دولت امویان (کتاب)

دولت امویان
زبان	فارسی
نویسنده	محمد سهیل طقوش
مترجم	حجت‌الله جودکی
موضوع	قرآن
مذهب	شیعه
ناشر	انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۲ ش
تعداد صفحه	۷۲۰
شابک	۹۷۸-۹۶۴-۷۷۸۸۳۹-۷
شماره ملی	‭م‌۸۳-۴۳۱۶۱

دولت امویان، ترجمه فارسی کتاب تاریخ الدولة الامویة که به زبان عربی به قلم محمد سهیل طقوش نگاشته شده و به بیان مباحثی پیرامون دولت امویان می‌پردازد. این کتاب به کوشش حجت‌الله جودکی به فارسی ترجمه شده و انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نشر این اثر را به عهده داشته است. در ویراست جدید اضافاتی از رسول جعفریان به این نوشتار اضافه شده است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: « اموی‌ها از ابتدا در برابر دعوت اسلامی ایستادند، با رسول خدا (ص) جنگیدند. اما پس از فتح مکه به اجبار، مسلمان شدند. با رحلت پیامبر اکرم (ص) و تجدید تدریجی اشرافیت عرب، به مرور وارد عرصه سیاسی شدند و پس از قتل عثمان با امام علی (ع) درافتادند و با زر و زور و تزویر برای نخستین بار خلافت را از آن خود کردند. دولت اموی با تغییر ساختار سیاسی و انتقال از نظام شورایی به نظام پادشاهی موروثی ادامه یافت و به دو شاخه سفیانی و مروانی تقسیم شد و در مجموع ۹۱ سال حکومت کرد. کتاب حاضر به تاریخ دولت امویان پرداخته و در هشت فصل با عناوین: معاویة بن ابی‌سفیان، یزید بن معاویه، معاویه دوم و مروان بن حکم، عبدالملک بن مروان، ولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز و یزید دوم، هشام بن عبدالملک، ولید دوم، یزید سوم و مروان دوم و علل سقوط حکومت امویان تنظیم گشته است».

فهرست کتاب

• فهرست مطالب
• سخن پژوهشگاه
• پیشگفتار
• مقدمه مؤلف
• فصل اول: معاویة بن ابی‌سفیان

۱. شناخت معاویه

• درباره معاویه

٢. تشکیل خلافت اموی

٣. روش سیاسی معاویه

۱- ۳. تغییر در شالوده نظام سیاسی و محور قرار دادن نقش ارتش

۲-۳. سیاست داخلی

۳-۳. خوش رفتاری با شخصیت‌های بزرگ اسلامی

۴-۳. استقرار امنیت در سراسر جهان اسلام

۵-۳. اداره مستقیم کارهای حکومتی

۶-۳. سیاست توسعه طلبانه

۴. معاویه بنیانگذار پادشاهی امویان

۵. مهم‌ترین رخدادهای سیاسی داخلی در دوران معاویه

۱-۵. جنبش خوارج

۲-۵. جنبش شیعه

• الف) مبارزه با تشیع در روزگار معاویه

۳-۵. اوضاع سیاسی خارج از عراق

۴-۵.بیعت برای ولایت‌عهدی یزید

• الف) معاویه و موروثی کردن خلافت

۶. سیاست خارجی معاویه

۱-۶. جبهه شرقی

۲-۶. جبهه روم

۳-۶. جبهه شمال افریقا

۷. سیاست اداری معاویه

۸. مرگ معاویه

۹. شهادت امام حسن (ع) و آغاز امامت امام حسین (ع)

• فصل دوم: یزید بن معاویه، معاویه دوم و مروان بن حکم

۱. یزید بن معاویه (۶۰-۶۳/ ۶۸۰-۶۸۳)

• شناخت یزید

۱-۱. رخدادهای سیاسی داخلی در دوران یزید

• الف) فاجعه کربلا
• ب) شورش مردم مدینه ـ واقع حره
• ج) شورش عبدالله بن زبیر

۲-۱. رخدادهای سیاسی خارجی در دوران یزید

۳-۱. مرگ یزید

٢. معاویة بن یزید (معاویه دوم) ۶۴/۶۸۴

٣. مروان بن حکم (۶۴-۶۵/ ۶۸۴-۶۸۵)

• شناخت مروان

۱-۳. رخدادهای سیاسی دوران مروان (۴۶/۶۸۴/م)

• الف: کنگره جابیه
• ب)جنگ مَرج راهط
• ج) نتایج جنگ مرج راهط
• فصل سوم: عبدالملک بن مروان

۱. شناخت عبدالملک

٢. اوضاع سیاسی در آغاز دوران عبدالملک

۳. رخدادهای سیاسی داخلی در دوران عبدالملک

۱-۳. مهم‌ترین جنبش‌های مخالف حکومت اموی

• الف) مخالفت علویان
• ب) حرکت ابن زبیر
• ج) خوارج
• د) حرکت ابن اشعث
• ه) بنی‌هاشم پس از واقعه کربلا
• و) رهبری امام سجاد (ع) برای شیعیان

۴. سیاست خارجی عبدالملک

۱-۴. جبهه شرقی

۲-۴. جبهه روم

۳-۴. جبهه شمال آفریقا

۵. سیاست اداری عبدالملک

۱-۵. متحول کردن دستگاه اداری

۲-۵. جنبش تعریب (عربی کردن)

• الف) عربی کردن اداره یا دیوان
• ب) عربی کردن مسکوکات

۶. ولایت‌عهدی ولید و مرگ عبدالملک

• فصل چهارم: ولید بن عبدالملک

۱. شناخت ولید

٢. اصلاح داخلی

٣. سیاست خارجی ولید

۱-۳. جبهه شرق

• الف) فتح سرزمین ماوراء النهر
• ب) فتح سرزمین سند

۲-۳. جبهه روم

۳-۳. جبهه شمال افریقا

• الف) فتح اندلس
• اوضاع اندلس قبل از فتح
• عملیات فتح
• اثر فتح اندلس

۴. ولایت‌عهدی سلیمان بن عبدالملک و مرگ ولید

• فصل پنجم: سلیمان بن عبدالملک، عمر بن عبدالعزیز و یزید دوم

۱. سلیمان بن عبدالملک(۹۶-۹۹/۷۱۵-۷۱۷)

• شناخت سلیمان

۱-۱. سیاست داخلی

۲-۱. سیاست خارجی

• الف) جبهه شرق
• ب) جبهه روم

۳-۱. ولایت عهدی عمر بن عبدالعزیز و مرگ سلیمان

۲. عمر بن عبدالعزیز (۹۹-۱۰۱/۷۱۷-۷۲۰)

۲-۱. سیاست کلی عمر بن عبدالعزیز

۲-۲. مرگ عمر بن عبدالعزیز

٣. یزید بن عبدالملک (یزید دوم) (۱۰۱-۱۰۵/۷۲۰-۷۲۴)

• شناخت یزید دوم

۱-۳. اوضاع داخلی در دوران یزید دوم

• الف) شورش یزید بن مهلب
• ب) ظهور دعوت عباسی

۲-۳. سیاست خارجی یزید دوم

۳-۳. ولایت عهدی هشام بن عبدالملک و مرگ یزید دوم

• فصل ششم: هشام بن عبدالملک

۱. شناخت هشام

۲. اوضاع حکومت اموی در دوران هشام

۱-۲. اوضاع داخلی

• الف) روابط با علویان
• ب) امام باقر (ع) و رهبری جامعه شیعه امامی

۲-۲. اوضاع خارجی

• الف) جبهه شرق
• ب) جبهه ارمنستان و آذربایجان
• ج) جبهه روم
• د) جبهه شمال افریقا
• ه) جبهه اندلس

٣. ولی‌عهدی ولید دوم و مرگ هشام

• فصل هفتم: ولید دوم، یزید سوم و مروان دوم

۱. ولید بن یزید(ولید دوم) (۱۲۵-۱۲۶/۷۴۳-۷۴۴)

• شناخت ولید

۱-۱. کارهای ولید دوم و سرانجام او

۲. یزید بن ولید اول (یزید سوم) (۱۲۶-۷۴۴)

• شناخت یزید سوم

۱-۲. اوضاع عمومی در دوران یزید سوم

٣. مروان بن محمد الجعدی (مروان دوم) (۱۲۷-۱۳۲/۷۴۴-۷۵۰)

• شناخت مروان دوم

۱-۳. اوضاع سیاسی در دوران مروان دوم

• الف) شورش ساکنان حمص
• ب) شورش مردم غوطه
• ج) شورش فلسطینی‌ها
• د) ناآرامی‌ها در عراق
• - حرکت خوارج
• - حرکت‌های علویان
• ه) جنبش‌های اموی داخلی
• - حرکت عبدالله بن عمر بن عبدالعزیز
• - حرکت سلیمان بن هشام بن عبدالملک

۲-۳. سرانجام مروان دوم

۳-۳.حدیث، در خدمت امویان

• فصل هشتم: علل سقوط حکومت امویان

۱. درگیری خاندان اموی

٢. ولایت عهدی دو نفره

٣. درگیری‌های قبایلی

۴. عرب‌گرایی نزد امویان

۱-۴. گرایش سیاسی

۲-۴. گرایش اقتصادی

۳-۴. گرایش اجتماعی

۵. اختلافات مذهبی

• خاتمة
• منابع و مآخذ
• منابع عربی
• منابع لاتین
• منابع بخش‌های الحاقی
• نمایه اشخاص و اماکن

دربارهٔ پدیدآورندگان

محمد سهیل طقوش (نویسنده)
محمد سهیل طقوش آقای محمد سهیل طقوش (متولد ۱۹۵۵م، لبنان)، تحقیقات و پژوهش در مورد تاریخ ترکیه ازجمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «دولت امویان»، «دولت عباسیان»، «تاریخ مسلمانان در آندلس» و «تاریخ ممالیک در مصر و شام» برخی از این آثار است.

رسول جعفریان (نویسنده)

رسول جعفریان حجت الاسلام و المسلمین رسول جعفریان (متولد ۱۳۴۳ش، اصفهان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: عبدالله جوادی آملی، محمد تقی مصباح یزدی، حسن ممدوحی، محمد علی گرامی و سید جعفر مرتضی عاملی به اتمام رساند. عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، عضو گروه تاریخ دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات، ریاست کتابخانه مجلس شورای اسلامی، مدرس دانشگاههای اصفهان و تهران از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «حیات فكری و سیاسی امامان شیعه»، «مهدیان دروغین»، «فهرست کتاب‌های سیره کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران»، «صفویه در عرصه دین، فرهنگ و سیاست»، «به سوی ام القری»، «با کاروان ابراهیم»، «همگام با حسین»، «منابع تاریخ اسلام»، «سیری در سیره نبوی»، «تاریخ سیاسی اسلام»، «تاریخ و سیره سیاسی امیرمومنان علی بن ابی طالب» و «دین و سیاست در عصر صفوی» برخی از این آثار است.

حجت‌الله جودکی (مترجم)

حجت‌الله جودکی آقای حجت‌الله جودکی (متولد ۱۳۳۵ش)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه تهران پیگیری کرد. عضویت در هیئت علمی شورای بررسی کتب درسی رشته تاریخ، وابسته فرهنگی ایران در استانبول و قاهره ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «پیشینه عاشورا»، «دولت امویان»، «تحریفات عاشورا و داستان دوطفل مسلم» و «تاریخ امنیت و قداست حرم» برخی از این آثار است.