آیه بینه و شاهد: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۵) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = آیات امامت امام علی | | موضوع مرتبط = آیات امامت امام علی | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = [[آیه بینه و شاهد در کلام اسلامی]] | ||
| پرسش مرتبط = آیه بینه و شاهد ( | | پرسش مرتبط = | ||
}} | |||
{{جعبه اطلاعات آیات نامدار | |||
| نام آیه = آیه بینه و شاهد | |||
| نام تصویر = آیه ۱۷ سوره هود.jpg | |||
| توضیح تصویر = | |||
| متن آیه = | |||
| معنی آیه = پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست ... | |||
| شماره آیه = ۱۷ | |||
| نام سوره = هود | |||
| شماره جزء = ۱۲ | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| شأن نزول = درخواست مشرکان مکه از پیامبر برای آوردن شاهدی بر نبوت خویش | |||
| مصداق آیه = | |||
| دلالت آیه = {{فهرست جعبه|اثبات حقانیت نبوت پیامبر خاتم{{صل}}}} | |||
| نتایج آیه = | |||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
{{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست؛ و کتاب موسی به پیشوایی و بخشایش پیش از او بوده است، (مانند کسی است که چنین نیست)؟ آنان (که اهل بینش‌اند) به آن ایمان دارند و از دسته‌ها (ی مشرکان) هر کس بدان کفر ورزد آتش (دوزخ) وعده‌گاه اوست پس نسبت به آن در تردید مباش که آن (کتاب) از سوی پروردگار تو راستین است اما بیشتر (این) مردم ایمان نمی‌آورند» سوره هود، آیه ۱۷.</ref>. | {{متن قرآن|أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ}}<ref>«پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست؛ و کتاب موسی به پیشوایی و بخشایش پیش از او بوده است، (مانند کسی است که چنین نیست)؟ آنان (که اهل بینش‌اند) به آن ایمان دارند و از دسته‌ها (ی مشرکان) هر کس بدان کفر ورزد آتش (دوزخ) وعده‌گاه اوست پس نسبت به آن در تردید مباش که آن (کتاب) از سوی پروردگار تو راستین است اما بیشتر (این) مردم ایمان نمی‌آورند» سوره هود، آیه ۱۷.</ref>. | ||
[[آیه]] ۱۷ [[سوره هود]]، در | [[آیه]] ۱۷ [[سوره هود]]، در سیاق [[احتجاج]] با کافرینی است که آسمانی بودن [[قرآن]] و [[رسالت]] [[نبوی]] را [[انکار]] می‌کردند. [[خداوند]] برای [[اثبات]] حقانیت قرآن<ref>{{متن قرآن|أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ}} «یا می‌گویند که آن (قرآن) را بربافته است (و از خداوند نیست)! بگو اگر راست می‌گویید ده سوره‌ای بربافته مانند آن بیاورید و هر که را هم می‌توانید به جای خداوند، (به یاوری) فرا خوانید» سوره هود، آیه ۱۳.</ref>، آنان را به [[تحدی]] فرا می‌خواند که اگر می‌توانند، ده [[سوره]] مثل قرآن بیاورند (هرچند در [[آیات]] دیگر، این تحدی به یک سوره تنزل یافت). | ||
این آیه [[رسول خدا]] {{صل}} را صاحب [[بینه]] و بصیرتی [[الهی]] معرفی می‌کند که دیگران با بهره‌گیری از دلالت و [[روشنایی]] آن، به نور هدایت وارد می‌شوند. چنین بصیرتی نه از طریق متعارف، بلکه با عنایت الهی به [[رسول اکرم]] {{صل}} اعطا شده است. | |||
[[آیه شریفه]]، دلیل دوم بر حقانیت رسول خدا {{صل}} را وجود شاهدی بر حقانیت [[مقام رسالت]] نبوی بیان می‌دارد که از [[خانواده]] او است. از آنجا که [[شاهد]] بر رسالت و [[نبوت]] و [[بصیرت]] [[الهی]] [[رسول خدا]] {{صل}} - که همگی اموری [[غیبی]] هستند- خود باید در مرتبه اشراف بر آن امر باشد تا شهادتش مقبول قرارگیرد، چنین شاهدی از [[بیت]] رسول خدا {{صل}}، منحصر در وجود [[حضرت علی]] {{ع}} است؛ | |||
شکل منطقی [[برهان]] را می‌توان به صورت قیاس اقترانی زیر ارائه نمود: | |||
اولاً، کسی که [[شاهد]] برمقام [[نبوت]] و [[رسالت]] رسول خدا {{صل}} باشد، باید مانند حضرتش در [[بصیرت]] الهی قرار داشته باشد. | |||
ثانیاً، کسی که مانند حضرت در [[بینه]] و بصیرت الهی است، صاحب [[علوم]] ربانی و [[عصمت الهی]] است. | |||
نتیجه آنکه: [[شاهد بر نبوت]] و رسالت [[نبوی]] {{صل}}، مانند ایشان [[معصوم]] به عصمت الهی و صاحب [[علوم لدنی]] است. | |||
[[ | |||
==شأن نزول== | در مورد [[اثبات امامت]] [[خاصه]] نیز می‌توان قیاسی استثنایی را با بهره‌گیری از [[آیه]] ترتیب داد؛ به این ترتیب که: [[خداوند]] فرمود {{متن قرآن|يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ}}؛ بنابراین، شاهد بر بینه بودن حضرتش می‌باید علاوه بر دارا بودن مقام علم و عصمت الهی، از [[اهل بیت]] رسول خدا {{صل}} نیز باشد که در روایات اهل بیت {{عم}}، به [[امامان معصوم]] {{عم}} تطبیق داده شده است. بنابراین می‌توان گفت: اگر در میان [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} کسی جز حضرت علی {{ع}} صاحب مقام علم و عصمت الهی می‌بود، لازم می‌آمد که رسول خدا {{صل}} او را معرفی نماید و یا خود اظهار کند و [[تاریخ]] آثار این علوم او را بیان نماید؛ ولی کسی چنین اظهاری را ننمود. پس این مقام که همانا [[مقام امامت]] در فرهنگ اهل بیت {{عم}} است، متعین در حضرت علی {{ع}} می‌باشد<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)| ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶]]، ص ۵۹ و ۷۲.</ref>. | ||
== شأن نزول == | |||
{{اصلی|شأن نزول آیه بینه}} | {{اصلی|شأن نزول آیه بینه}} | ||
==پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||
{{پرسش‌های وابسته}} | {{پرسش‌های وابسته}} | ||
* [[آیه بینه چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)]] | * [[آیه بینه چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)]] | ||
| خط ۳۸: | خط ۵۲: | ||
# [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶''']] | # [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۴۳: | خط ۵۸: | ||
{{فضائل امام علی}} | {{فضائل امام علی}} | ||
[[رده:آیات نامدار]] | [[رده:آیات نامدار]] | ||
[[رده:آیات امامت]] | [[رده:آیات امامت]] | ||
[[رده:فضائل امام علی]] | [[رده:فضائل امام علی]] | ||
[[رده:آیات دارای شأن نزول]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۲ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۴۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث آیات امامت امام علی است. آیه بینه و شاهد از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: آیه بینه و شاهد در کلام اسلامی - پرسش مرتبط ندارد| آیه بینه و شاهد | |
|---|---|
 | |
| ترجمه آیه | |
| مشخصات آیه | |
| بخشی از | آیهٔ ۱۷ سورهٔ هود از جزء ۱۲ قرآن کریم |
| محتوای آیه | |
| شأن نزول آیه | درخواست مشرکان مکه از پیامبر برای آوردن شاهدی بر نبوت خویش |
| دلالت آیه |
|
مقدمه
﴿أَفَمَنْ كَانَ عَلَى بَيِّنَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَيَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَمِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَامًا وَرَحْمَةً أُولَئِكَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَمَنْ يَكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلَا تَكُ فِي مِرْيَةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يُؤْمِنُونَ﴾[۱].
آیه ۱۷ سوره هود، در سیاق احتجاج با کافرینی است که آسمانی بودن قرآن و رسالت نبوی را انکار می‌کردند. خداوند برای اثبات حقانیت قرآن[۲]، آنان را به تحدی فرا می‌خواند که اگر می‌توانند، ده سوره مثل قرآن بیاورند (هرچند در آیات دیگر، این تحدی به یک سوره تنزل یافت).
این آیه رسول خدا (ص) را صاحب بینه و بصیرتی الهی معرفی می‌کند که دیگران با بهره‌گیری از دلالت و روشنایی آن، به نور هدایت وارد می‌شوند. چنین بصیرتی نه از طریق متعارف، بلکه با عنایت الهی به رسول اکرم (ص) اعطا شده است.
آیه شریفه، دلیل دوم بر حقانیت رسول خدا (ص) را وجود شاهدی بر حقانیت مقام رسالت نبوی بیان می‌دارد که از خانواده او است. از آنجا که شاهد بر رسالت و نبوت و بصیرت الهی رسول خدا (ص) - که همگی اموری غیبی هستند- خود باید در مرتبه اشراف بر آن امر باشد تا شهادتش مقبول قرارگیرد، چنین شاهدی از بیت رسول خدا (ص)، منحصر در وجود حضرت علی (ع) است؛
شکل منطقی برهان را می‌توان به صورت قیاس اقترانی زیر ارائه نمود:
اولاً، کسی که شاهد برمقام نبوت و رسالت رسول خدا (ص) باشد، باید مانند حضرتش در بصیرت الهی قرار داشته باشد.
ثانیاً، کسی که مانند حضرت در بینه و بصیرت الهی است، صاحب علوم ربانی و عصمت الهی است.
نتیجه آنکه: شاهد بر نبوت و رسالت نبوی (ص)، مانند ایشان معصوم به عصمت الهی و صاحب علوم لدنی است.
در مورد اثبات امامت خاصه نیز می‌توان قیاسی استثنایی را با بهره‌گیری از آیه ترتیب داد؛ به این ترتیب که: خداوند فرمود ﴿يَتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ﴾؛ بنابراین، شاهد بر بینه بودن حضرتش می‌باید علاوه بر دارا بودن مقام علم و عصمت الهی، از اهل بیت رسول خدا (ص) نیز باشد که در روایات اهل بیت (ع)، به امامان معصوم (ع) تطبیق داده شده است. بنابراین می‌توان گفت: اگر در میان اصحاب رسول خدا (ص) کسی جز حضرت علی (ع) صاحب مقام علم و عصمت الهی می‌بود، لازم می‌آمد که رسول خدا (ص) او را معرفی نماید و یا خود اظهار کند و تاریخ آثار این علوم او را بیان نماید؛ ولی کسی چنین اظهاری را ننمود. پس این مقام که همانا مقام امامت در فرهنگ اهل بیت (ع) است، متعین در حضرت علی (ع) می‌باشد[۳].
شأن نزول
پرسش‌های وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «پس آیا کسی که از سوی پروردگارش برهانی دارد و گواهی از (خویشان) وی پیرو اوست؛ و کتاب موسی به پیشوایی و بخشایش پیش از او بوده است، (مانند کسی است که چنین نیست)؟ آنان (که اهل بینش‌اند) به آن ایمان دارند و از دسته‌ها (ی مشرکان) هر کس بدان کفر ورزد آتش (دوزخ) وعده‌گاه اوست پس نسبت به آن در تردید مباش که آن (کتاب) از سوی پروردگار تو راستین است اما بیشتر (این) مردم ایمان نمی‌آورند» سوره هود، آیه ۱۷.
- ↑ ﴿أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ قُلْ فَأْتُوا بِعَشْرِ سُوَرٍ مِثْلِهِ مُفْتَرَيَاتٍ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ إِنْ كُنْتُمْ صَادِقِينَ﴾ «یا می‌گویند که آن (قرآن) را بربافته است (و از خداوند نیست)! بگو اگر راست می‌گویید ده سوره‌ای بربافته مانند آن بیاورید و هر که را هم می‌توانید به جای خداوند، (به یاوری) فرا خوانید» سوره هود، آیه ۱۳.
- ↑ فیاض‌بخش و محسنی، ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶، ص ۵۹ و ۷۲.