نسخهای که میبینید نسخهای قدیمی از صفحهاست که توسط Msadeq(بحث | مشارکتها) در تاریخ ۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۴۲ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوتهای عمدهای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۲ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۰:۴۲ توسط Msadeq(بحث | مشارکتها)
چرا به امام مهدی(ع) قائم میگویند؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
«ایشان را قائم نام نهادند؛ چون قیام و انقلاب آن حضرت، بزرگترین انقلابی است که تاریخ بشری، آن را خواهد دید. امام زمان (ع)، حق و حقیقت را بر پا میدارد به طوری که باطل، ابداً در آن راهی پیدا نمیکند و این همان چیزی است که قیام او را از سایر قیامها متمایز میکند؛ چون در تاریخ، بعضی افراد و نهضتهای آنان ثبت شده است، ولی قیام و نهضت آنها در راه درست نبوده است؛ اما امام زمان (ع)، حق را بر پا میدارد و نه غیر آن. ابوحمزه ثمالی گفت: از امام محمد باقر(ع) پرسیدم: ای فرزند رسول خدا(ص)! آیا همگی شما، قائم به حق نیستید؟ جواب داد: بلی. گفتم: پس چرا قائم را قائم نام نهادهاند؟ امام جواب داد: از هنگامی که جدم حسین(ع) کشته شد، ملائکه به سوی خداوند ضجه میزنند و گریه میکنند؛ سپس خداوندائمهای- که از نسل حسین(ع) متولد میشوند- را به ملائکه نشان داد، آنها از این رویداد خوشحال شدند و دیدند که یکی از آنها در حالت ایستاده، نماز میخواند. خداوند فرمود: به همین علت، او قائم است که از آنها، یعنی قاتلان حسین(ع) انتقام میگیرد"[۱]»[۲].
«وجود مبارک حجة بن الحسن(ع) دارای القاب و اسامی متعددی است که هریک وجه خاصی از آن ذات کریم را بیان میدارد. از القاب مشهور حضرتش میتوان به "قائم" اشارهای ویژه داشت، زیرا این نام مبارک در روایاتی آمده است که گویای سر لطیفی است. برای تسمیه آن پیشوای منتظر به قائم وجوه متعددی ذکر گردیده که به برخی از آنها اشاره میشود:
از حضرت باقر (ع) پرسیدند: مگر همه شما قائم به حق نیستید؟ فرمود: آری. گفتند: پس چرا تنها دوازدهمین شما به این نام، نامیده شد؟ فرمود: آن هنگام که جدمان حسین (ع) به شهادت رسید، فرشتگان با اشک و آه، ضجهزنان گفتند: ای اله و ای سید ما! آیا نمینگری که با بندهبرگزیده و فرزند برگزیده تو چه میکنند؟ خداوند به آنان چنین وحی کرد: ای فرشتگان من آرام باشید! به عزت و جلالم سوگند! حتماً از آنها انتقام خواهم گرفت، هرچند مدتها بگذرد؛ آنگاه پرده را کنار زد و امامان پس از حسین (ع) را به فرشتگان نمایاند؛ در میان آنان یکی ایستاده بود و نماز میخواند، پس خداوند به فرشتگان فرمود: با این شخص ایستاده (قائم) از آنها انتقام میگیرم"[۳].
بر اثر غیبت طولانی، یاد آن وجود مبارک از خاطره بسیاری از افراد محو و فراموش میشود و آنگاه حضرتش پس از این فراموشی ناگوار قیام میکند[۴].
او را از آن جهت قائم نامیدند که قیام به حق او در میان قیامائمه دیگر که همگی قائم به حق بودند از ویژگی خاصی برخوردار است: سُمی بالقائم لقیامه بالحق[۵].
در ویژگی قیام آن حضرت روایاتی هست از جمله حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) میگوید که به امام جواد (ع) عرض کردم که آرزو میکنم قائم آل محمد شما باشید و عدل و داد را در زمین بگسترانید. امام جواد (ع) فرمود که همه ما قائم به امر خدا و هدایت کننده به دین او هستیم؛ اما آن قائم که خداوند با او زمین را از اهل کفر و عناد در برابر حقپاک میکند و از عدل و داد پر میسازد، من نیستم؛ او همان است که ولادتش از مردم مخفی و شخصش غائب میگردد... هم نام و هم کنیه رسول خداست[۶]. نیز حضرت عبدالعظیم میگوید: تصمیم داشتم این مطلب را از حضرت جواد الائمه بپرسم که ایشان فرمود: قائم ما مهدی است که حتماً در غیبت به سر خواهد برد و باید منتظر ظهور آن حضرت بود و پس از ظهور باید از وی اطاعت کرد[۷]. این لقب، تنها به امام عصر (ع) تعلق دارد، گرچه قبلاً گفته شد که قیام به قسط از شرایط عمومی امامتمعصومان است:"فَلَعَمْرِي مَا الْإِمَامُ إِلَّا الْحَاكِمُ بِالْكِتَابِ الْقَائِمُ بِالْقِسْط"[۸]؛ " إِنَّمَا هُمُ الْأَئِمَّةُ الْقَوَّامُونَ بِدِينِ اللَّهُ "[۹]؛ اما لقب پرافتخار "قائم" از القاب اختصاصی حضرت بقیة الله است: "لَيُعِدَّنَ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ"[۱۰]؛ " يُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ بِاسْمِ الْقَائِمِ فَيَسْمَعُ مَا بَيْنَ الْمَشْرِقِ وَ الْمَغْرِبِ ... وَ هُوَ صَوْتَ جَبْرَئِيلَ الرُّوحَ الْأَمِينُ"[۱۱] و تنها آن حضرت به عنوان "قائم آلمحمد" شناخته میشود: "إِنْ أَدْرَكْتُ الْقَائِمَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ نَصَرْتُهُ"[۱۲]؛ "وَ مِنَّا الْمُصْطَفَى وَ الْمُرْتَضَى وَ مِنَّا يَكُونُ الْمَهْدِيُ قَائِمُ هَذِهِ الْأُمَّةِ"[۱۳]، به گونهای که به شیوهای پسندیده مرسوم گردیده است که هنگام ذکر این نام شریف شنوندگان به احترام آن حضرت و به یاد او قیام میکنند»[۱۴].
«قائم یعنی قیامکننده و حضرت در برابر اوضاع سیاسی و انحرافات اجتماعی و دینی قیام میکنند و عالم را پر از عدل و داد مینمایند و قیام آن حضرت یک قیام جهانی است که همه اوضاع اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، بشر را فرا میگیرد و وعده الهی را محقّق میسازد.
جالب است که شخصی از امام جواد (ع) همین سؤال را نمود، حضرت پاسخ دادند: "به جهت آنکه نام و یاد مهدی به فراموشی سپرده میشود و بعد از آن فراموشی او قیام میکند"[۱۵].
«قائم: یعنی قیامکننده به حق. رسول خدا (ص) میفرماید: از این جهت قائم را قائم نامیدند، که پس از فراموش شدن نامش قیام کند[۲۱]. و امام جواد (ع) در جواب این پرسش که چرا او را قائم مینامند؟ چنین فرمود: زیرا بعد از آنکه نامش از خاطرهها فراموش شود و اکثر معتقدین به امامتش، از دین خدا برگردند، قیام میکند[۲۲]»[۲۳].
↑ناگفته نماند که امام صادق (ع) فرمود: همه ما امامانقائم هستیم، ولی آن قائم (امام دوازدهم (ع)) صاحب شمشیر (قدرت و حکومت) است و برنامهای غیر از برنامه ما دارد؛ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۲۷.