توحید صفاتی در معارف و سیره علوی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←مقدمه) |
||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
«توحید صفاتی» یعنی چنانکه [[باری تعالی]] در [[مقام]] ذات، یگانه و [[بی‌همتا]] است، صفات در کمالیه خود نیز یگانه و [[یکتا]] است و همانند و نظیری برای صفاتش نیست. [[امیرمؤمنان]]، علی{{ع}}، می‌فرماید: | |||
{{متن حدیث|كُلُّ عَزِيزٍ غَيْرَهُ ذَلِيلٌ وَ كُلُّ قَوِيٍّ غَيْرَهُ ضَعِيفٌ وَ كُلُّ مَالِكٍ غَيْرَهُ مَمْلُوكٌ وَ كُلُّ عَالِمٍ غَيْرَهُ مُتَعَلِّمٌ وَ كُلُّ قَادِرٍ غَيْرَهُ يَقْدِرُ وَ يَعْجَزُ}}. هر [[عزتمندی]] غیر او [[ذلیل]] است و هر [[نیرومندی]] جز او [[ناتوان]] است و هر [[مالکی]] جز او مملوک است و هر عالمی جز او نوآموز است و هر [[توانایی]] جز او گاه توانا و گاه ناتوان است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۶۵.</ref>. | {{متن حدیث|كُلُّ عَزِيزٍ غَيْرَهُ ذَلِيلٌ وَ كُلُّ قَوِيٍّ غَيْرَهُ ضَعِيفٌ وَ كُلُّ مَالِكٍ غَيْرَهُ مَمْلُوكٌ وَ كُلُّ عَالِمٍ غَيْرَهُ مُتَعَلِّمٌ وَ كُلُّ قَادِرٍ غَيْرَهُ يَقْدِرُ وَ يَعْجَزُ}}. هر [[عزتمندی]] غیر او [[ذلیل]] است و هر [[نیرومندی]] جز او [[ناتوان]] است و هر [[مالکی]] جز او مملوک است و هر عالمی جز او نوآموز است و هر [[توانایی]] جز او گاه توانا و گاه ناتوان است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۶۵.</ref>. | ||
از این روایت استفاده می‌شود که [[اوصاف خدای تعالی]] تنها ویژه اویند و کسی در آنها با او [[شریک]] نیست. عالم و [[قادر]] و مالکی در عرض او نیست و همه به او عالم و مالک و قادرند. این سخن بدان معنا نیست که صفات و و [[کمالات]] همه اشیا صفات حقند و جز [[حق]] را مطلقاً هیچ صفت و کمالی نیست؛ زیرا [[وجدان]] و [[برهان]] دلالت می‌کند که اوصاف کمالی [[انسان]] مانند [[قدرت]] و [[حیات]] مربوط به خود او است؛ نه اینکه [[صفات خدا]] بوده باشد. به عبارت دیگر صفات و کمالات موجودات از [[خدا]] و به [[اراده]] اویند؛ هر چند [[صفات خداوند]] نیستند.<ref>[[سید جعفر سیدان|سیدان، سید جعفر]]، [[توحید - سیدان (مقاله)| مقاله «توحید - سیدان»]]، [[دانشنامه امام علی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۲]] ص ۵۰.</ref>. | از این روایت استفاده می‌شود که [[اوصاف خدای تعالی]] تنها ویژه اویند و کسی در آنها با او [[شریک]] نیست. عالم و [[قادر]] و مالکی در عرض او نیست و همه به او عالم و مالک و قادرند. این سخن بدان معنا نیست که صفات و و [[کمالات]] همه اشیا صفات حقند و جز [[حق]] را مطلقاً هیچ صفت و کمالی نیست؛ زیرا [[وجدان]] و [[برهان]] دلالت می‌کند که اوصاف کمالی [[انسان]] مانند [[قدرت]] و [[حیات]] مربوط به خود او است؛ نه اینکه [[صفات خدا]] بوده باشد. به عبارت دیگر صفات و کمالات موجودات از [[خدا]] و به [[اراده]] اویند؛ هر چند [[صفات خداوند]] نیستند.<ref>[[سید جعفر سیدان|سیدان، سید جعفر]]، [[توحید - سیدان (مقاله)| مقاله «توحید - سیدان»]]، [[دانشنامه امام علی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۲]] ص ۵۰.</ref>. | ||
نسخهٔ ۲۸ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۹
| خداشناسی | |
|---|---|
| توحید | توحید ذاتی • توحید صفاتی • توحید افعالی • توحید عبادی • صفات ذات و صفات فعل |
| فروع | توسل • شفاعت • تبرک • استغاثه |
| عدل الهی | |
| حُسن و قُبح • بداء • امر بین الامرین | |
| نبوت | |
| عصمت پیامبران • خاتمیت • پیامبر اسلام • معجزه • عدم تحریف قرآن | |
| امامت | |
| باورها | عصمت امامان • ولایت تكوینی • علم غیب • خلیفة‌الله • غیبت • مهدویت • انتظار فرج • ظهور • رجعت |
| امامان | امام علی • امام حسن • امام حسین • امام سجاد • امام باقر • امام صادق • امام کاظم • امام رضا • امام جواد • امام هادی • امام عسکری • امام مهدی |
| معاد | |
| برزخ • معاد جسمانی • حشر • صراط • تطایر کتب • میزان | |
| مسائل برجسته | |
| اهل‌بیت • چهارده معصوم • کرامت • تقیه • مرجعیت • ولایت فقیه | |
این مدخل زیرشاخهٔ بحث توحید صفاتی است. توحید صفاتی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: توحید صفاتی در قرآن - توحید صفاتی در حدیث - توحید صفاتی در کلام اسلامی - توحید صفاتی در اخلاق اسلامی - توحید صفاتی در معارف و سیره علوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«توحید صفاتی» یعنی چنانکه باری تعالی در مقام ذات، یگانه و بی‌همتا است، صفات در کمالیه خود نیز یگانه و یکتا است و همانند و نظیری برای صفاتش نیست. امیرمؤمنان، علی(ع)، می‌فرماید: «كُلُّ عَزِيزٍ غَيْرَهُ ذَلِيلٌ وَ كُلُّ قَوِيٍّ غَيْرَهُ ضَعِيفٌ وَ كُلُّ مَالِكٍ غَيْرَهُ مَمْلُوكٌ وَ كُلُّ عَالِمٍ غَيْرَهُ مُتَعَلِّمٌ وَ كُلُّ قَادِرٍ غَيْرَهُ يَقْدِرُ وَ يَعْجَزُ». هر عزتمندی غیر او ذلیل است و هر نیرومندی جز او ناتوان است و هر مالکی جز او مملوک است و هر عالمی جز او نوآموز است و هر توانایی جز او گاه توانا و گاه ناتوان است[۱]. از این روایت استفاده می‌شود که اوصاف خدای تعالی تنها ویژه اویند و کسی در آنها با او شریک نیست. عالم و قادر و مالکی در عرض او نیست و همه به او عالم و مالک و قادرند. این سخن بدان معنا نیست که صفات و و کمالات همه اشیا صفات حقند و جز حق را مطلقاً هیچ صفت و کمالی نیست؛ زیرا وجدان و برهان دلالت می‌کند که اوصاف کمالی انسان مانند قدرت و حیات مربوط به خود او است؛ نه اینکه صفات خدا بوده باشد. به عبارت دیگر صفات و کمالات موجودات از خدا و به اراده اویند؛ هر چند صفات خداوند نیستند.[۲].
منابع
پانویس
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۶۵.
- ↑ سیدان، سید جعفر، مقاله «توحید - سیدان»، دانشنامه امام علی ج۲ ص ۵۰.