آخرت در حدیث: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = آخرت | |||
| عنوان مدخل = آخرت | |||
| مداخل مرتبط = [[آخرت در لغت]] - [[آخرت در قرآن]] - [[آخرت در حدیث]] - [[آخرت در فقه اسلامی]] - [[آخرت در کلام اسلامی]] - [[آخرت در فلسفه اسلامی]] - [[آخرت در معارف دعا و زیارات]] - [[آخرت در معارف و سیره علوی]] - [[آخرت در معارف و سیره فاطمی]] - [[آخرت در معارف و سیره سجادی]] - [[آخرت در معارف و سیره رضوی]] - [[آخرت در معارف و سیره حسینی]] - [[آخرت در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==آخرت== | |||
{{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ}}<ref>«و کسانی که به آنچه بر تو و به آنچه پیش از تو فرو فرستادهاند، ایمان و به جهان واپسین، یقین دارند» سوره بقره، آیه ۴.</ref>. | |||
{{متن قرآن|مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«بر هیچ پیامبری روا نیست که اسیرانی داشته باشد تا (آنگاه که) در (سر) زمین (خویش دشمن را) از توان بیندازد؛ (شما از گرفتن اسیر) کالای ناپایدار این جهان را میخواهید و خداوند جهان واپسین را (برای شما) میخواهد و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۶۷.</ref>. | |||
{{متن قرآن|مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ}}<ref>«برخی از شما این جهان را و برخی جهان واپسین را میخواستید» سوره آل عمران، آیه ۱۵۲.</ref>. | |||
{{متن قرآن|مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ}}<ref>«هر کس کشت جهان واپسین را بخواهد به کشت او میافزاییم و آنکه کشت این جهان را بخواهد از آن بدو میدهیم و در جهان واپسین هیچ بهرهای ندارد» سوره شوری، آیه ۲۰.</ref>. | |||
الحدیث: | |||
{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِيٌّ{{ع}}: أَلَا أَيُّهَا النَّاسُ! إِنَّمَا الدُّنْيَا عَرَضٌ حَاضِرٌ يَأْكُلُ مِنْهَا الْبَرُّ وَ الْفَاجِرُ، وَ إِنَّ الْآخِرَةَ وَعْدٌ صَادِقٌ يَحْكُمُ فِيهَا مَلِكٌ قَادِرٌ}}<ref>کنز العمال، ح۴۴۲۲۵.</ref>. | |||
[[امام علی]]{{ع}}: هلا ای [[مردم]]! [[دنیا]] متاعی است آماده که [[نیکو]] و بد از آن میخورند، و آخرت وعدهای است راست که [[فرمانروایی]] توانا در آن [[روز]] [[داوری]] میکند. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: أَحْوَالُ الدُّنْيَا تَتْبَعُ الِاتِّفَاقَ وَ أَحْوَالُ الْآخِرَةِ تَتْبَعُ الِاسْتِحْقَاقَ}}<ref>غرر الحکم، ح۲۰۳۶.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: اوضاع و احوال دنیا تابع اتفاق است، و اوضاع و احوال آخرت تابع [[استحقاق]]. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: إِنَّ الدُّنْيَا قَدْ أَدْبَرَتْ وَ آذَنَتْ بِوَدَاعٍ وَ إِنَّ الْآخِرَةَ قَدْ أَقْبَلَتْ وَ أَشْرَفَتْ بِاطِّلَاعٍ، وَ إِنَّ الْمِضْمَارَ الْيَوْمَ وَ غَداً السِّبَاقَ}}<ref>کنز العمال، ح۴۴۲۲۵</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: دنیا پشت کرده و بدرود گویان است و آخرت روی آورده و آشکار شده است. امروز، [[روز]] [[آمادگی]] است و فردا، روز [[پیشی گرفتن]] [به [[بهشت]]]. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: مَنْ حَرَصَ عَلَى الْآخِرَةِ مَلَكَ، مَنْ حَرَصَ عَلَى الدُّنْيَا هَلَكَ}}<ref>غرر الحکم، ح(۸۴۴۱ - ۸۴۴۲).</ref>. | |||
[[امام علی]]{{ع}}: هر کس برای [[آخرت]] [[حرص]] زند آن را به دست میآورد و هر که برای [[دنیا]] حرص زند نابود میشود. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: الدُّنْيَا مُنْيَةُ الْأَشْقِيَاءِ، الْآخِرَةُ فَوْزُ السُّعَدَاءِ}}<ref>غرر الحکم، ح(۶۹۴ - ۶۹۵).</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: دنیا آرزوی شوربختان است، و آخرت [[پیروزی]] نیکبختان. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: اجْعَلْ لِآخِرَتِكَ مِنْ دُنْيَاكَ نَصِيباً}}<ref>غرر الحکم، ح۲۴۲۹.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: برای آخرت خود از دنیایت بهرهای بگذار. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: اشْغَلُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ أَمْرِ الْآخِرَةِ بِمَا لَا بُدَّ لَكُمْ مِنْهُ}}<ref>غرر الحکم، ح۲۵۵۸.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: خود را به کار آخرت، که ناگزیر از آنید مشغول کنید. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: عَلَيْكَ بِالْآخِرَةِ تَأْتِكَ الدُّنْيَا صَاغِرَةً}}<ref>غرر الحکم، ح۶۰۸۰.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: به آخرت چنگ درزن، دنیا خود با [[خواری]] پیش تو خواهد آمد. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: إِنَّ الْيَوْمَ عَمَلٌ وَ لَا حِسَابَ وَ غَداً حِسَابٌ وَ لَا عَمَلَ}}<ref>غرر الحکم، ح۱۱۰۰۰.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: امروز [روز] عمل است و نه [[حسابرسی]] و فردا حسابرسی است نه عمل. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: اسْتَعِدُّوا لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصارُ وَ تَزِلُّ لِهَوْلِهِ الْعُقُولُ وَ تَتَبَلَّدُ الْبَصَائِرُ}}<ref>غرر الحکم، ح۲۵۷۳.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: برای روزی آماده شوید که [[چشمها]] در آن [[خیره]] میماند و خردها از [[هراس]] آن از کار میافتد و تیزبینیها به کودنی میگراید. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: إِنَّ الدُّنْيَا مُنْقَطِعَةٌ عَنْكَ وَ الْآخِرَةَ قَرِيبَةٌ مِنْكَ}}<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۲.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: همانا دنیا از تو جدا شدنی و آخرت به تو نزدیک است. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: إِنَّكُمْ إِلَى الْآخِرَةِ صَائِرُونَ وَ عَلَى اللَّهِ مُعْرَضُونَ}}<ref>غرر الحکم، ح۳۸۲۱.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: همانا شما به سوی آخرت روانید و در پیشگاه [[خداوند]] حاضر خواهید شد.<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[میزان الحکمه (کتاب)|میزان الحکمه ج۱]] ص۵۷.</ref>. | |||
==[[عظمت]] امور آخرت== | |||
الکتاب: | |||
{{متن قرآن|انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا}}<ref>«بنگر چگونه برخی از آنان را بر برخی دیگر برتر میداریم و بیگمان جهان واپسین در پایهها و در برتری بزرگتر است» سوره اسراء، آیه ۲۱.</ref>. | |||
{{متن قرآن|فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ}}<ref>«پس هیچ کس نمیداند چه روشنی چشمی برای آنان به پاداش کارهایی که میکردند نهفتهاند» سوره سجده، آیه ۱۷.</ref>. | |||
الحدیث: | |||
{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِيٌّ{{ع}}: كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الدُّنْيَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِيَانِهِ وَ كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِيَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ فَلْيَكْفِكُمْ مِنَ الْعِيَانِ السَّمَاعُ وَ مِنَ الْغَيْبِ الْخَبَرُ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۱۴.</ref>. | |||
[[امام علی]]{{ع}}: و هر چیز [[دنیا]]، شنیدن آن بزرگتر از دیدن آن است؛ و هر چیز [[آخرت]]، دیدن آن بزرگتر از شنیدن آن است. پس، به جای دیدن آخرت و [[مشاهده]] آنچه از دیدگان شما پنهان و در پس پرده [[غیب]] است، به همان شنیدن و خبر یافتن [توسط [[پیامبران]]] اکتفا کنید. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: مَا الْمَغْرُورُ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الدُّنْيَا بِأَعْلَى هِمَّتِهِ كَالْآخَرِ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الْآخِرَةِ بِأَدْنَى سُهْمَتِهِ}}<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۷۰.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: فریفتهای که به بالاترین مقصود خود از دنیا رسیده است، چونان کسی نیست که به کمترین نصیب خود از آخرت دست یافته باشد. | |||
{{متن حدیث|الْإِمَامُ زَيْنُ الْعَابِدِينَ{{ع}}: مَنْ تَعَزَّى عَنِ الدُّنْيَا بِثَوَابِ الْآخِرَةِ فَقَدْ تَعَزَّى عَنْ حَقِيرٍ بِخَطِيرٍ، وَ أَعْظَمُ مِنْ ذَلِكَ مَنْ عَدَّ فَائِتَهَا سَلَامَةً نَالَهَا، وَ غَنِيمَةً أُعِينَ عَلَيْهَا}}<ref>الأمالی للطوسی، ص۶۱۳، ح۱۲۶۶.</ref>. | |||
[[امام زین العابدین]]{{ع}}: هر که به [[امید]] [[پاداش]] آخرت در برابر دنیا [[شکیبایی]] ورزد، برای رسیدن به امری مهم در برابر امری [[خرد]] و ناچیز [[صبوری]] کرده است و بالاتر از آن، کسی است که دست نیافتن به دنیا را مایه [[سلامت]] خود بداند و آن را غنیمتی شمرد که به چنگ آورده است.<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[میزان الحکمه (کتاب)|میزان الحکمه ج۱]] ص۵۸.</ref>. | |||
==آخرت، سرای بقاست== | |||
الکتاب: | |||
{{متن قرآن|يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ}}<ref>«ای قوم من! زندگی این جهان، تنها بهرهای (اندک) است و جهان واپسین است که سرای ماندگاری است» سوره غافر، آیه ۳۹.</ref>. | |||
الحدیث: | |||
{{متن حدیث|الْإِمَامُ عَلِيٌّ{{ع}}: مَنْ عَمَّرَ دَارَ إِقَامَتِهِ فَهُوَ الْعَاقِلُ}}<ref>غرر الحکم، ح۸۲۹۸.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: کسی که سرای ماندگاری خود را آباد سازد، [[خردمند]] است. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: الدُّنْيَا أَمَدٌ، الْآخِرَةُ أَبَدٌ}}<ref>غرر الحکم، ح۴.</ref>. | |||
[[امام علی]]{{ع}}: [[دنیا]] تمام شدنی است، [[آخرت]] همیشگی است. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: الْآخِرَةُ دَارُ مُسْتَقَرِّكُمْ فَجَهِّزُوا إِلَيْهَا مَا يَبْقَى لَكُمْ}}<ref>غرر الحکم، ح۲۰۵۰.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: آخرت جایگاه همیشگی شماست؛ پس آنچه را برای شما باقی میماند برای آخرت فراهم آورید. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: - فَاجْعَلُوا عِبَادَ اللَّهِ اجْتِهَادَكُمْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا التَّزَوُّدَ مِنْ يَوْمِهَا الْقَصِيرِ لِيَوْمِ الْآخِرَةِ الطَّوِيلِ - فَإِنَّهَا دَارُ عَمَلٍ وَ الْآخِرَةَ دَارُ الْقَرَارِ وَ الْجَزَاءِ}}<ref>الکافی، ج۸، ص۱۷۴، ح۱۹۴.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: [[بندگان خدا]]! بکوشید تا از چند [[روزه]] دنیا برای آخرت که دورهاش دراز و طولانی است، [[توشه]] برگیرید؛ چه، دنیا سرای عمل است و آخرت سرای بقا و [[جزا]]. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: إِنَّمَا الدُّنْيَا دَارُ مَجَازٍ وَ الْآخِرَةُ دَارُ قَرَارٍ فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۰۳.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: همانا دنیا سرای گذر است و آخرت سرای ماندن؛ پس، از گذرگاه خود برای اقامتگاهتان توشه برگیرید. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: إِيَّاكَ أَنْ تُخْدَعَ عَنْ دَارِ الْقَرَارِ}}<ref>غرر الحکم، ح۲۷۳۴.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: مبادا از سرای باقی [[غافل]] بمانی. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: غَايَةُ الْآخِرَةِ الْبَقَاءُ}}<ref>غرر الحکم، ح۶۳۵۳.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: [[غایت]] آخرت، بقاست. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: لِكُلِّ شَيْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ خُلُودٌ وَ بَقَاءٌ}}<ref>غرر الحکم، ح۷۲۹۸.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: همه چیز آخرت، جاوید و ماندگار است. | |||
{{متن حدیث|عنه{{ع}}: مَنْ سَعَى لِدَارِ إِقَامَتِهِ خَلُصَ عَمَلُهُ وَ كَثُرَ وَجَلُهُ}}<ref>غرر الحکم، ح۸۵۹۹.</ref>. | |||
امام علی{{ع}}: هر که برای سرای ماندگاری خویش بکوشد، عملش [[خالص]] میشود و بیمش [از [[خدا]]] بسیار میگردد.<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[میزان الحکمه (کتاب)|میزان الحکمه ج۱]] ص۵۹.</ref>. | |||
==دستهبندی آخرت در حدیث== | ==دستهبندی آخرت در حدیث== | ||
{{مدخل وابسته}} | {{مدخل وابسته}} | ||
خط ۲۸: | خط ۱۲۶: | ||
# تحقق عدل الهی | # تحقق عدل الهی | ||
{{پایان مدخل وابسته}} | {{پایان مدخل وابسته}} | ||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1368100.jpg|22px]] [[محمد بیابانی|بیابانی، محمد]]، [[جبر و اختیار و عدل الهی (مقاله)| مقاله «جبر و اختیار و عدل الهی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام علی ج۲''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} |
نسخهٔ ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۴۸
آخرت
﴿وَالَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ وَبِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ﴾[۱]. ﴿مَا كَانَ لِنَبِيٍّ أَنْ يَكُونَ لَهُ أَسْرَى حَتَّى يُثْخِنَ فِي الْأَرْضِ تُرِيدُونَ عَرَضَ الدُّنْيَا وَاللَّهُ يُرِيدُ الْآخِرَةَ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ﴾[۲].
﴿مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ﴾[۳]. ﴿مَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الْآخِرَةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْثِهِ وَمَنْ كَانَ يُرِيدُ حَرْثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَةِ مِنْ نَصِيبٍ﴾[۴].
الحدیث: «الْإِمَامُ عَلِيٌّ(ع): أَلَا أَيُّهَا النَّاسُ! إِنَّمَا الدُّنْيَا عَرَضٌ حَاضِرٌ يَأْكُلُ مِنْهَا الْبَرُّ وَ الْفَاجِرُ، وَ إِنَّ الْآخِرَةَ وَعْدٌ صَادِقٌ يَحْكُمُ فِيهَا مَلِكٌ قَادِرٌ»[۵]. امام علی(ع): هلا ای مردم! دنیا متاعی است آماده که نیکو و بد از آن میخورند، و آخرت وعدهای است راست که فرمانروایی توانا در آن روز داوری میکند. «عنه(ع): أَحْوَالُ الدُّنْيَا تَتْبَعُ الِاتِّفَاقَ وَ أَحْوَالُ الْآخِرَةِ تَتْبَعُ الِاسْتِحْقَاقَ»[۶]. امام علی(ع): اوضاع و احوال دنیا تابع اتفاق است، و اوضاع و احوال آخرت تابع استحقاق.
«عنه(ع): إِنَّ الدُّنْيَا قَدْ أَدْبَرَتْ وَ آذَنَتْ بِوَدَاعٍ وَ إِنَّ الْآخِرَةَ قَدْ أَقْبَلَتْ وَ أَشْرَفَتْ بِاطِّلَاعٍ، وَ إِنَّ الْمِضْمَارَ الْيَوْمَ وَ غَداً السِّبَاقَ»[۷]. امام علی(ع): دنیا پشت کرده و بدرود گویان است و آخرت روی آورده و آشکار شده است. امروز، روز آمادگی است و فردا، روز پیشی گرفتن [به بهشت].
«عنه(ع): مَنْ حَرَصَ عَلَى الْآخِرَةِ مَلَكَ، مَنْ حَرَصَ عَلَى الدُّنْيَا هَلَكَ»[۸]. امام علی(ع): هر کس برای آخرت حرص زند آن را به دست میآورد و هر که برای دنیا حرص زند نابود میشود.
«عنه(ع): الدُّنْيَا مُنْيَةُ الْأَشْقِيَاءِ، الْآخِرَةُ فَوْزُ السُّعَدَاءِ»[۹]. امام علی(ع): دنیا آرزوی شوربختان است، و آخرت پیروزی نیکبختان.
«عنه(ع): اجْعَلْ لِآخِرَتِكَ مِنْ دُنْيَاكَ نَصِيباً»[۱۰]. امام علی(ع): برای آخرت خود از دنیایت بهرهای بگذار.
«عنه(ع): اشْغَلُوا أَنْفُسَكُمْ مِنْ أَمْرِ الْآخِرَةِ بِمَا لَا بُدَّ لَكُمْ مِنْهُ»[۱۱]. امام علی(ع): خود را به کار آخرت، که ناگزیر از آنید مشغول کنید.
«عنه(ع): عَلَيْكَ بِالْآخِرَةِ تَأْتِكَ الدُّنْيَا صَاغِرَةً»[۱۲]. امام علی(ع): به آخرت چنگ درزن، دنیا خود با خواری پیش تو خواهد آمد.
«عنه(ع): إِنَّ الْيَوْمَ عَمَلٌ وَ لَا حِسَابَ وَ غَداً حِسَابٌ وَ لَا عَمَلَ»[۱۳]. امام علی(ع): امروز [روز] عمل است و نه حسابرسی و فردا حسابرسی است نه عمل.
«عنه(ع): اسْتَعِدُّوا لِيَوْمٍ تَشْخَصُ فِيهِ الْأَبْصارُ وَ تَزِلُّ لِهَوْلِهِ الْعُقُولُ وَ تَتَبَلَّدُ الْبَصَائِرُ»[۱۴]. امام علی(ع): برای روزی آماده شوید که چشمها در آن خیره میماند و خردها از هراس آن از کار میافتد و تیزبینیها به کودنی میگراید.
«عنه(ع): إِنَّ الدُّنْيَا مُنْقَطِعَةٌ عَنْكَ وَ الْآخِرَةَ قَرِيبَةٌ مِنْكَ»[۱۵]. امام علی(ع): همانا دنیا از تو جدا شدنی و آخرت به تو نزدیک است.
«عنه(ع): إِنَّكُمْ إِلَى الْآخِرَةِ صَائِرُونَ وَ عَلَى اللَّهِ مُعْرَضُونَ»[۱۶]. امام علی(ع): همانا شما به سوی آخرت روانید و در پیشگاه خداوند حاضر خواهید شد.[۱۷].
عظمت امور آخرت
الکتاب: ﴿انْظُرْ كَيْفَ فَضَّلْنَا بَعْضَهُمْ عَلَى بَعْضٍ وَلَلْآخِرَةُ أَكْبَرُ دَرَجَاتٍ وَأَكْبَرُ تَفْضِيلًا﴾[۱۸]. ﴿فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَا أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴾[۱۹].
الحدیث: «الْإِمَامُ عَلِيٌّ(ع): كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الدُّنْيَا سَمَاعُهُ أَعْظَمُ مِنْ عِيَانِهِ وَ كُلُّ شَيْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ عِيَانُهُ أَعْظَمُ مِنْ سَمَاعِهِ فَلْيَكْفِكُمْ مِنَ الْعِيَانِ السَّمَاعُ وَ مِنَ الْغَيْبِ الْخَبَرُ»[۲۰]. امام علی(ع): و هر چیز دنیا، شنیدن آن بزرگتر از دیدن آن است؛ و هر چیز آخرت، دیدن آن بزرگتر از شنیدن آن است. پس، به جای دیدن آخرت و مشاهده آنچه از دیدگان شما پنهان و در پس پرده غیب است، به همان شنیدن و خبر یافتن [توسط پیامبران] اکتفا کنید.
