دولت عباسیان (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
دولت عباسیان
زبانفارسی
نویسندهمحمد سهیل طقوش
مترجمحجت‌الله جودکی
ویراستارحسین حسینیان مقدم
موضوعقرآن
مذهبشیعه
ناشرانتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۳ ش
تعداد صفحه۳۴۱
شابک‏‫‭۹۶۴۷۷۸۸۲۳۱‬‬
شماره ملی‭م‌۸۳-۱۵۵۲۷

دولت عباسیان، ترجمه فارسی کتاب تاریخ الدولة العباسیة که به زبان عربی به قلم محمد سهیل طقوش نگاشته شده و به بیان مباحثی پیرامون دولت عباسیان می‌پردازد. این کتاب به کوشش حجت‌الله جودکی به فارسی ترجمه شده و انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نشر این اثر را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده در این اثر، تاریخ سیاسی دولت عباسیان (۱۳۲ ـ ۶۵۶ق / ۷۵۰ - ۱۲۵۸م) را در قالب چهار مرحله تاریخی بررسی کرده است. دوران اول عباسی که با ویژگی نیرومندی، گسترش و شکوفایی مشخص می‌‌شود شامل شش فصل است: ۱ـ ایجاد حکومت عباسیان ۲ـ خلافت ابوالعباس سفاح و ابوجعفر منصور، ۳ـ خلافت محمد مهدی و ابومحمد موسی هادی، ۴ـ دوران ابوجعفر هارون الرشید، ۵ـ دوران محمد امین~ و عبدالله مأمون، ۶ـ دوران محمد معتصم و هارون واثق. مؤلف هریک از فصل‌های کتاب را از نظر سیاست داخلی و خارجی خلفای عباسی و مهم‌ترین رویدادهای زمان خلافت آنها شرح و بررسی می‌‌کند. عصر دوم عباسی (۲۳۲ـ ۴۳۳ه ـ. ق) با خلافت متوکل آغاز می‌‌شود و در خلال دوران مستکفی پایان می‌‌پذیرد ویژگی این دوران نفوذ عنصر ترک در دستگاه خلافت عباسی است. در این دوره همچنین حرکت‌های جدایی طلب به ظهور دولت‌های محلی مستقل و نیمه مستقل در [[قلمرو [اسلامی]] انجامید. این دوره شامل دوران خلافت متوکل، منتصر، مستعین، معتز، مهتدی، معتمد، معتضد، مکتفی، مقتدر، قاهر، راضی، متقی و مستکفی می‌‌باشد که در سه فصل بررسی شده است. دوره سوم عباسی (۳۳۴ـ ۴۴۷ق) در زمان خلافت مستکفی آغاز و در زمان خلافت قائم پایان می‌‌یابد. مشخصه این دوره نفوذ و تسلط آل بویه ایرانی بر دستگاه خلافت است. خلفای این دوره که محتوای فصل دهم کتاب را تشکیل می‌‌دهند عبارت‌اند از: مستکفی، مطیع، طلائع، قادر و قائم. عصر چهارم عباسی که دوران نفوذ سلجوقیان ترک در دستگاه خلافت است (۴۴۷تا ۶۵۶) طی فصل‌های یازدهم و دوازدهم بررسی شده است. این بخش در برگیرنده دوران خلافت قائم، مقتدی، مستنطهر، مستر شد، راشد، مکتفی، مستنجد، مستضئی، ناصر، ظاهر و مستنصر و مستعصم است. در پایان کتاب فهرست نام اشخاص و مکان‌ها و منابع آمده است. گفتنی است این کتاب از سوی پژوهشکده حوزه و دانشگاه از عربی به فارسی ترجمه شده، منبعی درسی برای دانشجویان رشته "تاریخ "و "تاریخ تمدن اسلامی "قلمداد می‌‌شود».[۱]

فهرست کتاب

١. عثمان بن سعید عمری سمان
۲. ابوجعفر محمد بن عثمان بن سعید عمری
۳. ابوالقاسم حسین بن روح
۴. ابوالحسن علی بن محمد سمری
  • جریان رو به رشد تشیع در دوران غیبت صغرا
  • فصل هشتم: اوضاع داخلی حکومت عباسی
  • حکومت طاهریان
  • حکومت صفاریان
  • حکومت سامانیان
  • حکومت طولونیان
  • تأسیس حکومت طولونیان
  • روابط احمد بن طولون با خلافت عباسی
  • رابطة خمارویه با خلافت عباسی
  • پایان حکومت طولونیان
  • حکومت اخشیدیان
  • تأسیس حکومت اخشیدیان
  • رابطه اخشیدیان با خلافت عباسی
  • فصل نهم: اوضاع خارجی حکومت عباسی
  • رابطه با رومی‌ها
  • عصر سوم عباسی: دوران نفوذ آل بویه ایرانی
  • اسامی امیران آل بویه و مدت امارت هر یک از آنان:
  • الف) در فارس:
  • ب) در عراق، اهواز و کرمان:
  • ج) در ری، اصفهان و همدان:
  • فصل دهم: خلافت عباسی و آل بویه
  • تأسیس حکومت آل بویه
  • رابطه حکومت عباسی با آل بویه
  • پایان کار آل بویه
  • عصر چهارم عباسی: دوران نفوذ سلجوقیان ترک
  • عصر ترکان سلجوقی
  • سلاجقه بزرگ در خراسان و ایران:
  • سلاجقه عراق
  • فصل یازدهم: پایان حکومت عباسی
  • خلافت عباسی و ترکان سلجوقی
  • ایجاد حکومت سلجوقیان
  • اوضاع داخلی در بغداد به هنگام خیزش سلاجقه به سمت غرب
  • ورود سلجوقیان به بغداد
  • دولت عباسیان
  • رابطه میان خلافت عباسی و سلطنت سلجوقی
  • دوران پایانی حکومت عباسی
  • حکومت‌های اتابکان - شاهات - مغول
  • پیدایش مغول
  • شرایط گسترش مغول به سوی جهان اسلامی
  • سقوط حکومت عباسی
  • خاتمه
  • منابع و مآخذ
  • منابع عربی
  • منابع فارسی
  • منابع لاتین
  • منابع ضمائم
  • فهرست نام اشخاص و مکان‌ها

دربارهٔ پدیدآورندگان

محمد سهیل طقوش (نویسنده)
محمد سهیل طقوش
آقای محمد سهیل طقوش (متولد ۱۹۵۵م، لبنان)، تحقیقات و پژوهش در مورد تاریخ ترکیه ازجمله فعالیت‌های وی است. او تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «دولت امویان»، «دولت عباسیان»، «تاریخ مسلمانان در آندلس» و «تاریخ ممالیک در مصر و شام» برخی از این آثار است.[۲]
حجت‌الله جودکی (مترجم)
حجت‌الله جودکی
آقای حجت‌الله جودکی (متولد ۱۳۳۵ش)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی ارشد تاریخ دانشگاه تهران پیگیری کرد. عضویت در هیئت علمی شورای بررسی کتب درسی رشته تاریخ، وابسته فرهنگی ایران در استانبول و قاهره ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «پیشینه عاشورا»، «دولت امویان»، «تحریفات عاشورا و داستان دوطفل مسلم» و «تاریخ امنیت و قداست حرم» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس