وظیفه امام در کلام اسلامی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث وظیفه امام است. "وظیفه امام" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

وظیفه امام در قرآن - وظیفه امام در حدیث - وظیفه امام در نهج البلاغه - وظیفه امام در معارف دعا و زیارات - وظیفه امام در کلام اسلامی - وظیفه امام در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل وظیفه امام (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

دیدگاه ابن قبه رازی درباره وظایف امام

ابن قبه رازی در بحث وظایف شأن دینی و هم شأن سیاسی را برای امام تعریف می‌کند. وی در بیان شئون دینی امام معتقد است امام رهبر و راهنمای مردم در میان خلق است ^[۱] و مردم را با حلال و حرام دین خدا آشنا می‌نماید^[۲]، احکام الهی را برای مردم بیان می‌کند^[۳]، کلام خدا را تفسیر و بیان می‌نماید^[۴] و دستورهای الهی از غیر الهی را باز می‌شناسد^[۵]. او وظیفه دارد مردم را به دین آگاه سازد^[۶]. ابن قبه رازی به طور کلی معتقد است که شأن دینی این است که امام هر آنچه را خداوند متعال در دین بیان کرده، به نحو احسن تبیین نماید^[۷].
همچنین ابن قبه رازی در تبیین شئون دنیوی و سیاسی و امام می‌گوید امام در داوری‌ها باید به حق حکم کند^[۸]، حق را بیان کند و عدالت را در جامعه حاکم سازد^[۹]، رفع اختلاف نماید و جامعه را متحد سازد^[۱۰]، بنابر امکان امر به معروف و نهی از منکر کند^[۱۱] و احکام شرعی (اجرای حدود) خون‌ها و اموال و فروج را بداند^[۱۲].
ابن قبه رازی همچنین معتقد است امام باید استقلال در امور داشته باشد^[۱۳]، مصالح جامعه را در نظر بگیرد و پیش از هر تصمیمی وضعیت رعیت و افراد پایین جامعه را در نظر داشته باشد، درباره مسائل مهمی چون دما و اموال و فروج تصمیم مناسب اتخاذ کند و مردم را با تصمیم‌های نادرست در معرض هلاکت قرار ندهد^[۱۴]، همچنین امام باید بر اساس سیره حق و عدالت با مردم رفتار کند^[۱۵]. همه این وظایف لازمه داشتن حاکمیت سیاسی است؛ هم از این روست که ابن قبه رازی جهاد را از دیگر وظایف امام بر می‌شمرد^[۱۶] و بر این باور است که امام می‌تواند برای به دست گرفتن حکومت قیام کند^[۱۷].^[۱۸].

منابع

میرزایی، عباس، ابن قبه رازی

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع وظیفه امام

پانویس

↑ ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴؛ همو، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۲-۱۱۳.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۳.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۰۰.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۳.
↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۹۴-۹۵.
↑ ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱؛ همو، نقض الاشهاد، ص۱۱۱.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۵.
↑ البته ابن قبه رازی این ویژگی را برای نبی برمی‌شمرد و چون امام را ادامه‌ دهنده راه نبی می‌داند، می‌توان این ویژگی را برای امام برشمرد.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۳.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۰.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸-۱۱۹.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۵.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸.
↑ ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۵-۱۲۶.
↑ میرزایی، عباس، ابن قبه رازی، ص۱۶۹-۱۷۱.

[1] ابن قبه رازی رازی، النقض علی ابوالحسن علی بن احمد بن بشار، ص۵۴؛ همو، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.

[2] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۲-۱۱۳.

[3] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۳.

[4] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۰۰.

[5] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۳.

[6] ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱.

[7] ابن قبه رازی رازی، نقض الأشهاد، ص۹۴-۹۵.

[8] ابن قبه رازی رازی، المسألة المفردة فی الإمامه، ص۶۱؛ همو، نقض الاشهاد، ص۱۱۱.

[9] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۵.

[10] البته ابن قبه رازی این ویژگی را برای نبی برمی‌شمرد و چون امام را ادامه‌ دهنده راه نبی می‌داند، می‌توان این ویژگی را برای امام برشمرد.

[11] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸.

[12] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۳.

[13] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۰.

[14] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸-۱۱۹.

[15] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۵.

[16] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۱۸.

[17] ابن قبه رازی رازی، نقض الاشهاد، ص۱۲۵-۱۲۶.

[18] میرزایی، عباس، ابن قبه رازی، ص۱۶۹-۱۷۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]