«عنه(ع): مَا الْمَغْرُورُ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الدُّنْيَا بِأَعْلَى هِمَّتِهِ كَالْآخَرِ الَّذِي ظَفِرَ مِنَ الْآخِرَةِ بِأَدْنَى سُهْمَتِهِ»[۲۱]. امام علی(ع): فریفتهای که به بالاترین مقصود خود از دنیا رسیده است، چونان کسی نیست که به کمترین نصیب خود از آخرت دست یافته باشد.
«الْإِمَامُ زَيْنُ الْعَابِدِينَ(ع): مَنْ تَعَزَّى عَنِ الدُّنْيَا بِثَوَابِ الْآخِرَةِ فَقَدْ تَعَزَّى عَنْ حَقِيرٍ بِخَطِيرٍ، وَ أَعْظَمُ مِنْ ذَلِكَ مَنْ عَدَّ فَائِتَهَا سَلَامَةً نَالَهَا، وَ غَنِيمَةً أُعِينَ عَلَيْهَا»[۲۲]. امام زین العابدین(ع): هر که به امید پاداش آخرت در برابر دنیا شکیبایی ورزد، برای رسیدن به امری مهم در برابر امری خرد و ناچیز صبوری کرده است و بالاتر از آن، کسی است که دست نیافتن به دنیا را مایه سلامت خود بداند و آن را غنیمتی شمرد که به چنگ آورده است.[۲۳].
آخرت، سرای بقاست
الکتاب: ﴿يَا قَوْمِ إِنَّمَا هَذِهِ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا مَتَاعٌ وَإِنَّ الْآخِرَةَ هِيَ دَارُ الْقَرَارِ﴾[۲۴].
الحدیث: «الْإِمَامُ عَلِيٌّ(ع): مَنْ عَمَّرَ دَارَ إِقَامَتِهِ فَهُوَ الْعَاقِلُ»[۲۵]. امام علی(ع): کسی که سرای ماندگاری خود را آباد سازد، خردمند است.
«عنه(ع): الدُّنْيَا أَمَدٌ، الْآخِرَةُ أَبَدٌ»[۲۶]. امام علی(ع): دنیا تمام شدنی است، آخرت همیشگی است.
«عنه(ع): الْآخِرَةُ دَارُ مُسْتَقَرِّكُمْ فَجَهِّزُوا إِلَيْهَا مَا يَبْقَى لَكُمْ»[۲۷]. امام علی(ع): آخرت جایگاه همیشگی شماست؛ پس آنچه را برای شما باقی میماند برای آخرت فراهم آورید.
«عنه(ع): - فَاجْعَلُوا عِبَادَ اللَّهِ اجْتِهَادَكُمْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا التَّزَوُّدَ مِنْ يَوْمِهَا الْقَصِيرِ لِيَوْمِ الْآخِرَةِ الطَّوِيلِ - فَإِنَّهَا دَارُ عَمَلٍ وَ الْآخِرَةَ دَارُ الْقَرَارِ وَ الْجَزَاءِ»[۲۸]. امام علی(ع): بندگان خدا! بکوشید تا از چند روزه دنیا برای آخرت که دورهاش دراز و طولانی است، توشه برگیرید؛ چه، دنیا سرای عمل است و آخرت سرای بقا و جزا.
«عنه(ع): إِنَّمَا الدُّنْيَا دَارُ مَجَازٍ وَ الْآخِرَةُ دَارُ قَرَارٍ فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ»[۲۹]. امام علی(ع): همانا دنیا سرای گذر است و آخرت سرای ماندن؛ پس، از گذرگاه خود برای اقامتگاهتان توشه برگیرید.
«عنه(ع): إِيَّاكَ أَنْ تُخْدَعَ عَنْ دَارِ الْقَرَارِ»[۳۰]. امام علی(ع): مبادا از سرای باقی غافل بمانی.
«عنه(ع): غَايَةُ الْآخِرَةِ الْبَقَاءُ»[۳۱]. امام علی(ع): غایت آخرت، بقاست.
«عنه(ع): لِكُلِّ شَيْءٍ مِنَ الْآخِرَةِ خُلُودٌ وَ بَقَاءٌ»[۳۲]. امام علی(ع): همه چیز آخرت، جاوید و ماندگار است.
