عصمت امام (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'عصمت از گناه' به 'عصمت از گناه')
 
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان             = [[عصمت امام]]
| عنوان پیشین =
| عنوان اصلی        = (در [[تاریخ]] [[تفکر]] [[امامیه]] تا پایان [[قرن پنجم]] [[هجری]])
| عنوان = عصمت امام
| تصویر             = 1379678.jpg
| عنوان پسین = در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم هجری
| اندازه تصویر     = 200px
| شماره جلد =
| از مجموعه         =
| عنوان اصلی =
| زبان             = فارسی
| تصویر = 1100767.jpg
|زبان اصلی         =
| اندازه تصویر = 200px
| نویسنده           = [[محمد حسین فاریاب]]
| از مجموعه =  
| نویسندگان         =  
| زبان = فارسی
| تحقیق یا تدوین   =  
| زبان اصلی =  
| زیر نظر           =  
| نویسنده = [[محمد حسین فاریاب]]
| به کوشش           =
| نویسندگان =  
| مترجم             =
| تحقیق یا تدوین =  
| مترجمان           =
| زیر نظر =  
| ویراستار         =  
| به کوشش =  
| ویراستاران       =
| مترجم =  
| موضوع             = [[امامت]]، [[عصمت]]
| مترجمان =  
| مذهب             = [[شیعه]]
| ویراستار =  
| ناشر             = [[موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ناشر)|انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی]]
| ویراستاران =  
| به همت           =
| موضوع = [[عصمت امام]]
| وابسته به         =  
| مذهب = شیعه
| محل نشر           = قم، ایران
| ناشر = مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
| سال نشر           = ۱۳۹۰
| به همت =  
| تعداد جلد        = ۱
| وابسته به =  
| صفحه              = ۴۷۲
| محل نشر = [[قم]]، [[ایران]]
| قطع              = رقعی
| سال نشر = ۱۳۹۰
| نوع جلد          = شومیز
| تعداد صفحات =۴۷۲
| شابک             = ‫‭978-964-411-620-9‬
| شابک = ‫‭978-964-411-620-9‬
| رده‌بندی کنگره    =‏ ‏‫‬‭‏‫‬‮‭‬‭BP۲۲۰/۵‏‫‬‮‭‬‭/ف۲ع۶ ۱۳۹۰
| شماره ملی = 2242208
| رده‌بندی دیویی    = ‏‫‬‭۲۹۷/۴۳‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬
| شماره ملی         =‎۲‎۲‎۴‎۲‎۲‎۰‎۸
}}
}}
'''[[عصمت امام]] (در [[تاریخ]] [[تفکر]] [[امامیه]] تا پایان [[قرن پنجم]] [[هجری]])'''، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی دیدگاه [[شیعه امامیه]] درخصوص مسأله [[عصمت امام]] از ابتدا تا پایان [[قرن پنجم]] [[هجری]] می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این کتاب [[محمد حسین فاریاب]] است و [[موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ناشر)|انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی]] انتشار آن را به عهده داشته است.
'''عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم هجری'''، کتابی است که با [[زبان فارسی]] به بررسی دیدگاه [[شیعه امامیه]] درخصوص مسأله [[عصمت امام]] از ابتدا تا پایان [[قرن پنجم]] [[هجری]] می‌پردازد. این کتاب اثر [[محمد حسین فاریاب]] است و [[مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ناشر)|انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی]] نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.
 
== دربارهٔ کتاب ==
در معرفی این کتاب آمده است: «مسئله [[عصمت امام]] در عین حال که از باورهای راستین و راسخ [[شیعه امامیه]] به حساب می‌‌آید، امروزه به یکی از چالش برانگیز ترین مباحث [[کلامی]] [[جامعه]] تبدیل شده است. این مسئله همانگونه که قابلیت بحث کلامی دارد، به لحاظ پردازش [[تاریخی]] نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چنانکه حل [[شبهات]] تاریخی در این مسئله از راه کند و کاوهای تاریخی بر جاذبه آن افزوده است. اثر حاضر، در هجدهمین دوره کتاب سال دانشجویی به عنوان [[برگزیده]] [[سال]] معرفی شده است».


