طاغوت

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

طاغوت در قرآن | طاغوت در حدیث | طاغوت در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل طاغوت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

طاغوت از ریشۀ طغیان است، به معنای تجاوزکار، بت، باطل، سرکش و متمرّد، هرمعبودی جز خدا، هرپیشوای ضلالت و گمراهی، شیطان، کافر..

مقدمه

• در قرآن هم توصیه شده که برای محاکمه، نزد طاغوت نروید و از طاغوت بپرهیزید، گاهی نیز طاغوت همراه با جبت آمده که معنایشان تقریبا یکی است ﴿يُؤْمِنُونَ بِالْجِبْتِ وَالطَّاغُوتِ﴾ در تعابیر دینی واژه‌های طاغوت، طاغی، طغات، طاغیه، طواغیت، در مورد خلفای جور، سرکردگان فتنه و آشوب بر ضدّ خطّ امامت و والیان دست‌نشانده و ستمگر به کار رفته است، آنان که در برابر امر خداوند و فرمان قرآن و سفارش‌های پیامبر خدا، گردن فرود نیاوردند و رفتاری جبّارانه و فرعونی با بندگان صالح خدا داشتند. ازاین‌رو هم مستحقّ لعن خدا و رسولند، هم اطاعتشان حرام و مبارزه با آنان لازم است، هم هواداری و همبستگی با آنان، شرکت در جرم و جنایاتشان به شمار می‌رود. امام حسین(ع) به سران سپاه کوفه که به جنگ او آمده بودند خطاب فرمود: "أنتم من طواغیت الأمّة..." در زیارت امام حسین(ع)، بر جبت‌ها، طاغوت‌ها و فرعون‌های امت اسلام نفرین شده است و این نشان می‌دهد که سرکردگان حزب اموی و ضدّ اهل بیت که دست به قتل امیر المؤمنین(ع) و امام حسین(ع) زدند نیز طاغوت و فرعونند و مستحق لعن و نفرین: اللّهمّ العن جوابیت هذه الأمّة و العن طواغیتها و العن فراعنتها و العن قتلة أمیر المؤمنین و العن قتلة الحسین گاهی از دو بت و دو طاغوت قریش یاد شده است که مقصود از آنان بر شیعه پنهان نیست. علامه مجلسی می‌گوید: طاغوت به معنای شیطان و بت‌ها و هر معبود غیر خدا و هر اطاعت‌شدۀ باطلی جز اولیای الهی است و امامان از دشمنان خودشان در بسیاری از روایات و زیارات با "جبت" و "طاغوت" و "لات" و "عزّی" یاد کرده‌اند. چراکه پذیرش رهبری و ولایت آنان، مسلمان را به نامسلمانی و امّت را به انحراف می‌کشد. هرولایتی بجز ولایت خدا و جانشینانش، ولایت شیطان و طاغوت است. پذیرش ولایت شیطان موجب آن است که شیطان بر همۀ نیروهای سازنده و آفریننده‌ای که در وجود آدمی نهاده شده، تسلّط یافته و آنها را در مجرای هواها و هوس‌های خویش درآورد. طاغوت از آنجا که جز برای بهره‌مندی‌های خود برای هیچ‌چیز دیگر اصالتی قائل نیست و منافع جامعه را جز از دریچۀ سود شخص نمی‌نگرد و اساسا به نیازهای انسانی و امکانات وی در طبیعت واقف نیست، رهبری‌اش برای جامعۀ انسانی، منشأ زیان و خسارت و بر باد رفتن بسی از انرژی‌های ارزندۀ اوست... در جامعه و جهان تحت ولایت طاغوت، انسان‌ها از نور معرفت و انسانیت و از فروغ زندگی‌آفرین آیین خدا محروم مانده در ظلمات جهل و هوس و شهوت و غرور و طغیان، محبوس و اسیر می‌گردند..

طاغوت در موعودنامه

• هرچیزی است که جز خدا، پرستیده شود. در حدیثی از امام باقر (ع) آمده است: "هر پرچمی که پیش از قیام قائم (ع) برافراشته گردد، پرچم‌دار آن طاغوت است.

پرسش‌های وابسته

منابع

• محدثی، جواد، فرهنگ غدیر
• مجتبی تونه‌ای، موعودنامه

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: