علم غیب ذاتی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
::::::«علم به [[غیب]] ذاتی یا استقلالی، علمی است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست. این علم، ویژه خدای سبحان است. (...) [[آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)|دسته اول آیات به چنین علمی اشاره دارد]] و ادعای آن برای غیر خدا، موجب کفر و شرک است <ref>[[علامه طباطبایی]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص ۵۳</ref>».<ref>[[علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی (مقاله)|علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی]]، [[قرآن‌شناخت (نشریه)|دوفصلنامه قرآن‌شناخت]]، شماره ۱۵، ص ۲۹.</ref> | ::::::«علم به [[غیب]] ذاتی یا استقلالی، علمی است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست. این علم، ویژه خدای سبحان است. (...) [[آیاتی که مخالفان علم غیب غیر خدا به آنها استدلال می‌کنند کدام‌اند؟ (پرسش)|دسته اول آیات به چنین علمی اشاره دارد]] و ادعای آن برای غیر خدا، موجب کفر و شرک است <ref>[[علامه طباطبایی]]، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص ۵۳</ref>».<ref>[[علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی (مقاله)|علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی]]، [[قرآن‌شناخت (نشریه)|دوفصلنامه قرآن‌شناخت]]، شماره ۱۵، ص ۲۹.</ref> | ||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین جزیری احسائی.}} | |||
[[پرونده:0f6.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی جزیری احسائی|جزیری احسائی]]]] | |||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی جزیری احسائی|جزیری احسائی]]''' در کتاب ''«[[دفع الریب عن علم الغیب (کتاب)|دفع الریب عن علم الغیب]]»'' در این‌باره گفته است: | |||
::::::علم غیب ذاتی به معنای معلوم بالذات. منظور از این معنی، علم به شیء است، بدون تعلیم و تحصیل علم. به این معنی که عالم به آن شیء بدون تعلیم، علم به آن پیدا کرده است. در برخی از روایات علم غیب به این معنی آمده است. مثلا: در نهج البلاغه آمده است: {{عربی|اندازه=155%|«فَقَالَ لَهُ بَعْضُ أَصْحَابِهِ لَقَدْ أُعْطِيتَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عِلْمَ الْغَيْبِ! فَضَحِكَ (علیه السلام) وَ قَالَ لِلرَّجُلِ وَ كَانَ كَلْبِيّاً يَا أَخَا كَلْبٍ لَيْسَ هُوَ بِعِلْمِ غَيْبٍ وَ إِنَّمَا هُوَ تَعَلُّمٌ مِنْ ذِي عِلْمٍ.»}}<ref>نهج البلاغه با شرح محمد عبده، ج٢، ص١١، خطبه١٢٨</ref> ظاهرا امام درصدد بیان این مطلب بودند که علم غیب به این معنی مخصوص خداست. در موثقه عمار ساباطی آمده است :{{عربی|اندازه=155%|«َ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} عَنِ الْإِمَامِ يَعْلَمُ الْغَيْبَ فَقَالَ لَا وَ لَكِنْ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَعْلَمَ الشَّيْءَ أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِكَ.»}}<ref>اصول کافی، ج١، ص٢٥٧ و بصائر الدرجات ص ٣٣٥</ref> | |||
::::::»}}<ref>بصائر الدرجات، ص١٣١</ref><ref>دفع الریب عن علم الغیب، ص٤٦</ref>». | |||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
نسخهٔ ۳۰ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۴:۱۸
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| علم غیب ذاتی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
| مدخل اصلی | علم غیب |
علم غیب ذاتی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- تعریف علم غیب ذاتی چیست؟
پاسخ جامع
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه) اندیشمندان و نویسدندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
 |
|
| سبحانی | حسینی بوشهری | غرویان | شریعتی |
علم غیب ذاتی یا استقلالی علمی است که از راه تحصیل و اکتساب به دست نیامده و از درون عالم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست. چنین علمی نامحدود بوده و تنها مخصوص خداوند متعال است چرا که علم او عین ذات اوست و ذات او نیز نامحدود است.
آیاتی که علم غیب را تنها مخصوص خداوند دانسته و آن را از غیر خدا سلب می‌کند مقصودشان علم غیب ذاتی است: ﴿﴿قُل لّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ﴾﴾ [۱] و یا در آیه دیگر از زبان پیامبر (ص) آمده است: ﴿﴿وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلاَّ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ﴾﴾[۲] و چون پیامبر (ص) ذاتاً و از درون، آگاه از غیب نبوده و آگاهی او چنانکه معلوم است محدود می‌باشد ، لذا خویش را به شیوه مذکور در آیه توصیف می‌کند.
با انتخاب "ادامه مطلب" از پاسخ‌های تفصیلی ذیل بهره‌مند شوید:
پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه)
| ۱. آیت‌الله سبحانی؛ |
|---|
|
آیت الله سبحانی در کتاب «جدال احسن» در این باره گفته است:
|
| ۲. آیت‌الله حسینی بوشهری؛ |
|---|
|
مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها وابسته به آیت‌الله حسینی بوشهری در این‌باره گفته است:
|
| ۳. حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین شریعتی. |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین جزیری احسائی. |
|---|
|
پرسش‌های وابسته
- اقسام و انواع غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- غیب مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
- آیا غیب مطلق برای خدا هم غیب است یا برای او قابل ادارک است؟ (پرسش)
- غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
- به چه دلیل برای خداوند غیبی وجود ندارد؟ (پرسش)
- اگر برای خدا غیبی وجود ندارد معنای عالم الغیب والشهادة چیست؟ (پرسش)
- آیا غیب و شهادت مراتب و درجات دارند؟ (پرسش)
- اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش)
- علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)
- علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)
- فرق بین علم غیب فعلی و شأنى چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)
- فرق علم غیب خدا و علم غیب برگزیدگان خدا چیست؟ (پرسش)
- فرق علم غیب پیامبر با امام چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب پیامبران و امامان از لحاظ مرتبه یکسان یا متفاوت است؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ «بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند و درنمی‌یابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد»، سوره نمل، آیه ۶۵.
- ↑ « و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم»، سوره اعراف، ۱۸۸.
- ↑ «داننده پنهان و آشکار است».سوره توبه، آیه ۱۰۵.
- ↑ «بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند و درنمی‌یابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد»، سوره نمل، آیه ۶۵.
- ↑ « و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم»، سوره اعراف، ۱۸۸.
- ↑ جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹
- ↑ «بگو: من به شما نمی‌گویم که گنجینه‌های خداوند نزد من است و غیب نمی‌دانم...»؛ سوره انعام، آیه ۵۰.
- ↑ «...بگو که غیب، تنها از آن خداوند است...»؛ سوره یونس، آیه ۲۰.
- ↑ وبگاه مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها
- ↑ بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج٢، ص٢٧.
- ↑ علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص ۵۳
- ↑ علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹.
- ↑ نهج البلاغه با شرح محمد عبده، ج٢، ص١١، خطبه١٢٨
- ↑ اصول کافی، ج١، ص٢٥٧ و بصائر الدرجات ص ٣٣٥
- ↑ بصائر الدرجات، ص١٣١
- ↑ دفع الریب عن علم الغیب، ص٤٦