علم غیب ذاتی چیست؟ (پرسش)
متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
| علم غیب ذاتی چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب |
| مدخل اصلی | علم غیب |
علم غیب ذاتی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- تعریف علم غیب ذاتی چیست؟
پاسخ جامع
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه) اندیشمندان و نویسدندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
 |
 |
|
| سبحانی | حسینی بوشهری | غرویان | رضایی اصفهانی | شریعتی |
علم غیب ذاتی یا استقلالی علمی است که از راه تحصیل و اکتساب به دست نیامده و از درون عالم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست. چنین علمی نامحدود بوده و تنها مخصوص خداوند متعال است چرا که علم او عین ذات اوست و ذات او نیز نامحدود است.
آیاتی که علم غیب را تنها مخصوص خداوند دانسته و آن را از غیر خدا سلب می‌کند مقصودشان علم غیب ذاتی است: ﴿﴿قُل لّا يَعْلَمُ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ الْغَيْبَ إِلاَّ اللَّهُ وَمَا يَشْعُرُونَ أَيَّانَ يُبْعَثُونَ﴾﴾ [۱] و یا در آیه دیگر از زبان پیامبر (ص) آمده است: ﴿﴿وَلَوْ كُنتُ أَعْلَمُ الْغَيْبَ لاَسْتَكْثَرْتُ مِنَ الْخَيْرِ وَمَا مَسَّنِيَ السُّوءُ إِنْ أَنَاْ إِلاَّ نَذِيرٌ وَبَشِيرٌ لِّقَوْمٍ يُؤْمِنُونَ﴾﴾[۲] و چون پیامبر (ص) ذاتاً و از درون، آگاه از غیب نبوده و آگاهی او چنانکه معلوم است محدود می‌باشد ، لذا خویش را به شیوه مذکور در آیه توصیف می‌کند.
با انتخاب "ادامه مطلب" از پاسخ‌های تفصیلی ذیل بهره‌مند شوید:
پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه)
| ۱. آیت‌الله سبحانی؛ |
|---|
|
آیت الله سبحانی در کتاب «جدال احسن» در این باره گفته است:
|
| ۲. آیت‌الله حسینی بوشهری؛ |
|---|
|
مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها وابسته به آیت‌الله حسینی بوشهری در این‌باره گفته است:
|
| ۳. حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین شریعتی. |
|---|
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین جزیری احسائی. |
|---|
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی؛ |
|---|
|
پرسش‌های وابسته
- اقسام و انواع غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- غیب مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
- آیا غیب مطلق برای خدا هم غیب است یا برای او قابل ادارک است؟ (پرسش)
- غیب اضافی یا نسبی چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش)
- به چه دلیل برای خداوند غیبی وجود ندارد؟ (پرسش)
- اگر برای خدا غیبی وجود ندارد معنای عالم الغیب والشهادة چیست؟ (پرسش)
- آیا غیب و شهادت مراتب و درجات دارند؟ (پرسش)
- اقسام و انواع علم غیب کدام‌اند؟ (پرسش)
- علم غیب غیر ذاتی چیست؟ (پرسش)
- علم غیب فعلی یا دائمی به چه معناست؟ (پرسش)
- علم غیب شأنى یا استعدادی یا ارادی و اختیاری به چه معناست؟ (پرسش)
- فرق بین علم غیب فعلی و شأنى چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب مراتب و درجات دارد؟ (پرسش)
- فرق علم غیب خدا و علم غیب برگزیدگان خدا چیست؟ (پرسش)
- فرق علم غیب پیامبر با امام چیست؟ (پرسش)
- آیا علم غیب پیامبران و امامان از لحاظ مرتبه یکسان یا متفاوت است؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم
پانویس
- ↑ «بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند و درنمی‌یابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد»، سوره نمل، آیه ۶۵.
- ↑ « و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم»، سوره اعراف، ۱۸۸.
- ↑ «داننده پنهان و آشکار است».سوره توبه، آیه ۱۰۵.
- ↑ «بگو: جز خداوند کسی در آسمان‌ها و زمین غیب را نمی‌داند و درنمی‌یابند که چه هنگام برانگیخته خواهند شد»، سوره نمل، آیه ۶۵.
- ↑ « و اگر غیب می‌دانستم خیر بسیار می‌یافتم و (هیچ) بلا به من نمی‌رسید؛ من جز بیم‌دهنده و مژده‌آور برای گروهی که ایمان می‌آورند نیستم»، سوره اعراف، ۱۸۸.
- ↑ جدال احسن: نقد و بررسی شبهات وهابیان، ص ۹۸ و ۹۹
- ↑ «بگو: من به شما نمی‌گویم که گنجینه‌های خداوند نزد من است و غیب نمی‌دانم...»؛ سوره انعام، آیه ۵۰.
- ↑ «...بگو که غیب، تنها از آن خداوند است...»؛ سوره یونس، آیه ۲۰.
- ↑ وبگاه مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی انوار طاها
- ↑ بحثی مبسوط در آموزش عقاید، ج٢، ص٢٧.
- ↑ علامه طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۲۰، ص ۵۳
- ↑ علم امامان به غیب از منظر قرآن با تأکید بر دیدگاه علامه طباطبایی، دوفصلنامه قرآن‌شناخت، شماره ۱۵، ص ۲۹.
- ↑ نهج البلاغه با شرح محمد عبده، ج٢، ص١١، خطبه١٢٨
- ↑ اصول کافی، ج١، ص٢٥٧ و بصائر الدرجات ص ٣٣٥
- ↑ بصائر الدرجات، ص١٣١
- ↑ دفع الریب عن علم الغیب، ص٤٦
- ↑ «(او) دانای نهان است و هیچ کس را بر (اسرار) نهانش مسلّط نمی‌سازد،* جز کسی از فرستاده [ها] که (خدا از او) خشنود باشد؛ پس در حقیقت، او از پیش رویش و از پشت سرش (محافظانی) کمین کرده وارد می‌سازد،* تا معلوم دارد که یقیناً، رسالت‌های پروردگارشان را رسانده‌اند؛ و به آنچه نزد آنان است احاطه دارد و همه چیز را از نظر عدد شماره کرده است» سوره جن
- ↑ تفسیر قرآن مهر؛ ج۷، ص۳۱۹.