بنی سلامان بن اسلم بن افصی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = ازد | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} ==نسب بنی سلامان== این طایفه قحطانی<ref>ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۳۹ و ۴۵۶؛ عمر رضا کحّاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۵۳۰. برخی علما، آنان را در شمار...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
علاوه بر این مناطق، [[شهر کوفه]] هم از جایگاه‌های عمده [[بنی اسلم]] و طوایفش [[پس از ظهور اسلام]] به شمار می‌آمد<ref>ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۷.</ref>. آنان همراه با دیگر ازدیان [[کوفه]]، که متشکل از [[قبایل]] [[اوس]]، [[خزرج]] و دیگر فروعات [[قبیله خزاعه]] بودند در کنار گروه‌هایی از [[بارق]]، غافق، ثماله و [[غامد]]، بخشی از [[جمعیت]] «اسباع کوفه» را تشکیل داده بودند<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۲۵۲-۲۵۳.</ref>. [[مرو]]<ref>ر.ک: بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۵۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰؛ ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابه، ج۱، ص۳۷۴.</ref>، [[بغداد]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۵؛ ج۴، ص۱۸۳؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۵۳۴.</ref> و [[بصره]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۲۴.</ref> را نیز از دیگر [[مساکن]] و منازل اقوامی از بنی سلامان گفته‌اند.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | علاوه بر این مناطق، [[شهر کوفه]] هم از جایگاه‌های عمده [[بنی اسلم]] و طوایفش [[پس از ظهور اسلام]] به شمار می‌آمد<ref>ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۷.</ref>. آنان همراه با دیگر ازدیان [[کوفه]]، که متشکل از [[قبایل]] [[اوس]]، [[خزرج]] و دیگر فروعات [[قبیله خزاعه]] بودند در کنار گروه‌هایی از [[بارق]]، غافق، ثماله و [[غامد]]، بخشی از [[جمعیت]] «اسباع کوفه» را تشکیل داده بودند<ref>خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۲۵۲-۲۵۳.</ref>. [[مرو]]<ref>ر.ک: بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۵۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰؛ ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابه، ج۱، ص۳۷۴.</ref>، [[بغداد]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۵؛ ج۴، ص۱۸۳؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۵۳۴.</ref> و [[بصره]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۲۴.</ref> را نیز از دیگر [[مساکن]] و منازل اقوامی از بنی سلامان گفته‌اند.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | ||
==[[اسلام]] بنی سلامان== | |||
با توجه به اینکه موطن [[خزاعه]]، [[مکه]] و اطراف آن بوده و [[خزاعیان]] ارتباط وثیقی با اهالی مکه و امورات این [[شهر]] داشتند، بی‌تردید [[مردم]] این [[قبیله]] بسیار زودتر از دیگر [[قبایل]] [[جاهلی]] [[عرب]] با [[پیامبر]]{{صل}} و [[دین]] نوظهورش آشنا شده بودند؛ از این‌رو جای [[شگفتی]] نخواهد بود که برخی از افراد این قبیله از همان نخستین سال‌های [[بعثت نبی اکرم]]{{صل}}، به اسلام گرویده باشند. این گمانه، بواسطه شواهدی که حضور برخی از افراد بنی سلامان در جمع [[اصحاب صفه]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۲۳؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۵۸۰.</ref> از جمله آن است، [[تأیید]] می‌‌گردد. اما نخستین اقدام گروهی‌ای که از سوی این [[قوم]] در [[پذیرش اسلام]] انجام گرفت را می‌توان در [[اسلام آوردن]] [[بریدة بن حصیب بن عبدالله]] و ۸۰ تن از همراهان و [[اهل]] بیتش عنوان کرد. بریده و همراهانش در ابتدای [[هجرت پیامبر]]{{صل}} به [[مدینه]]، در بدو ورود ایشان به منطقه «[[الغمیم]]» به محضرشان شتافتند و پس از قبول [[آیین]] [[مسلمانی]]، [[نماز عشاء]] را به [[امامت]] آن حضرت اقامه نمودند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۵ و ج۴، ص۱۸۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۵۳۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۲۰۹. نیز ر.ک: ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۱۸۵.</ref>. در گزارشی دیگر، نقل است که جمعی از اسلمیان به [[ریاست]] [[عمیرة بن افصی]] پیش از [[فتح مکه]]<ref>شهاب‌الدین احمد نویری، نهایة الارب فی فنون ادب، ج۳، ص۲۵.</ref> به مدینه نزد پیامبر{{صل}} رفتند و پس از اظهار [[اطاعت]] از آن حضرت، اسلام آوردند و خود را [[برادران]] [[انصار]] نامیدند. [[رسول خدا]]{{صل}} به درخواست آنان، نامه‌ای برای ایشان مکتوب کردند و در آن احکامی از [[صدقات]] و [[زکات]] مربوط به دام‌ها مرقوم فرمودند<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۶۵؛ شهاب‌الدین احمد نویری، نهایة الارب فی فنون ادب، ج۳، ص۳۵.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، مکاتبه اختصاصی با [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۶ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۳۹
نسب بنی سلامان
این طایفه قحطانی[۱] را از شاخه‌های بنی خزاعه و از فروعات و شعب قبیله بزرگ ازد گفته‌اند که نسب از سلامان بن اسلم بن افصی بن حارثة بن عمرو بن عامر بن حارثة بن إمریءالقیس بن ثَعلبة بن مازن بن ازد می‌برند[۲]. سلامان فرزندی به نام حارث داشت. از حارث بن سلامان، مازن و دهمان و مجّر متولد شدند و از مازن بن حارث هم، سهم و حدیده[۳]. بدین ترتیب، طایفه بنی سلامان بن افصی بر پایه این فرزندان و دیگر اولادی که از نسل آنها به وجود آمدند، شکل گرفت. این طایفه دارای شاخه‌های متعددی است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به نام «بنی المجّر»[۴] و «بنی سهم»[۵] اشاره کرد.[۶]
مواطن بنی سلامان
موطن اصلی این قبیله را به مانند دیگر قبایل ازد، «مأرب» در جنوب یمن دانسته‌اند[۷]. گفته شده که در پی آشفتگی‌های اقتصادی و سیاسی حاصل از کشمکش‌های حمیریان و قحطانیان و تغییر راه‌های تجاری یمن که شریان اصلی اقتصاد یمن بسته بدان بود و سرانجام با تخریب سد مأرب[۸] در حدود قرن اول و دوم میلادی[۹] و وارد شدن آسیب شدید بر شبکه آبیاری مأرب، ازدیان -از جمله خزاعه و طوایفش- به رهبری عمرو بن عامر مُزَیقیاء جلای وطن کرده، به امید یافتن زیستگاهی دائمی روی به شمال آوردند، در نجد و تهامه وارد شدند[۱۰]. اما دیری نپایید که طوایف ازد به چند جانب متفرق شدند و سرنوشتی مستقل در پیش گرفتند. قبیله أسلم -از جمله شعبه نامدارش بنی سلامان- نیز که از طوایف خزاعه بودند در مناطقی همچون، کوه «عِرج» که در فاصله یک پست از مدینه در نزدیکی «سیاله» و «جمدان»، میان «قدید»[۱۱]، «عسفان»، «شبکه شَدخ» و «مَرّالظهران» قرار داشت، مسکن گزیدند[۱۲]. شهر مدینه[۱۳]، «یَین»[۱۴] و نیز قریه «وَبره» در اطراف مدینه با آن چشمه آب خروشانش که از کوه «آره» می‌جوشید و نخلستان خرمش، نیز، از مناطقی بود که جملگی به بنی‌أسلم و فروعاتش تعلق داشت[۱۵].
علاوه بر این مناطق، شهر کوفه هم از جایگاه‌های عمده بنی اسلم و طوایفش پس از ظهور اسلام به شمار می‌آمد[۱۶]. آنان همراه با دیگر ازدیان کوفه، که متشکل از قبایل اوس، خزرج و دیگر فروعات قبیله خزاعه بودند در کنار گروه‌هایی از بارق، غافق، ثماله و غامد، بخشی از جمعیت «اسباع کوفه» را تشکیل داده بودند[۱۷]. مرو[۱۸]، بغداد[۱۹] و بصره[۲۰] را نیز از دیگر مساکن و منازل اقوامی از بنی سلامان گفته‌اند.[۲۱]
اسلام بنی سلامان
با توجه به اینکه موطن خزاعه، مکه و اطراف آن بوده و خزاعیان ارتباط وثیقی با اهالی مکه و امورات این شهر داشتند، بی‌تردید مردم این قبیله بسیار زودتر از دیگر قبایل جاهلی عرب با پیامبر(ص) و دین نوظهورش آشنا شده بودند؛ از این‌رو جای شگفتی نخواهد بود که برخی از افراد این قبیله از همان نخستین سال‌های بعثت نبی اکرم(ص)، به اسلام گرویده باشند. این گمانه، بواسطه شواهدی که حضور برخی از افراد بنی سلامان در جمع اصحاب صفه[۲۲] از جمله آن است، تأیید می‌‌گردد. اما نخستین اقدام گروهی‌ای که از سوی این قوم در پذیرش اسلام انجام گرفت را می‌توان در اسلام آوردن بریدة بن حصیب بن عبدالله و ۸۰ تن از همراهان و اهل بیتش عنوان کرد. بریده و همراهانش در ابتدای هجرت پیامبر(ص) به مدینه، در بدو ورود ایشان به منطقه «الغمیم» به محضرشان شتافتند و پس از قبول آیین مسلمانی، نماز عشاء را به امامت آن حضرت اقامه نمودند[۲۳]. در گزارشی دیگر، نقل است که جمعی از اسلمیان به ریاست عمیرة بن افصی پیش از فتح مکه[۲۴] به مدینه نزد پیامبر(ص) رفتند و پس از اظهار اطاعت از آن حضرت، اسلام آوردند و خود را برادران انصار نامیدند. رسول خدا(ص) به درخواست آنان، نامه‌ای برای ایشان مکتوب کردند و در آن احکامی از صدقات و زکات مربوط به دام‌ها مرقوم فرمودند[۲۵].[۲۶]
منابع
حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت
پانویس
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۳۹ و ۴۵۶؛ عمر رضا کحّاله، معجم قبائل العرب، ج۲، ص۵۳۰. برخی علما، آنان را در شمار طوایف مضری (از قبایل عدنانی) و از فرزندان أفصی بن عامر بن قُمعَة بن الیاس بن مضر بن نِزِار بن مَعدِ بن عَدنان گفته‌اند. (ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰)
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۳۹ و ۴۵۶؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰؛ نویری، نهایه الارب فی فنون الادب، ج۲، ص۳۱۸.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۶.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۶.
- ↑ ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۳۵.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۳۴.
- ↑ ر.ک: احمد امین؛ پرتو اسلام، ص۲۹؛ غلامحسین مصاحب، دائرة المعارف فارسی، ج۱، ص۱۲۵۶؛ فیلیپ خلیل حتّی، تاریخ عرب، ص۸۳ و....
- ↑ احمد پاکتچی، ازد [پیش از اسلام]، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۸، ص۲۴-۲۵.
- ↑ حسن بن احمد همدانی، صفة جزیرة العرب، ص۳۲۸-۳۲۹.
- ↑ یعقوبی، البلدان، ص۹۴.
- ↑ احمدعلی، عرب کهن در آستانه بعثت، ص۲۶۴.
- ↑ ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۲۳، ۲۳۲ و۲۳۵؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۴، ص۱۵۲۲؛ ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج۲، ص۲۷۱.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۴۵۴ ذیل واژه «یین». نیز ر.ک: ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۳۱.
- ↑ حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۳۵۹ و ۴۵۴.
- ↑ ر.ک: ابن کلبی، نسب معد و الیمن الکبیر، ج۲، ص۴۵۷.
- ↑ خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۲۵۲-۲۵۳.
- ↑ ر.ک: بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۵۱؛ ابن‌حزم، جمهرة انساب العرب، ص۲۴۰؛ ابونعیم اصفهانی، معرفة الصحابه، ج۱، ص۳۷۴.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۵؛ ج۴، ص۱۸۳؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۵۳۴.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۲۴.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۲۳؛ ابن حجر عسقلانی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ج۱، ص۵۸۰.
- ↑ ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۵ و ج۴، ص۱۸۲؛ محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۱۱، ص۵۳۴؛ ابن اثیر، اسد الغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۲۰۹. نیز ر.ک: ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الاصحاب، ج۱، ص۱۸۵.
- ↑ شهاب‌الدین احمد نویری، نهایة الارب فی فنون ادب، ج۳، ص۲۵.
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۶۵؛ شهاب‌الدین احمد نویری، نهایة الارب فی فنون ادب، ج۳، ص۳۵.
- ↑ حسینی ایمنی، سید علی اکبر، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت.