وسعت حکومت امام مهدی چه مقدار است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-رده:پرسش‌ +رده:پرسش)؛ زیباسازی)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی       = وسعت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} چه مقدار است؟
| موضوع فرعی = وسعت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} چه مقدار است؟
| تصویر             = 7626626268.jpg
| تصویر = 7626626268.jpg
| اندازه تصویر     = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] / [[عصر پس از ظهور]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]] / [[مدت حکومت امام مهدی]]
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[عصر پس از ظهور]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]] / [[مدت حکومت امام مهدی]]
| مدخل اصلی   =  
| مدخل اصلی =  
| مدخل وابسته   =  
| مدخل وابسته =  
| پاسخ‌دهنده         =
| پاسخ‌دهنده =  
| پاسخ‌دهندگان       = 2 پاسخ
| پاسخ‌دهندگان = 2 پاسخ
}}
}}
'''وسعت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} چه مقدار است؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''وسعت [[حکومت]] [[امام مهدی]]{{ع}} چه مقدار است؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
خط ۳۲: خط ۳۲:


«تردیدی نیست که [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} حکومتی جهانی است؛ زیرا او [[موعود]] همه [[بشریت]] و تحقق بخش آرزوی همه [[انسان]] هاست؛ بنابراین آنچه از زیبایی‌ها و [[خوبی‌ها]] در سایه [[حکومت]] او به وجود آید، سراسر [[زمین]] را فرا خواهد گرفت. این حقیقتی است که [[روایات]] فراوان، [[شاهد]] آن است که به گروه‌هایی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
«تردیدی نیست که [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} حکومتی جهانی است؛ زیرا او [[موعود]] همه [[بشریت]] و تحقق بخش آرزوی همه [[انسان]] هاست؛ بنابراین آنچه از زیبایی‌ها و [[خوبی‌ها]] در سایه [[حکومت]] او به وجود آید، سراسر [[زمین]] را فرا خواهد گرفت. این حقیقتی است که [[روایات]] فراوان، [[شاهد]] آن است که به گروه‌هایی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
#[[روایات]] بسیاری که مضمون آن چنین است؛ [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند؛ همان گونه که پر از [[ظلم و جور]] شده باشد.<ref>کمال الدین و تمام النعمة، باب ۲۵، ح ۱، ۴، ۵ و... .</ref> کلمه "[[زمین]]" سرتاسر کره خاکی را در بر می‌گیرد و هیچ دلیلی وجود ندارد که معنای آن را به بخشی از [[زمین]] محدود کنیم.
# [[روایات]] بسیاری که مضمون آن چنین است؛ [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] می‌کند؛ همان گونه که پر از [[ظلم و جور]] شده باشد.<ref>کمال الدین و تمام النعمة، باب ۲۵، ح ۱، ۴، ۵ و... .</ref> کلمه "[[زمین]]" سرتاسر کره خاکی را در بر می‌گیرد و هیچ دلیلی وجود ندارد که معنای آن را به بخشی از [[زمین]] محدود کنیم.
#روایاتی که از تسلّط [[امام مهدی]]{{ع}} بر مناطق مختلف [[جهان]] خبر داده است که گستردگی و پراکندگی و اهمیت آن مناطق، حکایت از [[سلطه]] آن [[حضرت]] بر تمام [[جهان]] دارد و معلوم می‌شود که نام بردن از [[شهرها]] و کشورها در [[روایات]]، از باب نمونه و مثال بوده و [[میزان]] [[درک]] مخاطبان [[روایات]] در آن زمان نیز ملاحظه شده است. در [[روایات]] مختلف از [[روم]]، چین، [[دیلم]] یا کوه‌های [[دیلم]]، ترک، [[سند]]، [[هند]]، [[قسطنطنیه]]، [[کابل شاه]] و خزر به عنوان مناطقی که [[امام مهدی]]{{ع}} بر آن‌ها مسلط خواهد شد و آن‌ها را [[فتح]] خواهد کرد، نام برده شده است.<ref>غیبت نعمانی، باب ۱۳، ح ۲۲، ص ۳۳۰.</ref> گفتنی است که در زمان [[امامان]]{{عم}} مناطق یاد شده بر بخش‌های بسیار گسترده‌تری نسبت به زمان ما، گفته می‌شده است؛ برای مثال «[[روم]]» شامل همه اروپا و حتی قاره [[آمریکا]] می‌شده و مراد از چین، همه شرق آسیا بوده که شامل ژاپن نیز می‌شود؛ همان‌گونه که "[[هند]]"، [[پاکستان]] امروز را هم شامل بوده است. [[شهر]] [[قسطنطنیه]] همان [[استانبول]] است که در [[جهان]] آن روز به عنوان مقاوم‌ترین [[شهرها]] و مناطق، از آن یاد می‌شده و در واقع [[فتح]] آن، یک [[پیروزی]] و موفقیت بزرگ شمرده می‌شده است؛ زیرا یکی از راه‌های اصلی ورود به قاره اروپا بوده است. خلاصه اینکه تسلّط [[امام مهدی]]{{ع}} بر مناطق حسّاس و مهم [[جهان]]، حکایت از گستردگی جهانی [[فرمانروایی]] آن [[حضرت]] دارد.
#روایاتی که از تسلّط [[امام مهدی]]{{ع}} بر مناطق مختلف [[جهان]] خبر داده است که گستردگی و پراکندگی و اهمیت آن مناطق، حکایت از [[سلطه]] آن [[حضرت]] بر تمام [[جهان]] دارد و معلوم می‌شود که نام بردن از [[شهرها]] و کشورها در [[روایات]]، از باب نمونه و مثال بوده و [[میزان]] [[درک]] مخاطبان [[روایات]] در آن زمان نیز ملاحظه شده است. در [[روایات]] مختلف از [[روم]]، چین، [[دیلم]] یا کوه‌های [[دیلم]]، ترک، [[سند]]، [[هند]]، [[قسطنطنیه]]، [[کابل شاه]] و خزر به عنوان مناطقی که [[امام مهدی]]{{ع}} بر آن‌ها مسلط خواهد شد و آن‌ها را [[فتح]] خواهد کرد، نام برده شده است.<ref>غیبت نعمانی، باب ۱۳، ح ۲۲، ص ۳۳۰.</ref> گفتنی است که در زمان [[امامان]]{{عم}} مناطق یاد شده بر بخش‌های بسیار گسترده‌تری نسبت به زمان ما، گفته می‌شده است؛ برای مثال «[[روم]]» شامل همه اروپا و حتی قاره [[آمریکا]] می‌شده و مراد از چین، همه شرق آسیا بوده که شامل ژاپن نیز می‌شود؛ همان‌گونه که "[[هند]]"، [[پاکستان]] امروز را هم شامل بوده است. [[شهر]] [[قسطنطنیه]] همان [[استانبول]] است که در [[جهان]] آن روز به عنوان مقاوم‌ترین [[شهرها]] و مناطق، از آن یاد می‌شده و در واقع [[فتح]] آن، یک [[پیروزی]] و موفقیت بزرگ شمرده می‌شده است؛ زیرا یکی از راه‌های اصلی ورود به قاره اروپا بوده است. خلاصه اینکه تسلّط [[امام مهدی]]{{ع}} بر مناطق حسّاس و مهم [[جهان]]، حکایت از گستردگی جهانی [[فرمانروایی]] آن [[حضرت]] دارد.
#گذشته از [[روایات]] دسته اول و دسته دوّم، [[روایات]] متعددی در دست است که به روشنی از [[جهانی بودن]] [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} خبر می‌دهد. در سخنی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آمده است که [[خداوند متعال]] فرموده است: "من [[دین]] خود را به دست آن‌ها [[پیشوایان]] [[دوازده گانه]] بر همه آیین‌ها پیروز می‌کنم و به دست ایشان، [[فرمان]] خود را بر همه چیره خواهم ساخت و به [[قیام]] آخرین آن‌ها سراسر [[زمین]] را از دشمنانم [[پاک]] خواهم کرد و او را بر [[مشرق]] و [[مغرب]] [[زمین]] [[فرمانروا]] خواهم گرداند... .<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۳، ح ۴، ص ۴۷۷.</ref> [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "[[قائم]] {{ع}} از ما [[خاندان]] [[پیامبر]] است... او کسی است که [[فرمانروایی]] او [[مشرق]] و [[مغرب]] عالم را فرا خواهد گرفت و [[خداوند]] به دست او [[دین]] خود را بر همه [[ادیان]] [[غلبه]] می‌دهد، اگر چه [[مشرکان]] را خوش نیاید"<ref>{{عربی|" الْقَائِمُ مِنَّا ... يَبْلُغُ سُلْطَانُهُ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ وَ يُظْهِرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ دَيْنَهُ‏  {{متن قرآن| عَلَى‏ الدِّينِ‏ كُلِّهِ‏ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ}} ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ح ۱۶، ص ۶۰۳.</ref>. اما مرکز [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهر]] تاریخی [[کوفه]] است که در آن زمان، وسعت زیادی خواهد یافت؛ به گونه‌ای که [[شهر]] [[نجف]] را که چند کیلومتری [[کوفه]] است، شامل می‌شود. به همین [[دلیل]] است که در بعضی [[روایات]]، [[کوفه]] و در بعضی دیگر [[نجف]] به عنوان مرکز [[حکومت]] نام برده شده است. [[امام صادق]]{{ع}} در ضمن روایتی طولانی فرمود: "مرکز [[حکومت]] او [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهر]] [[کوفه]] خواهد بود و محل [[قضاوت]] او [[مسجد کوفه]].<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۱.</ref> گفتنی است [[شهر کوفه]] از دیرزمان، مورد توجّه [[خاندان]] [[پیامبر]]{{صل}} و محل [[زمامداری]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} بوده است و [[مسجد]] مشهود آن، یکی از چهار [[مسجد]] معروف [[جهان اسلام]] است که [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} در آن [[نماز]] و [[خطبه]] می‌خوانده و نیز در آن به امر [[قضاوت]] می‌پرداخته است و در نهایت در [[محراب]] همان [[مسجد]]، به [[شهادت]] رسیده است»<ref>[[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۲۲۴ - ۲۲۶.</ref>.
#گذشته از [[روایات]] دسته اول و دسته دوّم، [[روایات]] متعددی در دست است که به روشنی از [[جهانی بودن]] [[حکومت]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} خبر می‌دهد. در سخنی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آمده است که [[خداوند متعال]] فرموده است: "من [[دین]] خود را به دست آن‌ها [[پیشوایان]] [[دوازده گانه]] بر همه آیین‌ها پیروز می‌کنم و به دست ایشان، [[فرمان]] خود را بر همه چیره خواهم ساخت و به [[قیام]] آخرین آن‌ها سراسر [[زمین]] را از دشمنانم [[پاک]] خواهم کرد و او را بر [[مشرق]] و [[مغرب]] [[زمین]] [[فرمانروا]] خواهم گرداند... .<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۳، ح ۴، ص ۴۷۷.</ref> [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "[[قائم]] {{ع}} از ما [[خاندان]] [[پیامبر]] است... او کسی است که [[فرمانروایی]] او [[مشرق]] و [[مغرب]] عالم را فرا خواهد گرفت و [[خداوند]] به دست او [[دین]] خود را بر همه [[ادیان]] [[غلبه]] می‌دهد، اگر چه [[مشرکان]] را خوش نیاید"<ref>{{عربی|" الْقَائِمُ مِنَّا ... يَبْلُغُ سُلْطَانُهُ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ وَ يُظْهِرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ دَيْنَهُ‏  {{متن قرآن| عَلَى‏ الدِّينِ‏ كُلِّهِ‏ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ}} ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ح ۱۶، ص ۶۰۳.</ref>. اما مرکز [[حکومت جهانی]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهر]] تاریخی [[کوفه]] است که در آن زمان، وسعت زیادی خواهد یافت؛ به گونه‌ای که [[شهر]] [[نجف]] را که چند کیلومتری [[کوفه]] است، شامل می‌شود. به همین [[دلیل]] است که در بعضی [[روایات]]، [[کوفه]] و در بعضی دیگر [[نجف]] به عنوان مرکز [[حکومت]] نام برده شده است. [[امام صادق]]{{ع}} در ضمن روایتی طولانی فرمود: "مرکز [[حکومت]] او [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهر]] [[کوفه]] خواهد بود و محل [[قضاوت]] او [[مسجد کوفه]].<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۱.</ref> گفتنی است [[شهر کوفه]] از دیرزمان، مورد توجّه [[خاندان]] [[پیامبر]]{{صل}} و محل [[زمامداری]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} بوده است و [[مسجد]] مشهود آن، یکی از چهار [[مسجد]] معروف [[جهان اسلام]] است که [[امام علی|امیر المؤمنین]]{{ع}} در آن [[نماز]] و [[خطبه]] می‌خوانده و نیز در آن به امر [[قضاوت]] می‌پرداخته است و در نهایت در [[محراب]] همان [[مسجد]]، به [[شهادت]] رسیده است»<ref>[[محمد امین بالادستان|بالادستان، محمد امین]]؛ [[محمد مهدی حائری‌‎پور|حائری‌‎پور، محمد مهدی]]؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]، ج۱، ص ۲۲۴ - ۲۲۶.</ref>.

نسخهٔ ‏۳۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۱۶

وسعت حکومت امام مهدی چه مقدار است؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی / مدت حکومت امام مهدی

وسعت حکومت امام مهدی(ع) چه مقدار است؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ نخست

علی اصغر رضوانی

آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است:

«مطابق برخی ادله، حکومت حضرت مهدی (ع) بر کلّ کره زمین است زیرا:

  1. هدف از خلقت، مطابق برخی از آیات، رسیدن کلّ بشر به عبودیت کامل در تمام زمینه‌هاست.
  2. در برخی از آیات آمده است که حکومت حضرت تمام کره زمین را فرا خواهد گرفت.
  3. مطابق برخی روایات که به حدّ تواتر رسیده، حضرت مهدی (ع) تمام زمین را پر از عدل وداد خواهد کرد.
  4. در برخی از روایات حکومت مهدی (ع) تشبیه به حکومت ذوالقرنین در گستردگی آن شده است.
  5. همچنین در برخی روایات آمده است حضرت تمام مناطق روی زمین را فتح خواهد کرد. نعمانی به سندش از ابی حمزه ثمالی نقل کرده که از امام باقر(ع) شنیدم، فرمود: ... خداوند برای او - قائم آل محمد(ع) - روم و چین و ترک و دیلم و سند و هند و کابل شاه و خزر... را فتح خواهد کرد...[۱].
  6. مطابق برخی روایات همه مردم روی زمین موحّد شده و زمین آباد خواهد شد[۲]»[۳].

پاسخ‌های دیگر

نویسندگان کتاب نگین آفرینش
نویسندگان کتاب «نگین آفرینش» در این باره گفته‌اند:

«تردیدی نیست که حکومت حضرت مهدی(ع) حکومتی جهانی است؛ زیرا او موعود همه بشریت و تحقق بخش آرزوی همه انسان هاست؛ بنابراین آنچه از زیبایی‌ها و خوبی‌ها در سایه حکومت او به وجود آید، سراسر زمین را فرا خواهد گرفت. این حقیقتی است که روایات فراوان، شاهد آن است که به گروه‌هایی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

