نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


==نشانه‌های حتمی ظهور==
==نشانه‌های حتمی ظهور==
*شایسته است درباره واژه "حتم" به طور کوتاه اشاره کنیم. این کلمه فقط یک بار با تعبیر "حتما" در قرآن استفاده شده است؛ آنجا که خداوند متعال می‌فرماید: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا}}﴾}}<ref>مریم، آیه ۷۱.</ref>؛ هیچ کس از شما نیست مگر [اینکه] در آن وارد می‌گردد؛ این [امر] همواره بر پروردگارت حکمی قطعی است. طریحی "حتم" را واجبی دانسته که اراده بر آن تعلق گرفته، اسقاط آن امکان پذیر نیست<ref>{{عربی|اندازه=120%|"الحتم: الواجب المعزوم علیه … و تحتم وجب وجوبا لا یمکن إسقاطه و منه الأمر المحتوم"}}؛ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج ۶، ص ۳۲.</ref>. راغب اصفهانی آن را به قضای مقدر معنا کرده است<ref>{{عربی|اندازه=120%|"الحَتْم: القضاء المقدر"}}؛ حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۸.</ref>. ابن منظور نیز آن را به معنای قضا و وجوب قضا دانسته که گریزی از انجام آن نیست<ref>{{عربی|اندازه=120%|"الحَتْمُ: اللازم الواجب الذی لا بد من فعله"}}؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۱۱۳.</ref>. خلیل بن احمد نیز آن را با تعبیر "ایجاب القضاء" تعریف کرده است<ref>{{عربی|"الحتم: إیجاب القضاء"}}؛ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج ۳، ص ۱۹۵.</ref>. یکی از پژوهشگران پس از نقل برخی از سخنان بزرگان لغت، دیدگاه خود را این چنین می‌نگارد: معنای حقیقی برای این لفظ عبارت از "جزم و قطع در حکم و عمل" است<ref>{{عربی|"أن المعنی الحقیقی لهذا اللفظ هو الجزم و البت فی حکم أو عمل"}}: حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ۲، ص ۱۶۳.</ref>. در بحث نشانه‌ها طبق نگاه مشهور، منظور از "نشانه‌های حتمی" مقابل نشانه‌های غیر حتمی آن دسته از پدیده‌هایی است که پدید آمدن آنها بدون هیچ قید و شرطی، قطعی و الزامی خواهد بود<ref>بر خلاف کسانی که با استناد به برخی روایات غیر معتبر به بداء در نشانه‌های حتمی اشاره کرده‌اند.</ref>؛  از روایات فراوانی حتمی بودن نشانه‌های پنج گانه زیر استفاده می‌شود: ۱. خروج سفیانی؛ ۲. قیام یمانی؛ ۳. صیحه آسمانی؛ ۴. قتل نفس زکیه؛ ۵. خسف در بیداء. امام صادق {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"خَمْسُ عَلَامَاتٍ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ الصیْحَهُ وَ السفْیَانِی وَ الْخَسْفُ وَ قَتْلُ النفْسِ الزکِیهِ وَ الْیَمَانِی"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۳۱۰، ح۴۸۳؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص ۶۵۰، ح ۷.</ref>؛ پیش از قیام قائم پنج نشانه است: صیحه، سفیانی، خسف، قتل نفس زکیه و یمانی<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]، ص۱۱۸-۱۲۴.</ref>.
*شایسته است درباره واژه "حتم" به طور کوتاه اشاره کنیم. این کلمه فقط یک بار با تعبیر "حتما" در قرآن استفاده شده است؛ آنجا که خداوند متعال می‌فرماید: {{متن قرآن|وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا}}<ref>مریم، آیه ۷۱.</ref>؛ هیچ کس از شما نیست مگر [اینکه] در آن وارد می‌گردد؛ این [امر] همواره بر پروردگارت حکمی قطعی است. طریحی "حتم" را واجبی دانسته که اراده بر آن تعلق گرفته، اسقاط آن امکان پذیر نیست<ref>{{عربی|اندازه=120%|"الحتم: الواجب المعزوم علیه … و تحتم وجب وجوبا لا یمکن إسقاطه و منه الأمر المحتوم"}}؛ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج ۶، ص ۳۲.</ref>. راغب اصفهانی آن را به قضای مقدر معنا کرده است<ref>{{عربی|اندازه=120%|"الحَتْم: القضاء المقدر"}}؛ حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۸.</ref>. ابن منظور نیز آن را به معنای قضا و وجوب قضا دانسته که گریزی از انجام آن نیست<ref>{{عربی|"الحَتْمُ: اللازم الواجب الذی لا بد من فعله"}}؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۱۱۳.</ref>. خلیل بن احمد نیز آن را با تعبیر "ایجاب القضاء" تعریف کرده است<ref>{{عربی|"الحتم: إیجاب القضاء"}}؛ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج ۳، ص ۱۹۵.</ref>. یکی از پژوهشگران پس از نقل برخی از سخنان بزرگان لغت، دیدگاه خود را این چنین می‌نگارد: معنای حقیقی برای این لفظ عبارت از "جزم و قطع در حکم و عمل" است<ref>{{عربی|"أن المعنی الحقیقی لهذا اللفظ هو الجزم و البت فی حکم أو عمل"}}: حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ۲، ص ۱۶۳.</ref>. در بحث نشانه‌ها طبق نگاه مشهور، منظور از "نشانه‌های حتمی" مقابل نشانه‌های غیر حتمی آن دسته از پدیده‌هایی است که پدید آمدن آنها بدون هیچ قید و شرطی، قطعی و الزامی خواهد بود<ref>بر خلاف کسانی که با استناد به برخی روایات غیر معتبر به بداء در نشانه‌های حتمی اشاره کرده‌اند.</ref>؛  از روایات فراوانی حتمی بودن نشانه‌های پنج گانه زیر استفاده می‌شود: ۱. خروج سفیانی؛ ۲. قیام یمانی؛ ۳. صیحه آسمانی؛ ۴. قتل نفس زکیه؛ ۵. خسف در بیداء. امام صادق {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"خَمْسُ عَلَامَاتٍ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ الصیْحَهُ وَ السفْیَانِی وَ الْخَسْفُ وَ قَتْلُ النفْسِ الزکِیهِ وَ الْیَمَانِی"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۳۱۰، ح۴۸۳؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص ۶۵۰، ح ۷.</ref>؛ پیش از قیام قائم پنج نشانه است: صیحه، سفیانی، خسف، قتل نفس زکیه و یمانی<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۳]]، ص۱۱۸-۱۲۴.</ref>.
* در بحث نشانه‌ها طبق نگاه مشهور، منظور از «نشانه‌های حتمی» مقابل نشانه‌های غیر حتمی آن دسته از پدیده‌هایی است که پدید آمدن آنها بدون هیچ قید و شرطی، قطعی و الزامی خواهد بود<ref>برخلاف کسانی که با استناد به برخی روایات غیر معتبر به بداء در نشانه‌های حتمی اشاره کرده‌اند.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۱۶.]</ref>.
* در بحث نشانه‌ها طبق نگاه مشهور، منظور از «نشانه‌های حتمی» مقابل نشانه‌های غیر حتمی آن دسته از پدیده‌هایی است که پدید آمدن آنها بدون هیچ قید و شرطی، قطعی و الزامی خواهد بود<ref>برخلاف کسانی که با استناد به برخی روایات غیر معتبر به بداء در نشانه‌های حتمی اشاره کرده‌اند.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۱۶.]</ref>.
*نشانه‌هایی که در احادیث از حتمی‌بودن آنها خبر داده شده، فراوان نیستند. این موارد، عبارت‌اند از:
*نشانه‌هایی که در احادیث از حتمی‌بودن آنها خبر داده شده، فراوان نیستند. این موارد، عبارت‌اند از:

