محل حکومت امام مهدی کجاست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}}↵↵== منبع‌شناسی جامع مهدویت ==↵{{منبع‌ جامع}}↵* کتاب‌شناسی مهدویت؛↵* مقاله‌شناسی مهدویت؛↵* پایان‌نامه‌شناسی مهدویت.↵{{پایان منبع جامع}}↵↵==' به '}} ==')
 
(۳۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{پرسش غیرنهایی}}
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| موضوع فرعی        = [[محل حکومت امام مهدی]]{{ع}} کجاست؟
| تصویر = 7626626268.jpg
| تصویر             = 7626626268.jpg
| مدخل بالاتر = [[مهدویت]] /  [[عصر پس از ظهور]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]] /  [[محل حکومت امام مهدی]]  
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی = [[مرکز حکومت امام مهدی]]
| مدخل بالاتر     = [[مهدویت]] /  [[عصر پس از ظهور]] / [[حکومت جهانی امام مهدی]] /  [[محل حکومت امام مهدی]]  
| مدخل وابسته =  
| مدخل اصلی   = [[مرکز حکومت امام مهدی]]
| تعداد پاسخ = ۹
| مدخل وابسته   =
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان      = ۹ پاسخ
}}
}}
'''[[محل حکومت امام مهدی]] کجاست؟ ''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
'''[[محل حکومت امام مهدی]] کجاست؟ ''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.


==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
== عبارت‌های دیگری از این پرسش ==
*مرکز [[خلافت]] و [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] چه کشوری و چه شهری خواهد بود؟
* مرکز [[خلافت]] و [[حکومت]] [[حضرت مهدی]] چه کشوری و چه شهری خواهد بود؟


== پاسخ نخست==
== پاسخ نخست ==
[[پرونده:1368299.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی رضا رجالی تهرانی]]]]
[[پرونده:1368299.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[علی رضا رجالی تهرانی]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«یکی از امور قطعی در [[عصر ظهور]] [[امام زمان]]{{ع}}، این است که مقر و مرکز [[سلطنت]] آن [[حضرت]]، در [[شهر]] [[کوفه]] است. شواهد روایی راجع به این مسئله بسیار است که جای هیچ [[شک]] و تردیدی را باقی نمی‏‌گذارد. مفضّل از [[امام صادق]] {{ع}} پرسید: خانه [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} در کجا خواهد بود و [[مؤمنین]] در کجا جمع می‏‌‏شوند؟ [[حضرت]] فرمود: مقرّ [[حکومت]] او، [[شهر]] [[کوفه]] است، و محل حکومتش [[مسجد]] جامع [[کوفه]]، و [[بیت المال]] و محل تقسیم [[غنایم]] در [[مسجد سهله]] واقع در زمین‌های صاف و مسطح و روشن [[نجف]] و [[کوفه]] است<ref> مهدی موعود، ترجمه و نگارش علی دوانی، ص ۱۱۵۸</ref> و نیز [[امام علی|امیر المؤمنین]] [[علی]] {{ع}} در یک پیش‏بینی و خبر غیبی، چنین می‏‌‏فرماید: گویی هم‏اکنون به شیعیانمان در [[مسجد کوفه]] می‏‌‏نگرم که خیمه‌‏ها زده‌‏اند و [[قرآن]] را بدان‏گونه که نازل شده به [[مردم]] می‏‌‏آموزند، بدانید که [[قائم]] ما چون [[قیام]] کند آن [[مسجد]] را بازسازی خواهد کرد و [[قبله]] آن را [[استوار]] خواهد ساخت<ref> غیبت نعمانی، باب ۲۱، ص ۴۵۱</ref>»<ref>[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۲۱۶.</ref>.


==پاسخ‌های دیگر==
«یکی از امور قطعی در [[عصر ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}}، این است که مقر و مرکز [[سلطنت]] آن [[حضرت]]، در [[شهر]] [[کوفه]] است. شواهد روایی راجع به این مسئله بسیار است که جای هیچ [[شک]] و تردیدی را باقی نمی‏‌گذارد. مفضّل از [[امام صادق]] {{ع}} پرسید: خانه [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} در کجا خواهد بود و [[مؤمنین]] در کجا جمع می‏‌‏شوند؟ [[حضرت]] فرمود: مقرّ [[حکومت]] او، [[شهر]] [[کوفه]] است، و محل حکومتش [[مسجد]] جامع [[کوفه]]، و [[بیت المال]] و محل تقسیم [[غنایم]] در [[مسجد سهله]] واقع در زمین‌های صاف و مسطح و روشن [[نجف]] و [[کوفه]] است<ref> مهدی موعود، ترجمه و نگارش علی دوانی، ص ۱۱۵۸</ref> و نیز [[امام علی|امیر المؤمنین]] [[علی]] {{ع}} در یک پیش‏بینی و خبر غیبی، چنین می‏‌‏فرماید: گویی هم‏اکنون به شیعیانمان در [[مسجد کوفه]] می‏‌‏نگرم که خیمه‌‏ها زده‌‏اند و [[قرآن]] را بدان‏گونه که نازل شده به [[مردم]] می‏‌‏آموزند، بدانید که [[قائم]] ما چون [[قیام]] کند آن [[مسجد]] را بازسازی خواهد کرد و [[قبله]] آن را [[استوار]] خواهد ساخت<ref> غیبت نعمانی، باب ۲۱، ص ۴۵۱</ref>»<ref>[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۲۱۶.</ref>.
{{یادآوری پاسخ}}
{{جمع شدن|۱. آیت الله نجم‌الدین طبسی؛}}
[[پرونده:7474646.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[نجم‌الدین طبسی]]]]
::::::[[آیت الله]] '''[[نجم‌الدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در اين‌باره گفته است:
::::::«[[ابوبصیر]] می‌گوید: [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "ای [[ابا محمد]]! گویا می‌بینم که [[قائم آل محمد]] با [[خانواده]] اش در [[مسجد سهله]] فرود آمده است. گفتم: آیا خانه او [[مسجد سهله]] است؟ فرمود: آری؛ همان جا که منزلگاه ادریس [[پیامبر]] بوده است وهیچ [[پیامبری]] برانگیخته نشده، مگر آن که در آن [[مسجد]] [[نماز]] گزارده است. کسی که در آن اقامت کند، مانند کسی است که در [[خیمه]] [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} بوده است. هیچ مرد وزن مؤمنی نیست، مگر آن که دلش به سوی آن [[مسجد]] است. هر شب وروزی که می‌گذرد، [[فرشتگان الهی]] به آن [[مسجد]] [[پناه]] می‌برند وخدا را می‌پرستند.‌ ای [[ابا محمد]]! اگر من هم نزدیک شما بودم، هیچ نمازی را جز در آن [[مسجد]] به جا نمی‌آوردم. آن گاه که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] [[انتقام]] رسولش و همه ما را از [[دشمنان]] خواهد گرفت"<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ کامل الزیارات، ص ۳۰؛ راوندی، قصص الانبیاء، ص ۸۰؛ التهذیب، ج ۶، ص ۳۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۳؛ وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۵۲۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷، ۳۷۶؛ مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۴۱۴</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} از [[مسجد سهله]] یاد کرد و فرمود: "آن خانه [[صاحب]] ما ([[حضرت مهدی]]) است؛ زمانی که با خاندانش در آن جا سکونت گزیند"<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ ارشاد، ص ۳۶۲؛ التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲؛ طوسی، غیبة، ص ۲۸۲؛ وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۵۳۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۱؛ ملاذ الاخیار، ج ۵، ص ۴۷۵</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} [[قیام]] می‌کند و به سوی [[کوفه]] می‌رود و منزلش را آن جا قرار می‌دهد"<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ص ۸۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵</ref>. نیز آن [[حضرت]] می‌فرماید: "هنگامی‌ که [[قائم]] ما [[قیام]] کند و به [[کوفه]] برود، هیچ مؤمنی نیست، مگر آن که در آن [[شهر]] در کنار [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} سکونت می‌گزیند یا به آن [[شهر]] می‌آید"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵؛ طوسی، غیبة، ص ۲۷۵ با اندکی تفاوت</ref>. [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} در این باره می‌فرماید: "روزگاری فرا رسد که این جا ([[مسجد کوفه]]) نمازگاه ومصلای [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} گردد"<ref>روضة الواعظین، ج ۲، ص ۳۳۷؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۵۲</ref>. [[ابوبکر حضرمی‌]] می‌گوید: به [[امام باقر]]{{ع}} یا به [[امام صادق]]{{ع}} گفتم: کدام سرزمین پس از [[حرم]] [[خدا]] وحرم پیامبرش با فضیلت‌تر است؟ فرمود: "ای ابابکر! سرزمین [[کوفه]] که [[جایگاه]] [[پاکی]] است ودر آن [[مسجد سهله]] قرار دارد و مسجدی که همه [[پیامبران]] در آن [[نماز]] خوانده‌اند واز آن جا [[عدالت]] [[الهی]] پدیدار می‌گردد و [[قائم]] [[خداوند]] وقیام کنندگان پس از او از همان جا خواهند بود. آن جا [[جایگاه]] [[پیامبران]] و [[جانشینان]] [[صالح]] آنان است"<ref>کامل الزیارات، ص ۳۰؛ مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۴۱۶</ref>. [[محمد بن فضیل]] می‌گوید: [[قیامت]] بر پا نمی‌شود تا این که همه [[مؤمنان]] در [[کوفه]] گردآیند<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰</ref>. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]]{{ع}} نُه یا ده سال [[حکومت]] می‌کند وخوشبخت ترین [[مردم]] نسبت به او [[مردم کوفه]] هستند"<ref>فضل الکوفه، ص ۲۵؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۶۰۹؛ حلیة الابرار، ج ۲، ص ۷۱۹؛ اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۵۱</ref>. از مجموع [[روایات]] چنین فهمیده می‌شود که [[شهر]] [[کوفه]] پایگاه اصلی فعالیت‌ها ومرکز [[فرمانروایی]] [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} است»<ref>[[نجم‌الدین طبسی|طبسی؛ نجم‌الدین]]، [[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۱۱۳ - ۱۱۴.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}}
== پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه ==
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
{{پاسخ پرسش
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت الله نجم‌الدین طبسی؛
::::::«[[دوران ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} که درخشان‌ترین فراز [[تاریخ]] و روشن‌ترین دوران حیات انسانی است، ویژگی‌های فراوانی دارد که از جمله مهم‌ترین آنها [[حاکمیت]] واپسین [[معصوم]] و [[حجت الهی]] است. درباره [[محل زندگی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و [[حکومت]] آن [[حضرت]] در [[عصر ظهور]]، [[روایات]] فراوانی وجود دارد. به طور عمده در این [[روایت‌ها]]، [[مسجد سهله]] را منزل آن [[حضرت]] و [[شهر]] [[کوفه]] را به عنوان پایگاه حکومتی آن [[حضرت]] معرفی کرده‌اند.<ref> شیخ صدوق، التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲.</ref>. البته چگونگی [[زندگی]] در [[عصر ظهور]] مشخص نشده ولی به نظر می‌رسد تفاوت بسیاری با نحوه [[زندگی]] امروزی داشته باشد. [[تکامل]] [[علوم]] بشری، کمال عقلانی [[بشر]]، گسترش [[خارق العاده]] امکانات و [[رفاه عمومی]]، [[امنیت فراگیر]] بر کل کره [[زمین]] و ... به طور قطع ویژگی‌هایی را برای [[زندگی]] در آن زمان ایجاد خواهند کرد، که به [[راستی]] در تصور ما نمی‌گنجد»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۸۹.</ref>.
| تصویر = 7474646.jpg
{{پایان جمع شدن}}
| پاسخ‌دهنده = نجم‌الدین طبسی
| پاسخ = [[آیت الله]] '''[[نجم‌الدین طبسی]]''' در کتاب ''«[[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]»'' در اين‌باره گفته است:


{{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛}}
«[[ابوبصیر]] می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "ای [[ابا محمد]]! گویا می‌بینم که [[قائم آل محمد]] با [[خانواده]] اش در [[مسجد سهله]] فرود آمده است. گفتم: آیا خانه او [[مسجد سهله]] است؟ فرمود: آری؛ همان جا که منزلگاه ادریس [[پیامبر]] بوده است وهیچ [[پیامبری]] برانگیخته نشده، مگر آن که در آن [[مسجد]] [[نماز]] گزارده است. کسی که در آن اقامت کند، مانند کسی است که در [[خیمه]] [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} بوده است. هیچ مرد وزن مؤمنی نیست، مگر آن که دلش به سوی آن [[مسجد]] است. هر شب وروزی که می‌گذرد، [[فرشتگان الهی]] به آن [[مسجد]] [[پناه]] می‌برند وخدا را می‌پرستند.‌ ای [[ابا محمد]]! اگر من هم نزدیک شما بودم، هیچ نمازی را جز در آن [[مسجد]] به جا نمی‌آوردم. آن گاه که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] [[انتقام]] رسولش و همه ما را از [[دشمنان]] خواهد گرفت"<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ کامل الزیارات، ص ۳۰؛ راوندی، قصص الانبیاء، ص ۸۰؛ التهذیب، ج ۶، ص ۳۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۳؛ وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۵۲۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷، ۳۷۶؛ مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۴۱۴</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} از [[مسجد سهله]] یاد کرد و فرمود: "آن خانه [[صاحب]] ما ([[حضرت مهدی]]) است؛ زمانی که با خاندانش در آن جا سکونت گزیند"<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ ارشاد، ص ۳۶۲؛ التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲؛ طوسی، غیبة، ص ۲۸۲؛ وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۵۳۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۱؛ ملاذ الاخیار، ج ۵، ص ۴۷۵</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: "[[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} [[قیام]] می‌کند و به سوی [[کوفه]] می‌رود و منزلش را آن جا قرار می‌دهد"<ref>راوندی، قصص الانبیاء، ص ۸۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵</ref>. نیز آن [[حضرت]] می‌فرماید: "هنگامی‌ که [[قائم]] ما [[قیام]] کند و به [[کوفه]] برود، هیچ مؤمنی نیست، مگر آن که در آن [[شهر]] در کنار [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} سکونت می‌گزیند یا به آن [[شهر]] می‌آید"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵؛ طوسی، غیبة، ص ۲۷۵ با اندکی تفاوت</ref>. [[امام علی|حضرت امیر]] {{ع}} در این باره می‌فرماید: "روزگاری فرا رسد که این جا ([[مسجد کوفه]]) نمازگاه ومصلای [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} گردد"<ref>روضة الواعظین، ج ۲، ص ۳۳۷؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۵۲</ref>. [[ابوبکر حضرمی‌]] می‌گوید: به [[امام باقر]] {{ع}} یا به [[امام صادق]] {{ع}} گفتم: کدام سرزمین پس از [[حرم]] [[خدا]] وحرم پیامبرش با فضیلت‌تر است؟ فرمود: "ای ابابکر! سرزمین [[کوفه]] که [[جایگاه]] [[پاکی]] است ودر آن [[مسجد سهله]] قرار دارد و مسجدی که همه [[پیامبران]] در آن [[نماز]] خوانده‌اند واز آن جا [[عدالت الهی]] پدیدار می‌گردد و [[قائم]] [[خداوند]] وقیام کنندگان پس از او از همان جا خواهند بود. آن جا [[جایگاه]] [[پیامبران]] و [[جانشینان]] [[صالح]] آنان است"<ref>کامل الزیارات، ص ۳۰؛ مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۴۱۶</ref>. [[محمد بن فضیل]] می‌گوید: [[قیامت]] بر پا نمی‌شود تا این که همه [[مؤمنان]] در [[کوفه]] گردآیند<ref>طوسی، غیبة، ص ۲۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰</ref>. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} می‌فرماید: "[[حضرت مهدی]] {{ع}} نُه یا ده سال [[حکومت]] می‌کند وخوشبخت ترین [[مردم]] نسبت به او [[مردم کوفه]] هستند"<ref>فضل الکوفه، ص ۲۵؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۶۰۹؛ حلیة الابرار، ج ۲، ص ۷۱۹؛ اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۵۱</ref>. از مجموع [[روایات]] چنین فهمیده می‌شود که [[شهر]] [[کوفه]] پایگاه اصلی فعالیت‌ها ومرکز [[فرمانروایی]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} است»<ref>[[نجم‌الدین طبسی|طبسی؛ نجم‌الدین]]، [[چشم اندازی به حکومت مهدی (کتاب)|چشم اندازی به حکومت مهدی]]، ص ۱۱۳ - ۱۱۴.</ref>.
[[پرونده:11130.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد جواد مروجی طبسی]]]]
}}
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[محمد جواد مروجی طبسی]]'''، در کتاب ''«[[بامداد بشریت (کتاب)|بامداد بشریت]]»'' در این‌باره گفته است:
{{پاسخ پرسش
::::::«از اینکه [[امام مهدی]] {{ع}} در [[مسجد سهله]] سکونت می‌کند و این [[مسجد]] در کنار [[شهر]] [[کوفه]] است، معلوم می‌شود که [[مرکز حکومت]] [[امام زمان]] [[شهر]] [[کوفه]] می‌باشد. افزون بر این، از [[ظواهر]] [[احادیث]] بر می‌آید که تمام برنامه‌های [[امام مهدی]] {{ع}} در [[شهر]] [[کوفه]] به [[اجرا]] گذارده می‌شود.
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
::::::[[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} اگرچه در [[مکه]] [[ظهور]] می‌کند، اما در [[مکه]] نمی‌ماند، بلکه همراه نیروها به طرف [[شهر]] [[کوفه]] حرکت خواهد کرد. بدین سبب است که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "هر کس خانه‌ای در [[کوفه]] دارد، آن را از دست ندهد"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۶.</ref>.
| تصویر = 136863.JPG
::::::[[امیر مؤمنان]] {{ع}} نیز فرمود: "به اندازه موضع یک قدم در [[کوفه]] برایم بهتر است که در [[مدینه]] خانه‌ای داشته باشم"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵.</ref>.
| پاسخ‌دهنده = خدامراد سلیمیان
::::::[[حضرت مهدی]] {{ع}} در کنار [[مسجد کوفه]] مسجدی می‌سازد که هزار در دارد<ref>ارشاد مفید، ص ۳۴۱.</ref>. [[امام زمان]] {{ع}} نیروهای خود را از [[کوفه]] به سراسر [[جهان]] می‌فرستد<ref>ارشاد مفید، ص ۳۴۱.</ref>»<ref>[[محمد جواد مروجی طبسی|مروجی طبسی، محمد جواد]]، [[بامداد بشریت (کتاب)|بامداد بشریت]]، ص ۱۲۸، ۱۲۹.</ref>.
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
{{پایان جمع شدن}}
 
«[[دوران ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} که درخشان‌ترین فراز [[تاریخ]] و روشن‌ترین دوران حیات انسانی است، ویژگی‌های فراوانی دارد که از جمله مهم‌ترین آنها [[حاکمیت]] واپسین [[معصوم]] و [[حجت الهی]] است. درباره [[محل زندگی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و [[حکومت]] آن [[حضرت]] در [[عصر ظهور]]، [[روایات]] فراوانی وجود دارد. به طور عمده در این [[روایت‌ها]]، [[مسجد سهله]] را منزل آن [[حضرت]] و [[شهر]] [[کوفه]] را به عنوان پایگاه حکومتی آن [[حضرت]] معرفی کرده‌اند.<ref> شیخ صدوق، التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲.</ref>. البته چگونگی [[زندگی]] در [[عصر ظهور]] مشخص نشده ولی به نظر می‌رسد تفاوت بسیاری با نحوه [[زندگی]] امروزی داشته باشد. [[تکامل]] [[علوم]] بشری، کمال عقلانی [[بشر]]، گسترش [[خارق العاده]] امکانات و [[رفاه عمومی]]، [[امنیت فراگیر]] بر کل کره [[زمین]] و ... به طور قطع ویژگی‌هایی را برای [[زندگی]] در آن زمان ایجاد خواهند کرد، که به [[راستی]] در تصور ما نمی‌گنجد»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۲۸۹.</ref>.
}}
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛
| تصویر = 11130.jpg
| پاسخ‌دهنده = محمد جواد مروجی طبسی
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد جواد مروجی طبسی]]'''، در کتاب ''«[[بامداد بشریت (کتاب)|بامداد بشریت]]»'' در این‌باره گفته است:


{{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین علی‌پور؛}}
«از اینکه [[امام مهدی]] {{ع}} در [[مسجد سهله]] سکونت می‌کند و این [[مسجد]] در کنار [[شهر]] [[کوفه]] است، معلوم می‌شود که [[مرکز حکومت]] [[امام زمان]] [[شهر]] [[کوفه]] می‌باشد. افزون بر این، از [[ظواهر]] [[احادیث]] بر می‌آید که تمام برنامه‌های [[امام مهدی]] {{ع}} در [[شهر]] [[کوفه]] به [[اجرا]] گذارده می‌شود.
[[پرونده:9030760879.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[مهدی علی‌پور]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[مهدی علی‌پور]]'''، در مقاله ''«[[ظهور (مقاله)|ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[حضرت مهدی]]{{ع}} بعد از [[مدينه]]، به سوی [[عراق]] حرکت می‌کند و با گذشتن از رشته کوه‌های "شمر"، "حائل" و "رفحاء" به [[نجف]] می‌رسد. بر اساس بسیاری از [[روایات]]، مرکز [[حکومت]] [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} "[[کوفه]]" خواهد بود. مفضّل از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: "سرورم! آیا همه [[مؤمنان راستین]] در [[عصر ظهور]] "[[قائم]]" در [[کوفه]] خواهند زیست ؟ [[امام]]{{ع}} فرمود: آری، همه در [[کوفه]] یا پیرامون آن خواهند بود و [[کوفه]] چنان ارزشی می‌یابد که بهای هر متر آن از مرز دو هزار درهم خواهد گذشت. هنگامی که [[قائم]]{{ع}} وارد [[کوفه]] می‌شود و آنجا مرکز [[حکومت]] عادلانه جهانی می‌گردد، [[مؤمنان]] [[دوست]] دارند در آنجا باشند و دل‌های [[ایمان]] آورندگان همواره در آنجا خواهد بود.<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵.</ref> در آن زمان، [[کوفه]] شهری بسیار بزرگ است و تا [[کربلا]] نیز گسترش می‌یابد. [[حضرت]] در [[کوفه]] مسجدی بسیار بزرگ می‌سازد که ده هزار در دارد و همه نمازگزاران در آن جای می‌گیرند.<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰ و شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۸۰.</ref> سپس برای [[نبرد]] با [[سپاه سفیانی]]، از [[کوفه]] به سوی [[شام]] و "[[رمله]]"( یکی از مناطق [[فلسطین]]) حرکت می‌کند. بر اساس [[روایات]]، [[حضرت مهدی]]{{ع}} به دروازه [[شهر]] "لُد"، روستایی نزدیک [[بیت المقدس]]، می‌رسد و حکومت‌های [[ستمکار]] آن جا را نابود می‌سازد، در دروازه [[شهر]] "لُد"، [[حضرت عیسی|عیسی بن مریم]]{{ع}} از [[آسمان]] فرود می‌آید، با [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[بیعت]] می‌کند. و پشت سرش [[نماز]] می‌خواند. درباره فرود آمدن [[حضرت عیسی|عیسی بن مریم]]{{ع}} و بیعتش با [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}}، [[روایات]] فراوانی وجود دارد و این امر انکارناپذیر می‌نماید <ref> ر.ک: محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۵۸؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج۲،ص ۵۰۰ و شیخ علی کورانی، معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج ۱، ص ۵۱۹.</ref>. بدین ترتیب، [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} بر تمام [[جهان]] پیروز می‌شود و [[جهان]] از [[آرامش]] و [[عدالت]] و مهر و شفقت آکنده می‌گردد» <ref>[[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۷۷-۲۷۸.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛}}
[[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} اگرچه در [[مکه]] [[ظهور]] می‌کند، اما در [[مکه]] نمی‌ماند، بلکه همراه نیروها به طرف [[شهر]] [[کوفه]] حرکت خواهد کرد. بدین سبب است که [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "هر کس خانه‌ای در [[کوفه]] دارد، آن را از دست ندهد"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۶.</ref>.
[[پرونده:Pic2391.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[مهدی یوسفیان]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[مهدی یوسفیان]]'''، در کتاب ''«[[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«در روایتی از وجود [[مقدس]] [[امام باقر]]{{ع}} یا [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده است: "[[عدل]] [[خدا]] از [[کوفه]] ظاهر می‌شود و در آن جا [[قائم]] {{ع}} و حاکمانِ بعد از او خواهند بود"<ref>{{عربی|" وَ مِنْهَا يَظْهَرُ عَدْلُ اللَّهِ وَ فِيهَا يَكُونُ‏ قَائِمُهُ‏ وَ الْقُوَّامُ‏ مِنْ‏ بَعْدِهِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کامل الزیارات، ص۳۰، ب۸، ح۱۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۲، ح۸۳۹؛ بحارالانوار، ج۱۰۰، ص۴۴۰، ب۱۷، ح۱۷.</ref> در [[روایت]] دیگری از [[امام باقر]]{{ع}} آمده است: "گویا [[قائم]] {{ع}}را بر [[نجف]] [[کوفه]] (بلندی آن) می‌بینم و او، [[لشکریان]] را به [[شهرها]] و اطراف می‌فرستد"<ref>{{عربی|" كَأَنِّي بِالْقَائِمِ عَلَى نَجَفِ الْكُوفَة... وَ هُوَ يُفَرِّقُ الْجُنُودَ فِي الْبِلَادِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ ارشاد، ص۳۶۲، ح۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۲۹۹، ح۸۳۶؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶، ح۷۵.</ref>. آن چه از این [[روایات]] و مشابه آن، استفاده می‌شود، آن است که [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[شهر]] [[کوفه]] را به عنوان مقرّ [[حکومت]] خود، [[انتخاب]] خواهند کرد»<ref>[[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]؛ [[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]، ص ۷۵ - ۷۶.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛}}
[[پرونده:151864.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[عباس رحیمی]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[عباس رحیمی]]'''، در کتاب ''«[[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[امام زمان]] {{ع}} [[کوفه]] را که مقر [[خلافت]] جدش [[امیرمؤمنان]] {{ع}} بوده، به عنوان مقر [[خلافت]] خود [[انتخاب]] خواهد کرد<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۸.</ref>. [[کوفه]] در آن زمان به قدری بزرگ می‌شود که خانه‌های آن به نهر [[کربلا]] -که اکنون نزدیک به صد کیلومتر فاصله دارد- متصل می‌شود. در آن دوران چون [[مسجد کوفه]] ظرفیت آن جمعیت عظیم را ندارد، توسعه می‌یابد یا [[مسجد]] دیگری بنا می‌شود که هزار در خواهد داشت. [[زمین]] [[کوفه]] در آن زمان آن‌قدر گران می‌شود که معادل یک وجب [[زمین]] [[کوفه]]، طلا می‌دهند<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳، ۳۲۶.۳۲۴/۱۱.</ref>»<ref>[[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۶۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۷. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛}}
[[پرونده:15207.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]]
::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«از برخی [[روایات]] استفاده می‌شود که مقرّ [[حکومت]] و به تعبیر دیگر پایتخت [[حکومت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[کوفه]] خواهد بود. [[ابوبصیر]] می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: ای ابامحمد! گویا می‌بینم که [[قائم]] [[آل محمد]] با خانواده‌اش در [[مسجد سهله]] فرود آمده است. گفتم: آیا خانه او [[مسجد سهله]] است؟ فرمود: آری...<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ کامل الزیارات، ص ۳‌۰</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} از [[مسجد سهله]] یاد کرد و فرمود: آن خانه [[صاحب]] ما ([[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}) است، زمانی که با خاندانش در آنجا سکونت گزیند<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: [[مهدی]] {{ع}} [[قیام]] می‌کند و به سوی [[کوفه]] می‌رود و منزلش را آنجا قرار می‌دهد<ref>بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵</ref>. و نیز آن [[حضرت]] می‌فرماید: هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند و به [[کوفه]] برود، هیچ مؤمنی نیست مگر آنکه در آن [[شهر]] در کنار [[مهدی]] {{ع}} سکونت می‌گزیند یا به آن [[شهر]] می‌آید<ref>همان، ج ۵۲، ص ۳۸۵</ref>. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} در این باره می‌فرماید: روزگاری فرا رسد که این جا ([[مسجد کوفه]]) نمازگاه و مصلای [[مهدی]] {{ع}} گردد<ref>اثبات الهداه، ج ۳، ص ۴۵۲</ref>»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۶۴۳.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۸. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛}}
[[امیر مؤمنان]] {{ع}} نیز فرمود: "به اندازه موضع یک قدم در [[کوفه]] برایم بهتر است که در [[مدینه]] خانه‌ای داشته باشم"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵.</ref>.
[[پرونده:1403.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
::::::نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::« بررسی [[روایات]] نشان می‌دهد مقر و مرکز [[حکومت]] آن [[حضرت]]، [[شهر]] [[کوفه]] است.
:::::*[[مفضل]] از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: "خانه [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} در کجا خواهد بود و [[مؤمنان]] در کجا جمع می‌شوند؟ [[حضرت]] فرمود: مقر [[حکومت]] او، [[شهر]] [[کوفه]] است و در [[مسجد کوفه]] به [[دادگری]] می‌پردازد. [[بیت المال]] در [[مسجد سهله]]، واقع در زمین‌های صاف و مسطح و روشن [[نجف]] و [[کوفه]] است"<ref> مهدی موعود، ص۱۱۵۸.</ref>.[[امام علی|امیرالمؤمنین]] {{ع}} در یک خبر غیبی، چنین می‌فرماید: "گویی هم اکنون به شیعیانمان در [[مسجد کوفه]] می‌نگرم که خیمه‌ها زده‌اند و [[قرآن]] را بدان گونه که نازل شده، به [[مردم]] می‌آموزند. بدانید که [[قائم]] ما چون [[قیام]] کند، آن [[مسجد]] را بازسازی خواهد کرد و [[قبله]] آن را [[استوار]] خواهد ساخت" <ref>غیبت نعمانی، ص۲۳۳.</ref> »<ref>[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۲، ص ۹۳ - ۹۴.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}


==پرسش‌های وابسته==
[[حضرت مهدی]] {{ع}} در کنار [[مسجد کوفه]] مسجدی می‌سازد که هزار در دارد<ref>ارشاد مفید، ص ۳۴۱.</ref>. [[امام زمان]] {{ع}} نیروهای خود را از [[کوفه]] به سراسر [[جهان]] می‌فرستد<ref>ارشاد مفید، ص ۳۴۱.</ref>»<ref>[[محمد جواد مروجی طبسی|مروجی طبسی، محمد جواد]]، [[بامداد بشریت (کتاب)|بامداد بشریت]]، ص ۱۲۸، ۱۲۹.</ref>.
}}
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین علی‌پور؛
| تصویر = 9030760879.jpg
| پاسخ‌دهنده = مهدی علی‌پور
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[مهدی علی‌پور]]'''، در مقاله ''«[[ظهور (مقاله)|ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:


==منبع‌شناسی جامع مهدویت==
«[[حضرت مهدی]] {{ع}} بعد از [[مدينه]]، به سوی [[عراق]] حرکت می‌کند و با گذشتن از رشته کوه‌های "شمر"، "حائل" و "رفحاء" به [[نجف]] می‌رسد. بر اساس بسیاری از [[روایات]]، مرکز [[حکومت]] [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} "[[کوفه]]" خواهد بود. مفضّل از [[امام صادق]] {{ع}} پرسید: "سرورم! آیا همه [[مؤمنان راستین]] در [[عصر ظهور]] "[[قائم]]" در [[کوفه]] خواهند زیست ؟ [[امام]] {{ع}} فرمود: آری، همه در [[کوفه]] یا پیرامون آن خواهند بود و [[کوفه]] چنان ارزشی می‌یابد که بهای هر متر آن از مرز دو هزار درهم خواهد گذشت. هنگامی که [[قائم]] {{ع}} وارد [[کوفه]] می‌شود و آنجا مرکز [[حکومت]] عادلانه جهانی می‌گردد، [[مؤمنان]] [[دوست]] دارند در آنجا باشند و دل‌های [[ایمان]] آورندگان همواره در آنجا خواهد بود.<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵.</ref> در آن زمان، [[کوفه]] شهری بسیار بزرگ است و تا [[کربلا]] نیز گسترش می‌یابد. [[حضرت]] در [[کوفه]] مسجدی بسیار بزرگ می‌سازد که ده هزار در دارد و همه نمازگزاران در آن جای می‌گیرند.<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰ و شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۸۰.</ref> سپس برای [[نبرد]] با [[سپاه سفیانی]]، از [[کوفه]] به سوی [[شام]] و "[[رمله]]"(یکی از مناطق [[فلسطین]]) حرکت می‌کند. بر اساس [[روایات]]، [[حضرت مهدی]] {{ع}} به دروازه [[شهر]] "لُد"، روستایی نزدیک [[بیت المقدس]]، می‌رسد و حکومت‌های [[ستمکار]] آن جا را نابود می‌سازد، در دروازه [[شهر]] "لُد"، [[حضرت عیسی|عیسی بن مریم]] {{ع}} از [[آسمان]] فرود می‌آید، با [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[بیعت]] می‌کند. و پشت سرش [[نماز]] می‌خواند. درباره فرود آمدن [[حضرت عیسی|عیسی بن مریم]] {{ع}} و بیعتش با [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}}، [[روایات]] فراوانی وجود دارد و این امر انکارناپذیر می‌نماید <ref> ر.ک: محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۵۸؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج۲،ص ۵۰۰ و شیخ علی کورانی، معجم احادیث الامام المهدی {{ع}}، ج ۱، ص ۵۱۹.</ref>. بدین ترتیب، [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} بر تمام [[جهان]] پیروز می‌شود و [[جهان]] از [[آرامش]] و [[عدالت]] و مهر و شفقت آکنده می‌گردد» <ref>[[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۷۷-۲۷۸.</ref>.
{{پرسش‌های وابسته}}
}}
{{ستون-شروع|3}}
{{پاسخ پرسش
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۵. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
| تصویر = Pic2391.jpg
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
| پاسخ‌دهنده = مهدی یوسفیان
{{پایان}}
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[مهدی یوسفیان]]'''، در کتاب ''«[[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
{{پایان}}
 
«در روایتی از وجود [[مقدس]] [[امام باقر]] {{ع}} یا [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است: "[[عدل]] [[خدا]] از [[کوفه]] ظاهر می‌شود و در آن جا [[قائم]] {{ع}} و حاکمانِ بعد از او خواهند بود"<ref>{{عربی|" وَ مِنْهَا يَظْهَرُ عَدْلُ اللَّهِ وَ فِيهَا يَكُونُ‏ قَائِمُهُ‏ وَ الْقُوَّامُ‏ مِنْ‏ بَعْدِهِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ کامل الزیارات، ص۳۰، ب۸، ح۱۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۲، ح۸۳۹؛ بحارالانوار، ج۱۰۰، ص۴۴۰، ب۱۷، ح۱۷.</ref> در [[روایت]] دیگری از [[امام باقر]] {{ع}} آمده است: "گویا [[قائم]] {{ع}}را بر [[نجف]] [[کوفه]] (بلندی آن) می‌بینم و او، [[لشکریان]] را به [[شهرها]] و اطراف می‌فرستد"<ref>{{عربی|" كَأَنِّي بِالْقَائِمِ عَلَى نَجَفِ الْكُوفَة... وَ هُوَ يُفَرِّقُ الْجُنُودَ فِي الْبِلَادِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ ارشاد، ص۳۶۲، ح۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۲۹۹، ح۸۳۶؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶، ح۷۵.</ref>. آن چه از این [[روایات]] و مشابه آن، استفاده می‌شود، آن است که [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[شهر]] [[کوفه]] را به عنوان مقرّ [[حکومت]] خود، [[انتخاب]] خواهند کرد»<ref>[[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]؛ [[رخدادهای ظهور (کتاب)|رخدادهای ظهور]]، ص ۷۵ - ۷۶.</ref>.
}}
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۶. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛
| تصویر = 151864.jpg
| پاسخ‌دهنده = عباس رحیمی
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[عباس رحیمی]]'''، در کتاب ''«[[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]»'' در این‌باره گفته است:
 
