معارف و عقاید ۱ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '==دربارهٔ کتاب==' به '== دربارهٔ کتاب ==') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان پیشین = | |||
| عنوان = معارف و عقاید ۱ | | عنوان = معارف و عقاید ۱ | ||
| عنوان پسین = | |||
| شماره جلد = | |||
| عنوان اصلی = | | عنوان اصلی = | ||
| تصویر = 8989.jpg | | تصویر = 8989.jpg | ||
| خط ۱۸: | خط ۲۱: | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| مذهب = شیعه | | مذهب = شیعه | ||
| ناشر = | | ناشر = مرکز مدیریت حوزه علیمه قم | ||
| به همت = | | به همت = | ||
| وابسته به = | | وابسته به = | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۴: | ||
== دربارهٔ کتاب == | == دربارهٔ کتاب == | ||
در معرفی این کتاب آمده است: «[[علم کلام]] دانشی است که به [[عقاید]] و [[معارف]] [[اعتقادی]] [[دین اسلام]] می‌پردازد و ضمن استخراج این [[عقاید]] از [[منابع اسلامی]]، به توضیح و اثبات آنها پرداخته و به [[شبهات]] مربوط به این [[عقاید]] پاسخ می‌دهد. | در معرفی این کتاب آمده است: «[[علم کلام]] دانشی است که به [[عقاید]] و [[معارف]] [[اعتقادی]] [[دین اسلام]] می‌پردازد و ضمن استخراج این [[عقاید]] از [[منابع اسلامی]]، به توضیح و اثبات آنها پرداخته و به [[شبهات]] مربوط به این [[عقاید]] پاسخ می‌دهد. | ||
*موضوع [[علم کلام]]، [[معارف]] [[اعتقادی]] است نه [[احکام عملی]] و [[اخلاقی]] [[اسلام]]. [[عقاید]] و [[معارف]] به آن دسته از [[آموزه‌های اسلامی]] می‌گویند که [[هدف]] اصلی از بیان آنها، [[باور]] و [[ایمان]] است مانند اصل [[توحید]]. اهمیت هر [[علمی]] به مباحثی است که در آن [[علم]] مورد بحث قرار می‌گیرد چنانکه گفته شد، [[علم کلام]] درباره [[عقاید]] [[دینی]] بحث می‌کند. حال باید دید اهمیت [[عقاید]] [[دینی]] تا چه اندازه است؟ | * موضوع [[علم کلام]]، [[معارف]] [[اعتقادی]] است نه [[احکام عملی]] و [[اخلاقی]] [[اسلام]]. [[عقاید]] و [[معارف]] به آن دسته از [[آموزه‌های اسلامی]] می‌گویند که [[هدف]] اصلی از بیان آنها، [[باور]] و [[ایمان]] است مانند اصل [[توحید]]. اهمیت هر [[علمی]] به مباحثی است که در آن [[علم]] مورد بحث قرار می‌گیرد چنانکه گفته شد، [[علم کلام]] درباره [[عقاید]] [[دینی]] بحث می‌کند. حال باید دید اهمیت [[عقاید]] [[دینی]] تا چه اندازه است؟ | ||
*با اندک تاملی می‌توان دریافت که [[انسان]] مجموعه‌ای از [[اعتقادات]] و عملکردها است. عملکردها غالبا از [[اندیشه‌ها]] و [[باورها]] سرچشمه می‌گیرد و [[اعتقادات]] به منزله شالوده‌ای است که بنای رفتارهای [[انسان]] بر آنها گذاشته شده است. شاید بتوان گفت که تمام [[اعمال انسان]]، به گونه‌ای ریشه در [[باورها]] و [[عقاید]] او دارد. از این رو، [[علم کلام]] که به [[عقاید]] و اندیشه‌های [[آدمی]] می‌پردازد، اهمیتش بیش از علومی است که به رفتارهای [[انسان]] مربوط می‌شود. | * با اندک تاملی می‌توان دریافت که [[انسان]] مجموعه‌ای از [[اعتقادات]] و عملکردها است. عملکردها غالبا از [[اندیشه‌ها]] و [[باورها]] سرچشمه می‌گیرد و [[اعتقادات]] به منزله شالوده‌ای است که بنای رفتارهای [[انسان]] بر آنها گذاشته شده است. شاید بتوان گفت که تمام [[اعمال انسان]]، به گونه‌ای ریشه در [[باورها]] و [[عقاید]] او دارد. از این رو، [[علم کلام]] که به [[عقاید]] و اندیشه‌های [[آدمی]] می‌پردازد، اهمیتش بیش از علومی است که به رفتارهای [[انسان]] مربوط می‌شود. | ||
*از منظر دیگری نیز می‌توان به اهمیت [[علم کلام]] پی برد. هر انسانی خواهان [[سعادت]] و [[نیک‌بختی]] خویش است و مکاتب گوناگون بشری، جملگی ادعا می‌کنند که می‌توانند [[انسان]] را به [[سعادت]] خویش برسانند، اما روشن است که هیچ مکتبی مانند [[دین الهی]] نمی‌تواند ضامن [[سعادت]] [[حقیقی]] [[انسان]] باشد، زیرا خداوندی که [[خالق]] [[انسان]] است بهتر از هر کسی می‌داند که چه برنامه‌ای به [[سعادت انسان]] می‌انجامد. از سوی دیگر زمانی که [[خداوند]] و پیامبرش برای [[انسان]] اثبات نشود، نمی‌تواند به [[دین]] و برنامه [[سعادت]] بخش آن دست یابد. اثبات [[خداوند]] و اوصاف او و نیز شناسایی راهنمایان [[الهی]] و اموری از این قبیل، توسط [[دانش]] [[کلام]] به انجام می‌رسد. بنابراین، بدون [[علم کلام]] و [[اعتقادات]] [[اسلامی]] نمی‌توان به برنامه [[سعادت انسان]] دست یافت. | * از منظر دیگری نیز می‌توان به اهمیت [[علم کلام]] پی برد. هر انسانی خواهان [[سعادت]] و [[نیک‌بختی]] خویش است و مکاتب گوناگون بشری، جملگی ادعا می‌کنند که می‌توانند [[انسان]] را به [[سعادت]] خویش برسانند، اما روشن است که هیچ مکتبی مانند [[دین الهی]] نمی‌تواند ضامن [[سعادت]] [[حقیقی]] [[انسان]] باشد، زیرا خداوندی که [[خالق]] [[انسان]] است بهتر از هر کسی می‌داند که چه برنامه‌ای به [[سعادت انسان]] می‌انجامد. از سوی دیگر زمانی که [[خداوند]] و پیامبرش برای [[انسان]] اثبات نشود، نمی‌تواند به [[دین]] و برنامه [[سعادت]] بخش آن دست یابد. اثبات [[خداوند]] و اوصاف او و نیز شناسایی راهنمایان [[الهی]] و اموری از این قبیل، توسط [[دانش]] [[کلام]] به انجام می‌رسد. بنابراین، بدون [[علم کلام]] و [[اعتقادات]] [[اسلامی]] نمی‌توان به برنامه [[سعادت انسان]] دست یافت. | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
{{فهرست اثر}} | {{فهرست اثر}} | ||
===بخش اول: کلیات=== | === بخش اول: کلیات === | ||
====درس اول: [[علم کلام]] و [[عقاید]]==== | ==== درس اول: [[علم کلام]] و [[عقاید]] ==== | ||
*تعریف و موضوع [[علم کلام]] | * تعریف و موضوع [[علم کلام]] | ||
*اهمیت [[علم کلام]] | * اهمیت [[علم کلام]] | ||
* [[منابع علم]] [[کلام]] | * [[منابع علم]] [[کلام]] | ||
====درس دوم: فواید بحث از [[عقاید]] [[دینی]]==== | ==== درس دوم: فواید بحث از [[عقاید]] [[دینی]] ==== | ||
* [[بصیرت]] در [[دین]] | * [[بصیرت]] در [[دین]] | ||
*تقویت [[ایمان]] و انگیزه [[عمل صالح]] | * تقویت [[ایمان]] و انگیزه [[عمل صالح]] | ||
*پاسخگویی به سؤالات و زدودن [[شبهات]] | * پاسخگویی به سؤالات و زدودن [[شبهات]] | ||
* [[توانایی]] [[هدایت]] و [[ارشاد]] دیگران | * [[توانایی]] [[هدایت]] و [[ارشاد]] دیگران | ||
===بخش دوم: [[خداشناسی]]=== | === بخش دوم: [[خداشناسی]] === | ||
====درس سوم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[برهان]] [[نظم]] (۱)==== | ==== درس سوم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[برهان]] [[نظم]] (۱)==== | ||
*تقرير [[برهان]] [[نظم]] | * تقرير [[برهان]] [[نظم]] | ||
* [[برهان]] [[نظم]] در نگاه [[دانشمندان]] | * [[برهان]] [[نظم]] در نگاه [[دانشمندان]] | ||
* [[برهان]] [[نظم]] در [[آیات]] و [[روایات]] | * [[برهان]] [[نظم]] در [[آیات]] و [[روایات]] | ||
====درس چهارم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[برهان]] [[نظم]] (۲)==== | ==== درس چهارم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[برهان]] [[نظم]] (۲)==== | ||
* [[نشانه‌ها]] در [[آفرینش انسان]] | * [[نشانه‌ها]] در [[آفرینش انسان]] | ||
* [[نشانه‌ها]] در [[آفرینش]] [[زمین]]، [[خورشید و ماه]] | * [[نشانه‌ها]] در [[آفرینش]] [[زمین]]، [[خورشید و ماه]] | ||
* [[نشانه‌ها]] در [[آفرینش]] کهکشان‌ها | * [[نشانه‌ها]] در [[آفرینش]] کهکشان‌ها | ||
*تأثیر [[معنوی]] در توجه به نشانه‌های [[الهی]] | * تأثیر [[معنوی]] در توجه به نشانه‌های [[الهی]] | ||
====درس پنجم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[گواهی]] [[فطرت]] (۱)==== | ==== درس پنجم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[گواهی]] [[فطرت]] (۱)==== | ||
*تعریف [[معرفت]] [[فطری]] | * تعریف [[معرفت]] [[فطری]] | ||
*معنای [[فطرت]] | * معنای [[فطرت]] | ||
* [[معرفت]] [[فطری]] در [[آیات]] و [[روایات]] | * [[معرفت]] [[فطری]] در [[آیات]] و [[روایات]] | ||
* [[معرفت]] [[فطری]] در سخنان [[دانشمندان]] غیر [[مسلمان]] | * [[معرفت]] [[فطری]] در سخنان [[دانشمندان]] غیر [[مسلمان]] | ||
*ویژگی و آثار [[معرفت]] [[فطری]] | * ویژگی و آثار [[معرفت]] [[فطری]] | ||
====درس ششم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[گواهی]] [[فطرت]] (۲)==== | ==== درس ششم: [[دلایل]] وجود [[خداوند]] - [[گواهی]] [[فطرت]] (۲)==== | ||
*راه‌های [[ظهور]] و [[شکوفایی]] [[فطرت]] | * راه‌های [[ظهور]] و [[شکوفایی]] [[فطرت]] | ||
====درس هفتم: [[توحید]] و [[یگانگی خداوند]]==== | ==== درس هفتم: [[توحید]] و [[یگانگی خداوند]] ==== | ||
*اهمیت و [[جایگاه]] [[توحید]] در [[کتاب و سنت]] | * اهمیت و [[جایگاه]] [[توحید]] در [[کتاب و سنت]] | ||
*معنای [[توحید]] | * معنای [[توحید]] | ||
*مراتب [[توحید]] | * مراتب [[توحید]] | ||
====درس هشتم: نشانه‌های [[یگانگی خداوند]]==== | ==== درس هشتم: نشانه‌های [[یگانگی خداوند]] ==== | ||
*تعدد خدایان، ناسازگار با [[الوهیت]] | * تعدد خدایان، ناسازگار با [[الوهیت]] | ||
*هماهنگی در هستی | * هماهنگی در هستی | ||
*خبر دادن همه [[انبیا]] از یکتایی [[خداوند]] | * خبر دادن همه [[انبیا]] از یکتایی [[خداوند]] | ||
* [[گواهی]] [[فطرت]] بر [[وحدانیت]] | * [[گواهی]] [[فطرت]] بر [[وحدانیت]] | ||
====درس نهم: [[علم]] [[خداوند]]==== | ==== درس نهم: [[علم]] [[خداوند]] ==== | ||
*اثبات [[علم الهی]] | * اثبات [[علم الهی]] | ||
*ویژگی‌های [[علم]] [[خدا]] | * ویژگی‌های [[علم]] [[خدا]] | ||
====درس دهم: [[قدرت خداوند]]==== | ==== درس دهم: [[قدرت خداوند]] ==== | ||
*اثبات [[قدرت الهی]] | * اثبات [[قدرت الهی]] | ||
*ویژگی‌های [[قدرت خداوند]] | * ویژگی‌های [[قدرت خداوند]] | ||
====درس یازدهم: صفات سلبی==== | ==== درس یازدهم: صفات سلبی ==== | ||
*جسمانیت | * جسمانیت | ||
*ترکیب | * ترکیب | ||
*جهت و مکان | * جهت و مکان | ||
*رؤیت با چشم سر | * رؤیت با چشم سر | ||
===بخش سوم: [[عدل الهی]]=== | === بخش سوم: [[عدل الهی]] === | ||
====درس دوازدهم: اهمیت، تعریف و گستره [[عدل]]==== | ==== درس دوازدهم: اهمیت، تعریف و گستره [[عدل]] ==== | ||
*اهمیت [[عدل]] | * اهمیت [[عدل]] | ||
*معنای [[عدل]] در لغت | * معنای [[عدل]] در لغت | ||
*معنای اصطلاحی [[عدل]] | * معنای اصطلاحی [[عدل]] | ||
*گستره [[عدل الهی]] | * گستره [[عدل الهی]] | ||
====درس سیزدهم: [[دلایل]] [[عدل الهی]]==== | ==== درس سیزدهم: [[دلایل]] [[عدل الهی]] ==== | ||
* [[دلیل]] کمال [[اخلاقی]] | * [[دلیل]] کمال [[اخلاقی]] | ||
* [[دلیل]] نفی منشأ [[ظلم]] | * [[دلیل]] نفی منشأ [[ظلم]] | ||
====درس چهاردهم: ارتباط [[عدل الهی]] با [[اختیار انسان]]==== | ==== درس چهاردهم: ارتباط [[عدل الهی]] با [[اختیار انسان]] ==== | ||
*امر بين امرين | * امر بين امرين | ||
====درس پانزدهم: [[عدل الهی]] و ناگواری‌ها==== | ==== درس پانزدهم: [[عدل الهی]] و ناگواری‌ها ==== | ||
====درس شانزدهم: [[عدل الهی]] و تفاوت‌ها==== | ==== درس شانزدهم: [[عدل الهی]] و تفاوت‌ها ==== | ||
*نسبت [[عدالت]] با شباهت | * نسبت [[عدالت]] با شباهت | ||
*ناقص الخلقه‌ها | * ناقص الخلقه‌ها | ||
* [[حکمت]] [[آفرینش]] [[کافران]] | * [[حکمت]] [[آفرینش]] [[کافران]] | ||
====درس هفدهم: [[عدل الهی]] و مجازات [[اخروی]]==== | ==== درس هفدهم: [[عدل الهی]] و مجازات [[اخروی]] ==== | ||
*معنای جزا و خلود | * معنای جزا و خلود | ||
*تناسب [[خطا]] با خلود و [[عدل الهی]] | * تناسب [[خطا]] با خلود و [[عدل الهی]] | ||
* [[بخشش]] [[گناهکاران]] | * [[بخشش]] [[گناهکاران]] | ||
*تخفیف در [[عذاب]] برای مخلّدین در [[جهنم]] | * تخفیف در [[عذاب]] برای مخلّدین در [[جهنم]] | ||
====درس هجدهم: [[حکمت الهی]]==== | ==== درس هجدهم: [[حکمت الهی]] ==== | ||
*معنای [[حکمت]] | * معنای [[حکمت]] | ||
*آثار [[باور]] به [[حکمت الهی]] | * آثار [[باور]] به [[حکمت الهی]] | ||
* [[دلایل]] [[حکمت الهی]] | * [[دلایل]] [[حکمت الهی]] | ||
===بخش چهارم: [[نبوت]]=== | === بخش چهارم: [[نبوت]] === | ||
====درس نوزدهم: تعریف [[نبوت]]==== | ==== درس نوزدهم: تعریف [[نبوت]] ==== | ||
*معنای [[نبی]] و [[رسول]] | * معنای [[نبی]] و [[رسول]] | ||
*نسبت میان [[نبی]] و [[رسول]] | * نسبت میان [[نبی]] و [[رسول]] | ||
*درجات [[نبی]] و [[رسول]] | * درجات [[نبی]] و [[رسول]] | ||
====درس بیستم: فواید [[بعثت]] و [[دلیل]] [[نیاز]] به [[نبوت]]==== | ==== درس بیستم: فواید [[بعثت]] و [[دلیل]] [[نیاز]] به [[نبوت]] ==== | ||
* [[نیاز]] [[بشر]] به [[معارف]] [[اعتقادی]] | * [[نیاز]] [[بشر]] به [[معارف]] [[اعتقادی]] | ||
* [[نیاز]] [[بشر]] به [[قانون]] | * [[نیاز]] [[بشر]] به [[قانون]] | ||
====درس بیست و یکم: [[راه‌های شناخت پیامبران]](۱)==== | ==== درس بیست و یکم: [[راه‌های شناخت پیامبران]](۱)==== | ||
* [[راه‌های شناخت پیامبران]] | * [[راه‌های شناخت پیامبران]] | ||
* [[معجزه]] | * [[معجزه]] | ||
====درس بیست و دوم: [[راه‌های شناخت پیامبران]](۲)==== | ==== درس بیست و دوم: [[راه‌های شناخت پیامبران]](۲)==== | ||
* [[بشارت]] یا [[گواهی]] [[پیامبران]] | * [[بشارت]] یا [[گواهی]] [[پیامبران]] | ||
*قراین و شواهد | * قراین و شواهد | ||
====درس بیست و سوم: [[ویژگی‌های پیامبران]] – [[علم]]==== | ==== درس بیست و سوم: [[ویژگی‌های پیامبران]] – [[علم]] ==== | ||
* [[جایگاه]] [[دانش]] نزد [[عقل]] و [[دین]] | * [[جایگاه]] [[دانش]] نزد [[عقل]] و [[دین]] | ||
* [[لزوم]] [[تبعیت]] از عالم | * [[لزوم]] [[تبعیت]] از عالم | ||
* [[لزوم]] [[علم الهی]] برای [[انبیا]] | * [[لزوم]] [[علم الهی]] برای [[انبیا]] | ||
*منبع تمام [[علوم]] [[انبیا]] | * منبع تمام [[علوم]] [[انبیا]] | ||
*مراتب [[علوم]] [[انبیا]] | * مراتب [[علوم]] [[انبیا]] | ||
====درس بیست و چهارم: [[ویژگی‌های پیامبران]] - [[عصمت]]==== | ==== درس بیست و چهارم: [[ویژگی‌های پیامبران]] - [[عصمت]] ==== | ||
*تعريف [[عصمت]] | * تعريف [[عصمت]] | ||
*حدود و قلمرو [[عصمت]] [[پیامبران]] | * حدود و قلمرو [[عصمت]] [[پیامبران]] | ||
* [[لزوم]] [[اعتقاد]] به [[عصمت]] [[پیامبران]] | * [[لزوم]] [[اعتقاد]] به [[عصمت]] [[پیامبران]] | ||
* [[منشأ عصمت]] [[پیامبران]] | * [[منشأ عصمت]] [[پیامبران]] | ||
====درس بیست و پنجم: [[پیامبران الهی]]==== | ==== درس بیست و پنجم: [[پیامبران الهی]] ==== | ||
*منبع صحیح [[شناخت]] [[پیامبران پیشین]] | * منبع صحیح [[شناخت]] [[پیامبران پیشین]] | ||
*تعداد [[انبیا]] و [[رسولان الهی]] | * تعداد [[انبیا]] و [[رسولان الهی]] | ||
*کتاب‌های [[پیامبران]] | * کتاب‌های [[پیامبران]] | ||
*انبیای [[تشریعی]] و انبیای تبلیغی | * انبیای [[تشریعی]] و انبیای تبلیغی | ||
====درس بیست و ششم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} (۱)==== | ==== درس بیست و ششم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} (۱)==== | ||
*نگاهی به شخصیت [[پیامبر اسلام]]{{صل}} | * نگاهی به شخصیت [[پیامبر اسلام]] {{صل}} | ||
* [[دلایل]] [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} | * [[دلایل]] [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} | ||
* [[معجزه قرآن کریم]] | * [[معجزه قرآن کریم]] | ||
====درس بیست و هفتم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} (۲)==== | ==== درس بیست و هفتم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} (۲)==== | ||
*سایر [[معجزات]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} | * سایر [[معجزات]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} | ||
====درس بیست و هشتم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} (۳)==== | ==== درس بیست و هشتم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} (۳)==== | ||
*قراین و شواهد | * قراین و شواهد | ||
====درس بیست و نهم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}} (۴)==== | ==== درس بیست و نهم: اثبات [[نبوت]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} (۴)==== | ||
*بشارات [[انبیا]] پیشین به [[پیامبر اسلام]]{{صل}} | * بشارات [[انبیا]] پیشین به [[پیامبر اسلام]] {{صل}} | ||
====درس سی‌ام: [[تعالیم]] [[پیامبر اسلام]]{{صل}}==== | ==== درس سی‌ام: [[تعالیم]] [[پیامبر اسلام]] {{صل}} ==== | ||
* [[توحید]] و [[معاد]] | * [[توحید]] و [[معاد]] | ||
* [[عدالت]] پروری و [[ظلم ستیزی]] | * [[عدالت]] پروری و [[ظلم ستیزی]] | ||
*مکارم [[اخلاقی]] | * مکارم [[اخلاقی]] | ||
*توسعه [[فرهنگ]] و [[دانش]] | * توسعه [[فرهنگ]] و [[دانش]] | ||
*جامعه‌سازی و تأسیس [[تمدن]] | * جامعه‌سازی و تأسیس [[تمدن]] | ||
====درس سی و یکم: [[خاتميت]]==== | ==== درس سی و یکم: [[خاتميت]] ==== | ||
* [[ختم نبوت]] از ضروریات [[دین اسلام]] | * [[ختم نبوت]] از ضروریات [[دین اسلام]] | ||
* [[ختم نبوت]] در [[قرآن کریم]] | * [[ختم نبوت]] در [[قرآن کریم]] | ||
نسخهٔ ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۲۸
| معارف و عقاید ۱ | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | محمد تقی سبحانی؛ رضا برنجکار |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ ش |
| تعداد صفحه | ۲۶۸ |
| شابک | ۹۷۸-۶۰۰-۷۵۵۰-۲۵-۰ |
| شماره ملی | ۵۰۰۰۹۰۲ |
معارف و عقاید ۱، جلد دوم از مجموعه پنج جلدی معارف و عقاید با زبان فارسی به بررسی عقاید کلام شیعه امامیه، شیعه، عقاید، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، اصول دین و... می‌پردازد. این مجموعه اثر محمد تقی سبحانی و رضا برنجکار می‌باشد و انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم انتشار آن را به عهده داشته است
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «علم کلام دانشی است که به عقاید و معارف اعتقادی دین اسلام می‌پردازد و ضمن استخراج این عقاید از منابع اسلامی، به توضیح و اثبات آنها پرداخته و به شبهات مربوط به این عقاید پاسخ می‌دهد.
- موضوع علم کلام، معارف اعتقادی است نه احکام عملی و اخلاقی اسلام. عقاید و معارف به آن دسته از آموزه‌های اسلامی می‌گویند که هدف اصلی از بیان آنها، باور و ایمان است مانند اصل توحید. اهمیت هر علمی به مباحثی است که در آن علم مورد بحث قرار می‌گیرد چنانکه گفته شد، علم کلام درباره عقاید دینی بحث می‌کند. حال باید دید اهمیت عقاید دینی تا چه اندازه است؟
- با اندک تاملی می‌توان دریافت که انسان مجموعه‌ای از اعتقادات و عملکردها است. عملکردها غالبا از اندیشه‌ها و باورها سرچشمه می‌گیرد و اعتقادات به منزله شالوده‌ای است که بنای رفتارهای انسان بر آنها گذاشته شده است. شاید بتوان گفت که تمام اعمال انسان، به گونه‌ای ریشه در باورها و عقاید او دارد. از این رو، علم کلام که به عقاید و اندیشه‌های آدمی می‌پردازد، اهمیتش بیش از علومی است که به رفتارهای انسان مربوط می‌شود.
- از منظر دیگری نیز می‌توان به اهمیت علم کلام پی برد. هر انسانی خواهان سعادت و نیک‌بختی خویش است و مکاتب گوناگون بشری، جملگی ادعا می‌کنند که می‌توانند انسان را به سعادت خویش برسانند، اما روشن است که هیچ مکتبی مانند دین الهی نمی‌تواند ضامن سعادت حقیقی انسان باشد، زیرا خداوندی که خالق انسان است بهتر از هر کسی می‌داند که چه برنامه‌ای به سعادت انسان می‌انجامد. از سوی دیگر زمانی که خداوند و پیامبرش برای انسان اثبات نشود، نمی‌تواند به دین و برنامه سعادت بخش آن دست یابد. اثبات خداوند و اوصاف او و نیز شناسایی راهنمایان الهی و اموری از این قبیل، توسط دانش کلام به انجام می‌رسد. بنابراین، بدون علم کلام و اعتقادات اسلامی نمی‌توان به برنامه سعادت انسان دست یافت.
