روح القدس: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداری
خط ۱۱: خط ۱۱:
'''روح القدس''' به معنای: نیرویی الهی است که جایگاهی بلندتر از ملائکه دارد و تسدید کننده [[انبیا]] و اولیای الهی است.
'''روح القدس''' به معنای: نیرویی الهی است که جایگاهی بلندتر از ملائکه دارد و تسدید کننده [[انبیا]] و اولیای الهی است.


==چیستی روح القدس و مجرای علم بودن برای امامان==
==چیستی روح القدس==
*روح القدس عنوانی است که چهار مرتبه در قرآن مجید آمده، گاهی دربارۀ حضرت عیسی(ع)<ref>سورۀ بقره، آیۀ 87 و سورۀ مائده، آیۀ 110</ref> و گاهی دربارۀ پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) است<ref>سورۀ نحل، آیۀ 102</ref>.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟</ref>
*برای روح القدس دو تفسیر ذکر شده است، یکی فرشتۀ وحی، جبرییل و دیگری نیروی مرموز غیبی خاصّی که با انبیا بوده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، تفسیر قرآن مهر، ج 10، ص 325؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟</ref> آیۀ مربوط به پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) با معنای اول تناسب دارد و آیات مربوط به حضرت عیسی(ع) با معنای دوم.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده</ref>
==روح القدس منبعی برای علم امام==
*یکی از منابع علم امامان(علیهم السلام)، القای روح القدس است،<ref>ر.ک. سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ نادم، محمد حسن، علم غیب از نگاه عقل و وحی، ص 328؛ بنی سعید لنگرودی، سید محمد جواد، شرب مدام در تبیین علم امام، ص 96 ـ 101؛ حسینی، سیدجواد، خبرهای غیبی در نهج البلاغه، ماهنامه مبلغان، ش 95، ص 37 ـ 38</ref> که آنان را همراهی کرده، حقایق و معارفی را به ایشان القاء می‌کند<ref>ر.ک. تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص 192؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ اقوام کرباسی، اکبر، مؤمن الطاق، ص 204؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟؛ مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، صفحه؟؟؟؛ مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص 171</ref> و لازمه‌اش پرده برداشتن از حقایق غیبی برای آنهاست.<ref>ر.ک. خمینی، سید روح الله، شرح چهل حدیث، ص 545؛ تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ وکیلی، محمد حسن، علم غیب امام (تبیین دیدگاه اعتدالی و صحیح)، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن؛ ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن ها؛ آشتیانی، سید جعفر، روح در قرآن و عهدین، ص 88 و 90</ref>  
*یکی از منابع علم امامان(علیهم السلام)، القای روح القدس است،<ref>ر.ک. سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ نادم، محمد حسن، علم غیب از نگاه عقل و وحی، ص 328؛ بنی سعید لنگرودی، سید محمد جواد، شرب مدام در تبیین علم امام، ص 96 ـ 101؛ حسینی، سیدجواد، خبرهای غیبی در نهج البلاغه، ماهنامه مبلغان، ش 95، ص 37 ـ 38</ref> که آنان را همراهی کرده، حقایق و معارفی را به ایشان القاء می‌کند<ref>ر.ک. تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص 192؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ اقوام کرباسی، اکبر، مؤمن الطاق، ص 204؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟؛ مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، صفحه؟؟؟؛ مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص 171</ref> و لازمه‌اش پرده برداشتن از حقایق غیبی برای آنهاست.<ref>ر.ک. خمینی، سید روح الله، شرح چهل حدیث، ص 545؛ تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ وکیلی، محمد حسن، علم غیب امام (تبیین دیدگاه اعتدالی و صحیح)، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن؛ ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن ها؛ آشتیانی، سید جعفر، روح در قرآن و عهدین، ص 88 و 90</ref>  
*واژۀ روح القدس چهار بار در قرآن مجید آمده، گاهی دربارۀ حضرت عیسی(ع)<ref>سورۀ بقره، آیۀ 87 و سورۀ مائده، آیۀ 110</ref> و گاهی دربارۀ پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) است<ref>سورۀ نحل، آیۀ 102</ref>.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟</ref>
*برای روح القدس دو تفسیر ذکر شده است، یکی فرشتۀ وحی، جبرییل و دیگری نیروی مرموز غیبی خاصّی که با انبیا بوده است.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، تفسیر قرآن مهر، ج 10، ص 325؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟</ref> آیۀ مربوط به پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) با معنای اول تناسب دارد و آیات مربوط به حضرت عیسی(ع) با معنای دوم.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده</ref>
*امامان(علیهم السلام) به سبب داشتن ملکۀ عصمت در بالاترین مرتبه، از این نیروی غیبی برخوردار بودند؛ به طوری که از آن در هدایت مردم کمک می‌گرفتند.<ref>ر.ک. سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144</ref> روح القدس عنوانی است که بر کل مسئله علم و سرچشمهٔ علم امام سایه می‌افکند.<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص 19</ref> ثمره تسدید، توفیق و تأییدی که روح القدس به همراه خود دارد، نلغزیدن، به خطا نرفتن و مؤدب شدن به آداب الهی است که همه اینها ریشه در معرفت، علم و رؤیت حقایق و جایگاه آن یعنی روح دارد.<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص 19</ref> براساس آنچه در منابع دینی آمده، بندگان برگزیدۀ خداوند که دارای ضمیری صاف و پیراسته از آلایش‌های مادّی‌اند، گاهی به لطف الهی و از طریق "القاء روح" بر یک رشته حقایق و امور پنهان از حسّ، آگاه می‌گردند.<ref>ر.ک. میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص 74</ref>
*امامان(علیهم السلام) به سبب داشتن ملکۀ عصمت در بالاترین مرتبه، از این نیروی غیبی برخوردار بودند؛ به طوری که از آن در هدایت مردم کمک می‌گرفتند.<ref>ر.ک. سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144</ref> روح القدس عنوانی است که بر کل مسئله علم و سرچشمهٔ علم امام سایه می‌افکند.<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص 19</ref> ثمره تسدید، توفیق و تأییدی که روح القدس به همراه خود دارد، نلغزیدن، به خطا نرفتن و مؤدب شدن به آداب الهی است که همه اینها ریشه در معرفت، علم و رؤیت حقایق و جایگاه آن یعنی روح دارد.<ref>ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص 19</ref> براساس آنچه در منابع دینی آمده، بندگان برگزیدۀ خداوند که دارای ضمیری صاف و پیراسته از آلایش‌های مادّی‌اند، گاهی به لطف الهی و از طریق "القاء روح" بر یک رشته حقایق و امور پنهان از حسّ، آگاه می‌گردند.<ref>ر.ک. میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص 74</ref>