==دربارهٔ کتاب==
در معرفی این کتاب آمده است: «پژوهشی در قلمرو [[تاریخ]] [[اندیشه]] [[کلام اسلامی]] است که با رویکردی [[تاریخی]]، به بازخوانی دیدگاه [[شیعه امامیه]] درخصوص مسأله [[عصمت امام]] از ابتدا تا پایان [[قرن پنجم]] [[هجری]]، پرداخته است. نگارنده، زمان طرح مسأله [[عصمت امامان]] را، به دوران [[حیات]] [[رسول خدا]]{{صل}}‌ منتسب دانسته و [[معتقد]] است که مفهوم [[عصمت]] در طول قرون اولیه، به معنی [[عصمت از گناه]] بوده و پس از آن، به‌تدریج مفهوم گسترده‌تری یافته است. در زمینه قلمرو [[عصمت]] نیز، مباحثی متعددی مطرح می‌باشد؛ مانند: [[عصمت]] پیش از [[تصدی]] [[منصب امامت]]، [[عصمت]] از ترک [[مستحبات]] و ترک اولی، [[عصمت]] از [[اشتباه]] در عمل به [[دین]]، [[عصمت]] از [[اشتباهات]] سهوی و [[اشتباه]] در ادای [[واجبات]]، [[اشتباه]] در امور عادی، در [[تبیین دین]] و هم‌چنین در نظریات [[علمی]]. مولف، زمان بروز این مباحث و نظریات بزرگان در این زمینه را نیز، مورد بررسی قرار داده است».
== فهرست کتاب ==
== فهرست کتاب ==
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
{{فهرست اثر}}
* مقدمه
* پیشینه تحقیق
* ضرورت تحقیق
* هدف تحقیق
* تعریف واژگان
:۱. [[عصمت]]
:۲. [[امام]]
:۳. [[امامیه]]
:۴. [[قلمرو عصمت]]
* الف) [[عصمت عملی]]
* ب) [[عصمت علمی]]
* سازمان‌دهی فصول
* فصل اول: [[نخستین مسلمانان]] و مسئله عصمت
* مقدمه
:۱. [[عصمت در قرآن]] با تأکید بر [[فهم]] نخستین مسلمانان
* الف) مفهوم عصمت در قرآن
:یک. عصمت و بازدارندگی از [[خطا]]
:دو. عصمت و بازدارندگی از [[عذاب]]
:سه. عصمت و بازدارندگی از [[گناه]]
* ب) [[عصمت ملائکه در قرآن]]
* ج) [[عصمت پیامبران در قرآن]]
:یک. [[آیات اثبات‌کننده عصمت پیامبران]]
:دو. [[آیات موهم عصمت نداشتن پیامبران]]
* د) [[عصمت پیامبر اکرم در قرآن کریم]]
:یک. [[آیات اثبات‌کننده عصمت پیامبر اکرم]] {{صل}}
:دو. [[آیات نفی‌کننده عصمت پیامبر اکرم]] {{صل}}
* هـ) [[عصمت غیر پیامبران در قرآن]]
:یک. [[حضرت مریم]] {{س}}
:دو. [[مخلصین]]
:سه. [[صادقین]]
:چهار. [[اولی‌الأمر]]
* و) [[عصمت اهل‌بیت در قرآن]]
* ز) [[عصمت امام در قرآن]]
* جمع‌بندی
:۲. [[عصمت در سنت نبوی]]
* الف) مفهوم عصمت
* ب) مصادیق عصمت
* ج) [[قلمرو عصمت معصومان]]
:یک. [[عصمت از گناه]]
:دو. [[عصمت از خطیئه]]
* جمع‌بندی
:۳. [[صحابه]] و مسئله [[عصمت پیامبر اکرم]] {{صل}}
* الف) [[عصمت پیامبر]] {{صل}} پیش از [[تصدی]] [[منصب نبوت]]، از دیدگاه [[اصحاب]]
* ب) عصمت پیامبر اکرم {{صل}} پس از تصدی منصب نبوت
:یک. [[عصمت در مرحله دریافت و ابلاغ وحی]]
:دو. [[عصمت در مرحله عمل به وحی]]
* جمع‌بندی نهایی
* فصل دوم: نخستین [[شیعیان]] و مسئله [[عصمت امام]] (تا پیش از [[امام باقر]] {{ع}})
* مقدمه
:۱. عصمت امام در [[عصر علوی]]
* الف) عصمت در [[روایات علوی]]
:یک. مفهوم عصمت
:دو. معرفی معصومان
:سه. قلمرو عصمت معصومان
* ب) [[شیعیان امام علی]] {{ع}} و مسئله عصمت امام
* تحلیل و جمع‌بندی
:۲. عصمت امام در [[عصر امام حسن]] {{ع}}
* الف) عصمت در [[روایات امام حسن]] {{ع}}
* ب) [[اصحاب امام حسن]] {{ع}} و مسئله عصمت
:۳. عصمت امام در [[عصر امام حسین]] {{ع}}
* الف) عصمت در [[روایات امام حسین]] {{ع}}
* ب)[[اصحاب]] و شیعیان [[امام حسین]] {{ع}} و مسئله عصمت
* تحلیل و جمع‌بندی
:۴. عصمت امام در [[عصر امام سجاد]] {{ع}}
* جمع‌بندی نهایی
* فصل سوم: شیعیان و آموزه عصمت امام از دوران امام باقر {{ع}} تا پایان [[دوره غیبت صغرا]]
* مقدمه
:۱. عصمت در آینه روایات
* الف) عصمت در [[روایات امام باقر]] {{ع}}
* ب) عصمت در [[روایات امام صادق]] {{ع}}
* ج) عصمت در [[روایات امام کاظم]] {{ع}}
* د) عصمت در [[روایات رضوی]]
* هـ) عصمت در [[روایات امام جواد]]، [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]] {{عم}}
* و) عصمت در [[توقیعات امام زمان]] {{ع}}
* جمع‌بندی روایات از دوران امام باقر {{ع}} تا پایان [[غیبت صغرا]]
:۲. مسئله [[عصمت امام]] در [[اندیشه]] [[اصحاب]]
* الف) مسئله [[عصمت]] در اندیشه [[هشام بن حکم]]
:یک. دیدگاه برخی از [[اهل سنت]] و [[مستشرقان]] درباره [[عقاید]] هشام در مسئله عصمت
:دو. دیدگاه [[شیعه]] درباره عقاید هشام در مسئله عصمت
* ویژگی‌ها و مقومات عصمت امام
* [[قلمرو عصمت]]
* [[برهان‌های عصمت]]
* [[برهان‌های عقلی]]
* [[برهان امتناع تسلسل]]
* نفی احتجاج به غیرمعصوم
* [[فلسفه وجودی]] [[امام]]
* [[برهان‌های نقلی]]
* جمع‌بندی و بررسی نظریات هشام
* ب) مسئله عصمت در اندیشه دیگر [[اصحاب]]
* پاسخ به برخی ابهامات
* [[شبهه]] اول
* شبهه دوم
:۱. [[نظریه علمای ابرار]]
:۲. [[نظریه امامان معصوم]]
* جمع‌بندی
* فصل چهارم: آموزه عصمت امام در اندیشه [[محدثان]] تا پایان [[قرن پنجم]]
* گذری بر [[تاریخ حدیث شیعه]] تا پایان [[قرن پنجم هجری]]
* محدثان و آموزه عصمت امام
* [[شیخ صدوق]]
:۱. [[مرحوم صدوق]] و آموزه عصمت امام
:۲. ویژگی‌های عصمت
* الف) موهبتی بودن عصمت
* ب) اختیاری بودن عصمت
:۳. قلمرو عصمت
* الف) [[عصمت از گناه کبیره و صغیره]] پیش از [[امامت]]
* ب) عصمت از گناه کبیره و صغیره پس از [[تصدی]] [[منصب امامت]]
* ج) [[عصمت از اشتباه]] در عمل به [[دین]]
* د) [[عصمت از اشتباه در امور عادی]]
* هـ) [[عصمت از اشتباه و فراموشی در تبیین دین]]
* و) [[عصمت از اشتباه در نظریات علمی]]
:۴. برهان‌های عصمت
* الف) برهان‌های عقلی
:یک. [[فلسفه وجودی امام]]
:دو. برهان‌های عقلی هشام بن حکم
* ب) برهان‌های نقلی
* جمع‌بندی نظریات مرحوم صدوق
* پاسخ به یک شبهه
* جمع‌بندی نهایی
* فصل پنجم: عصمت امام در اندیشه [[متکلمان امامیه]] از آغاز [[عصر غیبت]] تا پایان قرن پنجم هجری
* مقدمه
* [[ابن‌قبه]]
:۱. ابن‌قبه و نظریه عصمت امام
:۲. قلرو عصمت
* الف) عصمت از اشتباه در امور مربوط به دین
* ب) عصمت از اشتباه در امور عادی [[زندگی]]