  1. روایات بسیاری که مضمون آن چنین است؛ مهدی(ع) زمین را پر از عدل و داد می‌کند؛ همان گونه که پر از ظلم و جور شده باشد.[۴] کلمه "زمین" سرتاسر کره خاکی را در بر می‌گیرد و هیچ دلیلی وجود ندارد که معنای آن را به بخشی از زمین محدود کنیم.
  2. روایاتی که از تسلّط امام مهدی(ع) بر مناطق مختلف جهان خبر داده است که گستردگی و پراکندگی و اهمیت آن مناطق، حکایت از سلطه آن حضرت بر تمام جهان دارد و معلوم می‌شود که نام بردن از شهرها و کشورها در روایات، از باب نمونه و مثال بوده و میزان درک مخاطبان روایات در آن زمان نیز ملاحظه شده است. در روایات مختلف از روم، چین، دیلم یا کوه‌های دیلم، ترک، سند، هند، قسطنطنیه، کابل شاه و خزر به عنوان مناطقی که امام مهدی(ع) بر آن‌ها مسلط خواهد شد و آن‌ها را فتح خواهد کرد، نام برده شده است.[۵] گفتنی است که در زمان امامان(ع) مناطق یاد شده بر بخش‌های بسیار گسترده‌تری نسبت به زمان ما، گفته می‌شده است؛ برای مثال «روم» شامل همه اروپا و حتی قاره آمریکا می‌شده و مراد از چین، همه شرق آسیا بوده که شامل ژاپن نیز می‌شود؛ همان‌گونه که "هندپاکستان امروز را هم شامل بوده است. شهر قسطنطنیه همان استانبول است که در جهان آن روز به عنوان مقاوم‌ترین شهرها و مناطق، از آن یاد می‌شده و در واقع فتح آن، یک پیروزی و موفقیت بزرگ شمرده می‌شده است؛ زیرا یکی از راه‌های اصلی ورود به قاره اروپا بوده است. خلاصه اینکه تسلّط امام مهدی(ع) بر مناطق حسّاس و مهم جهان، حکایت از گستردگی جهانی فرمانروایی آن حضرت دارد.
  3. گذشته از روایات دسته اول و دسته دوّم، روایات متعددی در دست است که به روشنی از جهانی بودن حکومت حضرت مهدی(ع) خبر می‌دهد. در سخنی از پیامبر اکرم(ص) آمده است که خداوند متعال فرموده است: "من دین خود را به دست آن‌ها پیشوایان دوازده گانه بر همه آیین‌ها پیروز می‌کنم و به دست ایشان، فرمان خود را بر همه چیره خواهم ساخت و به قیام آخرین آن‌ها سراسر زمین را از دشمنانم پاک خواهم کرد و او را بر مشرق و مغرب زمین فرمانروا خواهم گرداند... .[۶] امام باقر(ع) فرمود: "قائم (ع) از ما خاندان پیامبر است... او کسی است که فرمانروایی او مشرق و مغرب عالم را فرا خواهد گرفت و خداوند به دست او دین خود را بر همه ادیان غلبه می‌دهد، اگر چه مشرکان را خوش نیاید"[۷]. اما مرکز حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) شهر تاریخی کوفه است که در آن زمان، وسعت زیادی خواهد یافت؛ به گونه‌ای که شهر نجف را که چند کیلومتری کوفه است، شامل می‌شود. به همین دلیل است که در بعضی روایات، کوفه و در بعضی دیگر نجف به عنوان مرکز حکومت نام برده شده است. امام صادق(ع) در ضمن روایتی طولانی فرمود: "مرکز حکومت او حضرت مهدی(ع) شهر کوفه خواهد بود و محل قضاوت او مسجد کوفه.[۸] گفتنی است شهر کوفه از دیرزمان، مورد توجّه خاندان پیامبر(ص) و محل زمامداری حضرت علی(ع) بوده است و مسجد مشهود آن، یکی از چهار مسجد معروف جهان اسلام است که امیر المؤمنین(ع) در آن نماز و خطبه می‌خوانده و نیز در آن به امر قضاوت می‌پرداخته است و در نهایت در محراب همان مسجد، به شهادت رسیده است»[۹].

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. الغیبه، نعمانی، ص ‌۱۲۲و‌۱۲۳
  2. ینابیع الموده، ص ۵‌۰۸
  3. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۶۵۵.
  4. کمال الدین و تمام النعمة، باب ۲۵، ح ۱، ۴، ۵ و... .
  5. غیبت نعمانی، باب ۱۳، ح ۲۲، ص ۳۳۰.
  6. کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۳، ح ۴، ص ۴۷۷.
  7. " الْقَائِمُ مِنَّا ... يَبْلُغُ سُلْطَانُهُ الْمَشْرِقَ وَ الْمَغْرِبَ وَ يُظْهِرُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِهِ دَيْنَهُ‏ ﴿ عَلَى‏ الدِّينِ‏ كُلِّهِ‏ وَ لَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ح ۱۶، ص ۶۰۳.
  8. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۱.
  9. بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۲۲۴ - ۲۲۶.