نسخهٔ ‏۱۹ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۵۹

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

نشانه‌های ظهور امام مهدی (ع) به حتمی و غیر حتمی تقسیم می‌شوند. احادیثی وجود دارد که تعدادی از رویدادها را به عنوان نشانۀ حتمی ظهور قلمداد کرده و از آنها نام می‌برد. گویا تعبیر از حتمی‌بودن برخی علائم، برای اولین بار در احادیث امام باقر(ع) بیاد شده است. از سوی دیگر، تا آنجا که جستجو شده، حتمی یا غیر حتمی بودن نشانه‌ها در منابع اهل سنت یافت نشد[۱].

واژه‌شناسی

  • واژۀ «حتم» فقط یک بار با تعبیر «حتما» در قرآن استفاده شده است؛ آنجا که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿ وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا﴾[۲][۳]. طریحی «حتم» را واجبی دانسته که اراده بر آن تعلق گرفته، اسقاط آن امکان‌پذیر نیست [۴] راغب اصفهانی آن را به قضای مقدر معنا کرده است [۵]. ابن منظور نیز آن را به معنای قضا و وجوب قضا دانسته که گریزی از انجام آن نیست [۶]. خلیل بن احمد نیز آن را با تعبیر «ایجاب القضاء» تعریف کرده است [۷][۸].
  • یکی از پژوهشگران پس از نقل برخی از سخنان بزرگان لغت، دیدگاه خود را این چنین می‌نگارد: معنای حقیقی برای این لفظ عبارت از «جزم و قطع در حکم و عمل» است[۹][۱۰].

نشانه‌های حتمی ظهور

  • شایسته است درباره واژه "حتم" به طور کوتاه اشاره کنیم. این کلمه فقط یک بار با تعبیر "حتما" در قرآن استفاده شده است؛ آنجا که خداوند متعال می‌فرماید: ﴿وَإِن مِّنكُمْ إِلاَّ وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا﴾[۱۱]؛ هیچ کس از شما نیست مگر [اینکه] در آن وارد می‌گردد؛ این [امر] همواره بر پروردگارت حکمی قطعی است. طریحی "حتم" را واجبی دانسته که اراده بر آن تعلق گرفته، اسقاط آن امکان پذیر نیست[۱۲]. راغب اصفهانی آن را به قضای مقدر معنا کرده است[۱۳]. ابن منظور نیز آن را به معنای قضا و وجوب قضا دانسته که گریزی از انجام آن نیست[۱۴]. خلیل بن احمد نیز آن را با تعبیر "ایجاب القضاء" تعریف کرده است[۱۵]. یکی از پژوهشگران پس از نقل برخی از سخنان بزرگان لغت، دیدگاه خود را این چنین می‌نگارد: معنای حقیقی برای این لفظ عبارت از "جزم و قطع در حکم و عمل" است[۱۶]. در بحث نشانه‌ها طبق نگاه مشهور، منظور از "نشانه‌های حتمی" مقابل نشانه‌های غیر حتمی آن دسته از پدیده‌هایی است که پدید آمدن آنها بدون هیچ قید و شرطی، قطعی و الزامی خواهد بود[۱۷]؛ از روایات فراوانی حتمی بودن نشانه‌های پنج گانه زیر استفاده می‌شود: ۱. خروج سفیانی؛ ۲. قیام یمانی؛ ۳. صیحه آسمانی؛ ۴. قتل نفس زکیه؛ ۵. خسف در بیداء. امام صادق (ع) فرمود: «"خَمْسُ عَلَامَاتٍ قَبْلَ قِیَامِ الْقَائِمِ الصیْحَهُ وَ السفْیَانِی وَ الْخَسْفُ وَ قَتْلُ النفْسِ الزکِیهِ وَ الْیَمَانِی"»[۱۸]؛ پیش از قیام قائم پنج نشانه است: صیحه، سفیانی، خسف، قتل نفس زکیه و یمانی[۱۹].
  • در بحث نشانه‌ها طبق نگاه مشهور، منظور از «نشانه‌های حتمی» مقابل نشانه‌های غیر حتمی آن دسته از پدیده‌هایی است که پدید آمدن آنها بدون هیچ قید و شرطی، قطعی و الزامی خواهد بود[۲۰][۲۱].
  • نشانه‌هایی که در احادیث از حتمی‌بودن آنها خبر داده شده، فراوان نیستند. این موارد، عبارت‌اند از:
  1. ندای آسمانی؛
  2. خروج سفیانی؛
  3. خسف بیداء؛
  4. کشته‌شدن نفس زکیه [۲۲].
  • در بعضی احادیث، از: طلوع خورشید از مغرب، آشکار شدن دستی در آسمان، ظهور یمانی و اختلاف بنی عباس هم به عنوان امری یاد شده است. دو نمونه از این روایات چنین است: عن ابی عبدالله(ع) انه قال: «النِّدَاءُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ السُّفْيَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ الْيَمَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ كَفٌّ يَطْلُعُ مِنَ السَّمَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ قَالَ وَ فَزْعَةٌ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ تُوقِظُ النَّائِمَ وَ تُفْزِعُ الْيَقْظَانَ وَ تُخْرِج‏ الْفَتَاةَ مِنْ خِدْرِهَا»[۲۳]. و «عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع) أَنَّهُ قَالَ: قُلْنَا لَهُ: السُّفْيَانِيُّ مِنَ الْمَحْتُومِ فَقَالَ: نَعَمْ وَ قَتْلُ النَّفْسِ الزَّكِيَّةِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ الْقَائِمُ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ خَسْفُ الْبَيْدَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ كَفٌّ تَطْلُعُ مِنَ السَّمَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ وَ النِّدَاءُ مِنَ السَّمَاءِ مِنَ الْمَحْتُومِ فَقُلْتُ وَ أَيَّ شَيْ‏ءٍ يَكُونُ النِّدَاءُ فَقَالَ: مُنَادٍ يُنَادِي بِاسْمِ الْقَائِمِ وَ اسْمِ أَبِيهِ (ع)»[۲۴][۲۵].

ندای آسمانی

خروج سفیانی

خروج یمانی

خسف بیداء

قتل نفس زکیه

نشانه‌های حتمی ظهور در موعودنامه

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۰.
  2. ↑ و هر یک از شما در آن درخواهد آمد این، بر پروردگارت حکمی است ناگزیر انجام‌پذیر؛ سوره مریم، آیه ۷۱.
  3. ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۱۶.
  4. ↑ مجمع البحرین، ج ۶، ص ۳۲.
  5. ↑ المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۸.
  6. ↑ لسان العرب، ج ۱۲، ص ۱۱۳.
  7. ↑ العین، ج ۳، ص ۱۹۵.
  8. ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۱۶.
  9. ↑ «أنّ المعنی الحقیقی لهذا اللفظ هو الجزم و البتّ فی حکم أو عمل»: حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ۲، ص ۱۶۳.
  10. ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۱۶.
  11. ↑ مریم، آیه ۷۱.
  12. ↑ "الحتم: الواجب المعزوم علیه … و تحتم وجب وجوبا لا یمکن إسقاطه و منه الأمر المحتوم"؛ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج ۶، ص ۳۲.
  13. ↑ "الحَتْم: القضاء المقدر"؛ حسین بن محمد راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص ۲۱۸.
  14. ↑ "الحَتْمُ: اللازم الواجب الذی لا بد من فعله"؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۲، ص ۱۱۳.
  15. ↑ "الحتم: إیجاب القضاء"؛ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج ۳، ص ۱۹۵.
  16. ↑ "أن المعنی الحقیقی لهذا اللفظ هو الجزم و البت فی حکم أو عمل": حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ۲، ص ۱۶۳.
  17. ↑ بر خلاف کسانی که با استناد به برخی روایات غیر معتبر به بداء در نشانه‌های حتمی اشاره کرده‌اند.
  18. ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۳۱۰، ح۴۸۳؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص ۶۵۰، ح ۷.
  19. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۱۱۸-۱۲۴.
  20. ↑ برخلاف کسانی که با استناد به برخی روایات غیر معتبر به بداء در نشانه‌های حتمی اشاره کرده‌اند.
  21. ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۱۶.
  22. ↑ الغیبة، طوسی: ص۴۳۵، کمال الدین: ص۶۸۰.
  23. ↑ ندای آسمانی، از امور حتمی است و خروج سفیانی، حتمی است و خروج یمانی هم حتمی است و کشته شدن نفس زکیه نیز حتمی است، و پدیدار شدن کف‌دستی از آسمان نیز حتمی است و نیز آیۀ هراسناک و سهمگین ماه رمضان "که خوابیده را بیدار می‌کند و بیدار را می‌ترساند" و دخترکان را از پس پرده بیرون می‌کشد؛ الغیبة، نعمانی: ص۲۶۲.
  24. ↑ به آن حضرت عرض کردیم: خروج سفیانی از حتمیّات است؟ فرمود: آری و کشته شدن نفس زکیه نیز از حتمیّات است و [ظهور] قائم نیز از حتمیّات است و فرو رفتن صحرا نیز از حتمیات است و کف دستی که از آسمان ظاهر می‌شود از حتمیّات است و آوای آسمانی نیز از حتمیات است عرض کردم: این آوا و ندا چیست؟ فرمود: آوا دهنده‌ای که به نام قائم و به نام پدرش آواز خواهد داد؛ الغیبة، نعمانی: ص۲۶۵؛ کمال الدین: ص۶۸۰.
  25. ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۳۱.
  26. ↑ منتخب الاثر، ص ۴۵۲.
  27. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۳۱.

پیوند به بیرون


آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=نشانه‌های_حتمی_ظهور_امام_مهدی&oldid=227101»