دو هزار نفر از تازه‌مسلمانان قریش، به رویارویی با آنان شتافت. عظمت سپاه اسلام، برخی را به غروری کاذب، دچار ساخت و از این رو، گفتند: "ما هرگز از کمی تعداد، شکست نخواهیم خورد". مالک، دستور داد که سپاهش در انتهای دره‌ای که گذرگاهی به سوی منطقه "حنین" بود، در پشت سنگ‌ها و صخره‌ها و در شکاف کوه‌ها و نقاط مرتفع، پنهان شوند و چون سپاه اسلام بدان‌جا رسید، آن را تیرباران و سنگ‌باران کنند و سپاه اسلام را به هزیمت و شکست بکشانند. چنین شد و بسیاری از سپاه اسلام، پا به فرار نهادند تا آن‌جا که ابو سفیان از سَرِ استهزا گفت: "مسلمانان تا لب دریا خواهند دوید!". در این هنگامه دشوار، تعدادی اندک (حدود ده نفر) در کنار پیامبر خدا ماندند و دفاع از آن بزرگوار را به جان خریدند که علی (ع) از آنان بود و پروانه‌وار بر گِرد شمع وجود پیامبر خدا می‌گشت و کسانی را که قصد جان پیامبر خدا را کرده بودند، فراری می‌داد. پیامبر (ص) با ندایی بلند در اوج دشواری‌ها و شکست‌ها فریاد زد: ای یاران خدا و یاران پیامبرش! من بنده خدا و پیامبر او هستم. و آن گاه، استرش را به سوی دشمن راند. یارانِ همراه آن بزرگوار نیز در کنار وی حرکت کردند و عباس، عموی پیامبر خدا، به فرمان وی با فریادی بلند، مسلمانان را به یاری فراخواند و بدین‌سان، لشکر اسلام، دوباره سامان یافت.

استوارْ گامی و نبرد بی‌امان علی (ع) در این جنگ نیز چشمگیر بود. آن بزرگوار، چهل نفر از هوازن را کشت که یکی از آنان، ابو جرول، از دلاوران هوازن بود و مرگ او مقدمه فروپاشی سپاه هوازن شد. پیامبر (ص)، فراریان را تعقیب کرد و دژ آنان را در طائف، محاصره کرد. در این محاصره، علی (ع) با نافع بن غیلان جنگید و او را از پای درآورد. چون نافع کشته شد، گروهی از مشرکان فرار کردند و برخی اسلام آوردند. افزون بر این، علی (ع) در هنگام محاصره دژ، مأموریت یافت تا بت‌های اطراف طائف را نابود کند که این مأموریت را نیز به گونه‌ای شایسته انجام داد. شیخ مفید رحمه الله، درباره حضور مؤثر علی (ع) در این نبرد، نوشته است: به فضیلت‌های امیر مؤمنان در این پیکار بنگر و در حقیقت آن، تأمل و اندیشه کن. می‌یابی که در این (پیکار)، به همه فضیلت‌ها دست یافت و هیچ کس از امت در آنها با وی شریک نیست.

اکنون، بر اساس وقایع تاریخی و آنچه آوردیم، جلوه‌های والای علی (ع) را در این نبرد، بدین‌گونه برمی‌شمریم:

1. پرچمداری مهاجران؛
2. حضور شکوهمند در اوج نبرد و در هنگامه هجوم بی‌امان دشمن، و دفع خطر از جان پیامبر خدا در لحظاتی که بسیاری گریخته بودند؛
3. کشتن ابو جرول، که موجب فروپاشی سپاه هوازن شد؛
4. کشتن چهل نفر از رزم‌آوران هوازن؛
5. فرماندهی گروهی که برای از بین بردن بت‌های منطقه بسیج شده بودند؛
6. هماوردی با "شهاب" از قبیله "خَثعَم" که هیچ کس از مسلمانان، هماورد جویی او را در میدان نبرد، پاسخ نگفت و علی (ع) او را از پای درآورد؛
7. کشتن "نافع" که‌تسلیم شدن بسیاری را در پی داشت.

• الإرشاد شیخ مفید نقل می کند: مردی از هوازن، سوار بر شتر سرخ مویش پیش آمد. در دستش پرچم سیاهی آویخته بر سر نیزه بلندی داشت و پیشاپیش دشمن می‌آمد و چون به مسلمانان دست می‌یافت، کار آنها را می‌ساخت و چون از جلویش می‌گریختند، پرچم را برای مشرکانی که پشت سرش بودند، می‌افراشت و آنان به دنبالش می‌آمدند، و رَجَز می‌خواند و می‌گفت: من ابو جرولم! استوار ایستاده‌ام‌ تا این قوم را شکست دهیم یا شکست بخوریم. پس امیر مؤمنان، آهنگ او کرد و ضربتی بر پشت شترش زد و او را به خاک افکند و سپس خودِ او را زد و سخت به زمین انداخت و فرمود: مردم به هنگام صبح دانستند، که من در جنگ، شکارچی‌ام. پس مشرکان با کشته شدن ابو جرول- که خداوندْ لعنتش‌کند- پراکنده شدند.
• از الإرشاد نیز نقل است: چون امیر مؤمنان ابو جرول را کشت و دشمن با کشته شدن او بی‌یاور شد، مسلمانان، تیغ در میان آنان نهادند و امیر مؤمنان، پیشاپیش آنان می‌رفت تا آن که چهل تن از آنان را کشت و پس از آن بود که فرار کردن و به اسارت درآمدن دشمن، آغاز شد».

پرسش‌های وابسته

1. امام علی در چه زمان و مکانی متولد شد؟ (پرسش)
2. نسب امام علی چیست؟ (پرسش)
3. پدر امام علی کیست؟ (پرسش)
4. مادر امام علی کیست؟ (پرسش)
5. نام‌های امام علی چیستند؟ (پرسش)
6. کنیه‌های امام علی چیستند؟ (پرسش)
7. القاب امام علی چیستند؟ (پرسش)
8. ویژگی‌های جسمانی امام علی چه بود؟ (پرسش)
9. امام علی در چه وضعیتی پرورش یافت؟ (پرسش)
10. همسران امام علی چه کسانی بودند؟ (پرسش)
11. نام فرزندان امام علی چیست؟ (پرسش)
12. امام علی چگونه پیامبر را در تبلیغ یاری می‌کرد؟ (پرسش)
13. امام علی بت‌های کعبه را چگونه شکست؟ (پرسش)
14. ماجرای خوابیدن امام علی در بستر پیامبر چه بود؟ (پرسش)
15. نقش امام علی در جنگ بدر چه بود؟ (پرسش)
16. نقش امام علی در جنگ احد چه بود؟ (پرسش)
17. نقش امام علی در جنگ بنی نضیر چه بود؟ (پرسش)
18. نقش امام علی در جنگ بنی قریظه چه بود؟ (پرسش)
19. نقش امام علی در جنگ خندق چه بود؟ (پرسش)
20. نقش امام علی در صلح حدیبیه چه بود؟ (پرسش)
21. نقش امام علی در جنگ خیبر چه بود؟ (پرسش)
22. نقش امام علی در فتح مکه چه بود؟ (پرسش)
23. نقش امام علی در جنگ حنین چه بود؟ (پرسش)
24. مأموریت‌های مهم امام علی چه بود؟ (پرسش)
25. نقش امام علی در جنگ تبوک چه بود؟ (پرسش)
26. دعای پیامبر در حق امام علی چه بود؟ (پرسش)
27. چه کسانی در روزهای پایانی عمر پیامبر خاتم حضور داشتند؟ (پرسش)