عزاداری بر امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۲۳: خط ۲۳:
محلّی که برای [[عزاداری]] [[سید الشهدا]] {{ع}}، به‌ویژه در ایّام [[عاشورا]] ساخته و برپا می‌شود. این گونه اماکن، علاوه بر آنکه [[حرمت]] و [[قداست]] خاصّ خود را دارد، [[احکام]] مخصوص [[مساجد]] را ندارد، بنابراین محدودیّت حضور در آن مثل [[مسجد]] نیست. تکیه، یا تکیه‌گاه، بعد از [[مسجد]] در [[حقیقت]] پایگاه [[معنوی]] [[مسلمانان]] خصوصا [[شیعیان]] به حساب می‌آید. جایی که [[مردم]] با تعزیه‌خوانی و [[سوگواری]] [[سالار شهیدان]] و [[یاران]] با وفایش به او متوسّل و متّکی می‌شوند... تکیه با [[تعزیه]] و [[عزاداری]] عجین گشته و این دو را هرگز نتوان از یک‌دیگر جدا کرد<ref>تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۶۹.</ref>. به نظر برخی، پدید آمدن «تکیه»، در مقابل مراکز [[دینی]] وابسته به خلافت‌های غیر [[شیعی]] بوده تا پایگاهی برای هواداران [[نهضت حسینی]] و دور از [[سلطه]] [[حکّام]] باشد<ref>یاد و یادآوران، دکتر علی شریعتی(چاپ حسینیه ارشاد)، ص۳۹ و ۴۰.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۲۷.</ref>
محلّی که برای [[عزاداری]] [[سید الشهدا]] {{ع}}، به‌ویژه در ایّام [[عاشورا]] ساخته و برپا می‌شود. این گونه اماکن، علاوه بر آنکه [[حرمت]] و [[قداست]] خاصّ خود را دارد، [[احکام]] مخصوص [[مساجد]] را ندارد، بنابراین محدودیّت حضور در آن مثل [[مسجد]] نیست. تکیه، یا تکیه‌گاه، بعد از [[مسجد]] در [[حقیقت]] پایگاه [[معنوی]] [[مسلمانان]] خصوصا [[شیعیان]] به حساب می‌آید. جایی که [[مردم]] با تعزیه‌خوانی و [[سوگواری]] [[سالار شهیدان]] و [[یاران]] با وفایش به او متوسّل و متّکی می‌شوند... تکیه با [[تعزیه]] و [[عزاداری]] عجین گشته و این دو را هرگز نتوان از یک‌دیگر جدا کرد<ref>تاریخ تکایا و عزاداری قم، ص۶۹.</ref>. به نظر برخی، پدید آمدن «تکیه»، در مقابل مراکز [[دینی]] وابسته به خلافت‌های غیر [[شیعی]] بوده تا پایگاهی برای هواداران [[نهضت حسینی]] و دور از [[سلطه]] [[حکّام]] باشد<ref>یاد و یادآوران، دکتر علی شریعتی(چاپ حسینیه ارشاد)، ص۳۹ و ۴۰.</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۱۲۷.</ref>


== [[روضه‌خوانی]] ==
== روضه‌خوانی ==
{{اصلی|روضه‌خوانی}}
یاد کردن از مصیبت‌های امام حسین {{ع}} و [[اهل بیت]] و [[گریستن]] و گریاندن در عزای آنان را «روضه» و روضه‌خوانی گویند. [[امامان]] ما توصیه کرده‌اند که به یاد [[شهادت]] و مظلومیّت سیدالشهدا {{ع}} [[گریه]] کنیم و [[مجالس عزا]] برپا کنیم تا یاد آنان زنده بماند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]].</ref>.


== [[نوحه]] ==
== [[نوحه]] ==

نسخهٔ ‏۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۹

عزاداری

عزاداری یکی از سنت‌های دینی برای وفات و شهادت پیشوایان دینی است مانند برگزاری مراسم عزاداری در ماه محرم و روز عاشورا و ایام شهادت ائمه. سوگواری برای افرادِ ازدست‌رفته امری غریزی و طبیعی است و در طول تاریخ رواج داشته است. فلسفه عزاداری، همان فلسفه قیام امام حسین(ع) است که عبارت از اصلاح‌گری، احیای آموزه‌ها و معارف دینی، تربیت انسان و غیره است[۱].

هیئت

نوعی تشکل مذهبی، بر محور عزاداری برای سیدالشهدا و ائمه (ع). مجموعه‌هایی از مردم هر محلّه، در شهرها یا روستاها که برای سوگواری و روضه‌خوانی نسبت به امام حسین (ع) به‌ویژه در ایام عاشورا تشکیل می‌شود. هیئت، سنتی دیرپا و مردمی است و با بودجۀ علاقه مندان به امام حسین (ع) تشکیل می‌یابد[۲].

مجالس حسینی

محفل‌ها و مجلس‌هایی که در سوگ حسینی و برای احیای خاطرۀ عاشورا، در مساجد و حسینیّه‌ها و منازل، در ایّام عاشورا یا در روز‌های دیگر در طول سال برگزار می‌شود و از پربرکت ترین آثار شهادت ابا عبدالله (ع) و زمینۀ مناسبی برای تبلیغ و موعظه و تقویت آگاهی مردم به دین و علایق مذهبی است و در روایات نیز تأکید شده که چنین مجالسی همواره برپا شود[۳].

تکیه

محلّی که برای عزاداری سید الشهدا (ع)، به‌ویژه در ایّام عاشورا ساخته و برپا می‌شود. این گونه اماکن، علاوه بر آنکه حرمت و قداست خاصّ خود را دارد، احکام مخصوص مساجد را ندارد، بنابراین محدودیّت حضور در آن مثل مسجد نیست. تکیه، یا تکیه‌گاه، بعد از مسجد در حقیقت پایگاه معنوی مسلمانان خصوصا شیعیان به حساب می‌آید. جایی که مردم با تعزیه‌خوانی و سوگواری سالار شهیدان و یاران با وفایش به او متوسّل و متّکی می‌شوند... تکیه با تعزیه و عزاداری عجین گشته و این دو را هرگز نتوان از یک‌دیگر جدا کرد[۴]. به نظر برخی، پدید آمدن «تکیه»، در مقابل مراکز دینی وابسته به خلافت‌های غیر شیعی بوده تا پایگاهی برای هواداران نهضت حسینی و دور از سلطه حکّام باشد[۵].[۶]

روضه‌خوانی

یاد کردن از مصیبت‌های امام حسین (ع) و اهل بیت و گریستن و گریاندن در عزای آنان را «روضه» و روضه‌خوانی گویند. امامان ما توصیه کرده‌اند که به یاد شهادت و مظلومیّت سیدالشهدا (ع) گریه کنیم و مجالس عزا برپا کنیم تا یاد آنان زنده بماند[۷].

نوحه

گریه

قمه زنی

شورزدن

سینه‌زنی

زنجیرزنی

خون گریستن

چاووش خوانی

جامه سیاه

تعزیه

تباکی

پرده‌خوانی

پامنبری

منابع

پانویس