نسخهٔ ‏۱۵ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۷:۰۱

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل علم معصوم (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

روح القدس به معنای: نیرویی الهی است که جایگاهی بلندتر از ملائکه دارد و تسدید کننده انبیا و اولیای الهی است.

چیستی روح القدس

  • روح القدس عنوانی است که چهار مرتبه در قرآن مجید آمده، گاهی دربارۀ حضرت عیسی(ع)[۱] و گاهی دربارۀ پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) است[۲].[۳]
  • برای روح القدس دو تفسیر ذکر شده است، یکی فرشتۀ وحی، جبرییل و دیگری نیروی مرموز غیبی خاصّی که با انبیا بوده است.[۴] آیۀ مربوط به پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) با معنای اول تناسب دارد و آیات مربوط به حضرت عیسی(ع) با معنای دوم.[۵]

روح القدس منبعی برای علم امام

  • یکی از منابع علم امامان(علیهم السلام)، القای روح القدس است،[۶] که آنان را همراهی کرده، حقایق و معارفی را به ایشان القاء می‌کند[۷] و لازمه‌اش پرده برداشتن از حقایق غیبی برای آنهاست.[۸]
  • امامان(علیهم السلام) به سبب داشتن ملکۀ عصمت در بالاترین مرتبه، از این نیروی غیبی برخوردار بودند؛ به طوری که از آن در هدایت مردم کمک می‌گرفتند.[۹] روح القدس عنوانی است که بر کل مسئله علم و سرچشمهٔ علم امام سایه می‌افکند.[۱۰] ثمره تسدید، توفیق و تأییدی که روح القدس به همراه خود دارد، نلغزیدن، به خطا نرفتن و مؤدب شدن به آداب الهی است که همه اینها ریشه در معرفت، علم و رؤیت حقایق و جایگاه آن یعنی روح دارد.[۱۱] براساس آنچه در منابع دینی آمده، بندگان برگزیدۀ خداوند که دارای ضمیری صاف و پیراسته از آلایش‌های مادّی‌اند، گاهی به لطف الهی و از طریق "القاء روح" بر یک رشته حقایق و امور پنهان از حسّ، آگاه می‌گردند.[۱۲]

روایاتی دربارۀ روح القدس

  • برخی از روایات[۱۳] بیانگر آن است که روح القدس حقیقتی همراه اهل بیت(علیهم السلام) بوده است که با آن حقایق بسیاری را درک می‌کرده‌اند[۱۴] مانند:
  1. یکی از اصحاب امام صادق(علیه السلام) از ایشان سؤال کرد:[۱۵] "آیا شده است که از چیزی سؤال کنند، و علم آن نزد شما نباشد؟" حضرت فرمودند: «گاه چنین بوده است!» راوی عرض کرد: "در این هنگام چه می‌کنید؟" امام فرمودند «روح القدس به ما تلقین می‌کند.»[۱۶]
  2. مفضل بن عمر می گوید: امام صادق(علیه السلام) فرمودند:[۱۷] «روح القدس نمی‌خوابد و غفلت نمی‌کند و لهو و سهو و خطا ندارد و روح القدس ثابت است و امام به واسطه آن شرق و غرب و خشکی و دریای زمین را می‌بیند.» عرض کردم: "فدایت شوم امام می‌تواند آنچه را که در بغداد است با دست بگیرد؟" حضرت فرمودند: «بله تا آنچه را که زیر عرش است می‌تواند.»[۱۸]
  3. امام باقر(علیه السلام) فرمودند:[۱۹] «امامان(علیهم السلام) به واسطه روح القدس آنچه را که زیر عرش است تا آنچه را که زیر ستاره ثریا می‌باشد می‌شناسند.»[۲۰]

ویژگی روح القدس در روایات

  • ویژگی های روح القدس و برخی از نکاتی که می توان از این روایات برداشت کرد عبارتند از:
  1. اهل بیت(علیهم السلام) به سبب زندگی عادی نمی‌خواهند همواره از روح القدس و بُعد عالی روحشان استفاده کنند بلکه هنگامی که لازم باشد به آن اشراف پیدا کنند، آن را به کار گرفته و از آن استفاده می‌کنند.[۲۱]
  2. برخى از روايات دلالت دارد امام وقتى به امامت مى‌رسد حامل روح القدس مى‌شود ولى از برخى ديگر استفاده مى‌شود پيش از امامت هم داراى چنين "روحى" است مانند روایت[۲۲] فرستاده شدن امیرالمؤمنین(علیه السلام) به یمن.[۲۳]
  3. این روح همواره همراه امام هست و از او غایب نمی شود.[۲۴] و ... .[۲۵]

نتیجه گیری

  • با پذیرفتن این مطلب که نتیجۀ روح قدسی، علم و معرفت است و روایاتی نیز بر آن دلالت دارد، باید گفت دو اثر بر این روح قدسی و پاک مترتب است:
  1. علم و معرفتی که روح القدس بدون واسطه، آنها را کسب و مزین به آگاهی از آن می‌شود؛ به تعبیر دیگر، به همراه بهره‌مندی از روح القدس این آگاهی‌ها هم برای دریافت کننده روح وجود یافته است.
  2. علم و معرفتی که ممکن است واسطه‌هایی الهی در رسیدن و بهره‌مندی روح القدس به آنها نقش داشته باشند؛ مانند وحی و جبرییل یا آگاهی و دانش کامل از حلال و حرام و نقش پیامبر(صلی الله علیه و آله) در آن[۲۶].[۲۷]