«عنه(ع): مَنْ سَعَى لِدَارِ إِقَامَتِهِ خَلُصَ عَمَلُهُ وَ كَثُرَ وَجَلُهُ»[۳۳]. امام علی(ع): هر که برای سرای ماندگاری خویش بکوشد، عملش خالص میشود و بیمش [از خدا] بسیار میگردد.[۳۴].
دستهبندی آخرت در حدیث
کلیات
اثبات آخرت
نخست: دلیل عقلی
- دلیل تجرد روح
- دلیل تکامل انسان
- دلیل حرکت
- دلیل حقیقت
- دلیل حکمت
- دلیل عدالت
- فطرت جاودان طلبی
- برهان ربوبیت
- برهان جزاء
- برهان رحمت
- شبهه امکان ذاتی معاد
- شبهه امکان وقوعی معاد
دوم: دلیل نقلی
فواید و آثار معاد
- عدم فنای انسان
- رسیدن به جزای اعمال
- تحقق وعدهها و وعیدهای الهی
- تحقق عدل الهی
منابع
پانویس
- ↑ «و کسانی که به آنچه بر تو و به آنچه پیش از تو فرو فرستادهاند، ایمان و به جهان واپسین، یقین دارند» سوره بقره، آیه ۴.
- ↑ «بر هیچ پیامبری روا نیست که اسیرانی داشته باشد تا (آنگاه که) در (سر) زمین (خویش دشمن را) از توان بیندازد؛ (شما از گرفتن اسیر) کالای ناپایدار این جهان را میخواهید و خداوند جهان واپسین را (برای شما) میخواهد و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۶۷.
- ↑ «برخی از شما این جهان را و برخی جهان واپسین را میخواستید» سوره آل عمران، آیه ۱۵۲.
- ↑ «هر کس کشت جهان واپسین را بخواهد به کشت او میافزاییم و آنکه کشت این جهان را بخواهد از آن بدو میدهیم و در جهان واپسین هیچ بهرهای ندارد» سوره شوری، آیه ۲۰.
- ↑ کنز العمال، ح۴۴۲۲۵.
- ↑ غرر الحکم، ح۲۰۳۶.
- ↑ کنز العمال، ح۴۴۲۲۵
- ↑ غرر الحکم، ح(۸۴۴۱ - ۸۴۴۲).
- ↑ غرر الحکم، ح(۶۹۴ - ۶۹۵).
- ↑ غرر الحکم، ح۲۴۲۹.
- ↑ غرر الحکم، ح۲۵۵۸.
- ↑ غرر الحکم، ح۶۰۸۰.
- ↑ غرر الحکم، ح۱۱۰۰۰.
- ↑ غرر الحکم، ح۲۵۷۳.
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۳۲.
- ↑ غرر الحکم، ح۳۸۲۱.
- ↑ محمدی ریشهری، محمد، میزان الحکمه ج۱ ص۵۷.
- ↑ «بنگر چگونه برخی از آنان را بر برخی دیگر برتر میداریم و بیگمان جهان واپسین در پایهها و در برتری بزرگتر است» سوره اسراء، آیه ۲۱.
- ↑ «پس هیچ کس نمیداند چه روشنی چشمی برای آنان به پاداش کارهایی که میکردند نهفتهاند» سوره سجده، آیه ۱۷.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۱۱۴.
- ↑ نهج البلاغه، حکمت ۳۷۰.
- ↑ الأمالی للطوسی، ص۶۱۳، ح۱۲۶۶.
- ↑ محمدی ریشهری، محمد، میزان الحکمه ج۱ ص۵۸.
- ↑ «ای قوم من! زندگی این جهان، تنها بهرهای (اندک) است و جهان واپسین است که سرای ماندگاری است» سوره غافر، آیه ۳۹.
- ↑ غرر الحکم، ح۸۲۹۸.
- ↑ غرر الحکم، ح۴.
- ↑ غرر الحکم، ح۲۰۵۰.
- ↑ الکافی، ج۸، ص۱۷۴، ح۱۹۴.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۲۰۳.
- ↑ غرر الحکم، ح۲۷۳۴.
- ↑ غرر الحکم، ح۶۳۵۳.
- ↑ غرر الحکم، ح۷۲۹۸.
- ↑ غرر الحکم، ح۸۵۹۹.
- ↑ محمدی ریشهری، محمد، میزان الحکمه ج۱ ص۵۹.