:۳. برهان‌های عصمت
* جمع‌بندی نظریات مرحوم ابن‌قبه
* [[محمد بن جریر طبری]]
:۱. [[طبری]] و نظریه عصمت امام
:۲. ویژگی‌های عصمت
:۳. قلمرو عصمت
:۴. برهان‌های عصمت
* جمع‌بندی و بررسی نظریات ابن‌جریر طبری
* [[شیخ مفید]]
:۱. شیخ مفید و نظریه عصمت امام
:۲. تعریف عصمت و ویژگی‌های آن
:۳. قلمرو عصمت
* الف) [[عصمت از گناهان کبیره و صغیره]]
* ب) [[عصمت از ترک مستحبات]]
* ج) عصمت از اشتباه و فراموشی در تبیین دین
* د) عصمت از اشتباه و فراموشی در عمل به دین
:یک. [[گناه سهوی]]
:دو. [[اشتباه در ادای تکالیف شرعی]]
:اول. [[عصمت از اشتباه در نماز]]
:دوم. [[عصمت از قضاشدن نماز]]
* هـ) [[عصمت از اشتباه در نظریات غیردینی]]
* و) [[عصمت از اشتباه در امور عادی]]
:۴. برهان‌های [[عصمت]]
* الف) [[برهان‌های عقلی دال بر عصمت امام]]
:یک. [[فلسفه وجودی امام]]
:دو. [[تلازم امامت و عصمت]]
:سه. تلازم عصمت نداشتن با [[گمراهی]] [[مردم]]
:چهار. برهان بر عدم وقوع و عدم امکان سهوالنبی {{صل}}
* ب) برهان‌های [[نقلی]] دال بر عصمت امام
:یک. [[آیه تطهیر]]
:دو. [[آیه صادقین]]
:سه. [[حدیث ثقلین]]
* جمع‌بندی و بررسی نظریات [[شیخ مفید]] (رحمه [[الله]])
* [[سید مرتضی]] علم‌الهدی
:۱. سید مرتضی (رحمه الله) و نظریه عصمت امام
:۲. تعریف عصمت
:۳. ویژگی‌های عصمت
* الف) اختیاری و [[الهی بودن عصمت]]
* ب) تکاملی بودن عصمت
* ج) اختصاص نداشتن به گروه ویژه
* د) تشکیکی بودن عصمت
:۴. [[قلمرو عصمت]]
* الف) [[عصمت از گناهان کبیره و صغیره]]
* ب) عصمت از ترک [[مستحبات]]
* ج) عصمت از اشتباه و [[فراموشی]] در عمل به [[دین]]
:یک. عصمت از اشتباه در ادای [[واجبات]] [[دینی]]
:دو. عصمت از [[گناه سهوی]]
* د) عصمت امام از [[اشتباه]] در امور عادی [[زندگی]]
* هـ) عصمت از اشتباه و فراموشی در [[تبیین دین]]
* و) عصمت از اشتباه در نظریات غیردینی
:۵. برهان‌های عصمت امام
* الف) برهان‌های عقلی دال بر عصمت امام
:یک. [[برهان امتناع تسلسل]]
:دو. [[حفظ شریعت]]
:سه. [[پیشوایی امام]]
:چهار. [[امتناع]] [[تصدیق]] [[کذاب]] از جانب [[خداوند]]
:پنج. روی‌گردانی مردم از [[گناهکار]]
* ب) برهان‌های نقلی دال بر عصمت امام
:یک. [[آیه ابتلا]]
:دو. آیه تطهیر
:سه. حدیث ثقلین
* جمع‌بندی و بررسی نظریات سید مرتضی (رحمه الله) در مسئله عصمت
* [[ابوالصلاح حلبی]]
:۱. حلبی و نظریه عصمت امام
:۲. قلمرو عصمت
* الف) [[عصمت از گناه]]
* ب) عصمت از اشتباه در تبیین دین
* ج) عصمت از اشتباه در نظریات علمی
:۳. برهان‌های عصمت
* الف) برهان‌های عقلی
:یک. [[امتناع تسلسل]]
:دو. [[پیشوا بودن امام]]
:سه. روی‌گردانی مردم از گناهکار
:چهار. خوارشدن گناهکار
* ب) برهان‌های نقلی
:یک. [[آیه اهل‌الذکر]]
:دو. آیه صادقین
:سه. [[آیه شهادت]]
:چهار. [[آیه اولی‌الأمر]]
:پنج. [[آیه مراجعه به اولی‌الأمر]]
:شش. [[حدیث ثقلین]]
:هفت. [[حدیث سقیفه]]
* جمع‌بندی و بررسی نظریات مرحوم حلبی
* [[ابوالفتح کراجکی]]
:۱. کراجکی و نظریه عصمت امام
:۲. ویژگی‌های عصمت
:۳. قلمرو عصمت
* الف) عصمت از گناه
* ب) عصمت از اشتباه در تبیین دین
* ج) عصمت از اشتباه در امور غیردینی
:۴. برهان‌های عصمت امام
* الف) برهان‌های عقلی
:یک. امتناع تسلسل
:دو. پیشوا بودن امام
* ب) برهان‌های نقلی
* جمع‌بندی و بررسی نظریات کراجکی (رحمه الله)
* سدآبادی
:۱. سدآبادی و [[نظریه عصمت امام]]
:۲. ویژگی‌های عصمت امام
:۳. [[قلمرو عصمت]]
* [[شیخ طوسی]]
:۱. شیخ طوسی و نظریه عصمت امام
:۲. تعریف [[عصمت]]
:۳. [[ویژگی‌های عصمت]]
* الف) اختیاری بودن
* ب) [[الهی]] بودن
:۴. قلمرو عصمت
* الف) عصمت از [[گناه کبیره]] و [[صغیره]]
* ب) عصمت از ترک [[مستحبات]] و [[ترک اولی]]
* ج) [[عصمت از اشتباه]] و [[فراموشی]] در مرحله عمل به [[دین]]
:یک. [[گناه سهوی]]
:دو. [[اشتباه]] در انجام دادن [[تکالیف شرعی]]
:اول. عصمت از [[قضا]] شدن [[نماز]]
:دوم. [[خواب]] ماندن از [[روزه]]
:سوم. اشتباه در نماز
* د) عصمت از اشتباه و فراموشی در امور عادی
* هـ) عصمت از اشتباه در [[تبیین دین]]
* و) عصمت از اشتباه در نظریات غیردینی
:۵. برهان‌های عصمت
* الف) برهان‌های [[عقلی]]
:یک. [[امتناع تسلسل]]
:دو. [[حفظ شریعت]]
:سه. [[پیشوایی امام]]
:چهار. [[حکمت خداوند]]
:پنج. روی‌گردانی [[مردم]] از [[گناهکار]]
* ب) برهان‌های [[نقلی]]
:یک. [[آیه ابتلا]]
:دو. [[آیه اولی‌الأمر]]
* جمع‌بندی نظریات شیخ طوسی (رحمه [[الله]]) در مسئله عصمت امام
* [[ابراهیم نوبختی]]
:۱. نوبختی و نظریه عصمت امام
:۲. تعریف عصمت
:۳. ویژگی‌های عصمت
* الف) الهی بودن عصمت
* ب) اختیاری بودن عصمت
:۴. برهان‌های عصمت امام
* الف) امتناع تسلسل
* ب) حفظ شریعت
* ج) [[پیشوا بودن امام]]
* د) [[مطاع بودن امام]]
* هـ) [[فلسفه وجودی]] امام
* و) انحصار نظریه [[حق]] در [[کلام امام]]
* ز) [[جانشینی پیامبر اکرم]] {{صل}}
:۵. قلمرو عصمت
* جمع‌بندی و بررسی نظریات مرحوم نوبختی
* فصل ششم: نتیجه‌گیری
:۱. تاریخچه پیدایش بحث عصمت و بازتاب آن در [[جامعه]] [[شیعی]]
:۲. مفهوم عصمت
:۳. تعریف عصمت و ویژگی‌های آن
:۴. قلمرو عصمت
* الف) [[عصمت از گناهان]] پیش از [[تصدی]] [[منصب امامت]]
* ب) عصمت از گناهان پس از تصدی منصب امامت
* ج) عصمت از ترک مستحبات و ترک اولی
* د) عصمت از اشتباه در عمل به دین
:یک. عصمت از گناه سهوی
:دو. عصمت از اشتباه در ادای [[واجبات]]
* هـ) عصمت امام از اشتباه در امور عادی
* و) عصمت امام از اشتباه در تبیین دین
* ز) عصمت از اشتباه در نظریات [[علمی]]
* ج) برهان‌های عصمت
* سخن آخر
* منابع
* [[فارسی]] و [[عربی]]
* [[انگلیسی]]
* نمایه‌ها
{{پایان فهرست اثر}}


== دربارهٔ پدیدآورنده ==
== دربارهٔ پدیدآورنده ==
{{:محمد حسین فاریاب}}
{{پدیدآورنده ساده
| پدیدآورنده کتاب = محمد حسین فاریاب}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


== دریافت متن ==
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
== پیوند به بیرون ==
*[https://www.gisoom.com/book/1763712/ شبکه جامع کتاب گیسوم]
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2242208 سازمان اسناد و کتابخانه ملی]
[[رده:منبع‌شناسى دانشنامه مجازی امامت و ولایت]]
[[رده:منبع‌شناسى دانشنامه مجازی امامت و ولایت به زبان فارسی]]
[[رده:کتاب]]
[[رده:کتاب]]
[[رده:کتاب‌شناسی دانشنامه مجازی امامت و ولایت به زبان فارسی]]
[[رده:کتاب‌های محمد حسین فاریاب]]
[[رده:کتاب‌های محمد حسین فاریاب]]
[[رده:آثار محمد حسین فاریاب]]
[[رده:آثار محمد حسین فاریاب]]
[[رده:کتاب‌شناسی امامت تک جلدی]]
[[رده:کتاب‌شناسی امامت با تعداد صفحات بیش از ۴۰۰]]
[[رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت منتشر‌شده در ۱۳۹۰]]
[[رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی]]
[[رده:آثار عصمت]]
[[رده:آثار عصمت]]
[[رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های عصمت]]
[[رده:کتاب‌های عصمت]]
[[رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های عصمت به زبان فارسی]]
[[رده:آثار مربوط به امامت]]
[[رده:کتاب‌شناسی امامت]]
[[رده:کتاب‌شناسی امامت به زبان فارسی]]
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]]
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]]
[[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]]
[[رده:کتاب‌های دارای فهرست]]
[[رده:کتاب‌های فاقد متن دیجیتال]]
[[رده:کتاب‌های فاقد متن دیجیتال]]
[[رده:کتاب‌های فاقد متن PDF]]
[[رده:کتاب‌های فاقد متن PDF]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۳۱

عصمت امام
در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم هجری
زبانفارسی
نویسندهمحمد حسین فاریاب
موضوععصمت امام
مذهبشیعه
ناشرانتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۹۰ ش
تعداد صفحه۴۷۲
شابک‫‭۹۷۸-۹۶۴-۴۱۱-۶۲۰-۹‬
شماره ملی۲۲۴۲۲۰۸

عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم هجری، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی دیدگاه شیعه امامیه درخصوص مسأله عصمت امام از ابتدا تا پایان قرن پنجم هجری می‌پردازد. این کتاب اثر محمد حسین فاریاب است و انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی نشر آن را به عهده داشته‌‌ است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «مسئله عصمت امام در عین حال که از باورهای راستین و راسخ شیعه امامیه به حساب می‌‌آید، امروزه به یکی از چالش برانگیز ترین مباحث کلامی جامعه تبدیل شده است. این مسئله همانگونه که قابلیت بحث کلامی دارد، به لحاظ پردازش تاریخی نیز از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ چنانکه حل شبهات تاریخی در این مسئله از راه کند و کاوهای تاریخی بر جاذبه آن افزوده است. اثر حاضر، در هجدهمین دوره کتاب سال دانشجویی به عنوان برگزیده سال معرفی شده است».

فهرست کتاب

  • مقدمه
  • پیشینه تحقیق
  • ضرورت تحقیق
  • هدف تحقیق
  • تعریف واژگان
۱. عصمت
۲. امام
۳. امامیه
۴. قلمرو عصمت
۱. عصمت در قرآن با تأکید بر فهم نخستین مسلمانان
  • الف) مفهوم عصمت در قرآن
یک. عصمت و بازدارندگی از خطا
دو. عصمت و بازدارندگی از عذاب
سه. عصمت و بازدارندگی از گناه
یک. آیات اثبات‌کننده عصمت پیامبران
دو. آیات موهم عصمت نداشتن پیامبران
یک. آیات اثبات‌کننده عصمت پیامبر اکرم (ص)
دو. آیات نفی‌کننده عصمت پیامبر اکرم (ص)
یک. حضرت مریم (س)
دو. مخلصین
سه. صادقین
چهار. اولی‌الأمر
۲. عصمت در سنت نبوی
یک. عصمت از گناه
دو. عصمت از خطیئه
  • جمع‌بندی
۳. صحابه و مسئله عصمت پیامبر اکرم (ص)
یک. عصمت در مرحله دریافت و ابلاغ وحی
دو. عصمت در مرحله عمل به وحی
۱. عصمت امام در عصر علوی
یک. مفهوم عصمت
دو. معرفی معصومان
سه. قلمرو عصمت معصومان
۲. عصمت امام در عصر امام حسن (ع)
۳. عصمت امام در عصر امام حسین (ع)
۴. عصمت امام در عصر امام سجاد (ع)
  • جمع‌بندی نهایی
  • فصل سوم: شیعیان و آموزه عصمت امام از دوران امام باقر (ع) تا پایان دوره غیبت صغرا
  • مقدمه
۱. عصمت در آینه روایات
۲. مسئله عصمت امام در اندیشه اصحاب
یک. دیدگاه برخی از اهل سنت و مستشرقان درباره عقاید هشام در مسئله عصمت
دو. دیدگاه شیعه درباره عقاید هشام در مسئله عصمت
۱. نظریه علمای ابرار
۲. نظریه امامان معصوم
۱. مرحوم صدوق و آموزه عصمت امام
۲. ویژگی‌های عصمت
  • الف) موهبتی بودن عصمت
  • ب) اختیاری بودن عصمت
۳. قلمرو عصمت
۴. برهان‌های عصمت
  • الف) برهان‌های عقلی
یک. فلسفه وجودی امام
دو. برهان‌های عقلی هشام بن حکم
  • ب) برهان‌های نقلی
  • جمع‌بندی نظریات مرحوم صدوق
  • پاسخ به یک شبهه
  • جمع‌بندی نهایی
  • فصل پنجم: عصمت امام در اندیشه متکلمان امامیه از آغاز عصر غیبت تا پایان قرن پنجم هجری
  • مقدمه
  • ابن‌قبه
۱. ابن‌قبه و نظریه عصمت امام
۲. قلرو عصمت
  • الف) عصمت از اشتباه در امور مربوط به دین
  • ب) عصمت از اشتباه در امور عادی زندگی
۳. برهان‌های عصمت
۱. طبری و نظریه عصمت امام
۲. ویژگی‌های عصمت
۳. قلمرو عصمت
۴. برهان‌های عصمت
  • جمع‌بندی و بررسی نظریات ابن‌جریر طبری
  • شیخ مفید
۱. شیخ مفید و نظریه عصمت امام
۲. تعریف عصمت و ویژگی‌های آن
۳. قلمرو عصمت
یک. گناه سهوی
دو. اشتباه در ادای تکالیف شرعی
اول. عصمت از اشتباه در نماز
دوم. عصمت از قضاشدن نماز
۴. برهان‌های عصمت
یک. فلسفه وجودی امام
دو. تلازم امامت و عصمت
سه. تلازم عصمت نداشتن با گمراهی مردم
چهار. برهان بر عدم وقوع و عدم امکان سهوالنبی (ص)
  • ب) برهان‌های نقلی دال بر عصمت امام
یک. آیه تطهیر
دو. آیه صادقین
سه. حدیث ثقلین
۱. سید مرتضی (رحمه الله) و نظریه عصمت امام
۲. تعریف عصمت
۳. ویژگی‌های عصمت
  • الف) اختیاری و الهی بودن عصمت
  • ب) تکاملی بودن عصمت
  • ج) اختصاص نداشتن به گروه ویژه
  • د) تشکیکی بودن عصمت
۴. قلمرو عصمت
یک. عصمت از اشتباه در ادای واجبات دینی
دو. عصمت از گناه سهوی
  • د) عصمت امام از اشتباه در امور عادی زندگی
  • هـ) عصمت از اشتباه و فراموشی در تبیین دین
  • و) عصمت از اشتباه در نظریات غیردینی
۵. برهان‌های عصمت امام
  • الف) برهان‌های عقلی دال بر عصمت امام
یک. برهان امتناع تسلسل
دو. حفظ شریعت
سه. پیشوایی امام
چهار. امتناع تصدیق کذاب از جانب خداوند
پنج. روی‌گردانی مردم از گناهکار
  • ب) برهان‌های نقلی دال بر عصمت امام
یک. آیه ابتلا
دو. آیه تطهیر
سه. حدیث ثقلین
  • جمع‌بندی و بررسی نظریات سید مرتضی (رحمه الله) در مسئله عصمت
  • ابوالصلاح حلبی
۱. حلبی و نظریه عصمت امام
۲. قلمرو عصمت
  • الف) عصمت از گناه
  • ب) عصمت از اشتباه در تبیین دین
  • ج) عصمت از اشتباه در نظریات علمی
۳. برهان‌های عصمت
  • الف) برهان‌های عقلی
یک. امتناع تسلسل
دو. پیشوا بودن امام
سه. روی‌گردانی مردم از گناهکار
چهار. خوارشدن گناهکار
  • ب) برهان‌های نقلی
یک. آیه اهل‌الذکر
دو. آیه صادقین
سه. آیه شهادت
چهار. آیه اولی‌الأمر
پنج. آیه مراجعه به اولی‌الأمر
شش. حدیث ثقلین
هفت. حدیث سقیفه
۱. کراجکی و نظریه عصمت امام
۲. ویژگی‌های عصمت
۳. قلمرو عصمت
  • الف) عصمت از گناه
  • ب) عصمت از اشتباه در تبیین دین
  • ج) عصمت از اشتباه در امور غیردینی
۴. برهان‌های عصمت امام
  • الف) برهان‌های عقلی
یک. امتناع تسلسل
دو. پیشوا بودن امام
  • ب) برهان‌های نقلی
  • جمع‌بندی و بررسی نظریات کراجکی (رحمه الله)
  • سدآبادی
۱. سدآبادی و نظریه عصمت امام
۲. ویژگی‌های عصمت امام
۳. قلمرو عصمت
۱. شیخ طوسی و نظریه عصمت امام
۲. تعریف عصمت
۳. ویژگی‌های عصمت
  • الف) اختیاری بودن
  • ب) الهی بودن
۴. قلمرو عصمت
یک. گناه سهوی
دو. اشتباه در انجام دادن تکالیف شرعی
اول. عصمت از قضا شدن نماز
دوم. خواب ماندن از روزه
سوم. اشتباه در نماز
  • د) عصمت از اشتباه و فراموشی در امور عادی
  • هـ) عصمت از اشتباه در تبیین دین
  • و) عصمت از اشتباه در نظریات غیردینی
۵. برهان‌های عصمت
یک. امتناع تسلسل
دو. حفظ شریعت
سه. پیشوایی امام
چهار. حکمت خداوند
پنج. روی‌گردانی مردم از گناهکار
یک. آیه ابتلا
دو. آیه اولی‌الأمر
۱. نوبختی و نظریه عصمت امام
۲. تعریف عصمت
۳. ویژگی‌های عصمت
  • الف) الهی بودن عصمت
  • ب) اختیاری بودن عصمت
۴. برهان‌های عصمت امام
۵. قلمرو عصمت
  • جمع‌بندی و بررسی نظریات مرحوم نوبختی
  • فصل ششم: نتیجه‌گیری
۱. تاریخچه پیدایش بحث عصمت و بازتاب آن در جامعه شیعی
۲. مفهوم عصمت
۳. تعریف عصمت و ویژگی‌های آن
۴. قلمرو عصمت
یک. عصمت از گناه سهوی
دو. عصمت از اشتباه در ادای واجبات
  • هـ) عصمت امام از اشتباه در امور عادی
  • و) عصمت امام از اشتباه در تبیین دین
  • ز) عصمت از اشتباه در نظریات علمی
  • ج) برهان‌های عصمت
  • سخن آخر
  • منابع
  • فارسی و عربی
  • انگلیسی
  • نمایه‌ها

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد حسین فاریاب
حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسین فاریاب (متولد ۱۳۵۵ ش، گناوه) علاوه بر تحصیلات حوزوی، تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع دکتری کلام اسلامی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی پیگیری کرد. عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام و تدریس در جامعة المصطفی العالمیة ازجمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معنا و چیستی امامت در قرآن سنت و آثار متکلمان»، «بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت»، «عصمت امام در تاریخ تفکر امامیه تا پایان قرن پنجم»، «یادگاران ماندگار»، «بررسی دیدگاه متکلمان امامیه دربارۀ گسترۀ علم امام با تکیه بر روایات»، «سیری در مسئلۀ حدوث و قدم جهان در فلسفه اسلامی»، «اثبات و تحلیل شأن وساطت فیض امامان»، «امامت در مکتب صادق آل محمد»، «بازخوانی ادلۀ عقلی عصمت امام»، «تأملی در نظریه علامه طباطبایی در مفهوم امامت در آیه ابتلا» و «جستاری در شأن ولایت تکوینی امامان» برخی از این آثار است[۱]

پانویس