منابع

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع روح و روح‌القدس

پانویس

  1. ↑ سورۀ بقره، آیۀ 87 و سورۀ مائده، آیۀ 110
  2. ↑ سورۀ نحل، آیۀ 102
  3. ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟
  4. ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، تفسیر قرآن مهر، ج 10، ص 325؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟
  5. ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده
  6. ↑ ر.ک. سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ نادم، محمد حسن، علم غیب از نگاه عقل و وحی، ص 328؛ بنی سعید لنگرودی، سید محمد جواد، شرب مدام در تبیین علم امام، ص 96 ـ 101؛ حسینی، سیدجواد، خبرهای غیبی در نهج البلاغه، ماهنامه مبلغان، ش 95، ص 37 ـ 38
  7. ↑ ر.ک. تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص 192؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ اقوام کرباسی، اکبر، مؤمن الطاق، ص 204؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟؛ مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، صفحه؟؟؟؛ مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص 171
  8. ↑ ر.ک. خمینی، سید روح الله، شرح چهل حدیث، ص 545؛ تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ وکیلی، محمد حسن، علم غیب امام (تبیین دیدگاه اعتدالی و صحیح)، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن؛ ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن ها؛ آشتیانی، سید جعفر، روح در قرآن و عهدین، ص 88 و 90
  9. ↑ ر.ک. سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144
  10. ↑ ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص 19
  11. ↑ ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص 19
  12. ↑ ر.ک. میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص 74
  13. ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ غرویان، محسن، میرباقری، سید محمد حسین، غلامی، محمدرضا، بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ص 43؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ هاشمی، سید علی، قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه، صفحه؟؟؟؛ شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن و روایات، ص 19؛ رستمی، محمدزمان، آل بویه، طاهره، علم امام، صفحه؟؟؟؛ وکیلی، محمد حسن، علم غیب امام (تبیین دیدگاه اعتدالی و صحیح)، وبگاه عرفان و حکمت در پرتو قرآن؛ نصیری، محمد حسین، گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات، صفحه؟؟؟؛ بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ اقوام کرباسی، اکبر، مؤمن الطاق، ص 204؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟؛ مطهری، منصف علی، علم ائمه از نظر عقل و نقل، صفحه؟؟؟؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص 192؛ حسینی، سید مجتبی، مقامات اولیاء، ص 36؛ حسینی، سیدجواد، خبرهای غیبی در نهج البلاغه، ماهنامه مبلغان، ش 95، ص 37 ـ 38؛ مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌ها ابعاد و مبادی آن، ص 171؛ میرترابی حسینی، زهرة السادات، علم لدنی در قرآن و حدیث، ص 74
  14. ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده
  15. ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج 1، ص 451
  16. ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، وبگاه پاسخ دهنده؛ تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210؛ سبحانی، سید محمد جعفر، منابع علم امامان شیعه، ص 141 ـ 144؛ شیخ زاده، قاسم، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص 64 ـ 65
  17. ↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 20، ص 57
  18. ↑ ر.ک. بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140
  19. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 1، ص 272
  20. ↑ ر.ک. گنجی، حسین، امام شناسی، ج 1، ص 155
  21. ↑ ر.ک. تحریری، محمد باقر، جلوه های لاهوتی، ص 210
  22. ↑ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج 1، ص 453
  23. ↑ ر.ک. بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟
  24. ↑ ر.ک. بیابانی اسکویی، محمد، امامت، ص 137 ـ 140؛ غلامی، اصغر، آفاق علم امام در الکافی، صفحه؟؟؟
  25. ↑ ر.ک. شیخ زاده، قاسم، رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا، ص 64 ـ 65
  26. ↑ ر.ک. قیوم زاده، چیستی روح القدس و آثار آن، فصلنامه اندیشه نوین دینی، ش۳۰
  27. ↑ ر.ک. شاکر، محمد تقی، منابع علم امام در قرآن، فصلنامۀ امامت پژوهی، ش 6، ص 168
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=روح_القدس&oldid=122329»