بحث:انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ' [[') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
==نویسنده: آقای ظرافتی== | ==نویسنده: آقای ظرافتی== | ||
==پاسخ تفصیلی== | ==پاسخ تفصیلی== | ||
==[[معنای انتظار]] عملی== | ==[[معنای انتظار]] عملی== | ||
*[[انتظار عملی]]؛ یعنی فراهم آوردن [[زمینه‌های ظهور]] و مقدمات تحقق آنچه مورد [[انتظار]] است<ref>ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟؛ اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.</ref>، به عنوان مثال، کسی را که [[منتظر]] است تا مسافرش از راه برسد، چنانچه در خانه بنشیند و کاری را که برای [[پذیرایی]] از مسافرش لازم است انجام ندهد و تنها در دلش، [[انتظار]] قدوم او را بکشد، مقایسه کنید با کسی که علاوه بر [[انتظار]] درونی، خانه را برای [[پذیرایی]] از میهمان آماده ساخته، غذای مناسب تهیه دیده، وسیلۀ [[پذیرایی]] آماده کرده و کارهایی را که برای [[پذیرایی]] از میهمان لازم است، انجام داده است. در این مثال، شخص اول، تنها [[منتظر]] است به [[انتظار قلبی]] و درونی، لکن شخص دوم، علاوه بر [[انتظار]] درونی، مقدمات عملی [[پذیرایی]] از میهمان مورد [[انتظار]] را فراهم ساخته و انتظارش را در صحنۀ عمل مجسم نموده است. [[انتظار حقیقی]]، [[انتظار]] نوع دوم است. حال اگر فرض شود مسافری که در [[انتظار]] اویند، مسافر عادی نیست، بلکه مأموری است که از سوی یک [[مقام]] [[مطاع]] برای انجام مأموریتی ویژه اعزام شده است و از سوی آن [[مقام]]، [[اهداف ]][[مأموریت]] مسافر مذکور، اجمالاً به اطلاع [[منتظران]] رسیده و به آنها [[دستور]] داده شده است که به [[یاری]] وی بشتابند و او را در اجرای [[مأموریت]] مهم و فوق‌العاده‌اش با تمام امکانات [[کمک]] کنند. در این صورت، [[انتظار]] [[منتظران]] به چه صورت خواهد بود؟ جواب روشن است، [[منتظران]] باید آنچه برای اجرای [[مأموریت]] آن میهمان [[عزیز]] لازم است، فراهم کنند و صرف [[انتظار]] درونی و دست روی دست گذاشتن، کافی نیست. منتظرانی که فرمانبردار آن [[مقام]] مطاعند و در انتظارشان [[راستین]] و صادقند، کمر همّت می‌بندند و مقدّمات اجرای [[مأموریت]] آن [[مأمور]] بزرگوار را فراهم و کلیۀ امکانات و وسائل لازم را آماده می‌کنند<ref>ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.</ref>. | *[[انتظار عملی]]؛ یعنی فراهم آوردن [[زمینه‌های ظهور]] و مقدمات تحقق آنچه مورد [[انتظار]] است<ref>ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟؛ اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.</ref>، به عنوان مثال، کسی را که [[منتظر]] است تا مسافرش از راه برسد، چنانچه در خانه بنشیند و کاری را که برای [[پذیرایی]] از مسافرش لازم است انجام ندهد و تنها در دلش، [[انتظار]] قدوم او را بکشد، مقایسه کنید با کسی که علاوه بر [[انتظار]] درونی، خانه را برای [[پذیرایی]] از میهمان آماده ساخته، غذای مناسب تهیه دیده، وسیلۀ [[پذیرایی]] آماده کرده و کارهایی را که برای [[پذیرایی]] از میهمان لازم است، انجام داده است. در این مثال، شخص اول، تنها [[منتظر]] است به [[انتظار قلبی]] و درونی، لکن شخص دوم، علاوه بر [[انتظار]] درونی، مقدمات عملی [[پذیرایی]] از میهمان مورد [[انتظار]] را فراهم ساخته و انتظارش را در صحنۀ عمل مجسم نموده است. [[انتظار حقیقی]]، [[انتظار]] نوع دوم است. حال اگر فرض شود مسافری که در [[انتظار]] اویند، مسافر عادی نیست، بلکه مأموری است که از سوی یک [[مقام]] [[مطاع]] برای انجام مأموریتی ویژه اعزام شده است و از سوی آن [[مقام]]، [[اهداف]] [[مأموریت]] مسافر مذکور، اجمالاً به اطلاع [[منتظران]] رسیده و به آنها [[دستور]] داده شده است که به [[یاری]] وی بشتابند و او را در اجرای [[مأموریت]] مهم و فوق‌العاده‌اش با تمام امکانات [[کمک]] کنند. در این صورت، [[انتظار]] [[منتظران]] به چه صورت خواهد بود؟ جواب روشن است، [[منتظران]] باید آنچه برای اجرای [[مأموریت]] آن میهمان [[عزیز]] لازم است، فراهم کنند و صرف [[انتظار]] درونی و دست روی دست گذاشتن، کافی نیست. منتظرانی که فرمانبردار آن [[مقام]] مطاعند و در انتظارشان [[راستین]] و صادقند، کمر همّت می‌بندند و مقدّمات اجرای [[مأموریت]] آن [[مأمور]] بزرگوار را فراهم و کلیۀ امکانات و وسائل لازم را آماده می‌کنند<ref>ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.</ref>. | ||
*در مورد سؤال مورد نظر [[خدای متعال]] که اطاعتش ذاتاً و اصالتاً بر همۀ آفریدگان [[واجب]] است، [[بنده]] [[صالح]] خود را که [[ولی عصر]] {{ع}} است [[مأمور]] کرده تا [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] کند و [[حکومت]] [[قسط]] و [[عدل الهی]] را در تمام نقاط [[زمین]] برپا سازد و [[مؤمنین]] را با دستورهای مؤکد، به [[یاری]] و [[نصرت]] همه جانبه‌اش فراخوانده است. در این صورت و با توجه به مثالی که بیان شد، معنی [[انتظار]] و وظیفۀ [[منتظران]]، روشن است. [[انتظار امام زمان]] {{ع}} با تهیۀ مقدّمات عملی مأموریتی که [[امام]] {{ع}} برای [[اقدام]] به آن [[ظهور]] می‌کند، تحقق می‌پذیرد و [[منتظران حقیقی]] حضرتش آنانند که کمر [[همت]] بندند و مقدّمات لازم را برای [[مأموریت]] حضرتش آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در اندورن [[دل]]، ظهورش را [[آرزو]] کنند<ref>ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.</ref>. | *در مورد سؤال مورد نظر [[خدای متعال]] که اطاعتش ذاتاً و اصالتاً بر همۀ آفریدگان [[واجب]] است، [[بنده]] [[صالح]] خود را که [[ولی عصر]] {{ع}} است [[مأمور]] کرده تا [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] کند و [[حکومت]] [[قسط]] و [[عدل الهی]] را در تمام نقاط [[زمین]] برپا سازد و [[مؤمنین]] را با دستورهای مؤکد، به [[یاری]] و [[نصرت]] همه جانبه‌اش فراخوانده است. در این صورت و با توجه به مثالی که بیان شد، معنی [[انتظار]] و وظیفۀ [[منتظران]]، روشن است. [[انتظار امام زمان]] {{ع}} با تهیۀ مقدّمات عملی مأموریتی که [[امام]] {{ع}} برای [[اقدام]] به آن [[ظهور]] می‌کند، تحقق می‌پذیرد و [[منتظران حقیقی]] حضرتش آنانند که کمر [[همت]] بندند و مقدّمات لازم را برای [[مأموریت]] حضرتش آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در اندورن [[دل]]، ظهورش را [[آرزو]] کنند<ref>ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.</ref>. | ||
*[[انتظار عملی]] یعنی اینکه [[منتظر واقعی]] دارای اوصافی نظیر، [[یقین]]، [[ایمان]]، [[معرفت]] و [[شناخت]]، [[تقوا]]، [[ورع]] و [[حسن خلق]] گردد<ref>ر.ک. غیبت نعمانی، باب۱۰و۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، باب ۴۵؛ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲؛ گودرزی، مجتبی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص ۳۱۶ -۳۱۷.</ref> و در تمامی عرصه‌ها، [[زندگی]] [[امام]] زمان‌پسند داشته باشد و [[عصر غیبت]] را عصر [[تکلیف]] بداند و به وظیفۀ خود در [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[مبارزه | *[[انتظار عملی]] یعنی اینکه [[منتظر واقعی]] دارای اوصافی نظیر، [[یقین]]، [[ایمان]]، [[معرفت]] و [[شناخت]]، [[تقوا]]، [[ورع]] و [[حسن خلق]] گردد<ref>ر.ک. غیبت نعمانی، باب۱۰و۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، باب ۴۵؛ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲؛ گودرزی، مجتبی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص ۳۱۶ -۳۱۷.</ref> و در تمامی عرصه‌ها، [[زندگی]] [[امام]] زمان‌پسند داشته باشد و [[عصر غیبت]] را عصر [[تکلیف]] بداند و به وظیفۀ خود در [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[مبارزه با ظلم]]، تلاش در [[گسترش عدالت]] و [[دینداری]] عمل نماید که [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرمایند: «معتقدان به [[مهدی]] و [[منتظران ظهور]] او در [[عصر غیبت]]... در [[پنهان]] و [[آشکار]] [[مردمان]] را به [[دین خدا]] فراخوانند»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ... وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً وَ جَهْراً}}؛ کمال الدین، ج۱، ص۳۲۰.</ref>.<ref>ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟.</ref> آنچه در تسریع [[قیام حضرت مهدی]]{{ع}} مؤثر است، [[انتظار عملی]] است؛ هر چه بر تعداد [[منتظران]] عملی [[حضرت]] افزوده می‌شود، [[ظهور]] آن [[حضرت]] نزدیک تر می‌شود و موفقیت در [[دعوت]] را شدیدتر می‌سازد<ref>ر.ک: صدر، سید رضا، راه مهدی، ج ۱، ص ۹۸۷.</ref>. | ||
==[[علائم]] و [[آثار انتظار]] عملی== | ==[[علائم]] و [[آثار انتظار]] عملی== | ||
*[[انتظار عملی]] به [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] جهت می‌دهد. و باعث می‌شود [[منتظران]] در بعد فردی و [[اجتماعی]] تلاش کنند. از نظر فردی به حیات روحی و روانی و کسب [[فضائل اخلاقی]] و تقویت بنیۀ جسمی و روحی بپردازند و به عبارت دیگر [[خودسازی]] را سرلوحه کار خود قرار دهند. و از نظر [[اجتماعی]] مراقب حال دیگران بوده و علاوه بر [[اصلاح]] خود در [[اصلاح]] دیگران نیز کوشا باشند. چراکه [[نهضت]] جهانی و برنامۀ عظیمی که همۀ برنامه‌های آن مانند [[امنیت]]، [[عدالت]] و... در حد کمال است یک برنامۀ فردی نیست، بلکه جمعی و همگانی است. از این‌رو برای تحقق چنین انقلابی، مردانی بزرگ، مصمّم، [[شکست ناپذیر]] و [[پاک]] و دارای [[بینش عمیق]] و گرایش‌های متعالی لازم است. بنابراین [[انتظار]] یک [[مصلح جهانی]] به معنای [[آماده‌باش]] کامل [[فکری]] و [[اخلاقی]]، مادی و [[معنوی]] در تمام ابعاد آن برای گسترش [[عدل]] و [[امنیت]] و [[اصلاح]] همۀ [[جهان]] است<ref>ر.ک. گودرزی، مجتبی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص ۳۱۶ -۳۱۷.</ref>. | *[[انتظار عملی]] به [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان]] جهت می‌دهد. و باعث می‌شود [[منتظران]] در بعد فردی و [[اجتماعی]] تلاش کنند. از نظر فردی به حیات روحی و روانی و کسب [[فضائل اخلاقی]] و تقویت بنیۀ جسمی و روحی بپردازند و به عبارت دیگر [[خودسازی]] را سرلوحه کار خود قرار دهند. و از نظر [[اجتماعی]] مراقب حال دیگران بوده و علاوه بر [[اصلاح]] خود در [[اصلاح]] دیگران نیز کوشا باشند. چراکه [[نهضت]] جهانی و برنامۀ عظیمی که همۀ برنامه‌های آن مانند [[امنیت]]، [[عدالت]] و... در حد کمال است یک برنامۀ فردی نیست، بلکه جمعی و همگانی است. از این‌رو برای تحقق چنین انقلابی، مردانی بزرگ، مصمّم، [[شکست ناپذیر]] و [[پاک]] و دارای [[بینش عمیق]] و گرایش‌های متعالی لازم است. بنابراین [[انتظار]] یک [[مصلح جهانی]] به معنای [[آماده‌باش]] کامل [[فکری]] و [[اخلاقی]]، مادی و [[معنوی]] در تمام ابعاد آن برای گسترش [[عدل]] و [[امنیت]] و [[اصلاح]] همۀ [[جهان]] است<ref>ر.ک. گودرزی، مجتبی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص ۳۱۶ -۳۱۷.</ref>. | ||