فهرست کتاب
بخش اول: کلیات
درس اول: علم کلام و عقاید
درس دوم: فواید بحث از عقاید دینی
- بصیرت در دین
- تقویت ایمان و انگیزه عمل صالح
- پاسخگویی به سؤالات و زدودن شبهات
- توانایی هدایت و ارشاد دیگران
بخش دوم: خداشناسی
درس سوم: دلایل وجود خداوند - برهان نظم (۱)
درس چهارم: دلایل وجود خداوند - برهان نظم (۲)
- نشانه‌ها در آفرینش انسان
- نشانه‌ها در آفرینش زمین، خورشید و ماه
- نشانه‌ها در آفرینش کهکشان‌ها
- تأثیر معنوی در توجه به نشانه‌های الهی
درس پنجم: دلایل وجود خداوند - گواهی فطرت (۱)
- تعریف معرفت فطری
- معنای فطرت
- معرفت فطری در آیات و روایات
- معرفت فطری در سخنان دانشمندان غیر مسلمان
- ویژگی و آثار معرفت فطری
درس ششم: دلایل وجود خداوند - گواهی فطرت (۲)
درس هفتم: توحید و یگانگی خداوند
- اهمیت و جایگاه توحید در کتاب و سنت
- معنای توحید
- مراتب توحید
درس هشتم: نشانه‌های یگانگی خداوند
- تعدد خدایان، ناسازگار با الوهیت
- هماهنگی در هستی
- خبر دادن همه انبیا از یکتایی خداوند
- گواهی فطرت بر وحدانیت
درس نهم: علم خداوند
درس دهم: قدرت خداوند
- اثبات قدرت الهی
- ویژگی‌های قدرت خداوند
درس یازدهم: صفات سلبی
- جسمانیت
- ترکیب
- جهت و مکان
- رؤیت با چشم سر
بخش سوم: عدل الهی
درس دوازدهم: اهمیت، تعریف و گستره عدل
درس سیزدهم: دلایل عدل الهی
درس چهاردهم: ارتباط عدل الهی با اختیار انسان
- امر بين امرين
درس پانزدهم: عدل الهی و ناگواری‌ها
درس شانزدهم: عدل الهی و تفاوت‌ها
درس هفدهم: عدل الهی و مجازات اخروی
درس هجدهم: حکمت الهی
بخش چهارم: نبوت
درس نوزدهم: تعریف نبوت
درس بیستم: فواید بعثت و دلیل نیاز به نبوت
درس بیست و یکم: راه‌های شناخت پیامبران(۱)
درس بیست و دوم: راه‌های شناخت پیامبران(۲)
درس بیست و سوم: ویژگی‌های پیامبران – علم
- جایگاه دانش نزد عقل و دین
- لزوم تبعیت از عالم
- لزوم علم الهی برای انبیا
- منبع تمام علوم انبیا
- مراتب علوم انبیا
درس بیست و چهارم: ویژگی‌های پیامبران - عصمت
درس بیست و پنجم: پیامبران الهی
- منبع صحیح شناخت پیامبران پیشین
- تعداد انبیا و رسولان الهی
- کتاب‌های پیامبران
- انبیای تشریعی و انبیای تبلیغی
درس بیست و ششم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (ص) (۱)
- نگاهی به شخصیت پیامبر اسلام (ص)
- دلایل نبوت پیامبر اسلام (ص)
- معجزه قرآن کریم
درس بیست و هفتم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (ص) (۲)
- سایر معجزات پیامبر اسلام (ص)
درس بیست و هشتم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (ص) (۳)
- قراین و شواهد
درس بیست و نهم: اثبات نبوت پیامبر اسلام (ص) (۴)
- بشارات انبیا پیشین به پیامبر اسلام (ص)
درس سی‌ام: تعالیم پیامبر اسلام (ص)
درس سی و یکم: خاتميت
دربارهٔ پدیدآورندگان
| رضا برنجکار (پدیدآورنده) |
|---|
 |
| محمد تقی سبحانی (پدیدآورنده) |
|---|
 |