بدعت در معارف دعا و زیارات: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۱۷

مقدمه

«بدعت» در لغت به معنای نوآوری، ایجاد چیزی بدون سابقه و الگوی قبلی و بیان گفتار بی‌پیشینه است. در اصطلاح دینی، هر دو صورتِ وارد کردن چیزی به دین که جزء دین نیست به نام دین، و خارج کردن چیزی که جزء دین است از دین، بدعت است^[۱]. البته نباید هر نوع نوآوری را بدعت در دین دانست، زیرا این برداشت برخلاف سیره اهل‌بیت و دانشمندان اسلامی است. برخی افراد هرگونه تعمق و تفکر در معارف الهی را بدعت و ضلالت شمرده‌اند، ولی این عقیده، انحراف از سیره پیشوایان مذهب شیعه است^[۲].

از نظر قرآن کریم، خداوند بدیع یا آفریننده آسمان‌ها و زمین است^[۳]، نبوت محمد (ص)، امری بی‌سابقه و پیشینه نیست^[۴] و رهبانیت [[[دنیا]] گریزی] بدعت است^[۵]. بر اساس روایات: بدعت، موجب گمراهی است^[۶]. بسیاری از فقها، اموری چون قمه‌زنی و اعمال ناروا در عزای حسینی را بدعت خوانده‌اند^[۷].^[۸]

بدعت در آموزه‌های امام سجاد(ع)

با نظر در موارد کاربرد این واژه در قرآن و روایات درمی‌یابیم که نداشتن سابقه و پیشینه قبلی مفهومی است که در آنها به صورت مشترک وجود دارد. در صحیفه سجادیه نیز همین‌طور است. یعنی این کلمه در مورد فعل خدا (ابتداع) بار مثبت دارد و به قدرت و خلاقیت پروردگار اشاره می‌کند؛ ولی در مورد اعمال کسانی که چیزهایی را به دین اضافه و یا کم می‌کنند، امری ضدارزش و ناپسند قلمداد شده است.

از منظر امام سجاد (ع)، خداوند آفریدگاری نوآفرین است که بدون نمونه قبلی دست به آفرینش زده است. از این‌رو می‌توان گفت بدعت و نوآوری در بهره‌گیری از نظام طبیعت، در پرتو تفکر و خردورزی امری در خور ستایش است. اما بدعت و نوآوری در دین، به صورت پیرایه‌های ناصواب به آن، و انتساب امور ناروا و نامعقول به تعالیم الهی امری مذموم و مستحق عذاب است.

امام زین‌العابدین (ع) در مورد آفرینش خداوند می‌فرماید: «سپاس خداوندی را سزاست که... آفریدگان را به قدرت خود ابداع کرد و به مقتضای مشیت خویش جامه هستی پوشاند»^[۹]؛ «بار الها! تویی که آفرینش آغاز کردی و موجودات را بیافریدی، احداث و ابداع کردی و هرچه ساختی نیکو ساختی. بار خدایا، منزّهی تو»^[۱۰]؛ «خداوندا!... تو آن خداوند یگانه‌ای هستی که خدایی جز تو نیست. تو هر چه آفریده‌ای، اصل و مایه‌ای نداشته و هرچه را نقش بسته‌ای بی‌هیچ نمونه‌ای بوده، و هرچه پدید آورده‌ای از جایی تقلید نکرده‌ای»^[۱۱].

از منظر امام زین‌العابدین (ع)، نسبت دادن امور ناروا به دین و آمیختن پیرایه‌های بی‌اساس به تعالیم الهی، موجب گمراهی مردم و برانگیزنده خشم و کیفر اوست. از این‌رو درخواست می‌کند: «خداوندا! بر محمد (ص) و خاندانش درود بفرست و ما را به پیروی از سنت‌ها، دوری از بدعت‌ها، امر به معروف و نهی از منکر، پاسداشت اسلام و نکوهش باطل و خوار داشت آن... توفیق ده»^[۱۲]؛ «بار خدایا! همسویی با جماعت مقبول و دوری از بدعت‌جویان و پیروان باورهای مجعول را در من به کمال رسان»^[۱۳].

با استفاده از بیانات امام سجاد(ع) فهمیده می‌شود که سنّت نبوی و سیره اهل‌بیت (ع) مبنای حرکت صحیح جمعی و تضمین کننده سعادت دنیا و آخرت مؤمنان است. اما در نقطه مقابل بدعت‌گذاری در دین و فرقه‌سازی و پایه‌گذاری افکار جدیدی که بیرون از محدوده سنت پیامبر (ص) است باعث دوری از متن دین و حقایق تابناک وحیانی می‌گردد^[۱۴].^[۱۵].^[۱۶]

منابع

شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه

پانویس

↑ مجموعه آثار، ج۱۶، ص۱۰۱.
↑ مجموعه آثار، ج۶، ص۸۸۷.
↑ ﴿بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ﴾ «پدیدآور آسمان‌ها و زمین است و چون (انجام) کاری را بخواهد تنها می‌گوید: باش! بی‌درنگ خواهد بود» سوره بقره، آیه ۱۱۷.
↑ ﴿قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ﴾ «بگو من در میان پیامبران، نوپدید نیستم و نمی‌دانم با من و شما چه خواهند کرد، جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم و من جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیستم» سوره احقاف، آیه ۹.
↑ ﴿...وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ...﴾ «و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم» سوره حدید، آیه ۲۷.
↑ بحارالانوار، ج۲، ص۲۶۳.
↑ مجموعه آثار، ج۱۷، ص۶۱۱.
↑ شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۱۱.
↑ «الْحَمْدُ لِلَّهِ... ابْتَدَعَ‏ بِقُدْرَتِهِ‏ الْخَلْقَ ابْتِدَاعاً، وَ اخْتَرَعَهُمْ عَلَى مَشِيَّتِهِ اخْتِرَاعاً»؛ نیایش یکم.
↑ نیایش چهل‌و‌هفتم.
↑ نیایش چهل‌وهفتم.
↑ «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا... وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ، وَ انْتِقَاصِ‏ الْبَاطِلِ‏ وَ إِذْلَالِهِ‏»؛ نیایش ششم.
↑ نیایش بیستم.
↑ همچنین نک: مدخل سنت.
↑ بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ۱۴۰۴، بیروت، اعلمی؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین(ع)، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۵، تهران، نشر سروش؛ مجموعه آثار، ج۶، ۱۶ و ۱۷، مرتضی مطهری، ۱۳۶۷، تهران، صدرا؛ معانی الاخبار، محمد بن علی، صدوق، ۱۴۰۳، قم، جامعه مدرسین.
↑ شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۱۱.

[1] مجموعه آثار، ج۱۶، ص۱۰۱.

[2] مجموعه آثار، ج۶، ص۸۸۷.

[3] ﴿بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ﴾ «پدیدآور آسمان‌ها و زمین است و چون (انجام) کاری را بخواهد تنها می‌گوید: باش! بی‌درنگ خواهد بود» سوره بقره، آیه ۱۱۷.

[4] ﴿قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ﴾ «بگو من در میان پیامبران، نوپدید نیستم و نمی‌دانم با من و شما چه خواهند کرد، جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم و من جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیستم» سوره احقاف، آیه ۹.

[5] ﴿...وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ...﴾ «و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم» سوره حدید، آیه ۲۷.

[6] بحارالانوار، ج۲، ص۲۶۳.

[7] مجموعه آثار، ج۱۷، ص۶۱۱.

[8] شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۱۱.

[9] «الْحَمْدُ لِلَّهِ... ابْتَدَعَ‏ بِقُدْرَتِهِ‏ الْخَلْقَ ابْتِدَاعاً، وَ اخْتَرَعَهُمْ عَلَى مَشِيَّتِهِ اخْتِرَاعاً»؛ نیایش یکم.

[10] نیایش چهل‌و‌هفتم.

[11] نیایش چهل‌وهفتم.

[12] «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا... وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ، وَ انْتِقَاصِ‏ الْبَاطِلِ‏ وَ إِذْلَالِهِ‏»؛ نیایش ششم.

[13] نیایش بیستم.

[14] همچنین نک: مدخل سنت.

[15] بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ۱۴۰۴، بیروت، اعلمی؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین(ع)، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۵، تهران، نشر سروش؛ مجموعه آثار، ج۶، ۱۶ و ۱۷، مرتضی مطهری، ۱۳۶۷، تهران، صدرا؛ معانی الاخبار، محمد بن علی، صدوق، ۱۴۰۳، قم، جامعه مدرسین.

[16] شایسته‌نژاد، علی اکبر، مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه، ص ۱۱۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

@@ خط ۶: / خط ۶: @@
 }}
-== معناشناسی ==
+== مقدمه ==
 {{همچنین|بدعت در لغت}}
-«بدعت» در لغت به معنای [[نوآوری]]، ایجاد چیزی بدون سابقه و الگوی قبلی و بیان گفتار بی‌پیشینه می‌باشد. در اصطلاح [[دینی]]، هر دو صورتِ وارد کردن چیزی به [[دین]] که جزء دین نیست به نام دین، و خارج کردن چیزی که جزء دین است از دین، بدعت است<ref>مجموعه آثار، ج۱۶، ص۱۰۱.</ref>. البته نباید هر نوع نوآوری را بدعت در دین دانست، زیرا این برداشت برخلاف [[سیره]] [[اهل‌بیت]] و [[دانشمندان اسلامی]] است. برخی افراد هرگونه تعمق و [[تفکر]] در [[معارف الهی]] را بدعت و [[ضلالت]] شمرده‌اند ولی این [[عقیده]]، [[انحراف]] از سیره [[پیشوایان]] [[مذهب شیعه]] است<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۸۸۷.</ref>.
+«بدعت» در لغت به معنای نوآوری، ایجاد چیزی بدون سابقه و الگوی قبلی و بیان گفتار بی‌پیشینه است. در اصطلاح [[دینی]]، هر دو صورتِ وارد کردن چیزی به [[دین]] که جزء دین نیست به نام دین، و خارج کردن چیزی که جزء دین است از دین، بدعت است<ref>مجموعه آثار، ج۱۶، ص۱۰۱.</ref>. البته نباید هر نوع نوآوری را بدعت در دین دانست، زیرا این برداشت برخلاف [[سیره]] [[اهل‌بیت]] و [[دانشمندان اسلامی]] است. برخی افراد هرگونه تعمق و [[تفکر]] در [[معارف الهی]] را بدعت و [[ضلالت]] شمرده‌اند، ولی این [[عقیده]]، [[انحراف]] از سیره [[پیشوایان]] [[مذهب شیعه]] است<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۸۸۷.</ref>.
-از نظر [[قرآن کریم]]، [[خداوند]] [[بدیع]] یا آفریننده [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] است<ref>{{متن قرآن|بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ}} «پدیدآور آسمان‌ها و زمین است و چون (انجام) کاری را بخواهد تنها می‌گوید: باش! بی‌درنگ خواهد بود» سوره بقره، آیه ۱۱۷.</ref>، [[نبوت]] [[محمد]] {{صل}}، امری بی‌سابقه و پیشینه نیست<ref>{{متن قرآن|قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ}} «بگو من در میان پیامبران، نوپدید نیستم و نمی‌دانم با من و شما چه خواهند کرد، جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم و من جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیستم» سوره احقاف، آیه ۹.</ref>. و [[رهبانیت]] [[[دنیا]] گریزی] بدعت است<ref>{{متن قرآن|...وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ...}} «و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم» سوره حدید، آیه ۲۷.</ref>. بر اساس [[روایات]]: بدعت، موجب [[گمراهی]] است<ref>بحارالانوار، ج۲، ص۲۶۳.</ref>. بسیاری از [[فقها]]، اموری چون قمه‌زنی و [[اعمال]] ناروا در [[عزای حسینی]] را بدعت خوانده‌اند<ref>مجموعه آثار، ج۱۷، ص۶۱۱.</ref>.
+از نظر [[قرآن کریم]]، [[خداوند]] [[بدیع]] یا آفریننده [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] است<ref>{{متن قرآن|بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ}} «پدیدآور آسمان‌ها و زمین است و چون (انجام) کاری را بخواهد تنها می‌گوید: باش! بی‌درنگ خواهد بود» سوره بقره، آیه ۱۱۷.</ref>، [[نبوت]] [[محمد]] {{صل}}، امری بی‌سابقه و پیشینه نیست<ref>{{متن قرآن|قُلْ مَا كُنْتُ بِدْعًا مِنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُبِينٌ}} «بگو من در میان پیامبران، نوپدید نیستم و نمی‌دانم با من و شما چه خواهند کرد، جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم و من جز بیم‌دهنده‌ای آشکار نیستم» سوره احقاف، آیه ۹.</ref> و [[رهبانیت]] [[[دنیا]] گریزی] بدعت است<ref>{{متن قرآن|...وَرَهْبَانِيَّةً ابْتَدَعُوهَا مَا كَتَبْنَاهَا عَلَيْهِمْ...}} «و ما رها کردن این جهان را که از خود درآوردند بر آنان مقرّر نداشتیم» سوره حدید، آیه ۲۷.</ref>. بر اساس [[روایات]]: بدعت، موجب [[گمراهی]] است<ref>بحارالانوار، ج۲، ص۲۶۳.</ref>. بسیاری از [[فقها]]، اموری چون قمه‌زنی و [[اعمال]] ناروا در [[عزای حسینی]] را بدعت خوانده‌اند<ref>مجموعه آثار، ج۱۷، ص۶۱۱.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۱۱.</ref>
+== بدعت در آموزه‌های [[امام سجاد]]{{ع}} ==
 با نظر در موارد کاربرد این واژه در [[قرآن]] و روایات درمی‌یابیم که نداشتن سابقه و پیشینه قبلی مفهومی است که در آنها به صورت مشترک وجود دارد. در [[صحیفه سجادیه]] نیز همین‌طور است. یعنی این کلمه در مورد فعل [[خدا]] (ابتداع) بار مثبت دارد و به [[قدرت]] و [[خلاقیت]] [[پروردگار]] اشاره می‌کند؛ ولی در مورد [[اعمال]] کسانی که چیزهایی را به [[دین]] اضافه و یا کم می‌کنند، امری ضدارزش و [[ناپسند]] قلمداد شده است.
-از منظر [[امام سجاد]] {{ع}}، [[خداوند]] آفریدگاری نوآفرین است که بدون نمونه قبلی دست به [[آفرینش]] زده است. از این‌رو می‌توان گفت [[بدعت]] و [[نوآوری]] در بهره‌گیری از [[نظام طبیعت]]، در پرتو [[تفکر]] و [[خردورزی]] امری در خور [[ستایش]] است. اما بدعت و [[نوآوری در دین]]، به صورت پیرایه‌های ناصواب به آن، و انتساب امور ناروا و نامعقول به [[تعالیم]] [[الهی]] امری مذموم و مستحق [[عذاب]] است.
-[[امام زین‌العابدین]] {{ع}} در مورد آفرینش خداوند می‌فرماید: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ... ابْتَدَعَ‏ بِقُدْرَتِهِ‏ الْخَلْقَ ابْتِدَاعاً، وَ اخْتَرَعَهُمْ عَلَى مَشِيَّتِهِ اخْتِرَاعاً}}: «[[سپاس]] خداوندی را سزاست که... [[آفریدگان]] را به قدرت خود [[ابداع]] کرد و به مقتضای [[مشیت]] خویش [[جامه]] هستی پوشاند»<ref>نیایش یکم.</ref>. «بار الها! تویی که آفرینش آغاز کردی و موجودات را بیافریدی، احداث و ابداع کردی و هرچه ساختی [[نیکو]] ساختی. بار خدایا، منزّهی تو»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>. «خداوندا!... تو آن خداوند یگانه‌ای هستی که خدایی جز تو نیست. تو هر چه آفریده‌ای، اصل و مایه‌ای نداشته و هرچه را نقش بسته‌ای بی‌هیچ نمونه‌ای بوده، و هرچه پدید آورده‌ای از جایی [[تقلید]] نکرده‌ای»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>.
+از منظر [[امام سجاد]] {{ع}}، [[خداوند]] آفریدگاری نوآفرین است که بدون نمونه قبلی دست به [[آفرینش]] زده است. از این‌رو می‌توان گفت [[بدعت]] و نوآوری در بهره‌گیری از [[نظام طبیعت]]، در پرتو [[تفکر]] و [[خردورزی]] امری در خور [[ستایش]] است. اما بدعت و نوآوری در دین، به صورت پیرایه‌های ناصواب به آن، و انتساب امور ناروا و نامعقول به [[تعالیم]] [[الهی]] امری مذموم و مستحق [[عذاب]] است.
-از منظر امام زین‌العابدین {{ع}}، نسبت دادن امور ناروا به دین و آمیختن پیرایه‌های بی‌اساس به تعالیم الهی، موجب [[گمراهی]] [[مردم]] و برانگیزنده [[خشم]] و [[کیفر]] اوست. از این‌رو درخواست می‌کند: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا... وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ، وَ انْتِقَاصِ‏ الْبَاطِلِ‏ وَ إِذْلَالِهِ‏}}: «خداوندا! بر [[محمد]] {{صل}} و خاندانش [[درود]] بفرست و ما را به [[پیروی]] از [[سنت‌ها]]، دوری از [[بدعت‌ها]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، پاسداشت [[اسلام]] و [[نکوهش]] [[باطل]] و [[خوار]] داشت آن... [[توفیق]] ده»<ref>نیایش ششم.</ref>. «بار خدایا! همسویی با [[جماعت]] مقبول و دوری از بدعت‌جویان و [[پیروان]] باورهای مجعول را در من به کمال رسان»<ref>نیایش بیستم.</ref>.
+[[امام زین‌العابدین]] {{ع}} در مورد آفرینش خداوند می‌فرماید: «[[سپاس]] خداوندی را سزاست که... [[آفریدگان]] را به قدرت خود [[ابداع]] کرد و به مقتضای [[مشیت]] خویش [[جامه]] هستی پوشاند»<ref>{{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ... ابْتَدَعَ‏ بِقُدْرَتِهِ‏ الْخَلْقَ ابْتِدَاعاً، وَ اخْتَرَعَهُمْ عَلَى مَشِيَّتِهِ اخْتِرَاعاً}}؛ نیایش یکم.</ref>؛ «بار الها! تویی که آفرینش آغاز کردی و موجودات را بیافریدی، احداث و ابداع کردی و هرچه ساختی [[نیکو]] ساختی. بار خدایا، منزّهی تو»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>؛ «خداوندا!... تو آن خداوند یگانه‌ای هستی که خدایی جز تو نیست. تو هر چه آفریده‌ای، اصل و مایه‌ای نداشته و هرچه را نقش بسته‌ای بی‌هیچ نمونه‌ای بوده، و هرچه پدید آورده‌ای از جایی [[تقلید]] نکرده‌ای»<ref>نیایش چهل‌وهفتم.</ref>.
-با استفاده از بیانات [[امام سجاد]] {{ع}} فهمیده می‌شود که [[سنّت نبوی]] و [[سیره]] [[اهل‌بیت]] {{عم}} مبنای حرکت صحیح جمعی و تضمین‌کننده [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] [[مؤمنان]] است. اما در نقطه مقابل [[بدعت‌گذاری]] در [[دین]] و [[فرقه‌سازی]] و پایه‌گذاری [[افکار]] جدیدی که بیرون از محدوده [[سنت پیامبر]] {{صل}} است باعث دوری از متن دین و حقایق تابناک [[وحیانی]] می‌گردد<ref>همچنین نک: مدخل سنت.</ref><ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ۱۴۰۴، بیروت، اعلمی؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین {{ع}}، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۵، تهران، نشر سروش؛ مجموعه آثار، ج۶، ۱۶ و ۱۷، مرتضی مطهری، ۱۳۶۷، تهران، صدرا؛ معانی الاخبار، محمد بن علی، صدوق، ۱۴۰۳، قم، جامعه مدرسین.</ref><ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۱۱.</ref>
+از منظر امام زین‌العابدین {{ع}}، نسبت دادن امور ناروا به دین و آمیختن پیرایه‌های بی‌اساس به تعالیم الهی، موجب [[گمراهی]] [[مردم]] و برانگیزنده [[خشم]] و [[کیفر]] اوست. از این‌رو درخواست می‌کند: «خداوندا! بر [[محمد]] {{صل}} و خاندانش [[درود]] بفرست و ما را به [[پیروی]] از [[سنت‌ها]]، دوری از [[بدعت‌ها]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]]، پاسداشت [[اسلام]] و [[نکوهش]] [[باطل]] و [[خوار]] داشت آن... [[توفیق]] ده»<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ وَفِّقْنَا... وَ اتِّبَاعِ السُّنَنِ، وَ مُجَانَبَةِ الْبِدَعِ، وَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ، وَ النَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ، وَ حِيَاطَةِ الْإِسْلَامِ، وَ انْتِقَاصِ‏ الْبَاطِلِ‏ وَ إِذْلَالِهِ‏}}؛ نیایش ششم.</ref>؛ «بار خدایا! همسویی با [[جماعت]] مقبول و دوری از بدعت‌جویان و [[پیروان]] باورهای مجعول را در من به کمال رسان»<ref>نیایش بیستم.</ref>.
+با استفاده از بیانات [[امام سجاد]]{{ع}} فهمیده می‌شود که [[سنّت نبوی]] و [[سیره]] [[اهل‌بیت]] {{عم}} مبنای حرکت صحیح جمعی و تضمین کننده [[سعادت دنیا]] و [[آخرت]] [[مؤمنان]] است. اما در نقطه مقابل [[بدعت‌گذاری]] در [[دین]] و [[فرقه‌سازی]] و پایه‌گذاری [[افکار]] جدیدی که بیرون از محدوده [[سنت پیامبر]] {{صل}} است باعث دوری از متن دین و حقایق تابناک [[وحیانی]] می‌گردد<ref>همچنین نک: مدخل سنت.</ref>.<ref>بحارالانوار، محمدباقر مجلسی، ۱۴۰۴، بیروت، اعلمی؛ الصحیفة السجادیة، امام زین‌العابدین{{ع}}، ۱۴۱۸، قم، نشر الهادی صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، ۱۳۷۵، تهران، نشر سروش؛ مجموعه آثار، ج۶، ۱۶ و ۱۷، مرتضی مطهری، ۱۳۶۷، تهران، صدرا؛ معانی الاخبار، محمد بن علی، صدوق، ۱۴۰۳، قم، جامعه مدرسین.</ref>.<ref>[[علی اکبر شایسته‌نژاد|شایسته‌نژاد، علی اکبر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «بدعت»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۱۱۱.</ref>
 == منابع ==