==[[انتظار عملی]] در [[روایات]]== | ==[[انتظار عملی]] در [[روایات]]== | ||
*[[منتظر]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} به گونه ای [[زندگی]] می‌کند که هر لحظه [[ظهور]] اتفاق بیفتد، در این اردوگاه قرار می‌گیرد و این کار بسیار [[سختی]] بوده و خود [[جهاد]] است. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: «هرکس [[منتظر ظهور]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} باشد و در این حال بمیرد، چون کسی است که در [[خیمه]] [[حضرت]] و [[یاور]] ایشان باشد. سپس لحظه‌ای درنگ کرد و فرمود: "نه، بلکه بسان کسی است که با آن [[حضرت]] [[شمشیر]] زند و سپس فرمود نه به [[خدا]] به حتم مانند کسی است که در رکاب [[رسول خدا]] [[شهید]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}}}؛ المحاسن، ج ۱، ص ۲۷۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶؛ مکیال المکارم، ج ۲، ص ۲۱.</ref>. | *[[منتظر]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} به گونه ای [[زندگی]] می‌کند که هر لحظه [[ظهور]] اتفاق بیفتد، در این اردوگاه قرار می‌گیرد و این کار بسیار [[سختی]] بوده و خود [[جهاد]] است. | ||
#[[رسول اکرم]]{{صل}} فرمودند: «[[برترین عمل]] [[امت]] من [[انتظار فرج]] داشتن است»<ref>{{متن حدیث|أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ الامامة و التبصره، ص ۲۱.</ref>. براساس [[روایت]] "[[انتظار فرج]]" [[برترین عمل]] شمرده شده و سر آن هم این است که "[[انتظار فرج]]" حرکت و عمل در جهت ایجاد [[جامعه]] و [[حکومتی]] مبتنی بر [[دین]] و ارزش‌های [[اسلامی]] و [[عدالت اجتماعی]] است و چنین اقدامی [[برترین]] عمل‌هاست زیرا مقدمه و تلاش برای تحقق [[حکومت]] و [[نظام اسلامی]] و [[ولایت]] [[امامان معصوم]] {{ع}} است. در [[حقیقت]] "[[انتظار فرج]]" برای ما که در عصر غیبت واقعیم نوعی [[آماده‌سازی]] و مهیا شدن برای [[یاری]] رساندن به [[نهضت]] جهانی حضرت مهدی {{ع}} و این جز با [[مبارزه]] و تلاش مستمر و [[جهاد]] بی‌امان با مظاهر [[شرک]] و [[طاغوت]] و ایجاد [[آمادگی]] صد در صد و همیشگی میسّر نیست<ref>ر.ک. موسوی کاشمری، سیدمهدی، امام خمینی و احیاء انتظار فرج، ص ۴۰۴ ـ۴۰۶.</ref>. | |||
#[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: «هرکس [[منتظر ظهور]] [[حضرت ولی عصر]] {{ع}} باشد و در این حال بمیرد، چون کسی است که در [[خیمه]] [[حضرت]] و [[یاور]] ایشان باشد. سپس لحظه‌ای درنگ کرد و فرمود: "نه، بلکه بسان کسی است که با آن [[حضرت]] [[شمشیر]] زند و سپس فرمود نه به [[خدا]] به حتم مانند کسی است که در رکاب [[رسول خدا]] [[شهید]] شده باشد»<ref>{{متن حدیث|مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}}}؛ المحاسن، ج ۱، ص ۲۷۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶؛ مکیال المکارم، ج ۲، ص ۲۱.</ref>. [[انتظار عملی]] در [[عصر غیبت]]، تلاش بیشتر برای [[دینداری]] و گسترش [[دین]] است و این کار سخت و پررنجی است. | |||