«[[امام زمان]] {{ع}} [[کوفه]] را که مقر [[خلافت]] جدش [[امیرمؤمنان]] {{ع}} بوده، به عنوان مقر [[خلافت]] خود [[انتخاب]] خواهد کرد<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۸.</ref>. [[کوفه]] در آن زمان به قدری بزرگ می‌شود که خانه‌های آن به نهر [[کربلا]] -که اکنون نزدیک به صد کیلومتر فاصله دارد- متصل می‌شود. در آن دوران چون [[مسجد کوفه]] ظرفیت آن جمعیت عظیم را ندارد، توسعه می‌یابد یا [[مسجد]] دیگری بنا می‌شود که هزار در خواهد داشت. [[زمین]] [[کوفه]] در آن زمان آن‌قدر گران می‌شود که معادل یک وجب [[زمین]] [[کوفه]]، طلا می‌دهند<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳، ۳۲۶.۳۲۴/۱۱.</ref>»<ref>[[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۶۰.</ref>.
}}
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۷. آقای رضوانی؛
| تصویر = 15207.jpg
| پاسخ‌دهنده = علی اصغر رضوانی
| پاسخ = آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است:
 
«از برخی [[روایات]] استفاده می‌شود که مقرّ [[حکومت]] و به تعبیر دیگر پایتخت [[حکومت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} [[کوفه]] خواهد بود. [[ابوبصیر]] می‌گوید: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: ای ابامحمد! گویا می‌بینم که [[قائم]] [[آل محمد]] با خانواده‌اش در [[مسجد سهله]] فرود آمده است. گفتم: آیا خانه او [[مسجد سهله]] است؟ فرمود: آری...<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ کامل الزیارات، ص ۳‌۰</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} از [[مسجد سهله]] یاد کرد و فرمود: آن خانه [[صاحب]] ما ([[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}}) است، زمانی که با خاندانش در آنجا سکونت گزیند<ref>کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} می‌فرماید: [[مهدی]] {{ع}} [[قیام]] می‌کند و به سوی [[کوفه]] می‌رود و منزلش را آنجا قرار می‌دهد<ref>بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵</ref>. و نیز آن [[حضرت]] می‌فرماید: هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند و به [[کوفه]] برود، هیچ مؤمنی نیست مگر آنکه در آن [[شهر]] در کنار [[مهدی]] {{ع}} سکونت می‌گزیند یا به آن [[شهر]] می‌آید<ref>همان، ج ۵۲، ص ۳۸۵</ref>. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} در این باره می‌فرماید: روزگاری فرا رسد که این جا ([[مسجد کوفه]]) نمازگاه و مصلای [[مهدی]] {{ع}} گردد<ref>اثبات الهداه، ج ۳، ص ۴۵۲</ref>»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۶۴۳.</ref>.
}}
{{پاسخ پرسش
| عنوان پاسخ‌دهنده = ۸. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛
| تصویر = 1403.jpg
| پاسخ‌دهنده = آفتاب مهر ج۲ (کتاب)
| پاسخ = نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
 
«بررسی [[روایات]] نشان می‌دهد مقر و مرکز [[حکومت]] آن [[حضرت]]، [[شهر]] [[کوفه]] است.
* [[مفضل]] از [[امام صادق]] {{ع}} پرسید: "خانه [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} در کجا خواهد بود و [[مؤمنان]] در کجا جمع می‌شوند؟ [[حضرت]] فرمود: مقر [[حکومت]] او، [[شهر]] [[کوفه]] است و در [[مسجد کوفه]] به [[دادگری]] می‌پردازد. [[بیت المال]] در [[مسجد سهله]]، واقع در زمین‌های صاف و مسطح و روشن [[نجف]] و [[کوفه]] است"<ref> مهدی موعود، ص۱۱۵۸.</ref>.[[امام علی|امیرالمؤمنین]] {{ع}} در یک خبر غیبی، چنین می‌فرماید: "گویی هم اکنون به شیعیانمان در [[مسجد کوفه]] می‌نگرم که خیمه‌ها زده‌اند و [[قرآن]] را بدان گونه که نازل شده، به [[مردم]] می‌آموزند. بدانید که [[قائم]] ما چون [[قیام]] کند، آن [[مسجد]] را بازسازی خواهد کرد و [[قبله]] آن را [[استوار]] خواهد ساخت" <ref>غیبت نعمانی، ص۲۳۳.</ref>»<ref>[[آفتاب مهر ج۲ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۲، ص ۹۳ - ۹۴.</ref>.
}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس2}}


[[رده:مهدویت]]
[[رده:پرسش]]
[[رده:پرسش‌های جامع امامت و ولایت]]
[[رده:پرسمان مهدویت]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:(اذ): پرسش‌هایی با ۹ پاسخ]]
[[رده:(اذ): پرسش‌هایی با ۹ پاسخ]]
[[رده:(اذ): پرسش‌های مهدویت با ۹ پاسخ]]
[[رده:(اذ): پرسش‌های مهدویت با ۹ پاسخ]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۴ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۸

محل حکومت امام مهدی کجاست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / عصر پس از ظهور / حکومت جهانی امام مهدی / محل حکومت امام مهدی
مدخل اصلیمرکز حکومت امام مهدی
تعداد پاسخ۹ پاسخ

محل حکومت امام مهدی کجاست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ نخست

علی رضا رجالی تهرانی

حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«یکی از امور قطعی در عصر ظهور امام زمان (ع)، این است که مقر و مرکز سلطنت آن حضرت، در شهر کوفه است. شواهد روایی راجع به این مسئله بسیار است که جای هیچ شک و تردیدی را باقی نمی‏‌گذارد. مفضّل از امام صادق (ع) پرسید: خانه مهدی (ع) در کجا خواهد بود و مؤمنین در کجا جمع می‏‌‏شوند؟ حضرت فرمود: مقرّ حکومت او، شهر کوفه است، و محل حکومتش مسجد جامع کوفه، و بیت المال و محل تقسیم غنایم در مسجد سهله واقع در زمین‌های صاف و مسطح و روشن نجف و کوفه است[۱] و نیز امیر المؤمنین علی (ع) در یک پیش‏بینی و خبر غیبی، چنین می‏‌‏فرماید: گویی هم‏اکنون به شیعیانمان در مسجد کوفه می‏‌‏نگرم که خیمه‌‏ها زده‌‏اند و قرآن را بدان‏گونه که نازل شده به مردم می‏‌‏آموزند، بدانید که قائم ما چون قیام کند آن مسجد را بازسازی خواهد کرد و قبله آن را استوار خواهد ساخت[۲]»[۳].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت الله نجم‌الدین طبسی؛
آیت الله نجم‌الدین طبسی در کتاب «چشم اندازی به حکومت مهدی» در اين‌باره گفته است: «ابوبصیر می‌گوید: امام صادق (ع) فرمود: "ای ابا محمد! گویا می‌بینم که قائم آل محمد با خانواده اش در مسجد سهله فرود آمده است. گفتم: آیا خانه او مسجد سهله است؟ فرمود: آری؛ همان جا که منزلگاه ادریس پیامبر بوده است وهیچ پیامبری برانگیخته نشده، مگر آن که در آن مسجد نماز گزارده است. کسی که در آن اقامت کند، مانند کسی است که در خیمه رسول خدا (ص) بوده است. هیچ مرد وزن مؤمنی نیست، مگر آن که دلش به سوی آن مسجد است. هر شب وروزی که می‌گذرد، فرشتگان الهی به آن مسجد پناه می‌برند وخدا را می‌پرستند.‌ ای ابا محمد! اگر من هم نزدیک شما بودم، هیچ نمازی را جز در آن مسجد به جا نمی‌آوردم. آن گاه که قائم ما قیام کند، خداوند انتقام رسولش و همه ما را از دشمنان خواهد گرفت"[۴]. امام صادق (ع) از مسجد سهله یاد کرد و فرمود: "آن خانه صاحب ما (حضرت مهدی) است؛ زمانی که با خاندانش در آن جا سکونت گزیند"[۵]. امام باقر (ع) می‌فرماید: "مهدی (ع) قیام می‌کند و به سوی کوفه می‌رود و منزلش را آن جا قرار می‌دهد"[۶]. نیز آن حضرت می‌فرماید: "هنگامی‌ که قائم ما قیام کند و به کوفه برود، هیچ مؤمنی نیست، مگر آن که در آن شهر در کنار مهدی (ع) سکونت می‌گزیند یا به آن شهر می‌آید"[۷]. حضرت امیر (ع) در این باره می‌فرماید: "روزگاری فرا رسد که این جا (مسجد کوفه) نمازگاه ومصلای مهدی (ع) گردد"[۸]. ابوبکر حضرمی‌ می‌گوید: به امام باقر (ع) یا به امام صادق (ع) گفتم: کدام سرزمین پس از حرم خدا وحرم پیامبرش با فضیلت‌تر است؟ فرمود: "ای ابابکر! سرزمین کوفه که جایگاه پاکی است ودر آن مسجد سهله قرار دارد و مسجدی که همه پیامبران در آن نماز خوانده‌اند واز آن جا عدالت الهی پدیدار می‌گردد و قائم خداوند وقیام کنندگان پس از او از همان جا خواهند بود. آن جا جایگاه پیامبران و جانشینان صالح آنان است"[۹]. محمد بن فضیل می‌گوید: قیامت بر پا نمی‌شود تا این که همه مؤمنان در کوفه گردآیند[۱۰]. رسول خدا (ص) می‌فرماید: "حضرت مهدی (ع) نُه یا ده سال حکومت می‌کند وخوشبخت ترین مردم نسبت به او مردم کوفه هستند"[۱۱]. از مجموع روایات چنین فهمیده می‌شود که شهر کوفه پایگاه اصلی فعالیت‌ها ومرکز فرمانروایی امام زمان (ع) است»[۱۲].
۲. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛
حجت الاسلام و المسلمین خدامراد سلیمیان، در کتاب «پرسمان مهدویت» در این‌باره گفته است: «دوران ظهور حضرت مهدی (ع) که درخشان‌ترین فراز تاریخ و روشن‌ترین دوران حیات انسانی است، ویژگی‌های فراوانی دارد که از جمله مهم‌ترین آنها حاکمیت واپسین معصوم و حجت الهی است. درباره محل زندگی حضرت مهدی (ع) و حکومت آن حضرت در عصر ظهور، روایات فراوانی وجود دارد. به طور عمده در این روایت‌ها، مسجد سهله را منزل آن حضرت و شهر کوفه را به عنوان پایگاه حکومتی آن حضرت معرفی کرده‌اند.[۱۳]. البته چگونگی زندگی در عصر ظهور مشخص نشده ولی به نظر می‌رسد تفاوت بسیاری با نحوه زندگی امروزی داشته باشد. تکامل علوم بشری، کمال عقلانی بشر، گسترش خارق العاده امکانات و رفاه عمومی، امنیت فراگیر بر کل کره زمین و ... به طور قطع ویژگی‌هایی را برای زندگی در آن زمان ایجاد خواهند کرد، که به راستی در تصور ما نمی‌گنجد»[۱۴].
۳. حجت الاسلام و المسلمین مروجی طبسی؛
حجت الاسلام و المسلمین محمد جواد مروجی طبسی، در کتاب «بامداد بشریت» در این‌باره گفته است:

«از اینکه امام مهدی (ع) در مسجد سهله سکونت می‌کند و این مسجد در کنار شهر کوفه است، معلوم می‌شود که مرکز حکومت امام زمان شهر کوفه می‌باشد. افزون بر این، از ظواهر احادیث بر می‌آید که تمام برنامه‌های امام مهدی (ع) در شهر کوفه به اجرا گذارده می‌شود.

امام عصر (ع) اگرچه در مکه ظهور می‌کند، اما در مکه نمی‌ماند، بلکه همراه نیروها به طرف شهر کوفه حرکت خواهد کرد. بدین سبب است که امام صادق (ع) فرمود: "هر کس خانه‌ای در کوفه دارد، آن را از دست ندهد"[۱۵].

امیر مؤمنان (ع) نیز فرمود: "به اندازه موضع یک قدم در کوفه برایم بهتر است که در مدینه خانه‌ای داشته باشم"[۱۶].

حضرت مهدی (ع) در کنار مسجد کوفه مسجدی می‌سازد که هزار در دارد[۱۷]. امام زمان (ع) نیروهای خود را از کوفه به سراسر جهان می‌فرستد[۱۸]»[۱۹].
۴. حجت الاسلام و المسلمین علی‌پور؛
حجت الاسلام و المسلمین مهدی علی‌پور، در مقاله «ظهور» در این‌باره گفته است: «حضرت مهدی (ع) بعد از مدينه، به سوی عراق حرکت می‌کند و با گذشتن از رشته کوه‌های "شمر"، "حائل" و "رفحاء" به نجف می‌رسد. بر اساس بسیاری از روایات، مرکز حکومت امام عصر (ع) "کوفه" خواهد بود. مفضّل از امام صادق (ع) پرسید: "سرورم! آیا همه مؤمنان راستین در عصر ظهور "قائم" در کوفه خواهند زیست ؟ امام (ع) فرمود: آری، همه در کوفه یا پیرامون آن خواهند بود و کوفه چنان ارزشی می‌یابد که بهای هر متر آن از مرز دو هزار درهم خواهد گذشت. هنگامی که قائم (ع) وارد کوفه می‌شود و آنجا مرکز حکومت عادلانه جهانی می‌گردد، مؤمنان دوست دارند در آنجا باشند و دل‌های ایمان آورندگان همواره در آنجا خواهد بود.[۲۰] در آن زمان، کوفه شهری بسیار بزرگ است و تا کربلا نیز گسترش می‌یابد. حضرت در کوفه مسجدی بسیار بزرگ می‌سازد که ده هزار در دارد و همه نمازگزاران در آن جای می‌گیرند.[۲۱] سپس برای نبرد با سپاه سفیانی، از کوفه به سوی شام و "رمله"(یکی از مناطق فلسطین) حرکت می‌کند. بر اساس روایات، حضرت مهدی (ع) به دروازه شهر "لُد"، روستایی نزدیک بیت المقدس، می‌رسد و حکومت‌های ستمکار آن جا را نابود می‌سازد، در دروازه شهر "لُد"، عیسی بن مریم (ع) از آسمان فرود می‌آید، با حضرت مهدی (ع) بیعت می‌کند. و پشت سرش نماز می‌خواند. درباره فرود آمدن عیسی بن مریم (ع) و بیعتش با امام عصر (ع)، روایات فراوانی وجود دارد و این امر انکارناپذیر می‌نماید [۲۲]. بدین ترتیب، امام عصر (ع) بر تمام جهان پیروز می‌شود و جهان از آرامش و عدالت و مهر و شفقت آکنده می‌گردد» [۲۳].
۵. حجت الاسلام و المسلمین یوسفیان؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی یوسفیان، در کتاب «رخدادهای ظهور» در این‌باره گفته است: «در روایتی از وجود مقدس امام باقر (ع) یا امام صادق (ع) نقل شده است: "عدل خدا از کوفه ظاهر می‌شود و در آن جا قائم (ع) و حاکمانِ بعد از او خواهند بود"[۲۴] در روایت دیگری از امام باقر (ع) آمده است: "گویا قائم (ع)را بر نجف کوفه (بلندی آن) می‌بینم و او، لشکریان را به شهرها و اطراف می‌فرستد"[۲۵]. آن چه از این روایات و مشابه آن، استفاده می‌شود، آن است که حضرت مهدی (ع) شهر کوفه را به عنوان مقرّ حکومت خود، انتخاب خواهند کرد»[۲۶].
۶. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛
حجت الاسلام و المسلمین عباس رحیمی، در کتاب «امید فردا» در این‌باره گفته است: «امام زمان (ع) کوفه را که مقر خلافت جدش امیرمؤمنان (ع) بوده، به عنوان مقر خلافت خود انتخاب خواهد کرد[۲۷]. کوفه در آن زمان به قدری بزرگ می‌شود که خانه‌های آن به نهر کربلا -که اکنون نزدیک به صد کیلومتر فاصله دارد- متصل می‌شود. در آن دوران چون مسجد کوفه ظرفیت آن جمعیت عظیم را ندارد، توسعه می‌یابد یا مسجد دیگری بنا می‌شود که هزار در خواهد داشت. زمین کوفه در آن زمان آن‌قدر گران می‌شود که معادل یک وجب زمین کوفه، طلا می‌دهند[۲۸]»[۲۹].
۷. آقای رضوانی؛
آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «موعودشناسی و پاسخ به شبهات» در این‌باره گفته است: «از برخی روایات استفاده می‌شود که مقرّ حکومت و به تعبیر دیگر پایتخت حکومت حضرت مهدی (ع) کوفه خواهد بود. ابوبصیر می‌گوید: امام صادق (ع) فرمود: ای ابامحمد! گویا می‌بینم که قائم آل محمد با خانواده‌اش در مسجد سهله فرود آمده است. گفتم: آیا خانه او مسجد سهله است؟ فرمود: آری...[۳۰]. امام صادق (ع) از مسجد سهله یاد کرد و فرمود: آن خانه صاحب ما (حضرت مهدی (ع)) است، زمانی که با خاندانش در آنجا سکونت گزیند[۳۱]. امام باقر (ع) می‌فرماید: مهدی (ع) قیام می‌کند و به سوی کوفه می‌رود و منزلش را آنجا قرار می‌دهد[۳۲]. و نیز آن حضرت می‌فرماید: هنگامی که قائم ما قیام کند و به کوفه برود، هیچ مؤمنی نیست مگر آنکه در آن شهر در کنار مهدی (ع) سکونت می‌گزیند یا به آن شهر می‌آید[۳۳]. حضرت علی (ع) در این باره می‌فرماید: روزگاری فرا رسد که این جا (مسجد کوفه) نمازگاه و مصلای مهدی (ع) گردد[۳۴]»[۳۵].
۸. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛
نویسندگان کتاب «آفتاب مهر» در این‌باره گفته‌اند:

«بررسی روایات نشان می‌دهد مقر و مرکز حکومت آن حضرت، شهر کوفه است.

پانویس

  1. مهدی موعود، ترجمه و نگارش علی دوانی، ص ۱۱۵۸
  2. غیبت نعمانی، باب ۲۱، ص ۴۵۱
  3. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۲۱۶.
  4. کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ کامل الزیارات، ص ۳۰؛ راوندی، قصص الانبیاء، ص ۸۰؛ التهذیب، ج ۶، ص ۳۱؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۸۳؛ وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۵۲۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷، ۳۷۶؛ مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۴۱۴
  5. کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ ارشاد، ص ۳۶۲؛ التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲؛ طوسی، غیبة، ص ۲۸۲؛ وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۵۳۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۱؛ ملاذ الاخیار، ج ۵، ص ۴۷۵
  6. راوندی، قصص الانبیاء، ص ۸۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵
  7. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵؛ طوسی، غیبة، ص ۲۷۵ با اندکی تفاوت
  8. روضة الواعظین، ج ۲، ص ۳۳۷؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۵۲
  9. کامل الزیارات، ص ۳۰؛ مستدرک الوسائل، ج ۳، ص ۴۱۶
  10. طوسی، غیبة، ص ۲۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰
  11. فضل الکوفه، ص ۲۵؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۶۰۹؛ حلیة الابرار، ج ۲، ص ۷۱۹؛ اعیان الشیعه، ج ۲، ص ۵۱
  12. طبسی؛ نجم‌الدین، چشم اندازی به حکومت مهدی، ص ۱۱۳ - ۱۱۴.
  13. شیخ صدوق، التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲.
  14. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۸۹.
  15. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۶.
  16. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵.
  17. ارشاد مفید، ص ۳۴۱.
  18. ارشاد مفید، ص ۳۴۱.
  19. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۱۲۸، ۱۲۹.
  20. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵.
  21. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰ و شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۸۰.
  22. ر.ک: محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح بخاری، ج ۲، ص ۱۵۸؛ مسلم بن حجاج قشیری، صحیح مسلم، ج۲،ص ۵۰۰ و شیخ علی کورانی، معجم احادیث الامام المهدی (ع)، ج ۱، ص ۵۱۹.
  23. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۷۷-۲۷۸.
  24. " وَ مِنْهَا يَظْهَرُ عَدْلُ اللَّهِ وَ فِيهَا يَكُونُ‏ قَائِمُهُ‏ وَ الْقُوَّامُ‏ مِنْ‏ بَعْدِهِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ کامل الزیارات، ص۳۰، ب۸، ح۱۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۳۰۲، ح۸۳۹؛ بحارالانوار، ج۱۰۰، ص۴۴۰، ب۱۷، ح۱۷.
  25. " كَأَنِّي بِالْقَائِمِ عَلَى نَجَفِ الْكُوفَة... وَ هُوَ يُفَرِّقُ الْجُنُودَ فِي الْبِلَادِ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ ارشاد، ص۳۶۲، ح۱؛ معجم احادیث امام مهدی، ج۳، ص۲۹۹، ح۸۳۶؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶، ح۷۵.
  26. یوسفیان، مهدی؛ رخدادهای ظهور، ص ۷۵ - ۷۶.
  27. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۸.
  28. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳، ۳۲۶.۳۲۴/۱۱.
  29. رحیمی، عباس، امید فردا، ص۶۰.
  30. کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ کامل الزیارات، ص ۳‌۰
  31. کافی، ج ۳، ص ۴۹۵؛ التهذیب، ج ۳، ص ۲۵۲
  32. بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۲۵
  33. همان، ج ۵۲، ص ۳۸۵
  34. اثبات الهداه، ج ۳، ص ۴۵۲
  35. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۶۴۳.
  36. مهدی موعود، ص۱۱۵۸.
  37. غیبت نعمانی، ص۲۳۳.
  38. آفتاب مهر، ج۲، ص ۹۳ - ۹۴.