#[[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: «هر کدام از آنها بر [[دین خدا]] پایدارتر از کسی است که در شب تاریک شاخۀ پرتیغ [[قتاد]] (مغیلان درختچه‌ای است که شاخه آن تیغ‌های بسیار تیزی دارد) را صاف و تهی از خار کند یا مانند کسی که [[آتش]] غضا (درخت گز درختی است که چوب آن محکم و بادوام و [[آتش]] آن دیرپا و پرحرارت است) به دست گرفته است»<ref>{{متن حدیث|... لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا...}}؛ بصائر الدرجات، ص ۸۴، بحارالانوار، ۵۲، ص ۱۲۳.</ref>. | |||
#در روایتی [[مولی]] [[علی]] {{ع}} می‌فرمایند: «[[منتظر]] امر ما بسان کسی است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود غلتیده باشد»<ref>{{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ}}؛ کمال الدین، ص ۶۴۵، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.</ref>. همچنین [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «آن کس از شما که این امر "[[ولایت]] و [[قیام]]" را بشناسد و [[منتظر]] آن باشد و اینرا خداخواهانه و نیکوکارانه (نه ریاکارانه) دنبال کند به [[خدا]] [[سوگند]] مانند کسی است که با شمشیرش همراه [[قائم]] [[خاندان]] [[آل محمد]]{{صل}} [[جهاد]] می‌کند»<ref>{{متن حدیث|الْعَارِفُ مِنْکُمْ هَذَا الْأَمْرَ الْمُنْتَظِرُ لَهُ الْمُحْتَسِبُ فِیهِ الْخَیْرَ کَمَنْ جَاهَدَ وَ اللَّهِ مَعَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ بِسَیْفِهِ...}}؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۱۴۱.</ref>. | |||
#[[امام صادق]]{{ع}} می‌‌فرماید: «هر کدام از شما باید خود را برای [[قیام قائم]] آماده کند اگرچه به [[قدر]] مهیا کردن تیری باشد. زیرا وقتی [[خداوند]] [[نیت]] [[صادق]] او را بر [[انتظار فرج]] و [[یاری]] آن [[حضرت]] ببیند [[امید]] می‌‌رود خداوند [[عمر]] او را دراز کرده تا [[ظهور]] او را [[درک]] کند و از [[یاران]] آن بزرگوار باشد»<ref>{{متن حدیث|لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّی یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِه}}، غیبت نعمانی، ص ۳۲۰.</ref>. البته مقصود از تهیۀ [[سلاح]]، [[آمادگی نظامی]] است که در هر زمانی به گونه‌ای است و شاید مقصود از اینکه فرمود: "[[امید]] می‌‌برم که [[خدا]] [[عمر]] او را دراز کند" این باشد که چنین انتظاری این اندازه در پیشگاه [[خداوند تعالی]] [[ارزش]] و [[جایگاه]] دارد<ref>ر.ک. موسوی کاشمری، سیدمهدی، امام خمینی و احیاء انتظار فرج، ص ۴۰۴ ـ۴۰۶.</ref>. | |||
*این دسته از [[روایات]] دلالت دارد که [[انتظار]]، حالت روانی [درونی] صرف نیست؛ بلکه حالت عملی [بیرونی] نیز دارد. اصطلاح [[انتظار]]، به معنای عدم [[رضایت]] از وضعیت موجود و [[انتظار عملی]] برای تغییر آن و حاصل شدن وضعیّتی مناسب است<ref>ر.ک: ناصری، محمد، فرهنگ انتظار، ج ۱، ص ۹۸۷.</ref>. | |||
==نتیجه گیری== | ==نتیجه گیری== | ||
*بنابراین، توجه به تعابیر فوق دربارۀ [[منتظران]]، گویای آن است که [[انتظار]] تنها "زبانی" نیست، بلکه عملی بوده و [[منتظران واقعی]]، [[آمادگی]] دائم برای [[ظهور]] [[حضرت]] و رزم در رکابش را دارند<ref>ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟.</ref> و کمر [[همت]] بسته‌اند تا مقدّمات لازم را برای [[ظهور]] آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در [[دل]]، ظهورش را [[آرزو]] کنند<ref>ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲ ـ ۹۴.</ref>. | *بنابراین، توجه به تعابیر فوق دربارۀ [[منتظران]]، گویای آن است که [[انتظار]] تنها "زبانی" نیست، بلکه عملی بوده و [[منتظران واقعی]]، [[آمادگی]] دائم برای [[ظهور]] [[حضرت]] و رزم در رکابش را دارند<ref>ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟.</ref> و کمر [[همت]] بسته‌اند تا مقدّمات لازم را برای [[ظهور]] آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در [[دل]]، ظهورش را [[آرزو]] کنند<ref>ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲ ـ ۹۴.</ref>. | ||
نسخهٔ کنونی تا ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۱۰
نویسنده: آقای ظرافتی
پاسخ تفصیلی
معنای انتظار عملی
- انتظار عملی؛ یعنی فراهم آوردن زمینه‌های ظهور و مقدمات تحقق آنچه مورد انتظار است[۱]، به عنوان مثال، کسی را که منتظر است تا مسافرش از راه برسد، چنانچه در خانه بنشیند و کاری را که برای پذیرایی از مسافرش لازم است انجام ندهد و تنها در دلش، انتظار قدوم او را بکشد، مقایسه کنید با کسی که علاوه بر انتظار درونی، خانه را برای پذیرایی از میهمان آماده ساخته، غذای مناسب تهیه دیده، وسیلۀ پذیرایی آماده کرده و کارهایی را که برای پذیرایی از میهمان لازم است، انجام داده است. در این مثال، شخص اول، تنها منتظر است به انتظار قلبی و درونی، لکن شخص دوم، علاوه بر انتظار درونی، مقدمات عملی پذیرایی از میهمان مورد انتظار را فراهم ساخته و انتظارش را در صحنۀ عمل مجسم نموده است. انتظار حقیقی، انتظار نوع دوم است. حال اگر فرض شود مسافری که در انتظار اویند، مسافر عادی نیست، بلکه مأموری است که از سوی یک مقام مطاع برای انجام مأموریتی ویژه اعزام شده است و از سوی آن مقام، اهداف مأموریت مسافر مذکور، اجمالاً به اطلاع منتظران رسیده و به آنها دستور داده شده است که به یاری وی بشتابند و او را در اجرای مأموریت مهم و فوق‌العاده‌اش با تمام امکانات کمک کنند. در این صورت، انتظار منتظران به چه صورت خواهد بود؟ جواب روشن است، منتظران باید آنچه برای اجرای مأموریت آن میهمان عزیز لازم است، فراهم کنند و صرف انتظار درونی و دست روی دست گذاشتن، کافی نیست. منتظرانی که فرمانبردار آن مقام مطاعند و در انتظارشان راستین و صادقند، کمر همّت می‌بندند و مقدّمات اجرای مأموریت آن مأمور بزرگوار را فراهم و کلیۀ امکانات و وسائل لازم را آماده می‌کنند[۲].
- در مورد سؤال مورد نظر خدای متعال که اطاعتش ذاتاً و اصالتاً بر همۀ آفریدگان واجب است، بنده صالح خود را که ولی عصر (ع) است مأمور کرده تا جهان را پر از عدل و داد کند و حکومت قسط و عدل الهی را در تمام نقاط زمین برپا سازد و مؤمنین را با دستورهای مؤکد، به یاری و نصرت همه جانبه‌اش فراخوانده است. در این صورت و با توجه به مثالی که بیان شد، معنی انتظار و وظیفۀ منتظران، روشن است. انتظار امام زمان (ع) با تهیۀ مقدّمات عملی مأموریتی که امام (ع) برای اقدام به آن ظهور می‌کند، تحقق می‌پذیرد و منتظران حقیقی حضرتش آنانند که کمر همت بندند و مقدّمات لازم را برای مأموریت حضرتش آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در اندورن دل، ظهورش را آرزو کنند[۳].
- انتظار عملی یعنی اینکه منتظر واقعی دارای اوصافی نظیر، یقین، ایمان، معرفت و شناخت، تقوا، ورع و حسن خلق گردد[۴] و در تمامی عرصه‌ها، زندگی امام زمان‌پسند داشته باشد و عصر غیبت را عصر تکلیف بداند و به وظیفۀ خود در امر به معروف و نهی از منکر، مبارزه با ظلم، تلاش در گسترش عدالت و دینداری عمل نماید که امام سجاد(ع) می‌فرمایند: «معتقدان به مهدی و منتظران ظهور او در عصر غیبت... در پنهان و آشکار مردمان را به دین خدا فراخوانند»[۵].[۶] آنچه در تسریع قیام حضرت مهدی(ع) مؤثر است، انتظار عملی است؛ هر چه بر تعداد منتظران عملی حضرت افزوده می‌شود، ظهور آن حضرت نزدیک تر می‌شود و موفقیت در دعوت را شدیدتر می‌سازد[۷].
علائم و آثار انتظار عملی
- انتظار عملی به اعمال و رفتار انسان جهت می‌دهد. و باعث می‌شود منتظران در بعد فردی و اجتماعی تلاش کنند. از نظر فردی به حیات روحی و روانی و کسب فضائل اخلاقی و تقویت بنیۀ جسمی و روحی بپردازند و به عبارت دیگر خودسازی را سرلوحه کار خود قرار دهند. و از نظر اجتماعی مراقب حال دیگران بوده و علاوه بر اصلاح خود در اصلاح دیگران نیز کوشا باشند. چراکه نهضت جهانی و برنامۀ عظیمی که همۀ برنامه‌های آن مانند امنیت، عدالت و... در حد کمال است یک برنامۀ فردی نیست، بلکه جمعی و همگانی است. از این‌رو برای تحقق چنین انقلابی، مردانی بزرگ، مصمّم، شکست ناپذیر و پاک و دارای بینش عمیق و گرایش‌های متعالی لازم است. بنابراین انتظار یک مصلح جهانی به معنای آماده‌باش کامل فکری و اخلاقی، مادی و معنوی در تمام ابعاد آن برای گسترش عدل و امنیت و اصلاح همۀ جهان است[۸].
انتظار عملی در روایات
- منتظر حضرت ولی عصر (ع) به گونه ای زندگی می‌کند که هر لحظه ظهور اتفاق بیفتد، در این اردوگاه قرار می‌گیرد و این کار بسیار سختی بوده و خود جهاد است.
- رسول اکرم(ص) فرمودند: «برترین عمل امت من انتظار فرج داشتن است»[۹]. براساس روایت "انتظار فرج" برترین عمل شمرده شده و سر آن هم این است که "انتظار فرج" حرکت و عمل در جهت ایجاد جامعه و حکومتی مبتنی بر دین و ارزش‌های اسلامی و عدالت اجتماعی است و چنین اقدامی برترین عمل‌هاست زیرا مقدمه و تلاش برای تحقق حکومت و نظام اسلامی و ولایت امامان معصوم (ع) است. در حقیقت "انتظار فرج" برای ما که در عصر غیبت واقعیم نوعی آماده‌سازی و مهیا شدن برای یاری رساندن به نهضت جهانی حضرت مهدی (ع) و این جز با مبارزه و تلاش مستمر و جهاد بی‌امان با مظاهر شرک و طاغوت و ایجاد آمادگی صد در صد و همیشگی میسّر نیست[۱۰].
- امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هرکس منتظر ظهور حضرت ولی عصر (ع) باشد و در این حال بمیرد، چون کسی است که در خیمه حضرت و یاور ایشان باشد. سپس لحظه‌ای درنگ کرد و فرمود: "نه، بلکه بسان کسی است که با آن حضرت شمشیر زند و سپس فرمود نه به خدا به حتم مانند کسی است که در رکاب رسول خدا شهید شده باشد»[۱۱]. انتظار عملی در عصر غیبت، تلاش بیشتر برای دینداری و گسترش دین است و این کار سخت و پررنجی است.
- پیامبر اکرم(ص) فرمودند: «هر کدام از آنها بر دین خدا پایدارتر از کسی است که در شب تاریک شاخۀ پرتیغ قتاد (مغیلان درختچه‌ای است که شاخه آن تیغ‌های بسیار تیزی دارد) را صاف و تهی از خار کند یا مانند کسی که آتش غضا (درخت گز درختی است که چوب آن محکم و بادوام و آتش آن دیرپا و پرحرارت است) به دست گرفته است»[۱۲].
- در روایتی مولی علی (ع) می‌فرمایند: «منتظر امر ما بسان کسی است که در راه خدا به خون خود غلتیده باشد»[۱۳]. همچنین امام صادق (ع) فرمود: «آن کس از شما که این امر "ولایت و قیام" را بشناسد و منتظر آن باشد و اینرا خداخواهانه و نیکوکارانه (نه ریاکارانه) دنبال کند به خدا سوگند مانند کسی است که با شمشیرش همراه قائم خاندان آل محمد(ص) جهاد می‌کند»[۱۴].
- امام صادق(ع) می‌‌فرماید: «هر کدام از شما باید خود را برای قیام قائم آماده کند اگرچه به قدر مهیا کردن تیری باشد. زیرا وقتی خداوند نیت صادق او را بر انتظار فرج و یاری آن حضرت ببیند امید می‌‌رود خداوند عمر او را دراز کرده تا ظهور او را درک کند و از یاران آن بزرگوار باشد»[۱۵]. البته مقصود از تهیۀ سلاح، آمادگی نظامی است که در هر زمانی به گونه‌ای است و شاید مقصود از اینکه فرمود: "امید می‌‌برم که خدا عمر او را دراز کند" این باشد که چنین انتظاری این اندازه در پیشگاه خداوند تعالی ارزش و جایگاه دارد[۱۶].
- این دسته از روایات دلالت دارد که انتظار، حالت روانی [درونی] صرف نیست؛ بلکه حالت عملی [بیرونی] نیز دارد. اصطلاح انتظار، به معنای عدم رضایت از وضعیت موجود و انتظار عملی برای تغییر آن و حاصل شدن وضعیّتی مناسب است[۱۷].
نتیجه گیری
- بنابراین، توجه به تعابیر فوق دربارۀ منتظران، گویای آن است که انتظار تنها "زبانی" نیست، بلکه عملی بوده و منتظران واقعی، آمادگی دائم برای ظهور حضرت و رزم در رکابش را دارند[۱۸] و کمر همت بسته‌اند تا مقدّمات لازم را برای ظهور آماده کنند نه آنان که دست روی دست گذارند و صرفاً در دل، ظهورش را آرزو کنند[۱۹].
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟؛ اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.
- ↑ ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.
- ↑ ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲-۹۴.
- ↑ ر.ک. غیبت نعمانی، باب۱۰و۱۱؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، باب ۴۵؛ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲؛ گودرزی، مجتبی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص ۳۱۶ -۳۱۷.
- ↑ «إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلِینَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِینَ لِظُهُورِهِ... وَ الدُّعَاةُ إِلَی دِینِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ سِرّاً وَ جَهْراً»؛ کمال الدین، ج۱، ص۳۲۰.
- ↑ ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک: صدر، سید رضا، راه مهدی، ج ۱، ص ۹۸۷.
- ↑ ر.ک. گودرزی، مجتبی، فلسفه امنیت و آموزه انتظار، ص ۳۱۶ -۳۱۷.
- ↑ «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ الامامة و التبصره، ص ۲۱.
- ↑ ر.ک. موسوی کاشمری، سیدمهدی، امام خمینی و احیاء انتظار فرج، ص ۴۰۴ ـ۴۰۶.
- ↑ «مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَکَثَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ کَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَیْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا کَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص)»؛ المحاسن، ج ۱، ص ۲۷۸؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶؛ مکیال المکارم، ج ۲، ص ۲۱.
- ↑ «... لَأَحَدُهُمْ أَشَدُّ بَقِیَّةً عَلَی دِینِهِ مِنْ خَرْطِ الْقَتَادِ فِی اللَّیْلَةِ الظَّلْمَاءِ أَوْ کَالْقَابِضِ عَلَی جَمْرِ الْغَضَا...»؛ بصائر الدرجات، ص ۸۴، بحارالانوار، ۵۲، ص ۱۲۳.
- ↑ «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا کَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِی سَبِیلِ اللَّهِ»؛ کمال الدین، ص ۶۴۵، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.
- ↑ «الْعَارِفُ مِنْکُمْ هَذَا الْأَمْرَ الْمُنْتَظِرُ لَهُ الْمُحْتَسِبُ فِیهِ الْخَیْرَ کَمَنْ جَاهَدَ وَ اللَّهِ مَعَ قَائِمِ آلِ مُحَمَّدٍ بِسَیْفِهِ...»؛ بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۱۴۱.
- ↑ «لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّی یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِه»، غیبت نعمانی، ص ۳۲۰.
- ↑ ر.ک. موسوی کاشمری، سیدمهدی، امام خمینی و احیاء انتظار فرج، ص ۴۰۴ ـ۴۰۶.
- ↑ ر.ک: ناصری، محمد، فرهنگ انتظار، ج ۱، ص ۹۸۷.
- ↑ ر.ک. خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. اراکی، محسن، نگاهی به رسالت و امامت، ص۹۲ ـ ۹۴.